Porównanie podziałów biostratygraficznych górnej kredy i paleogenu jednostki dukielskiej na podstawie otwornic planktonicznych i nannoplanktonu wapiennego

nika w Besku na Wisłoce oraz założenia projektowe zbiornika w Trzcianie na Wisłoce. Pierwszy posado-wiony jest na podłożu o korzystnych warunkach geo-logicznych, drugi na podłożu o bardziej skomplikowa-nej budowie.

Tak przedst8lWliają się w skr6lCie niektóre zagad-nienia, z którymi zetkną się uczestnicy Zjazdu, a oma-wiane i demonstrowane one będą przez zespół geo-log6w pracując~h od wielu lat na tym terenie: mgr inż. L. Bobera, mgr inż. Z. Borysa, mgr inż. B. Ciska,

mgr inż. J. Czernickięgo, dr inż. C. Fika, mgr inż. W. Jawańskiego, inż. W. Nowickiego, dr D. Poprawę, doc. dr hab. W. Sikorę, doc. dr F. Szymakowską, doc. dr hab. A. Ślączkę, doc. dr hab. R. Unruga i prof. dr S. Wdowiarza. Organizatorzy mają nadzieją, że w czasie zjazdu będą się toczyły dyskusje specjali-stów z różnych dziedzin geologil, które pozwolą na rozpatrzenie poruszanych problemów pod różnymi aspektami, co przyniesie trwałe efekty w ich rozwią­ zywaniu.

BARBARA OLSZEWSKA, MARIA SMAGOWICZ

Instytut Geologiczny

POROWNANIE

PODZIAŁOW

BIOSTRATYGRAFICZNYCH GORNEJ KREDY

I PALEOGENU JEDNOSTKI

DUK~LSKIE.J

NA PODSTAWIE OTWORNIC

PLANKTONICZNYCH I NANNOPLANKTONU WAPIENNEGO

Praca zawiera opis i porównanie pOziom6w bio-stratygraficznych wydzielonych dla jednostki dukiel-skiej w oparciu o występujące w jej osadach wapien-ne otwornice planktoniczwapien-ne i wapienny nannoplank-ton. Na obszarze pOlski jednostkę dukielską budują osady kredy g6rnej i paleogenu. Geologu· tej jedno-stki poświęcił ostatnio monograficzną pracę A. Ślącz­

ka (17). W wymienionej wyżej pracy przedstawiono r6wnież wyniki dotychczasowych badań stratygraficz-. nych wykonanych przez J. Blaicher (in Ślączka op. cit.). Do obecnego opracowania wykorzystano około 350 próbek -(w tym częściowo i materiały archiwal-ne), poChodzących gł6wnie z odsłonięć pOWierzchnio;.. wych. W miarę możliwości badania nad otwornicami i nannoplanktonem wykonywano na mate.rdale z tej samej próbki. Pozwoliło

to

na ścisłą korelację wy-stępowania obydwu grup mikroskamieniałości w pro-filu stratygrafiCznym jednostki dukielsikiej a w kon-sekwencji na ustalenie dwóch równorzędnych sche-matów biostratygraficzn~. Podział otwom.icowy oparty jest na występowaniu określonych gatunków otwornic plan.ktonicznych (głównie GZobigerinacea).

Charakterystyka poziomów otwornicowych zawie- .

ra również uwagi o występowaniu niektórych gatun-k6w otwornic bentonicznych ważnych dla stratygrafii .

Karpat fliszowych. W odniesieniu do zasad polskiej klasyfikaCji, terminologii i nomenklatury stratygra-ficznej (1) wyr6żnione poziomy otwornicowe są lo-kalne i nieformalne. Podział oparty na na.nnoplankto-nie nawiązuje do standardowej skali Martiniego (13). Porównanie obydwu ,opracowanych. pOdział6w bio-stratygraficznych przedstawiono na ryc. 1.

Autorzy pragną podziękować Doc. dr A. Ślączce

z Karpackiego . Oddziału Instytutu Geologicznego za udzielanie wyczerpujących informacji geologicznych i cennych wskazówek w trakcie wykonywania niniej-sżego opracowania oraz Pani ·K; Tylkowej za Wyko-nanie ilustracji.

CHARAKTERYSTYKA PODzIAŁOW OPARTYCH NA OTWORNICACH .

1. Poziom GlobołrunciUia stuarii. Wiek: górny

senon.-Występowanie: warstwy łupkowskie i warstwy ci-śniańskie z wyjątkiem ich najwyższej części. ~p6ł typowy: Globotruncana aTCa (C u s h m.) Gw-botruncana fOTniCataP l

u· m m.,

·

Globotruncana stuar-ti (L

a

p p ~), GZobotTUncana

ex

gr.

lapparenti (B

r

0-t z e n), Pseudotextularia eZegana (R z e h ak). Uwagi: W nitszej części wyróżnionego poziomu wy-mienionym gatunkomtowarz~zą Rzehakina indusa (Grzyb.) i Hormosina gigantęa G e r o ch. W wyż­ szej części poziomu pojawiają się po raz pierwszy: R2ehakina epigona

(R.z e

h ak), Hormosina . exceIsa (D y l.), Matanzia oonanił G l ą e

s

s., . Planoglobulina ace1'wZinoides (E S g er), Globotruncana ex gr. contusa

UKD INI1.763.3.02U+511l.781.022.Z:a63.12(aa-'lz-9Z4.til-ll)

(C u s h m.). Najwyższą część wyr6żnionego: poziomu charakteryzuje współwystępowanie: GZobotrunca~a contusa (C u s h m.), GlobotruncaneUa havenenszs (V o o r w.), Brtzalina. gigantea (W·f c h er), Ql.omosp1.Ta dif:fundens (C u s h m. et R e Ii z); HapZóphragmoides walteri (G r z y b.), SpiTopZeciam7niiia spectabiZis (G r z y b.), PaTalabamina touZmini (B r o t z.),~ Cibicides 81.I.ccedena B r o t z.,· Cibicides manae (J o n

e

s), Ano-malina danica B r o t z.

Z. Poziom Globigerina triloeulinoitles· -:.. ·

Globigeri-na varianta. . .

Wiek: dolny-środkowy paleocen.

Występowanie: naj wyższa część warstw' łupkow­ skich i ciśniańskich, warstwy z Majdanu, l najniższa część warstw hieroglifowych dolnych;. ~

Zespół łypowy: Globigerina triZocuZinoides P l u m m., GZobigerina tiarianta S u b b., Globigerina, triviaZis

Subh .. '

Uwagi: ObecnoŚĆ GZoborotalia aequa . C 1) s h m. et R e nz w wyższej części poziomu sugeruje, że część ta nie jest starsza niż poziom P 4 Elow (14). SPośród

otworndc bentonicznych ważne jest wYStępowanie Rzehakina fissistom,ata (G r z y b.), od naj niższej czę­ ści poziomu. Z poprzedniego poziomu przechodzą

na-stępujące gatunki: Hormosina excelsa, Rzehakina epi-gona, Matanzia varians, GZomospira diffundem. Ha-plophragmoides walteri, Sptroplectammina spectabi-lis, CibicideB BUcced.ens, Anomalina danica.

3. Poziom Globorotalia subbotinae.

Wiek: górny paleocen - najniższy dolny eocen. Występowanie: warstwy hieroglifowe dolne, łupki pstre dolne, najniższa część waJ:Stw hieroglifowych środkowych.

!!esp6ł typowy: GZObOTotalta subbotinae M o r o z., GZo-borotalia imitata S u b b., TurboTotalia nitida (M a r-. t i n), Turborotl1Zta pTimitiva (F i n l a y), ChiZoguem-belina wilcoxensis (C u s h m. et P o n t o n), Globi-gerina tmocu1inotdes P 1. u m m., mobigerinG ooTianta Subb.

Uwagi: W obrębie tego poziomu kończ" swe

wystę-. powanie: Hormosina excelsa, AnomaZina d~nica. Cibt-cides succedens. W wY1;szej części poziomu spotyka-no Charakterystyczną asocj~cję .liczny$ GlomospirQ charoides (J o n e s et P ark e r) i Trochamminoides cOTonatw (B·r ad y).

W

tej ~ści poziomu pojawiają się po raz pierwszy g~~ki: aZ.ObOTotalia wiLco:rensis (C u s h m. et P o n t o ·n~, GZobigerina Unaperta .F i n-I a

y;

qlobigerina eocaena G U m b e l, Saccamminoides carpathiC'lJ,S G.e r o c h, CycZammina amplectens G r z y b., Aragonia aTago~ęnBiB (N u t

t.),

Cibicides havanensis .. C u s h m. et B erm. Wyróżniony poziom ·odpowiada prawdopodobnie poziomowi P 6 wg

CHRO!i'OSTRAT. B 10 0 B T R A ~ YoG R A P I A LI~OSTRATYGRAnA 11" OPARCIU O OTWOIUIICĘ OT.ORBICB B"AloIOl'LAJlItTO. CHROIIOSTRAT. • OPARCIU O JlABlIO-l'LAlIXTOJ 1'1sakowee cergCIIIIlt1e Kargle podcergowllld. 011goellJl GlobigeriJla aapl1apertura

---'---SphaJlol1łbua d18t.Jlłus OllgocaJl SpheJIollłbua clp.roeJl818 Rcg.j1';tuPoIl8J1111 ław

~p.imargl.podearg. TUrborotal18 1J1ONbellollJl

P1sak1 " JIa sBJlk1

KargleglobigeriJlow

",

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ P 11 19/20 ....;.__ BpheJIOlUlw.1 pseudOl'ad1eD8

, Łupki

,

,

sielaal!l Globorotalia 000ollłlJl818 - -_ _ _ _ _ _ BP-20 0

p-16

,

BoceD g6rrlJ" ---~- Bocen g6i-Dy G6nJ. ,

waratą " Globorotal1a oerrouu1enai. latłmloll thu. r.curvus

1-h1_'_l'og_l_1t_OW_e~'_,,->!

0 _ _ _ _ _ _ _ _ - ' _

~

_ _ _ _ _ _ _ _ f-> _ _ 0 _ _ _ _ _ _

~-="'.!.

Łupki Plltre g6n111 TUrborotal1a

l'Oud:lmargillała 1I1eoo_ter 8a1plllleDa18

r - - - -

-BP-11~ t - - - I

Booen

.4rodkOWT Globorotalia deDBa

WaNtą hie:rogl:l.tow.

r- - -

? -lh'odlcowe 1'-8 Cb1~allthUB alałua JIP-1S

---Jocęn aollq'

---GlobeDomallJ1a wlloox8ll81. D18co",ter aublodoellllla

Łupk1 pałN dolDłI

WaNtą hieroglifowe dolDlI

r---

JIP_14° Globorotalia aubotiJlae /' / 0 / / / / L / / / / / / / / P-6 .art~teritA~ tribrach1atus ---~--- EOOeD aow

D1110088ter biJloaOllUB JIP-11 Globlgerina triloouliDoidea

o~

Paleocel! GlobigeriJla Tarianta W_tw:( , , / o:l.iIl1plde " P-1 Heliolithua riedeli PaB01cul1thua tympsn1form18 °PałeoeeJl g~rDY /

"

I+

-/ , , " I"arstw:r / / łupkow~k1e SeJlOJl g6rrlJ" Globotrunelllla atuazotl

POTównanie podziałów biost,.atygTa;ficznych gÓTne; kTedy i paleogenu jednostki dukielskiej opaTtych na otwoTnicach planktonicznych i nannoplanktonie.

4. Poziom Globanomalina o wilcoxeusis. Wiek: dolny eocen.

Występowanie: dolna część warstw hieroglifowych

środkowych. o

Zespól typowy: Globanomalina wUcoxensis (C u s hm. et P o n t o n), GloboTotalia wUcoxenBis (C u s h m. et

p o n t o n), GlobOTotalia bToecleTmanni C u s h m. et

B e r m., GZobigerina linapeTta F i n

l

a y, GlobtgeTina eocae~a G li m b e l, Chtloguembelina wUcoxensis

(C u s h m. et P o n t o n).

Uwagi: Następujące gatunki obecne są

w

obrębie całego poziomu: ATagonia aTagonenBis, Cibicicles ha-'Vanensis, SpiToplectammina apectabilis, Cyclammina ampZectens, HapZophTagmoides walteTi. W niższej czę­ ści poziomu znikają GlobigeTina tTiloculinoicles i 010-bigeTina vaTianta. W wyższej części pojawia się po raz pierwszy gatunek GloboTotalta clensa (C u s h mJ.

Obecność tego gatunku wskazuje, że wy:mza część

wyróżnionego poziomu nie jest starsza niż poziom P 8 Błowa (14).

360

1IP-5

Paleocen

ilirodkow;r

CompaTison

of

biostTatigTaphic subdivisions

of

the UppeT CTetaceous and PaZeogene ofthe Dukla Unit, based on planktonie fOTaminifef'S and nannoplankton.

5. Poziom Globorot&Ua densa - Turborotalia ro-tundimarginała.

Wiek: naj"wyższy dolny eocen - środkowy eocen.

Występowanie: wyższa część warstw hieroglifowych

środkowych, łupki pstre górne.

Zesp6ł typoWY: GloboTotalia densa (C

u s

h

m.),

TUTbo-Totalia TotundimaTginata (S u b b.), GZobigeTtna !ina-perta F i

n

1

a y,

Globigerina eocaena G li

m

b

e

l.

Uwagi: W obrębie wyróżnionego poziomu kończą swe

występowanie SpiTopZectammina apectabilis i Cibicides

havanensis. W wyższej części poziomu obserwowano sporadyczne występowanie garunku GlobigeTina f Ton-tosa S u b b. W tej części poziomu pojawiają się rów-nież po raz pierwszy w profilu stratygraficznym jed-nostki dukielskiej: Ammodiscus latus (G r z y b.), Spi-roplectammina aclamsi (L a l i c ker), RecuT'Voicles cf.

ContOTtus E a r 1 a n d, Cibicides westi H o w e, DiscOT-bis tuTbinatus (T e r q.). NajwyżsZłl część wyróżnione­ go poziomu charakt.'yzuje liczne występowanie Cy-cZammina amplectens i RecuT'Voiclea

et.

contoTtus oraz

pierwsze pojawienie się gatunku SphaeTammina

sub-galeata (V a s.).

6. Poziom Globorotalia cerroazulensis. Wiek: niższy górny eocen.

Występowanic: niższa część warstw hieroglifowych

górnych.

Zespół typowy: GZOboTotaIia ceTToazulensis (C o l e),

ChiZoguembelźna subensis (P a l m er), GZobanoma1ina micTa (C o l e), GZOboTotaUa densa (C u s h m.), TuTbo-TotaZia TotundimaTginata (8 u b b.), GZobigeTina lina-peTta F i

n

l

a y,

GZobigeTina eocaena G fi

m

b

e

l,

GZo-bigeTina leTo7lt B

a

n n e r et B l ow, GZobigeTina offi-cinalis S u b b.

Uwagi: Niższą część wyróżnionego poziomu charakte-ryzuje sporadyczne występowanie gatunków Spha-eTammina subgaleata i GZobigeTinatheka index (F i

n-I a y). W tej części poziomu Ammodiscus latus wy-stępuje niekiedy dość licznie. Do końca poziomu obserwowano występowanie gatunku ClIclammina amplectens natomiast do następnego poziomu

prze-chodzą RecuTvoides d. contOTtus, SpiToplectammina adamsi i DiscOTbis tuTbinatus. Z obserwowanych po raz pierwszy gatunków bentonicznych warto

wymie-nić: Cibicides Tzehaki (G r z y b.), ReusseUa obeTbuT-gensis (F r e y.), ReusselZa TegulaTis S u b b., BTizalina pseudoaenaTiensis M j a t.,· BTizalina mississippiensis (Cu s hm.).

7. Poziom GloborotaIia cocoaensis. Wiek: Wyższa ·częŚć górnego eocenu.

Występowanie: wyższa część warstw hieroglifowych

górnych wraz z· zielonymi łupkami.

Zesp6ł typowy: GZObOTOtaIia cocoaensis C u

s

h

m.,

GZobigeTina linapeTta F i

n

l

a y,

GZobigeTina eocaena

G li m b e l, ChiloguembeZina cubensis (P a l m er),

GlobigeTina leToyi B a n n e r et B l o w, GZobigeTina officinaUs S u b b.; GZobanomalina micra (C o l e). Uwagi: W wyróżnionym poziomie występuje więk­

szoŚĆ gatunków bentonicznych obecnych w

poprzed-nim poziomie. W najniższej części poziomu znikają gatunki GloboTotaZia densa, TuTboTotalia TotundimaT-ginata i GloboTotalia ceTToazulensis. W niższej części

obserwowano sporadyczne występowanie gatunku

TUTboTotaUa rogosoaculeata (S u b b.). W wyższej czę­ ści poziomu pojawiają się po raz pierwszy: ChiZo-gtLembelina gTaciZZima (A n d r.), TUTboTotaIia

ZiveTov-skae (B y k.), TUTboTotaIia nana· (B 011 d.). Występowa­ nie wskaźnikowego gatunku .poziomu sugeruje, że wy-różniony poziom nie jest starszy niż poziom P 16 Blowa (4).

8. Poziom Turborotalia iDcrebescens - Globigerina ampliapertura.

Wiek: najwyższy eocen - dolny oligocen.

Występowanie: najwyższa część warstw hieroglifo-wych górnych z zielonymi łupkami, margle globige-rytłlowe, piaskowce z Mszanki, łupki i margle podro-gowcowe, rogowce i łupki menilitowe, margle podcer-gowskie, piaskowce cergowskie.· . Zespół typowy: TUT boro talia increbescens (Ba n d y),

GZobigeTina ampUapeTtura B o 11 i, TuTboTotalia li-veTovskae (B y 'k.), GZobigeTina officinalis S u b b, GZo-bigeTina pTaebulloides B lo w (sensu lato). TuTboro-taUa nana (B o 11 i), GZobigeTina angustiumbiZicata

B o 11 i, ChiloguembeZina gTaciZZima (A n d r.),

Globa-nomalina naguewichiensi3 (M j

a

t.).

Uwagi: W naj niższej części poziomu występują bar-dzo liczna.e "duże" gatunki globigeryn: obydwa gatun-ki wskaźnikowe WlI'az z formami przejściowymi

-GlobigeTina linapeTta i GZobigeTina eocaena. w tej części po7Jfomu występują ·rów;nież, jed,nak w mniejszej

ilośei, gatunki: GZobigeTina hagni G o h r b. i Globi-geTina angipoToides H o r n. W pozostałej części po-ziomu "dużych" globigeryn reprezentowane są jedynie przez gatunki wskaźnikowe poziomu natomiast za-sadniczą część zespołów tworzą gatunki ,,małych" globigeryn, wymienione w zespole typowym. Ilość

to-warzyszących gatunków bentonicznych jest bardzo

zmienna. Niekiedy występują one obficie jak na przy-kład w zespole pochodzącym z wyższej części margli globigerynowych, gdzie stwieridtwno następujące, waż­ ne dla stratygrafii gatunki: Caucasina oUgocaenica

K h al., FuTsenkoina schTeibeTsiana (C z j z e k),

Boli-vina cf. teneTa R e u s s, Cibicides amphis7l1ensis

(A n d r.). Skład gatunkowy wskazuje na· oligoceński wiek zespołu fauny, a jego pozycja stratygraficzna pozwala przypuszczać, że i nadległa część profilu stratygraficznego jednostki dukielskiej znajduje się w oligocenie (prawdopodobnie w obrębie poziomów P 17

- P 19/20 wg Blawa; 5).

CHARAKTERYSTYKA POZIOMOW OPARTYCH NA NANNOPLANKTONIE

Analiza nannoplanktonu wapiennego dostarczyła ciekawego materiału do biostratygrafii badanego re-gionu. Wyróżniono szereg zespołów, które można było

porównać z poziomami standardowymi podanymi

przez Martiniego (13). Umożliwiła to obecność gatun-ków przewodnieh w zespołach typowych lub VI braku form indeksowych - charakter samego zespołu. Nie podano zasię~ów poszczególnych poziomów a grani-ce . pomiędzy nimi zaznaczono tylko orientacyjnie. By-ło to wynikiem braku, w niektórych profilach, ciąg­ łych serii osadów wapnistych, więc można było

za-znaczyć jedynie związek danej próbki z konkretnym poziomem. Mimo tych luk otrzymano dane umożli­ wiające bliższe określenie wieku poszczególnych ogniw litostratygraficznych, co powinny potwierdzić. dalsze badmia. Przy omawiaoiu poszczególnych poziomów w cytowanych zespołach typowych, uwzględniono tyl-ko najważniejsze gatunki.

l. Poziom Fasciculithus tympaniformis (NP 5) Wie..lt: niższy środkowy paleocen.

Występowanie: najwyższa część warstw ciśniańskich. Zespół typowy: CoccoZithus eminens B r a m l. . et S ulI., ETicsonia S'UbpeTt'Usa H a y et M o h l er, Chias-molithus cf. danicus B r a m l. et S ulI., Fasciculithus tympanifoTmis H a y et M o h l e r, Fasciculithus in-volutus B r a m l. et S u 11.

Uwagi: Powyższy zespół występuje w niższej części poziomu otwornicowego Globigerina triloculino1des-Globigerina varianta.

2. Poziom Beliolithus riedeli (NP 8). Wiek: niższy górny paleocen.

Występowanie: najwyższa część warstw ciśniańskich. Zespół typowy: Coccolithus bisu.Zcus S t r a d n er,

Coccolithus eminens B r a m l. et S ulI., Heliolithus kleinpeUi S ulI., Heliolithus riedeli B r a m l. et S ulI.,

HeZiortus concinnus (M a l' II; d. n i), ETicsonia subpeT-tusa H a y et M o h 1 e r, CyclococcoZithus gammation

B l a c k, Fasciculithus involutus B r a m l. et S ulI.,

FascicuZithus t7lmpaniformis H a y et M o h 1 e r,

Lu-cianoThabdus ca7leu:ri D e f l a n d r e.

Uwagi: Górna granica wyróżnionego poziomu pozo-staje nieznana ponieważ z wyżej leżących osadów nie otrzymano kokolitów.

3. Poziom Discoaster binodosus (NP 11). Wiek: niższy dolny eocen.

Występowanie: niższa część warstw hieroglifowych

dolnych.

Zespół typOWY: DiscoasteT multiradiatus B r a m l. et R i

e

d

e

l, DiscoasteT ZenticuZaTis B

r

a

m

l. et S

u

11.,

DiscoasteT baTbadiensis T a n S i n H o k, DiscoasteT nobilis S t r a d n er, DiscoasteT binodosu.s M a r t i n i,

DiscoasteT gemmeus S t r a d n e r, Lucianorhabdus dispaT Stradner.

Uwagi: poziom powyższy stwierdzono w najwYższej

części poziomu otwornicowego G. triloculinoides

G. varianta. .

4. Poziom Marthasterites tribrachl&tus (NP 12). Wiek: wyższy dolny eocen. .

Występowanie:. wyższa część warstw hieroglifowych dolnych.

Zespół typowy: MaTthasteTites tTibTachiatus (B r a m 1. et R i e d e l), DiscoasteT oTnatus S t r a d n e r,

Disco-aster lodoensis B r a m 1. et R i e d e l, Dtscoasteroides kuepperi (S t r a d n er), Sphenolithus radians D e f 1.,

Zygrhablithus bijugatus (D e f l.), Istmolithus

clavifor-mis B r 1) n. et

str

adner. .

Uwagi: poziom powyższy stwierdzono·w obrębie po.-ziomu otwornicowego Globorotalia subbotinae.

5. Poziom Discoaster sublodoensis (NP 14).

Wiek: niższy środkowy eocen.

Występowanie: niższa część warstw hieroglifowych

środkowych.

Zespół typowy: Discoaster sublodoensis B r a m l. et S ulI., Discoaster deflandrei B r a m l. et R i e d e l,

Discoaster saipanensis B r a m l. et R i e d e 1,

Disco-aster megastypus M a r t ł n i, Coccolithus macellus

(B r a m 1. et S u 11.), Sphenolithus moriformis B r 1) n.

et S t r a d., Zygrhablithus bijugatus (D e f 1.), Reticu-lofenestra bisecta (H a y, M o h l e r, Wad e). Uwagi: Rodzaj Discoaster jest rodzajem dominującym w zespołach kokolitów z tego poziomu.

6. Poziom Chipragmalithus alatus (NP 15). Wiek: środkowa część środkowego eocenu.

Występowanie: wyższa częśĆ warstw hieroglifowych środkowych.

Zespół typowy: Coccolithus crassus B r a m l. et S ulI.,

Coccolithus pseudogammation B o u c h

e,

Coccolithus pelagicus (Wall i c h), Discolithus timbriatus B r a m l.

et S ulI., Rhabdosphaera perlonga S ulI., Reticulo-fenestra coneura R e i n., ChiasmoZithus grandis

B r a!lll l. et R i e ó e 1, Discoaster . tani nodifer T a n Sin Hok.

Uwagi: w zespole powyższym charakterystyczne je::t liczne występowanie gatunku Coccolithus pseudogam-m!!tion.

1. Poziom Discoaster saipanensis (NP 17). Wiek: niższy górny eocen.

Występowanie: łupki pstre górne.

Zespół typOWY: Coccolithus pseudogammation B o

u-c h

e,

Cyclococcolithus neogammation (B r a m 1. et W iii.), Cyclococcolithus formosus K a m., Coccolitn,us pelagicus (Wall i c h), Discoaster barbadiensiś T a n S'i n H o k, Zygrhablithus bi;ugatus (D e f 1.), Reticulo-fenestra umbilica (L e v i n). .

Uwagi: spadek ilości asterolit6w jest cechą charakte-' rystyczną zespołów nannoplanktcmu z tego !pOZiomu.

Coccolithus pseudogammation na:1eży nadal do liCżnie

reprezentowanych gatunków.

8. Poziom Istmolithus recurvus (NP 19). Wiek: środkowa część górnego eocenu.

Występowanie: warstwy hieroglifowe górne i zielone łupki.

Zespół typowy: Istmolithus recurvus D e f 1 a n d r e,

Istmolithus triplus L e v. et J o e g El r, Lanternithus minutus S t r a d n e r, CoccoZithus pseudocarteri H a y, M o h l e r, Wad e, Coccolithus cribeZlum S ulI., Reti-culofenestra bisecta H a y, M o h l e r, Wad e, Cyclo-coccolithus reticulatus G art. et S m i t h, Chiasmoli-thus oamaruensis (D e f 1.), Sphenolithus moriformis

B r 1) n. et S tr a d.

Uwagi: począwszy od tego poziomu zespoły kokolitów stają się obfitsze w osobniki i bardziej uro.ZIDaicone gatunkowo.

9. Poziom Sphenollthus pseudoradians (NP 20).

Wiek: wyższy górny eocen.

Występowanie: najwyższa część warstw

hieroglifo-wych górnych oraz zielonych łupków, niższa część margli globigerynowych.

Zespół typowy: Istmolithus recurWB D e fI., Spheno-lithus pseudoradia71B B r a m 1. et W i l c., Sphenolithus

predistentus B r a m 1. et W i 1 c., ReticulofeneBtra bi-secta H a y, M o h l er, Wad e, LanternithuB minutuB

S t r a d., CoccoUthus pseudogammation' B o u c h

e,

Zygrhablithus bi;ugatuB D e f 1.

362

10. Poziom Sphenolith1ls distcntus - Sphenolithus cl-peroensis.

Wiek: wyższy dolny oligocen.

Występowanie: wyżslZa część margli globigerynowych, łupki i margle pod rogowcowe.

Zespół typowy: SphenolithuB ciperoe718is B r a m 1. et W i 1 c., Sphenolithus distentus (M a r t i n i), Dictyo-coccites dictyodus (D e f 1. et F e r t.), Coccolithus

pe-lcigicua (Wall i c h), Helicopontosphaera intermedia

(M a r.j H a y et M o h 1 er, CycZococcolithuB formo sus Kamptner, Zygolithus aureus Lev. et Joerg., CoccoZithus abisectus M li 11 e T, CoronocycZus cf. ser-ratuB Hay et Mohler.

Uwagi: zasięgi wiekowe gatunków wskaźnikowych

poziomu mają początek w środkowym oligocenie. W jednostce dukielskiej mamy prawdopodobnie do czynienia z lokalnym wcz~śniejszym występowaniem

S. distentus i S. ciperoensis.

Podsumowanie: Wapienne otwornice planktoniczne oraz wapienny nannoplankton okazały się przydatne do wykonania podziałów biostratygraficznych dla gór-nej kredy i paleogenu jednostki dukielskiej. W opar-ciu o szczegółowe badania obydwu grup

skamienia-łości, sporządzono dwa olipowiadające sobie schematy biostratygraficzne, których korelacja przedstawiona jest poniżej:

- bezwapniste osady poziomu Globotruncana stuarti górny senon) nie zawierały nannoplanktonu, - niższa część po:7Jiomu GlobigeriJna

triloouliJnoides-Globigerina varianta odpowiada częściowo pozio-mowi Fasciculithus tympaniformis (NP 5); wyższa część stanowi odlplowieldnik poziomu Heliolithus riedeli (NP 8), a w najwyższej części poziomu otwornicowego stwierdzono poziom Discoaster .. binodosus (NP 11), .

- poziom Globorotalia subbotinae (górny

paleocen-- najniższy . dolny eocen) odpowiada poziomowi

Marthasterites tribrachiatus (NP 12),

- zespoły kokolitów z poziomu Globanomalina

wil-coxensis (dolny eocen) nie zawierały gatunków ważnych dla stratygrafii,

- niższa część poziomu Globorotalia densa -

Turbo-rotalia rotundimarginata (najwyższy dolny - środ­ kowy eocen) odpOWiada sukcesywnie poziomom Di.sooas,ter sublodoensis (NP 14) i CMpragmallithus alatus (NP 15), naJtornilUitw najwyższej części IPO-ziomu otwo.rnioowego 9twierdzono poziom Discoas-,ter saipanensis (NP 17),

- poziom Globorotalla cerroazulensis (niższy górny eocen) odpowiada poziomowi Istmolithus recurvus

(Np 19),

- w obrębie poziomu Globorotalia cocoaensis (wyższy górny eocen) stwierdzono lokalnie występowanie poziomu Sphenolithus pseudoradians (NP 20),

- skład gatunkowy zespołów nannoplanktonu, wystę­

pujących W' poziomie Turborotalia increbescens -Globit!'erina !1mpliapertura (najwyższy górny eocen - dolny Oligocen), dał podstawę do wyróżnienia lokalnego poziomu kOkolitowego: Sphenolithus di-stentus - Sphenolithus ciperoensis (najwyższy dol-ny oligocen). .

Autorzy wyrażają nadzieję, że dalsze studia nad występowaniem otwornic i wapiennego nannoplank-tonu w osadach Karpat fliszowych pozwolą na wyko-Mnie bardziej precyzyjnych i ujednoliconYCh pOdzia-łów biostratygraficznych opartych na obydwu gru-pach skamieniałości dla całego obszaru.

LITERATURA

1. A 1 e x a n d r o 'W i e z S., B i de e n m a j e!l' K. et al. - Zasady polskiej klasyfikacji, terminologii i nomenklatury stratygraficznej. Insl Geo1. In-strukcje i metody badań. 1975, z. 33.

2. Ba umann P., Roth P.-ZonierUlIlg der Ober-eociins und Oligoc!ms des Monte Cagnero (Zent-ralapennin) mit planktonischen Foraminiferen und Nannoplankton. Ec1. geo1. Helv., 1969, nr 62, Basel.

3. B e r g g r e n W. - Tertiary boundaries and cor-relations in Micropaleontology of Oceans. Cam-bridge, 1971.