Wystawa okresowa w Muzeum Geologicznym
Oddzia³u Œwiêtokrzyskiego PIG w Kielcach
Podró¿ w czasie — jak to by³o w triasie (czerwiec–paŸdziernik 2006)
Podobnie jak ka¿dego roku, w Muzeum GeologicznymOŒ PIG w Kielcach zosta³a przygotowana bardzo intere-suj¹ca wystawa okresowa zwi¹zana tematycznie z Górami Œwiêtokrzyskimi. W tym roku wystawa okresowa pt. Podró¿
w czasie — jak to by³o w triasie, prezentowana w Muzeum
Geologicznym OŒ PIG, zosta³a przygotowana w zwi¹zku z LXXVII Zjazdem Polskiego Towarzystwa Geologiczne-go, który odby³ siê w regionie œwiêtokrzyskim, w dniach 28–30.06.2006 r. Wystawa przeznaczona jest jednak nie dla profesjonalistów (choæ i oni znajd¹ na niej suj¹ce informacje i okazy), lecz dla wszystkich intere-suj¹cych siê naukami geologicznymi, histori¹ ¿ycia na Ziemi — a histori¹ geologiczn¹ Gór Œwiêtokrzyskich w szczególnoœci. Zgodnie z ide¹ szerokiej popularyzacji nauk o Ziemi autorzy wystawy pragnêli przybli¿yæ zwie-dzaj¹cym, w tym tak¿e (a mo¿e przede wszystkim) m³odzie¿y szkolnej, zjawiska geologiczne zachodz¹ce we wczesnym triasie, tzn. ok. 250 mln lat temu, na terenie dzi-siejszych Gór Œwiêtokrzyskich. Iloœæ i jakoœæ okazów, zgromadzonych przez pracowników naukowych Oddzia³u Œwiêtokrzyskiego PIG oraz wspó³pracuj¹ce z nimi osoby z innych oœrodków naukowych, da³a niepowtarzaln¹ mo¿liwoœæ stworzenia portretu epoki.
Po wprowadzeniu — niezbêdnym dla zwiedzaj¹cych niezajmuj¹cych siê profesjonalnie geologi¹ — dotycz¹cym nazewnictwa triasu, jego miejsca w tabeli stratygraficznej i ró¿norodnych podzia³ów stratygraficznych oraz map paleograficznych œwiata i Polski we wczesnym triasie, przedstawiono wystêpowanie i znaczenie ska³ triasowych w Górach Œwiêtokrzyskich. Dla zobrazowania œrodowiska w jakim tworzy³y siê utwory dolnego triasu zgromadzono ciekawe okazy i informacje na temat sedymentacji osadów
rzecznych (rodzajów tworz¹cych je rzek) oraz sedymenta-cji osadów wydmowych. W odtworzeniu krajobrazu
wcze-snotriasowego pomagaj¹ te¿ okazy bêd¹ce ilustracj¹
innych zjawisk i procesów, takich jak: zmarszczki wiatro-we, œlady kropel deszczu, szczeliny z wysychania, zmarszczki falowe.
Zaprezentowano równie¿, w bardzo skondensowanej oraz ciekawej formie, œwiat roœlinny i zwierzêcy wczesne-go triasu — z bogat¹ i zró¿nicowan¹ kolekcj¹ tropów krê-gowców wraz z ilustracjami. Œlady tych zwierz¹t pochodz¹ z kolekcji tematycznej (zawieraj¹cej kilkaset okazów), zebranej w latach 1998–2006 z kilkunastu ods³oniêæ pstre-go piaskowca w regionie œwiêtokrzyskim. Eksponaty s¹ obecnie przechowywane w Oddziale Œwiêtokrzyskim Pañstwowego Instytutu Geologicznego w Kielcach.
Ekspozycja zawiera odniesienia do wspó³czesnego wykorzystania utworów dolnego triasu w postaci ska³ u¿yt-kowych. Pokazano kolekcjê lokalnych odmian piaskow-ców dolnotriasowych z rejonów: Ga³êzic, Tumlina, Wiórów, Suchedniowa, Parszowa i Witulina oraz mo¿li-woœci ich wykorzystania w architekturze i sztuce.
Mimo ¿e wystawa dotyczy regionu œwiêtokrzyskiego, jej treœci s¹ uniwersalne — podobne warunki sedymentacji i zbli¿one œrodowiska by³y powszechne we wczesnym tria-sie równie¿ w innych regionach naszego kraju.
Autorka scenariusza i realizatorka wystawy — Jolanta Studencka, pragnie serdecznie podziêkowaæ wspó³pra-cuj¹cym z ni¹: Marii Kulecie i Grzegorzowi NiedŸwiedz-kiemu oraz Hannie Stec — autorce oprawy plastycznej pokazu. Z przyjemnoœci¹ s³ucha³o siê s³ów uznania od zwiedzaj¹cych, za formê i jakoœæ merytoryczn¹ przedsiê-wziêcia.
Wystawê mo¿na zwiedzaæ do koñca paŸdziernika, od poniedzia³ku do pi¹tku, w godzinach 9–15 w siedzibie Oddzia³u Œwiêtokrzyskiego PIG w Kielcach przy ul. Zgo-da 21 — wstêp wolny.
W³odzimierz Mizerski & Jolanta Studencka
748
Przegl¹d Geologiczny, vol. 54, nr 9, 2006
Ryc. 2. Fragment ekspozycji. Fot. M. Kuleta
