• Nie Znaleziono Wyników

Chemoterapia - Aktualne kierunki bada.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Chemoterapia - Aktualne kierunki bada."

Copied!
153
0
0

Pełen tekst

(1)

PRZYGOTOWANO W KATEDRZE ONKOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ, WROCŁAW 2008 r.

WYKONANO W RAMACH NARODOWEGO GRANTU: „MODYFIKACJA I WDROŻENIE PROGRAMU NAUCZANIA ONKOLOGII W POLSKICH UCZELNIACH MEDYCZNYCH”

CHEMIOTERAPIA

NOWOTWORÓW

AKTUALNE

(2)

ZAGADNIENIA

• Medycyna oparta o fakty - Evidence based

medicine (EBM)

• Badania kliniczne

• Interpretacja wyników badań

• Nowe leki w onkologii - terapie biologiczne

• Metody optymalizacji leczenia onkologicznego

• Wskaźniki predykcyjne odpowiedzi na leczenie

• Farmakogenomika

(3)

MEDYCYNA OPARTA O FAKTY

• EBM wobec postępowania empirycznego

• Poprawa wyników leczenia

(4)

Decyzja w praktyce klinicznej

Analiza sytuacji klinicznej

Dane z badań naukowych

System wartości pacjenta i jego preferencje

Umiejętności i doświadczenie lekarza

(5)

Hierarchizacja dowodów naukowych (ASCO 1997)

I: dowody z metaanaliz i wielu dobrze

zaplanowanych, prospektywnych badań z

randomizacją i wysoką mocą testów

II: z przynajmniej jednego dobrze zaplanowanego

badania z randomizacją, ale

przy niskiej mocy testów

III: z dobrze zaplanowanych doświadczeń

(prospektywne bez randomizacji, kohortowe,

historyczne z grupą kontrolną, typu case-control)

IV: dobrze zaplanowanych retrospektywnych

badań porównawczych i opisowych

V: z opisów przypadków i przykładów klinicznych

(6)

BADANIA KLINICZNE

Etapy uzyskiwania nowych leków

Skryning - badania in vitro na liniach

komórkowych (nowotwory sygnałowe - rak

płuca, j. grubego, piersi, jajnika, nerki,

czerniak, białaczka)

Badania in vivo (ustalenie LD10)

Badania fazy I

Badania fazy II

Badania fazy III

Badania fazy IV

(7)

BADANIA KLINICZNE

Badania fazy I (

ocena toksyczności

)

Ustalenie wczesnej toksyczności

Ustalenie maksymalnej dawki tolerowanej i

na tej podstawie wybór dawki leku do

badań II fazy

Analiza danych z badań

farmakokinetycznych

(8)

BADANIA KLINICZNE

Badania fazy II

Badanie zakresu aktywności

przeciwnowotworowej

Parametry oceny - wskaźniki odpowiedzi

Częstość odpowiedzi (ORR)

odpowiedzi obiektywne (CR + PR)

korzyść kliniczna (CR + PR + SD)

Czas trwania odpowiedzi

Poprawa objawowaCzas do progresjiOcena jakości życiaOcena toksyczności

Ustalenie zasad modyfikacji i podawania dawek

(9)

BADANIA KLINICZNE

Badania fazy III (ustalenie miejsca nowego leku

w leczeniu przeciwnowotworowym)

Badania porównawcze

Randomizacja (!)

Parametry oceny

Częstość odpowiedzi (ORR) Czas trwania ORR

Czas do progresji

Czas przeżycia ogólnego

Czas przeżycia wolnego od choroby

Ocena jakości życiaOcena toksyczności

(10)

BADANIA KLINICZNE

• Ocena skuteczności

Odpowiedź na leczenie

Wpływ leczenia na czas przeżycia

Wpływ leczenia na jakość życia (poprawa

objawowa)

• Ocena tolerancji i bezpieczeństwa

leczenia

• Charakterystyka działań niepożądanych

• Częstość działań niepożądanych z

uwzględnieniem nasilenia

• Odwracalność

(11)

PARAMETRY OCENY

SKUTECZNOŚCI

Obiektywne

Częstość odpowiedzi (ORR) Czas do progresji (TTP)

Czas przeżycia wolnego

od choroby (DFS)

Czas przeżycia wolnego

od progresji (PFS)

Czas przeżycia wolnego

od nawrotu (RFS)

Czas przeżycia ogólnego

(OS)

Subiektywne

Ustąpienie/ złagodzenie objawów Wpływ leczenia na PS i QoL

(12)

WSKAŹNIKI W ANALIZIE

CZASU PRZEŻYCIA

• Czas przeżycia ogólnego (ang. overall survival-OS) - od rozpoznania do zgonu z jakiejkolwiek przyczyny

• Czas przeżycia związany z chorobą (ang. cancer

specific survival – CSS) - od rozpoznania do zgonu

z powodu nowotworu

• Czas przeżycia wolnego od nawrotu(ang. relapse

free survival - RFS) - od rozpoczęcia leczenia do

nawrotu

• Czas przeżycia wolnego od choroby (ang. disease

free survival – DFS) - od rozpoczęcia leczenia do

nawrotu miejscowego, odległego lub zgonu • Czas przeżycia wolnego od progresji (ang.

progression free survival - PFS) od rozpoczęcia

(13)

OCENA WIARYGODNOŚCI

• Pełna publikacja (doniesienie często nie zawiera wszystkich danych)

• Projekt badania

• Hipoteza

• Parametry oceny (study end points): mniejsza wiarygodność parametrów zastępczych

• Randomizacja, zaślepienie, ośrodki biorące udział w badaniu (wieloośrodkowe vs jednoośrodkowe)

• Liczebność próby, założenia i metody analizy statystycznej

• Intent to treat analysis vs per protocol population • Liczba chorych utraconych z badania (przyczyny)

• Selekcja chorych • Ocena wyników

• Porównanie wyników z innymi badaniami

(14)

METAANALIZA

(+)

Liczebność próby

badań

wystarczająca do

wykrycia

„nieznacznej

różnicy”

Możliwość poprawy

mocy testów

Możliwość bardziej

precyzyjnej oceny

podgrup

(-)

Różnorodność

badanych populacji

Kryteria włączenia do badania Szczegóły leczenia

Publication bias

Brak publikacji z doświadczeń negatywnych Publikacja badań fałszywie dodatnich

(15)

NOWE LEKI

 Przeciwciała monoklonalne (MAB)

trastuzumab rak piersi

cetuksymab rak jelita grubego, now. regionu

głowy i szyi, NDRP

bewacyzumab rak jelita grubego, rak piersi,

NDRP

panitumumab rak jelita grubego

 Drobnocząsteczkowe inhibitory kinazy tyrozyny (TKI)

imatynib CML, GIST

lapatynib rak piersi

erlotynib NDRP, rak trzustki

sorafenib rak nerki, rak

wątrobowokomórkowy

(16)

LECZENIE UKIERUNKOWANE

MOLEKULARNIE

 Mniej toksyczne ?

Odmienny profil toksyczności  Bardziej skuteczne ?

W wybranych grupach chorych (!), w populacji ogólnej zwykle mają bardzo niewielką

aktywność

 Indywidualizowane ?

(17)

• Odpowiedni cel

• Istotny w procesie karcynogenezy

• Jego zahamowanie ma spowodować

• Obecny i możliwy do wykrycia w komórkach guza

• Odpowiedni lek

• Dobrze tolerowany, a molekularne punkty

uchwytu są obecne w tkankach prawidłowych

• Odpowiednia populacja !

• Wyselekcjonowana na podstawie wskaźników

predykcyjnych

LECZENIE UKIERUNKOWANE

MOLEKULARNIE

(18)

CECHY KOMÓREK

NOWOTWOROWYCH

• Samowystarczalność dotycząca sygnałów mitotycznych

• Brak wrażliwości na inhibitory przekazu sygnału mitogennego

• Zaburzenia apoptozy

• Nieograniczony potencjał replikacyjny • Nowotworzenie naczyń

• Inwazja i przerzutowanie

Leczenie ukierunkowane molekularnie: skierowane na regulację zaburzeń leżących u podstaw karcynogenezy, selektywne niszczące komórki

(19)

„CELE” MOLEKULARNE

Receptory dla czynników wzrostu

Rodzina receptorów EGF

Czynniki wzrostu

TGF alfa VEGF

Kinazy białkowe

Bcr-abl w CML (95%), ALL (15%)

C-Met, c-Kit w raku nerki, raku żołądka

Angiogeneza

(20)

CZYNNIKI WZROSTU I RECEPTORY

Czynnik wzrostu Receptor Gen Odpowiedź komórkowa Substrat białkowy Kinaza tyrozyny Fosforylacja Błona komórkowa

(21)

RODZINA RECEPTORÓW EGF

I ICH LIGANDY

EGF TGFα Amfiregulina β-cellulina HB-EGF Epiregulina Hereguliny NRG2 NRG3 Hereguliny β-cellulina ErbB-1 Her1 EGFR ErbB-2 Her2 neu ErbB-3 Her3 ErbB-4 Her4 Domeny bogato-cysteinowe

(22)

NADEKSPRESJA EGFR

W NOWOTWORACH

Nowotwór Nadekspresja (%)

Rak narządów głowy i szyi

Niedrobnokomórkowy rak płuca Rak jelita grubego

Rak gruczołu krokowego Rak piersi

Rak szyjki macicy Rak jajnika

Rak żołądka Rak trzustki

Rak pęcherza moczowego Glejak wielopostaciowy 70 - 100 40 - 90 45 - 80 40 - 70 35 - 70 25 - 70 35 - 60 30 - 60 30 - 50 30 - 50 10 - 50

(23)

TERAPIE ANTY - EGFR

EGFR

przekazu sygnałów

• ↓ proliferacji / angiogenezy / przerzutowania

ODPOWIEDŹ

- NDRP - 58%

- Nowotwory głowy i szyi - 57%

- Rak jelita grubego - 22%

(24)

PRZEKAZ SYGNAŁU

Zaburzenie przekazu sygnałów

Onkogeneza

- zaburzenia proliferacji i wzrostu

- zaburzenia różnicowania

(25)

EGFR

Inhibitory EGFR

Gefitynib (TKI) - NDRP

Erlotynib (TKI) - NDRP, rak trzustki

Cetuksymab (MAB) - rak jelita grubego,

nowotwory regionu głowy i szyi, NDRP

(26)

TKI W NDRP: BADANIA

RANDOMIZOWANE

Badanie Inhibitor TK EGFR Schemat przeżycia znamienne LECZENIE I LINII TALENT TRIBUNE INTACT 1 INTACT 2 Erlotynib Erlotynib Gefitynib Gefitynib CTH + E vs CTH CTH + E vs CTH CTH + G vs CTH CTH + G vs CTH Nie Nie Nie Nie LECZENIE II / III LINII

BR. 21 ISEL INTEREST Herbst Heymach Erlotynib Gefitynib Gefitynib Erlotynib Vandetanib E vs /-/ G vs /-/ G vs DXL E + BEV vs CTH + BEV vs CTH V + DXL vs DXL Tak Nie Nie Nie Nie

(27)

BADANIE BR.21

Shepherd i wsp. N Engl J Med. 2005; 353: 123-132

Badanie BR. 1: erlotynib vs placebo - randomizacja 2:1 - II linia leczenia - n = 731 chorych - niewielkie wydłużenie OS i PFS

(28)

Badanie BR.21

:

erlotynib vs placebo - wymierna poprawa

objawowa

Shepherd i wsp. N Engl J Med. 2005; 353: 123-132

(29)

BADANIE TRUST

Badanie TRUST: erlotynib vs placebo w praktyce klinicznej - n = 7000/52 kraje - MOS - 6,5 m-ca - MPFS - 11,9 tyg.

(30)

JELITA GRUBEGO

Leczenie III linii BOND: cetuksymab + irynotekan

NCIC C017: cetuksymab + BSC

Panitumumab vs BSC (KRAS wild type)

Leczenie II linii BOND: cetuksymab + irynotekan

EPIC: irynotekan + cetuksymab

Leczenie I linii Randomizowane badania kliniczne II fazy z CTH + cetuksymabem

CRYSTAL: FOLFIRI + cetuksymab

PACCE: CTH/bewacyzumab + panitumumab CAIRO2: kapecytabina/oksaliplatyna/bew + cetuksymab

(31)

Van Cutsem E. i wsp. J Clin Oncol; 25: 1658-1664, 2007

PANITUMUMAB vs BSC: PFS

M PFS: 8 tyg. vs 7.3 tyg. Średni PFS: 13,8 tyg. vs 8.5 tyg. (15,4 tyg vs 7,6 tyg.)

Czas (tygodnie)

PFS

Statystycznie znamienne wydłużenie PFS (główny

(32)

Czas (miesiące)

OS

Amado RG i wsp. J Clin Oncol; 26: 1626-1634, 2008

OS w zależności od stanu KRAS:

korzyści ograniczone do grupy WT KRAS

(33)

PFS w badaniu CRYSTAL

Van Cutsen i wsp., ASCO 2008

Miesiące

PFS

ORR

ORR w badaniu CRYSTAL

BADANIE CRYSTAL:

Cetuksymab + FOLFIRI vs FOLFIRI

(34)

PFS u chorych z KRAS wild type

PFS u chorych z mutacją KRAS

-dodanie cetuksymabu wydłuża PFS u chorych z WT KRAS -dodanie cetuksymabu skraca PFS u chorych z mutacją KRAS Miesiące Miesiące PFS PFS

BADANIE CRYSTAL:

(35)

- n = 394 z 572 (68.9%) - mutacja KRAS – 42,3% - potwierdzono korzyści z

leczenia cetuksymabem w OS w grupie wild type KRAS

M OS, 9.5 vs 4.8 miesiąca;

HR dla zgonu, 0.55; 95%CI, 0.41 do 0.74; P<0.001

Karapetis CS i wsp. N Engl J Med; 359: 1757-65, 2008

M OS, 4.5 vs 4.6 miesiąca;

HR dla zgonu, 0.98; 95%CI, 0.70 do 1.37; P=0.89

KRAS mutacja

Wild type KRAS

Czas od randomizacji (miesiące) Czas od randomizacji (miesiące)

OS

OS

(36)

- n = 394 z 572 (68,9%) - mutacja KRAS – 42,3% - potwierdzono korzyści w PFS w grupie z prawidłowym KRAS M PFS: 3.7 vs 1.9 m.;

HR dla PD lub zgonu: 0.40; 95% CI, 0.30 do 0.54; P<0.001)

M PFS: 1,9 m

KRAS mutacja

Wild type KRAS

Czas od randomizacji (miesiące)

Czas od randomizacji (miesiące)

PFS

PFS

Karapetis CS i wsp. N Engl J Med; 359: 1757-65, 2008

(37)

TRASTUZUMAB

TZB – humanizowane przeciwciało monoklonalne anty HER-2

Antagonizm – HER-2

Aktywny wyłącznie w grupie HER-2 /+/

Mechanizm działania: cytotoksyczność komórkowa zależna od przeciwciał

(38)

TRASTUZUMAB W

LECZENIU RAKA PIERSI

Wczesny rak piersi

Rak piersi w stadium uogólnienia

Leczenie

uzupełniające neoadiuwantoweLeczenie

Leczenie II, III linii Leczenie I linii NSABP B31 NCCTG N9831 HERA BCIRG 006 FinHer Noah GeparQuattro MDACC HO648g M77001 US Oncology BCIRG 007 CHAT TAnDEM RHEA GBG-26 BO17929 EGF104900

(39)

TRASTUZUMAB W LECZENIU

ROSIANEGO RAKA PIERSI

 TZB wykazuje synergizm z cytostatykami

 U chorych na raka piersi HER-2 dodatniego w stadium rozsiewu, TZB w skojarzeniu z

cytostatykami wydłuża czas przeżycia oraz czas wolny od progresji

 Leczenie TZB okazało się dobrze tolerowane,

jedyną znaczącą toksycznością były powikłania ze strony układu krążenia

(40)

Slamon D.J i wsp. N Engl J Med 2001; 344: 783-792 N=234 n = 235 OS: 25.1 miesiąca OS: 20.3 miesiaca p=0.046

TRASTUZUMAB + CTH

Czas przeżycia wolny od progresji Czas przeżycia ogólnego

TZB kojarzono z AC i P

Poza powikłaniami ze strony układu krążenia, leczenie dobrze tolerowane

(41)

TRASTUZUMAB W LECZENIU

UZUPEŁNIAJĄCYM

Romond et al., 2005; Smith et al., ASCO 2006; Slamon et al., SABCS 2006.

2 2 Mediana obserwacji, lata 0 1 2 HERA TZB 1 rok B-31 / N9831 AC➠PH Na korzyść TZB Bez korzyści dla TZB HR

AC, doksorubicyna + cyklofosfamid;

P, paklitaksel; D, docetaksel; Carbo, karboplatyna;

3 3 BCIRG 006 AC➠DH

BCIRG 006 DCarboH

(42)

BADANIE

B-31 I N9831

Romond i wsp. 2005 94% 91% 87% 92% Chore (%) 80 70 60 50 90 100 HR=0.67; p=0.015

2 letnia mediana obserwacji

ACPH ACP 1672 1679 62 92 n Zgony Lata od randomizacji 1 2 3 4 5 0

(43)

Smith et al. Lancet 2007; 369: 29-36 HR 0.63 (95%CI 0.53-0.75, p<.0001) HR 0.63 (95%CI 0.45-0.87, p=.0051)

BADANIE

HERA

100 80 60 40 20 0 C za s p rz yc ia w o ln eg o o d c h o ro b y (% ) 0 6 12 18 24 30 36 Roczne leczenie TZB Obserwacja 6.3% Miesiące od randomizacji 100 80 60 40 20 0 C za s p rze ży ci a o g ó ln eg o ( % ) 0 6 12 18 24 30 36 Roczne leczenie TZB Obserwacja 2.7% Miesiące od randomizacji

(44)

Co wiemy

 U chorych z guzami HER-2 (+) w stopniu II-IIIA, leczonych

radykalnie obniża ryzyko nawrotu

Względne ok. 50%Bezwzględne ok. 6-7%

 Obniża ryzyko zgonu

Względne ok. 30% Bezwzględne ok. 2-3%

 Powoduje powikłania ze strony układu krążenia

Czego nie wiemy

Optymalny schemat leczenia?

Czas trwania leczenia ? W jaki sposób wyselekcjonować chore wysokiego ryzyka powikłań krążeniowych ?

TRASTUZUMAB W LECZENIU

UZUPEŁNIAJĄCYM

(45)

TZB, A POWIKŁANIA

KARDIOLOGICZNE

Doświadczenia z badań mają

ograniczoną wartość

 Wyselekcjonowana populacja uczestnicząca w badaniach

prawidłowa LVEF

bez obciążeń kardiologicznych

Brak danych z wieloletniej obserwacji

Ryzyko powikłań z leczenia TZB w

skojarzeniu z innymi lekami - nieznane

Liczba leczonych chorych, z których

1 odniesie korzyści z TZB (NNT) - 48

Liczba leczonych chorych, z których u

jednej dojdzie do wystąpienia powikłania

(NNH) - 55

(46)

AT 3 cykle T co 3 tyg x 4 cykle CMF 3 cykle CMF 3 cykle

NEOADIUWANTOWYM

TZB, trastuzumab (8 mg/kg dawka nasycająca, potem 6 mg/kg); AT, dox (60 mg/m2), paklitaksel (150 mg/m2);; T, paklitaksel (175 mg/m2); aChore ER/PgR /+/: tamoksyfen HER2-/+/ LABC

(IHC 3+ lub FISH+)

HER2/-/ LABC (IHC 0/1+) AT 3 cykle T co 3 tyg x 4 cykle Zabieg chirurgiczny z następową RTHa TZB + AT co 3 tyg x 3 cykle TZB + T co 3 tyg x 4 cykle TZB co 3 tyg x 4 cykle + CMF co 4 tyg x 3 cykle Kontynuacja TZB co 3 tyg do tyg 52 (n=115) (n=113) (n=99) Zabieg chirurgiczny z następową RTHa Zabieg chirurgiczny z następową RTHa Gianni i wsp., SABCS 2008

(47)

pCR W GUZIE PIERWOTNYM

0 10 20 30 40 50 Z TZB Bez TZB HER2 ujemne Chore, % HER2-dodatnie 43% 23% 17% p=0.29 p=0.002

oraz: znamiennie wydłużenie OS i EFS w grupie z TZB

(48)

Lapatynib – doustny inhibitor kinazy tyrozyny(TKI) anty ErbB1 i ErbB2

Aktywność kliniczna w leczeniu zapalnego raka piersi, postaci opornych lub nawrotów po CTH z antracyklinami (w skojarzeniu z kapecytabiną) Aktywny wyłącznie w grupie HER-2 /+/

Obecnie oceniany w leczeniu uzupełniającym

(49)

Inny mechanizm działania

Aktywność u chorych opornych na trastuzumab

Wysoki poziom aktywności w leczeniu uogólnionego raka piersi, w I linii, w monoterapii

W doświadczeniach przedklinicznych synergizm skojarzenia lapatinibu i trastuzumabu

Potencjalna aktywność w stosunku do mikroprzerzutów w OUN

(50)

LAPATYNIB

•n = 324

•PD po CTH (taksoidy, antracykliny, TZB

•Liczba chorych z rozsiewem do OUN: 4 vs 11

•Podwojenie czasu do progresji

Geyer C, NEJM 2007

lapatynib + kapecytabina vs kapecytabina

u chorych na raka piersi

(51)

 Wyniki badania u chorych na raka piersi (lapatynib + kapecytabina)

Lepsza odpowiedź na leczenie

Dłuższy czas do progresji choroby

Dobra tolerancja leczenia

Mniej przerzutów do ośrodkowego układu

nerwowego

Opcja leczenia dla chorych HER-2/+/, po progresji

po TZB

LAPATYNIB

(52)

TERAPIE ANTYANGIOGENNE

 Rola angiogenezy w patogenezie nowotworów  Inhibitory angiogenezy (IA)

 Znaczenie kliniczne IA w leczeniu

Raka piersi

Niedrobnokomórkowego raka płuca

Raka jelita grubego

Raka nerki

Raka wątrobowokomórkowego

Szpiczaka plazmocytowego i innych nowotworów

hematologicznych

(53)

Duda DG et al. J Clin Oncol; 25: 4033-4042, 2007

ANGIOGENEZA

Wzrost guza

VEGF VEGF bFGF TGF-ß1 VEGF bFGF TGF-ß1 PIGF VEGF bFGF TGF-ß1 PIGF PD-ECGF VEGF, bFGF TGF-ß1, PIGF PD-ECGF Pleiotrophin

(54)

VEGF P– P– -P -P X MAB TKI X Wzrost Proliferacja Migracja Przeżycie •Klasyczne leki przeciwnowotworowe –HTH (TAM) –CTH (Chemioterapia metronomiczna) –Modyfikacja schematu podawania

•E1199 (paklitaksel i docetaksel w

rytmie 7 dniowym vs 3 tygodniowym)

–Inne leki: talidomid, inhibitory

COX 2 •Nowe IA

–Preparaty wiążące ligandy dla

VEGFR

–Preparaty blokujące receptor

VEGF

–Inhibitory MMP

–Naturalne inhibitory angiogenezy

(55)

Rak piersi (stadium rozsiewu) Bewacyzumab Rak j. grubego (stadium rozsiewu) Bewacyzumab NDRP (stadium rozsiewu) Bewacyzumab Rak nerki (stadium rozsiewu) Bewacyzumab, sunitynib, sorafenib HCC (stadium nieoperacyjne) sorafenib

..i inne nowotwory hematologiczne Talidomid/lenalidomid

INHIBITORY ANGIOGENEZY

W LECZENIU NOWOTWORÓW

Nowotwory częste, chemiowrażliwe, dostępne inne opcje lecz. systemowego

Nowotwory chemioniewrażliwe, brak innych racjonalnych opcji leczenia systemowego

Szpiczak plazmocytowy Talidomid/lenalidomid

(56)

IA W LECZENIU RAKA PIERSI

Autor

Autor StSt

.

. NoNo SchematSchemat WynikiWyniki

Cobleigh

(2003) IV 75 Bew mono 3-20mg/kg, Faza I/II Optymalna dawka:10 mg/kg/14d, RR-9%, Czas trwania RR: 5,5 m; Nadciśnienie: 22% Miller (2005) IV 462 Kapecytabina + bew RR: 19,8% vs 9,1%, Nadciśnienie 17,9% vs 0,5%; PFS, OS: NSS Miller (2005) IV 722 PXL + placebo vs PXL + bew RR: 23 vs 14%; PFS: 11 vs 6 m; SS OS: 26,5 vs 24,8: NSS,Nadciśnienie 13,5% vs 0% Burstein (2005) IV 42 MTX+CTX (niskie dawki)+bew RR: 29% vs 10%, TTP 5,5 m vs 2,5 m Miller

(2005) IV 44 ZD6474 100mg lub 300 mg/d –28 dni Bez OR, 1 SD Miller (2005) IV 51 SU11248 50 mg/d PR + SD 16% Miles D. (2008) IV 736 DCX + placebo vs bew (7,5 mg)+DCX vs bew (15 mg) +DCX RR: 44% vs 55% vs 63% ; PFS: 8,0 vs 8,7 vs 8,8 m: SS

(57)

BADANIE E2100:

paklitaksel + bewacyzumab w leczeniu r.piersi w IV st.

zaawansowania 0.0 0.2 0.4 0.6 0.8 1.0 Miesiące 0 10 30 40 HR=0.48 (95% CI 0.387, 0.594) Log-rank test: p<0.0001 Paklitaksel + bewacyzumab: 11.3 m Paklitaksel: 5.8 m 20 Mediana PFS: PFS

Brak wpływu na OS: MOS: 26,5 vs 24, 8 m

(58)

W analizie podgrup:

MPFS: 5,3 vs 10,6 m; HR: 0,49 (0,34-0,70)

ANALIZA PODGRUP: PFS

0,2 0,5 1,0 1,5 2,0

Bewacyzumab/paklitaksel lepiej Paklitaksel lepiej

ER (+) 7,7 vs 11,9; HR:0,59 (0,44-0,78) ER (-) 4,9 vs 11,1; HR:0,44 (0,31-0,61) ER (un) 21,3 vs -; HR: 1,70 (0,15-19,07) HER2 (+) 2,4 vs 11,3; HR:0,00 (0,00--) HER2 (-) 6,1 vs 11,1; HR: 0,57 (0,45-0,71) HER2 (un) 7,7 vs 12,5; HR: 0,42 (0,19-0,93) ER/PgR/HER2 ujemne (n=232) Miller KD i wsp., NEJM 2007

(59)

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

Wybrane działania niepożądane w Wybrane działania niepożądane w stopniu

stopniu 3/4 * 3/4 * (%) (%)

Pa

Paklitaklitakskselel (n=346)

(n=346) Bewacyzumab + Bewacyzumabpapakklitalitakskselel + (n=362)

(n=362) Stopień

Stopień 3

3 StopieńStopień44 StopieńStopień 3 3 StopieńStopień 4 4

Neuropatia czuciowa 15.9 0.6 22.9 0.6 Zespół zmęczenia 4.6 0.3 8.8 0.3 Neutropenia 1.2 0.3 2.8 0.3 Nadciśnienie 1.4 0 15.2 0.3 Zakrzepowo-zatorowe powikłania tętnicze 0 0 1.1 1.4 Zakrzepowo-zatorowe powikłania żylne 1.4 1.7 2.5 0.3 Krwawienia 0 0 1.4 0.6 Białkomocz 0 0 1.7 1.4

Zaburzenia funkcji lewej komory 0 0 1.1 0.3

(60)

ZASTRZEŻENIA

Dotychczasowe badania wykazały wydłużenie PFS i wyższy RR, bez wpływu na OS

Działanie bewacyzumabu u chorych na HER-2 dodatniego raka piersi ?

Toksyczności w wyniku długotrwałego stosowania leku ?

(61)

BEWACYZUMAB W LECZENIU

RAKA J. GRUBEGO

Autor Leczenie N Linia

lecz. ORR PFS (m) OS (m)

Hurwitz

2004 Bew + IFL vs IFL 813 I 44,8% vs 34,8% 10.6 vs 5,2 (SS) 20.3 vs 15.6 (SS) Giantonio 2007 Bew + FOLFOX4 vs FOLFOX4 vs Bew 796 II 21,8% vs 9,2% vs <3% 7,3 vs 4,7 vs 2,7 (SS) 12,9 vs 10,8 vs 10,2 (SS) Saltz LB 2008 Bew + FOLFOX4/ XELOX vs FOLFOX4/ XELOX 1400 I 49% vs 46% (NSS) 9,4 vs 8,O(SS) 21,3 vs 19,9 (NSS) Toksyczność leczenia: Nadciśnienie

Krwawienia Białkomocz

(62)

Hurwitz i wsp., NEJM 2004: 350;23 Miesiące PF S ( % ) Miesiące

-Przewaga leczenia z bew w PFS i OS -Wyższy odsetek ORR

-Pierwsze randomizowane badanie kliniczne, które wykazało statystycznie znamienną przewagę

leczenia IA i OS w MCC >20 m-cy

BEW

+ IFL vs IFL

O

S

(

%

(63)

Giantonio BJ i wsp. J Clin Oncol; 25: 1539-1544, 2007

OS i PFS: FOLFOX4 + BEW vs FOLFOX

4 vs BEW

(miesiące) P ra wd op o d ob ie ń st

wo FOLFOX4 + BEWFOLFOX4

BEW P ra wd op o d ob ie ń st wo (miesiące)

OS: 12,9 m vs 10,8 m vs 10,2 m

+ BEW

PFS: 7,3 m vs 4,7 m vs 2,7 m

-

Przewaga leczenia CTH z BEW w II linii w PFS i OS

-Wyższy odsetek ORR w ramieniu CTH + BEW -Brak korzyści z BEW w monoterapii

(64)

Saltz LB i wsp. J Clin Oncol; 26: 2013-2019, 2008

XELOX/FOLFOX +/- BEW

PFS - 9,4 m vs 8,0 m

OS - 21,3 m vs 19,9 m

Czas (miesiące) Czas (miesiące)

O d se te k ch ory ch O d se te k ch ory ch Różnice PFS- SS Różnice OS- NSS ORR: 47% vs 49% - NSS Leczenie do PD: 29% i 47%

(65)

ZASTRZEŻENIA

Kryteria doboru chorych ?

Zakres korzyści z leczenia bewacyzumabem r. jelita grubego ?

Wpływ na OS ?

Znaczenie „leczenia podtrzymującego” bewacyzumabem +/- fluoropirymidyną

(66)

BEWACYZUMAB W LECZENIU NDRP

Autor Leczenie N Linia ORR PFS (m) OS (m)

Sandler A 2006 Bew+ PXL+CBDCA vs PXL+CBDCA 878 I 35% vs 15% 6,2 vs 4,5 12.3 vs 10,3 Manegold 2007 (abstrakt) Bew (7,5 mg) +DDP+GCB vs bew (15 mg) +DDP+GCB vs DDP+GCB 1043 I 34% vs 30% vs 20% 6,7 vs 6,5 vs 6,1m 13, 6 vs 13,4 vs 13,1 m

Na podstawie wyników 2 badań II fazy, kryteria wyłączenia obejmowały 1. Chorych na raka płaskonabłonkowego (SCC), z krwiopluciem,

krwawieniem

2. Chorych z incydentami zakrzepowy w wywiadzie

3. Chorych stosujących leków przeciwkrzepliwych, NSLP, leków hamujących czynność płytek krwi

4. Chorych obciążonych chorobami u. sercowo-naczyniowego, niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym

(67)

KLUCZOWE BADANIA W NDRP

*Bez możliwości zmiany ramion – ; †Bewacyzumab co 3 tygodnie

CG = cisplatyna/gemcytabina; KP = karboplatyna/paklitaksel; PD =progresja choroby

Uprzednio nieleczony, IIIB/IV niepłaskonabłonkowy NSCLC (n=878) KP (n=444) Bew 15mg/kg† + KP (n=434) PD* PD PD PD PD* BEW BEW Placebo + CG (n=347) Uprzednio nieleczony, TNM IIIB, IV lub nawracający niepłaskonabłonkowy NSCLC (n=1,043) BEW E 4599 (USA) AVAiL (POZA-USA)

(68)

Bew + PC vs PC OS- 12,3 m vs 10,3 m HR- 0.79;P=0.003 Bew + PC vs PC PFS- 6,2 m vs 4,5 m HR- 0.66;P<0.001 O S ( % ) PF S ( % ) miesiące miesiące Krwawienia 4,4 vs 0,7% Neutropenia 4 24 vs 16,5% Trombocytopenia 4 1,4 vs 0% Nadciśnienie 3-5 6,0 vs 1,0% Zgony związane z 15 vs 2 leczeniem

OS i PFS W BADANIU E4599

Bew + PC vs PC:

ORR 35 vs 15%

(69)

BADANIE AVAIL:

CG vs CG + BEW (7,5 mg/kg, 15 mg/kg)

Placebo + CG Bev 7.5mg/kg + CG Bev 15mg/kg + CG HR (95% CI) (0.64–0.87)0.75 (0.73–1.00)0.85 p value 0.0003 0.0456 Median PFS (months) 6.2 6.8 6.6 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Czas (miesiące) 0 6 12 18 24 30 P ra w d o p o d o b ie ń st w o P F S ORR: 20% vs 34% vs 30% Mediana OS (m): 13,1 vs 13,6 vs 13,4 NSS Mediana PFS (miesiące) 6,2 6,6 6,8

(70)

ZASTRZEŻENIA

 Optymalny schemat leczenia

Kojarzenie z CTH Kojarzenie z RTH

Kojarzenie z innymi lekami biologicznymi

 Wykorzystanie BEW u chorych na raka płaskonabłonkowego

 Wykorzystanie BEW u chorych z przerzutami do OUN

 Skuteczność i tolerancja u chorych w podeszłym wieku

(71)

Motzer RJ et al. J Clin Oncol; 24: 5601-5608 2006

JASNOKOMÓRKOWY RAK NERKI

miejsce działania: - temsyrolimus - RAD001 - bewacyzumabu - sunitynibu - sorafenibu - pazopanibu

(72)

JASNOKOMÓRKOWY RAK

NERKI: AKTYWNE LEKI

Dopuszczone do

leczenia Aktywne Potencjalnie aktywne

Interleukina-2 (HD) Sorafenib Sunitynib Temsyrolimus Bewacyzumab Interferon-alfa Pazopanib Ewerolimus Aksitynib Kapecytabina z gemcytabiną Doksorubicyna z gemcytabiną Syrolimus Worinostat Lapatynib Bortezonib

(73)

JASNOKOMÓRKOWY RAK

NERKI: BADANIA III FAZY

Autor Leczenie N Linia l ORR TTP

(m) Kategoria ryzyka Motzer RJ 2007 Sunitynibvs IFN-alfa 750 I 31% vs 6% 11.1 vs 5 Niskie/ pośrednie/ wysokie Escudier B 2007 Sorafenib vs placebo 903 kolejne 2% vs 0% 5,5 vs 2,8 Niskie/ pośrednie Hudes G 2007 TEM vs IFN-alfa vs TEM + IFN-alfa 623 I 9% vs 7% 3,7 vs 1,9 Wysokie Escudier B 2007 Bew +IFN-alfa vs IFN-alfa 649 I 31% vs 12% 10.2 vs 5,4 Niskie/ pośrednie/ wysokie

(74)

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

Sorafenib Sunitynib Bewacyzumab

-Wysypka skórna -Zespół ręka stopa -Biegunka -Nadciśnienie -Zawał/niedokrwienie (3%) -Krwawienia (15%) -Limfopenia -Hipofosfatemia

-Podwyższone stężenie lipazy -Zespół zmęczenia -Małopłytkowość -Leukopenia -Zespół zmęczenia -Przebarwienia skóry -Nadciśnienie -Niedokrwistość -Zespół zmęczenia -Astenia -Białkomocz -Nadciśnienie -Krwawienia -Zakrzepica żylna i tętnicza - RLPS

(75)

Faivre S i wsp. J Clin Oncol; 24: 25-35, 2006

TOKSYCZNOŚCI SKÓRNE PO

SUNITYNIBIE

(76)

ZASTRZEŻENIA

Brak CR

Leczenie ciągłe

Działania niepożądane

Oporność (6 - 12 miesięcy)

(77)

Llovet, ASCO 2007

RAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY

BADANIE SHARP

OS i DFS w populacji ITT n=602

Zaawansowany HCC:

Brak innych, racjonalnych opcji leczenia Sorafenib vs placebo MOS: 10.7 vs 7.9 m-cy MPFS: 5.5 vs 2.8 m-cy OS DFS

(78)

ZASTRZEŻENIA

Leczenie chorych z upośledzoną funkcją wątroby ? Leczenie chorych z populacji pozaeuropejskich ? Wpływ leczenia sorafenibem na wskaźniki jakości

(79)

TALIDOMID I LENALIDOMID

Aktywność w monoterapii i skojarzeniu z

cytostatykami i/lub kortykosteroidami w leczeniu szpiczaka plazmocytowego

 W skojarzeniu z autologicznym przeszczepieniem komórek macierzystych (ASCT)

W leczeniu indukcyjnym

W leczeniu podtrzymującym i konsolidującym

 W leczeniu I linii chorych nie kwalifikujących się do (ASCT)

W skojarzeniu z deksametazonem (TD)

W skojarzeniu z melfalanem i prednizonem (MPT)W skojarzeniu z doksorubicyną (TAD, ThaDD. T-VAD)W skojarzeniu z cyklofosfamidem (CTD)

 W leczeniu choroby opornej i w fazie nawrotu

W skojarzeniu z melfalanem, deksametazonem,

(80)

Kumar SK i wsp. Blood 2008; 111: 2516-2520

Leczeni nowymi preparatami Nie leczeni nowymi preparatami

Talidomid

Bortezonib

Lenalidomid

Czas od ASCT do nawrotu (miesiące)

Czas od ASCT do nawrotu (miesiące)

Nawrót przed 1998 Nawrót 1998-1999 Nawrót 2000-01 Nawrót 2002-03 Nawrót 2004-05 OS OS

WYNIKI LECZENIA MM

Chorzy na szpiczaka

plazmocytowego, poddani ASCT Znacząca poprawa OS, po terapii z udziałem nowych leków

(81)

WSKAŻNIKI PREDYKCYJNE

Badania I fazy Badania II fazy Badania III fazy

Ustalenie: OBD, PK, PD *Zastępczych biomarkerów potwierdzających obecność celu terapeutycznego w tkance guza *Wartości badań dynamicznych oceniających stopień zahamowania angiogenezy Ustalenie aktywności klinicznej., toksyczności oraz biologicznej modulacji celu molekularnego *Czynniki antyangiogenne w surowicy i moczu: VEGF, bFGF

*PET, MRI, USG (Doppler) *Krążące komórki śródbłonka Potwierdzenie klinicznych korzyści *Wybór chorych z ustalonym celem molekularnym *Zastępcze wskaźniki angiogenezy *Ocena skuteczności obejmująca biologiczne kryteria odpowiedzi

(82)

NIEINWAZYJNE METODY

OCENY UNACZYNIENIA

 MR (dynamiczne)

Z gadoliną

Z kontrastem paramagnetycznym przyłączającym

się do białek błony podstawnej selektywnych dla kom. śródbłonka (integryny, CD105, VEGF)

 TK  PET

Radioaktywna postać wody znakowana ¹⁵O

Znakowany radioizotopem ¹¹CO

(83)

Zhu AX I wsp. Oncologist 2008;13:120-125

HCC, PRZED (A, B) I PO LECZENIU

BEW (C, D)

Przed leczeniem Po leczeniu

(84)

TERAPIE ANTYANGIOGENNE

Skuteczność zależna od nowotworu i

przebytego leczenia

Optymalna dawka biologiczna, nie

maksymalna dawka tolerowana

Leczenie przewlekłe (schemat ciągły) ?

Oporność na IA

(85)

„Target population” – wskaźniki predykcyjne odpowiedzi Gęstość naczyń VEGF k-raf p53

Polimorfizm VEGF i VEGFR-2

Inny mechanizm działania wymaga innych kryteriów odpowiedzi

Wskaźniki zastępcze Działania uboczne

(86)

Schneider BP i wsp. J Clin Oncol 2008 VEGF -2578/-1154 Mediana OS (m) % chorych p AA/AA 49,7 7,6 0,041 AA/GA 30,2 11,4 0,44 CA/GA 27,1 20,9 0,40 CA/GG 22,5 21,5 0,038 CC/GG 21,7 32,9 0,30 Inne - 5,7

-Polimorfizmy VEGF vs całkowite przeżycie chorych na raka piersi

w badaniu ECOG2100

(paklitaksel + bewacyzumab) Potencjalny wskaźnik predykcyjny korzyści z leczenia bewacyzumabem

POLIMORFIZMY VEGF

Czas, miesiące

Czas, miesiące

OS

(87)

Toksyczności specyficzne dla tej grupy leków

Toksyczności specyficzne dla nowotworu Toksyczności związane z długotrwa-łym leczeniem???? Nadciśnienie Białkomocz Zawał, NK Udar Bóle głowy Krwawienia NDRP- krwioplucie R. j. grubego - perforacje Toksyczności specyficzne

dla różnych IA Toksyczności skórne

DZIAŁANIA

(88)

IA: CO WIEMY, A CZEGO NIE

WIEMY

 Aktywność w leczeniu różnych nowotworów także tych chemioopornych ...i postaci opornych na inne metody leczenia systemowego

 Dość dobra tolerancja leczenia

 Których chorych leczyć ?

 Czynniki predykcyjne !!!  Jak leczyć ?  Samodzielnie czy w skojarzeniu, jeśli w skojarzeniu to w jakim (CTH, RTH, inne leki biologiczne) ?  Optymalny schemat leczenia?

 Czas trwania leczenia ?

 Kiedy leczyć ?

 Jakich korzyści możemy się spodziewać ?

(89)

MOŻLIWOŚCI KOJARZENIA IA

Hamowanie wzrostu kom. i blokowanie białek angiogennych ( bFGF, VEGF, TGF-α) Hamowanie odpowiedzi komórek śródbłonka na pobudzenie przez VEGF

Guz

3.

+ CTH 4. + RTH

Komórki śródbłonka

1. + inne leki biologiczne:

IA, anty HER-2, anty EGFR

2.

+ hormonoterapia

(90)

PODSUMOWANIE

 Angiogeneza odgrywa znaczącą rolę w patogenezie

nowotworów

 Leczenie antyangiogenne okazało się aktywne w

terapii nowotworów niewrażliwych na leczenie cytostatykami

 W leczeniu nowotworów chemiowrażliwych skojarzenie

IA z CTH wydłuża PFS i/lub OS

 Działanie IA ogranicza oporność

 Brakuje czynników predykcyjnych odpowiedzi na

leczenie

 Dotychczas nie zdefiniowano optymalnej metody

oceny odpowiedzi na leczenie IA

 Wiele pytań dotyczących leczenia antyangiogennego

(91)

LECZENIE CELOWANE

PERSPEKTYWY

 Zdefiniowanie celu molekularnego Wczesne „zdarzenie” molekularne

Opracowanie skutecznych metod identyfikacji celu molekularnego

 Leczenie we wczesnych stadiach choroby Techniki wczesnego wykrywaniu

(92)

METODY OPTYMALIZACJI LECZENIA

 Identyfikacja prognostycznych profili genowych Którzy chorzy odniosą korzyści z leczenia

uzupełniającego ? (selekcja chorych oparta o czynniki genetyczne i molekularne)

 Identyfikacja predykcyjnych profili genowych Czy chory odpowie na określone leczenie ?

 Identyfikacja czynników predykcyjnych odpowiedzi na leczenie

Wybór schematu leczenia oparty o czynniki molekularne

(93)

WYBÓR LECZENIA

UZUPEŁNIAJĄCEGO

czynniki rokownicze i predykcyjne

(oraz wola chorego, PS, schorzenia towarzyszące)

CTH

HTH

(94)

Wiek < 50 r. ż

Grupa, która odniosła korzyści z CTH Grupa, w której doszło do nawrotu pomimo CTH- niepowodzenie

Grupa, w której nie doszło do

nawrotu pomimo tego, że nie były leczone

KORZYŚCI Z CTH UZUPEŁNIAJĄCEJ

OS u chorych na r. piersi <50 r. ż. leczone CTH uzupełniającą: EBCTG

Polichemioterapia kontrola

(95)

DOBÓR CHORYCH DO

LECZENIA

 Znaczący odsetek chorych poddanych leczeniu uzupełniającemu leczonych jest niepotrzebnie  Tradycyjne kliniczne i patologiczne wskaźniki

prognostyczne są niewystarczające

 Opracowanie i walidacja wiarygodnych metod doboru chorych do leczenia jest priorytetem dla badań klinicznych

(96)

Oncotype Dx

®

Ustalenie metody oceny ekspresji genów

w skrawkach parafinowych guza

Selekcja 250 potencjalnych genów

Opublikowane dane

Genomiczna baza danych

Badania mikromacierzy

Zbadanie związku pomiędzy 250 genami a

ryzykiem nawrotu u 447

chorych

leczonych w ramach badań klinicznych

(97)

Oncotype Dx

®

Proliferacja (no. = 5) Geny ref. (no. = 5) Związane Z ER (no. = 4) Inwazja (no. = 2) HER-2 (no. = 2) Inne (no. = 3) Paik S i wsp. NEJM 2004 + 1.04 x wskaźnik proliferacji + 0.47 x wskaźnik HER2 - 0.34 x wskaźnik ER + 0.10 x wskaźnik inwazji - 0.08 x wskaźnik GSTM1 - 0.07 x wskaźnik BAG1 + 0.05 x wskaźnik CD68

*

RS - (ang. reccurence score)- wskaźnik nawrotu

RS (0-100)

< 18 Niskie ryzyko

18 - 30 Pośrednie ryzyko nawrotu

(98)

Oncotype Dx

®

Może być wykorzystany wyłącznie u chorych HR/ +/, chore HR/-/, należą do grupy wysokiego

ryzyka nawrotu

Pierwsze badania prowadzone wśród chorych

leczonych TAM, oceniały przydatność Ocotype Dx do selekcji chorych nie wymagających leczenia

Kolejne badania prowadzone u chorych leczonych CTH opartą o antracykliny (CAF)

Ocotype Dx jest obecnie dostępny i w niektórych ośrodkach wykorzystywany do podjęcia decyzji dotyczącej wyboru leczenia uzupełniającego

(99)

99

BADANIE NSABP B-14 I

Oncotype Dx

®

N- ER+ PLACEBO x 5 y TAM x 5 y

Częstość nawrotów u chorych leczonych TAM w zależności od RS

n = 675

(100)

Oncotype Dx

®

Czas przeżycia wolnego od choroby

Czas przeżycia wolnego od choroby

Oncotype Dx w prognozowaniu

nawrotów u chorych HR/+/ leczonych CTH

- Korzyści z CRH w grupie wysokiego ryzyka

- Brak korzyści z CTH w grupie niskiego ryzyka

Niskie ryzyko RS<18

Wysokie ryzyko RS>31

(101)

101

CTH vs TAM W PODGRUPACH

-Korzyści z CRH w grupie wysokiego ryzyka -Brak korzyści z CTH w grupie niskiego ryzyka

HR

Korzyść z CTH Brak korzyść z CTH Wysoki RS Pośredni RS Niski RS Wszystkie RS Całe badanie

Po

dg

ru

py

(102)

OS

PO 10 LATACH W GRUPIE

WYSOKIEGO RYZYKA

OS, % (95% CI) Tamoksyfen CAF-T P Wysoki RS 51 (35-65) 69 (51-79) .027

•Wpływ RS na OS,wyłącznie u chorych z wysokim RS

•Korzyści z CTH u chorych z wysokim RS utrzymują się w czasie

•HR w pierwszych 5 latach: 0.43 (95% CI: 0.21-0.90) •HR w całym okresie obserwacji: 0.56 (95% CI: 0.31-1.01)

(103)

PODSUMOWANIE

21-genowy test genowy (ang. reccurence score, RS) ma znaczenie prognostyczne dla chorych N/+/, ER/+/ leczonych tamoksyfenem

 Chore z wysokim RS odnoszą korzyści z chemioterapii według schematu CAF

 Chore z niskim RS nie uzyskują korzyści z CTH uzupełniającej

 Wykorzystanie RS jest bardziej precyzyjnym

(104)

OBECNIE BADANE PROFILE

GENOWE W RAKU PIERSI

 21 genowy profil określający ryzyko nawrotu (Oncotype Dx™, Genomic Health)

 70 genowy profil (MammaPrint®, Agendia; aka Amsterdam signature)

 76 genowy profil (Veridex; aka wound response or Rotterdam signature)

 Podtyp wewnętrzny (Intrinisic subtype)  Wskaźnik dwugenowy

(105)

WSKAŹNIKI PREDYKCYJNE

 Z leczenia systemowego odnosi korzyści tylko część chorych

 Chorzy, którzy nie odpowiadają na leczenie narażeni są na jego działania niepożądane i nie odnoszą

korzyści

 Wskaźniki predykcyjne (kliniczne i molekularne) służą prognozowaniu prawdopodobieństwa

skuteczności określonego rodzaju terapii

„Wskaźniki predykcyjne skuteczności leczenia są

Świętym Graalem onkologii”

(106)

MOLEKULARNE WSKAŹNIKI

PREDYKCYJNE

 ER/PgR (IHC) - hormonoterapia

 HER-2 (IHC/FISH) - leczenie trastuzumabem  EGFR (IHC/FISH) - erlotynib w leczeniu

nowotworów płuca

 Mutacje aktywujące - erlotynib w leczeniu nowotworów płuca

 KRAS - negatywny czynnik predykcyjny

odpowiedzi na przeciwciała monoklonalne anty-EGFR w leczeniu rozsianego r. jelita grubego

(107)

IDEALNY BIOMARKER

PREDYKCYJNY

Umożliwia identyfikację chorych z wysokim

prawdopodobieństwem odpowiedzi i wydłużenia czasu przeżycia

Jest czuły i specyficzny

Jego wartość została potwierdzona w badaniach prospektywnych

(108)

PgR w guzie piersi + kontrola

Mohsin KS.. Modern Pathology (2004) 17, 1545–1554

ER w guzie piersi

EKSPRESJA ER I PgR:

RAK PIERSI

± 70 - 80% - hormonozależne

Częstość odpowiedzi

ER /+/ i PgR /+/ 40-60%

ER /+/ i PgR /-/ 30-40%

(109)

KATEGORIE

HORMONOZALEŻNOŚCI

Nowotwory hormonozależne ER/+/, PgR /+/ Nowotwory hormonononiezależne ER/-/ , PgR /-/

Nowotwory o niepewnej hormonowrażliwości Słaba ekspresja ER lub PgR/-/

(110)

RECEPTOR HER-2

 Znaczenie prognostyczne/predykcyjne u chorych na raka piersi

Skrócony czas przeżycia

HER2/neu nadekspresja/amplifikacja 3 lata

HER2/neu norma 6-7 lat

 Molekularny cel terapeutyczny dla trastuzumabu- przeciwciała monoklonalnego anty HER-2

(111)

HER-2 W BADANIU IHC

Gown AM. Modern Pathology

•Nadekspresja - 20%

nowotworów piersi

•Metody oceny:

•IHC - wynik: (-), +1 (a),+2 (b), +3 (c)

•FISH (amplifikacja genu) Tylko wynik +3 w IHC

(nadekspresja) lub potwierdzenie amplifikacji w badaniu FISH

świadczy o wrażliwości na leczenie trastuzumabem (ORR +/- 50%)

(112)

>10 % kom. (słabo lub średnio) (+2)

Wynik ekspresji +2 w badaniu

IHC jest określany jako

graniczny lub niejednoznaczny i wymaga oceny amplifikacji

genu HER2 metodą

fluorescencyjnej hybrydyzacji in situ (FISH).

Interpretacja wyniku:

/0/, /+1/ - wynik ujemny +2 - niejednoznaczny +3 dodatni

(113)

BADANIE TECHNIKĄ FISH

Amplifikacja - stwierdzenie co najmniej 6 kopii genu.

Brak amplifikacji-stwierdzenie do 4 kopii genu.

Wynik niejednoznaczny

stwierdzenie 4 do 6 kopii

genu,wskazaniem do powtórzenia badania.

Wynik badania FISH najczęściej wyraża się jako stosunek

liczby kopii genu HER2 do liczby kopii chromosomu 17.

w kom. nowotworowej. Wartość wskaźnika powyżej 2,2 oznacza amplifikację.

(114)

NIEDROBNOKOMÓRKOWY

RAKA PŁUCA

Leczenie inhibitorami kinazy

tyrozyny EGFR

Wskaźniki predykcyjne odpowiedzi

Kliniczne

palenie tytoniupłeć żeńska ?

gruczołowy typ raka ?rasa żółta

Molekularne

ekspresja EGFR (IHC)

amplifikacja / polisomia EGFR (FISH)mutacja EGFR (PCR)

(115)

BADANIE BR.21

Log-rank: p=0.02 HR=0.68 (0.49, 0.95) Erlotynib Placebo 0 6 12 18 24 30 100 80 60 40 20 0

Tsao i wsp. N Engl J Med. 2005; 353: 133-144

Pr aw d o p o d o b ień st w o p rz yc ia Miesiące EGFR+ Log-rank: p=0.70 HR=0.93 (0.63, 1.36) 0 6 12 18 24 30 100 80 60 40 20 0 Erlotynib Placebo Miesiące EGFR-N Erlotynib117 71 43 5 5 0 Placebo 67 23 12 5 0 0 N Erlotynib93 42 22 8 3 0 Placebo 48 24 14 3 0 0

Wpływ ekspresji EGFR na czas przeżycia chorych leczonych erlotynibem

(116)

NDRP: WPŁYW AMPLIFIKACJI

EGFR NA ORR

Autor N Lek % FISH+ RR

FISH+ vs FISH-HR (95% CI) Cappuzzo i wsp. 102 250 mg/dGefitynib 32% 36% vs 3% (0,23-0,82)0,44* Hirsch i wsp. SWOG 0126 82 500 mg/dGefitynib 32% 26% vs 11% (0,25-0,97)0,50* Tsao i wsp. BR.21 125 150 mg/dErlotynib 45% 20% vs 2% (0,23-0,82)0,44** Hirsch i wsp. ISEL 370 250 mg/dGefitynib 31% 16% vs 3% (0,36-1,03)0,61**

* Porównanie FISH+ i FISH-, wszyscy chorzy otrzymywali inhibitor EGFR ** Porównanie inhibitora EGFR vs placebo u chorych FISH+

(117)

NDRP: WPŁYW MUTACJI EGFR

NA CZAS PRZEŻYCIA

(118)

CZYNNIKI PREDYKCYJNE

ODPOWIEDZI:

EGFR

 Odsetek komórek z ekspresją i nasilenie wybarwienia  Amplifikacja  Mutacje

Toksyczności skórne

Wczesna odpowiedź

Inne

KRASBRAFPI3KCA

Ale 25% chorych EGFR/-/ odpowiada na leczenie !!!

- brak standaryzacji oznaczenia - heterogenność guzów

- zdolność wiązania przeciwciał

przez EGFR

Obiektywna wartość oceny? Kiedy ją przeprowadzić ?

Niektórzy chorzy nie odpowiadają na leczenie, a odnoszą korzyści

(119)

Arteaga. Oncologist 2002; 7: 31-39

MECHANIZMY NADMIERNEJ

AKTYWNOŚCI EGFR

(120)

Chung KY i wsp. J Clin Oncol; 23: 1803-1810, 2005

EGFR W BADANIU IHC

0

+1

+3

+2

Wyniki badań niejednoznaczne

Ekspresja EGFR nie jest wskaźnikiem predykcyjnym dla leczenia MAB

anty-EGFR chorych na raka jelita grubego

(121)

EKSPRESJA EGFR , A ORR

Badania z niską ekspresją EGFR (N = 91) Badania z wysoką ekspresją EGFR (≥ 10% EGFR) (N = 39) <1% EGFR (n = 37) 1-9% EGFR(n = 51)

Odpowiedź całkowita (ORR) 5% 8% 8%

Odpowiedź częściowa

Odpowiedź całkowita 5%0% 8%0% 8%0%

Choroba stabilna (SD) 32% 29% 21%

Choroba kontrolowana (OR + SD) 37% 37% 29%

Berlin J i wsp. J Clin Oncol. 2006; 24 (18 suppl): A3548. Hecht JR i wsp. ASCO Gastrointestinal Cancers ; 2007; A350 U chorych leczonych panitumumabem brak związku pomiędzy ekspresją EGFR, a odpowiedzią na leczenie

(122)

Tygodnie K apl an -M ei er % P F S Pacjenci: Niska EGFR 23 23 12 12 7 7 1 0 39 35 13 11 7 7 4 3 1 0 Wysoki EGFR

Badania z niską ekspresją EGFR

Mediana PFS (95% CI): 13.3 tygodnie (7.1, 22.9)

0 20 40 60 80 100 100 0 20 40 60 80 0 4 8 12 16 20 24 28 32 36

Mediana PFS (95% CI): 7.6 tygodnie (7.1, 8.6)

Berlin J i wsp. J Clin Oncol. 2006; 24 (18 suppl): A3548. Hecht JR i wsp. J Clin Oncol. 2006; 24 (18 suppl): A3547

Badania z wysoką ekspresją EGFR

EKSPRESJA EGFR , A ORR

U chorych leczonych panitumumabem brak związku pomiędzy ekspresją EGFR, a odpowiedzią na leczenie

(123)

Lenz H-J i wsp. J Clin Oncol. 24: 4914-4921, 2006

(A) ORR (B) PFS (C) OS wobec liczby kopii genu

EGFR u chorych leczonych cetuksymabem

Najlepsza odpowiedź PFS (miesiące) OS (miesiące)

(124)

Scope A i wsp. J Clin Oncol; 25: 5390-5396, 2007

TOKSYCZNOŚCI SKÓRNE

Wysypka skórna przypominająca trądzik w st. 3

Cetuksymab > 80%

Panitumumab 90%

Gefitynib 53 -65%

(125)

TOKSYCZNOŚCI SKÓRNE

 Zależność pomiędzy odpowiedzią na cetuksymab a występowaniem toksyczności skórnych

Bad. II fazy (n=346) w grupie opornych na irynotekan, oksaliplatynę i fluoropirymidyny*:

St. 1 RR - 7% St. 2 RR - 17% St. 3 RR - 20%

BOND: ORR: 25,8 % vs 6,3% odpowiednio u chorych z powikłaniami skórnymi i bez

toksyczności **

OS u chorych z nasilonymi toksycznościami

skórnymi znacząco dłuższy niż bez toksyczności ***

*Lenz HJ i wsp. J Clin Oncol ; 24: 4914-4921, 2006. **Saltz LB. J Clin Oncol; 22: 1201-1208, 2004. ***Cunningham D. N Engl J Med; 351: 337-345, 2004

(126)

Lenz H i wsp. JCO; 24: 4914-21, 2006

TOKSYCZNOŚCI SKÓRNE, A OS

Cetuksymab w monoterapii u chorych opornych na

irynotekan, oksaliplatynę i fluoropirymidyny:

1,7 4,9 9,4

n = 346

Miesiące

OS

-U chorych z powikłaniami skórnymi wydłużenie OS St.0 - MOS: 1,7 m-cy St.1 - MOS: 4,9 m-cy St.2,3 -MOS: 9,4 m-cy

(127)

Van Cutsem E i wsp. J Clin Oncol; 25:1658-1664, 2007

OS:

(A) w całej grupie

(B) w zależności od

toksyczności skórnych

NSS

- U chorych z powikłaniami skórnymi wydłużenie OS i PFS - Brak związku pomiędzy

nasileniem toksyczności skórnych a dawką

- Toksyczności skórne

występowały także u chorych, którzy nie odnieśli korzyści z leczenia panitumumabem

OS

OS

Czas od randomizacji (miesiące) Czas od randomizacji (miesiące)

(128)

GDP GTP inactive active GDP GTP inactive active GDP GTP inactive active

*

GDP GTP inactive active

*

Schubbert S i wsp. Nature Rev Cancer. 2007; 7: 295-308

KRAS W CYKLU KOMÓRKOWYM

Białka Ras- aktywność GTP-azy związane z GDP - nieaktywne związane z GTP - aktywne

Mutacja KRAS - ↑aktywność białek zahamowanie hydrolizy GTP do GDP Prawidłowy: WzrostProliferacjaRóżnicowanie Zaburzenia: WzrostuProliferacjiRóżnicowania

(129)

KRAS

Czynnik złego rokowania

Negatywny czynnik predykcyjny odpowiedzi na

leczenie. Potwierdzono związek pomiędzy stanem

KRAS, a:

Odpowiedzią obiektywną na leczenie MAB anty- EGFR

(130)

Khambata-Ford S et al. J Clin Oncol. 25: 3230-3237, 2007

KRAS I PRZEKAZ SYGNAŁU

SZLAKU EGFR

Mutacja KRAS: pomimo zahamowania aktywności EGFR przez MAB dochodzi do przekazu sygnału

(131)

KRAS

Częstość mutacji KRAS zależna od nowotworu:

Rak jelita grubego 40% Niedrobnokomórkowy rak płuca 15% Rak trzustki 60% Now. płaskonabłonkowe reg. głowy i szyi 5%

(132)

WARTOŚĆ STANU KRAS

Badanie Leczenie N (%

mutacji) ORRWild type Mutacja

Lievre i wsp. JCO 2008 Cetuksymab + CTH 114 (32) 34 (44) 0 (0) Bienvenuti S i wsp.Cancer

Res 2007 Panitumumab lub cetuksymab lub cetuksymab + CTH

48 (33) 10 (31) 1 (6)

DeRoock i wsp. Ann Oncol

2008 Cetuksymab lub cetuksymab +irynotekan 113 (41) 27 (41) 0 (0) Finocchiaro i wsp.ASCO 2007 Cetuksymab + CTH 81 (40) 13 (26) 2 (6) Di Fiore i wsp. Br J Cancer 2007 Cetuksymab + CTH 59 (27) 12 (28) 0 (0) Khambata-Ford i wsp. JCO 2007 Cetuksymab 80 (38) 5 (10) 0 (0)

Amado i wsp. JCO 2008 Panitumumab 208 (40) 21 (17) 0 (0) Van Cutsen i wsp. ASCO

2008 Cetuksymab + CTH 192 (36) 104(59) 37(36) Bokemeyer i wsp. ASCO 2008 Cetuksymab + CTH 337 (42) 37 (61) 17 (33) Karapetis i wsp. NEJM 2008 Cetuksymab 394 (42) 22(13) 2 (1)

(133)

Amado RG i wsp. J Clin Oncol; 26: 1626-1634, 2008

PFS na podstawie stanu KRAS

KRAS zmutowany M PFS: 7,7 vs 7,3 tyg

(8 tyg vs 8 tyg)

KRAS wild type

M PFS: 12,3 vs 7,3 tyg (16 tyg vs 8 tyg) Czas (tygodnie) Czas (tygodnie) - Korzyści w PFS ograniczone do grupy WT KRAS - Leczenie panitumabem nie ma wpływu na PFS u chorych z mutacją KRAS

PFS

PFS

Cytaty

Powiązane dokumenty

na zmianę sposobu leczenia chorych na POChP.. Leczenie IND/GLY istotnie wydłużało czas do pierw- szego zaostrzenia w porównaniu z SFC. Redukcja prawdopodobieństwa

Przerzuty z guzów litych w oponach mózgowo- -rdzeniowych (LM, leptomeningeal metastasis), które w piśmiennictwie polskim są nazywane nowotworowym zapaleniem opon

Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: (określić formę i warunki zaliczenia zajęć wchodzących w zakres modułu/przedmiotu, zasady dopuszczenia do egzaminu końcowego

Results: In the group I, the multi-factor analysis of predictors influencing evaluation of quality of life of the surveyed patients revealed statistically significant

Stwardnienie rozsiane (MS, multiple sclerosis) jest przewlekłą, zapalną chorobą ośrodkowe- go układu nerwowego, w przebiegu której do- chodzi do demielinizacji i neurozwyrodnienia

Zwycięzca nagrody głównej zostanie wybrany w ciągu miesiąca od dnia zakończenia ostatniej edycji konkursu.Na podstawie wszystkich kreatywnych odpowiedzi jury składające

W II Klinice Chorób Wewnętrznych Akademii Medycznej w Lublinie leczono w okresie od 1950 do 1954 roku 110 chorych z wysiękowym zapaleniem opłucnej. Na podstawie obrazu

Pingwinek musi poruszać się cały czas dlatego wszystko co związane z ruchem musi być w poleceniu