Teresa Radwańska,Marek
Cwetsch,Kazimierz Radwański
Kraków - Stare Miasto. Plac Wiosny
Ludów. Kościół WW. Świętych
Informator Archeologiczny : badania 19, 128-129
N ie a tw ierdzono n a to m ia st śladów po d slssy eh fro t& cb lndaoścś k u ltu ry pom tw sklej z w czesnego pod- o k resu p n e d r« y m sk is g o . L ą c s n ls w ięc w latach poprąeckiich o d k rjto 6 grobów г tego o kresu.
W tra k c ie kilkuletnich p ra c w ykopabskowych s r e t a s t r u o w s ń o groby skrayokow e, «zapełniając ic h toon atra k c je h m l t n n « . N atom iast Muzeum P ie rw sz y c h P tastó w a a Lecfcilcy doAHkowo oznakow ało tn lejaca położenia szkieletów p o d m daącjŁ h z o k re s a w cze sio śred n lo w isczo eg o 1 zagospodarow ało teren c m e n ta rz y ska tw orząc niew ielki * r m r w a t ”.
KDNDÄATOWICK, л p s tr *
woj* w ro cław sk i· o k re s wpływów rw y tn e ta ^ Stanowisko 10 KOPOJNOt gm . Zagórów woj, koniński« Stanowisko < KRAKOW-S ta r· M iasto p a ir s neolit Muzeum A rcheologiczne w K n h w i i
Badania p ro w ad ził m g r Ecol1 Z altz p rz y w spółudziale T om asza Wichmana* F inansow ało Muzeum A rcheologiczne w K rakow ie. O sadnictw o w czesn o śred n io w ieczn e, późaodredU ow iacznc l г czasów nowożytnych.
W 1985 r . prow adzono p ra c e arch eo lo g ie im · w wykopach budowlanych 1 in sta la c y jn y c h na te r e n ie S ta rego M iasta, C iekaw sze wyniki uzyskano w następ u jący ch punktach:
a / «1« K anonicza 3, Α*ηΐ» prow adzono we w n ętrza badynkn frontow ego, o d sła n ia ją c dwa bruki wyko- пале z kam ieni wapiennych ułożonych na podsypce plasku /datow ane a a XVI -XVII wiek o ra z n aw arstw ie n ia w czesnoâraihilow lecB ie /IX -Х Ш w iek/ 1 nowożytne /X V I»XVII w ie k /;
b / «1* K anonicza 9 1 I I . Kontynuowano ьлАлтл rato w n icze w wykupach budowlanych w ykteyw acycb w związku z podbijaniem fundam altów oficyny pA nocnej 1 M c b o d ittj. Uzyskano s z e re g nowych danych ocfaośnlt ukształtow ania zachockiisj k ra w ę d d te r a s y Średniej o ra z p o sa d o w io n a w czesnośredniow iecznego wałn o b ro n nego I m iejsk ieg o m ur« ohrccnegos
c / «1. S enacka - jez<ktia. N adzorow ano kolejne odcinki wykopu budowlanego, stw ie rd z a ją c obecność bogatych naw arstw ień p ó f r o - 1 w etem o śreA ilo w lec in y c fa;
d / ul* B racks 4 - Jsartnłs* W wykopie lnstąlacyk>ym z a d o k u m ato w an o oaw arstw ienŁa p ó źn o śreć n lo - w ięczne l now ożytne, w tym dwa poziom y bruków wykonanych z drobnych bym 1—*i w apiennych / m - ΐη . z tłu c z n ia / o ra z Э p o slo m y kon stru k cji di wwlilanych /n a w ie ra c h n la ulicy? / ;
e / uL Szpitalna 40, W wykopie budowlanym usytuowanym we w nętrzu piw nicy pod podw órzem s tw ie r dzono p o zo stało ści 3 szkieletów lu d zk ieh ułożonych w pozycji na w s ią k , w yprostow anej / ? / , tu o si SW-NE
1 E -W , W są sie d z tw ie szkieletów w y stą p iły drobne ułam ki naczyń glinianych 1 szklanych o r a z grudki zapraw y
1 okruchy c e g ie ł. W ydaje s ię , że powyższe sz k ie le ty pochodzą z zachodniej k raw ęd zi c m e n ta rz a zw iązanego z k ościołem p, w. £vw. K rzyża. Datować je m ożna na c z a s y nowożytne.
M a te ria ły zabytkowe 1 dokom » t a c ja z badań przechow yw ane s ą w D ziale Krakowa P rz ed lo k acy jo eg o M uteum A rc h eo lo flc sn eg o w K rakow ie.
Muzeum A rcheologiczne w Krakowie
Ba dani ą pro w ad zili m gr T s> esa Radwańska., m g r M orek Cw etech / a u to r spraw o z d a n ia /. N adzór naukowy spraw ow ał doc. d r hah, K a d m ie rz Radwański. F inansow ało Muzeum A rcheologie zne w K rakow ie 1 KZA m. Krakowa, P rz e d p o le północnej c z ę ś c i Oko hi. T rz e c i sezon badań. W czesne śre d n io w ie c z e , o k re s nowożytny* KRAKOW-STARE MIASTO
P ła c W iosny Ludów K ai c i « W W. Świętych
Badania m iały ha c e la uzupełnienie uzyskanych JuZ wynlkdw, a z a k re s p ra c w ykopaliskow ych był o granloztaiy te rm in e m zakończeń la badań. K oicldł W W. św iętych, d z isia j n ie istn ie ją c y , usytuow any był p r z y ul* G rodzkiej, w m ie jsc u Je] wylotu na obecny plac Ш и ш у Loddw /daw nie] plac WW. Ś w ięty ch /, O biekt ten J e st wzmiankowany w Źródłach z końca ХШ w ieku, m an ę aą t e ł pd d n iejeze p rz e k a z y do ty czące p o u z c z e g « - nych faz Jego budowy do m om entu r o tb ld r k l. k td ra m isia m ie jsc e w latach 1835-1842.
P ra c e prow adzano w wykcęjacb o łączn ej pow ierzchni 45 m2. O bjęto nim i połutkilowe i pohKkllowo-zachodnie p a r tie obiektu:
- na zew n ą trz rellk id w p«udoiow ego m u ru naw y /wykop V a / - kontynuacja ta d a ń z uh, r . , - we w nętrzu nawy, p r a y j a j połntkilowym m u rz e /wykop V c /,
129
-- » c t ç à d p d ad alo w o 'E atb o d n l« ) obiektu, * r e Jenie ikurpj· o n ro tc e j /wykopy: V ic, ν η · νττκ/_ - w re jo n ie w yetępoennle reliktów w le ty /wykop V in /.
Wvkm Va S t r a t y g r a f i e : j . k w w y k o p ie V f u h . r , W w y n ik u r o ï e c e r r e n i a w y k o ja i V o d a le n i e t o d a l a r y o d c i n e k tn tiru p o lu d n io w e g o n a w y , l e k ą c y n a r a c h ö d - o*1 » k a r p y o r Z o r a r a a c h o d n le l i c o » k a r p y n r 2, W p a r t i a c h li c o w y c h otiu n m r ö w , n a g ł f b o k e l c l 1 0 0 - 1 7 6 c m w y s t ą p i ł o β n i e c i ą g ł y c h w a r a t w w a p i e n n y c h k o a t e k r o m a h e k lc h / w y a o k o ł ć w a r a t w 8-12 c m , w y m i a r y k r a t e k 1 5 i 8 c m - 1 6 ą 1Î c m / . P o s a d o w io n e a ą o n e n a b u t r e r k a m ie n i ła m a n y c h , e l f g a j ą c y m d o g t p b o k o é d 360 c m . W p o łu d n io w e j e r ę d d w y k o p u u c h w y c o n o m u r k r y p t y t e d l a d i m l w ą tk ó w c e g l a n y c h / » p e w n e г o r b o d o w a p o łu d n io w e g o z a p l e c z a k o ś c i o ł a p o r o ln i 1 6 7 6 / .
Na głębokości 340-420 cm odsłonięto d a lsz e w kopy grobowe c m t n t a r n p rzykościelnego. Wśród nich z w ra c i uwagę pochew ek z a w ierający sz c z ą tk i kobiety i niem ow lęcia /g ró b n r 2 0 /. P rz y głowie « k i e l t tu kobiety, a tak że n a sa m e j с е а н с е odkryto fra g m e n ty ozdób w postaci drobniutkich koralików szklanych naszytych / ? / n a kaw ałki płótna. W ja m ie grobow ej znaleziono Łata« frs g m m ty naczyń wczeanożreckiiowiecfnych* Wykop V с
S tra ty g ra fia :
0 * 4 0 c m - h u m u s w s p ó ł c z e s n y ,
40 - 340 cm - w arstw y g r a m /z a s y p lsk o we w nętrzu k ry p ty /, 340 Cm * calec.
O dsłonięto północne, w ew nętrzne lic o południowego tnuru nawy na p rz e s trz e n i około 2 ,0 m. Na odcin ku długości 95 cm odkryto frag m en t m oru z wapiennej kostki ro m a ń sk ie j, zalegający o s głębokości 95-150 cm« F r a g r a n t ten złożony je s t z b w arstw / w ysokość w arstw B-lZ cm* w ym iary kostek: 6 я 10 cm - 18 z 12 cm/» P o n iżej, lic o m ur u zbudowane je s t г kam ieni łam anych o zagładzonej pow ierzchni. Na głębokości 230-240 cm w y stą p iła ódaadzka o sz e ro k o śc i 10 cm , Stopa m u ra znajduje się na głębokości 360-370 cm , W zachodniej cz ę ś c i wykopu o d elcuięto k a miećmy fundament f ila ra akLepiennego dostawiony do m oru m ag istraln eg o kościoła. W iązać go m ożna z zało żen iem sklepienia kolebkowe go w początku XVIII w* P onadto odkryto zniszczone fra g m enty ceglanych śc ia n krypty,
WTkopy: V lc, УДа. УДЬ S tra ty g ra fia :
0 * 40 cm - hum us w spółczesny,
40 - 200 cm - g ru z с egU no-w apienny o ra z k o śc i łódzkie Leśno 1 w e w kopach /o k r.es now ożytny/,
200- 230 cm - n ie c ią g łe poziom y p lask u , polepy 1 spaleni za у aa w tórnym złożu / o k r e s nowożytny, Ś rr d o w le c z e /,
230- 340 cm - s e r i a naw arstw led w czeaaośretkuow iecsoych, aa głębokości 270*290 cm po fi om o a a à u c z y z p alem б kam i,
220- 350 cm - wkop fundam entow y p rz y sk a rp ie n r 1, _ _
O dsłonięto południow o-zachodnią sk a rp ę n aro żn ą kościoła /sk a rp a n r 1/ da głębokości posadowienia stopy ftmdamentow ej /350-360 с щ /, Duże frag m en ty ro u ru wykonane są w licu z reg u larn y c h kam ieni wa piennych 1 piaskow cow ych o w y m iarach 1 6 x 6 - 3 l * 1 6 cm . E le m e n ty te w ystąpiły powyżej odsadzki funda m entow ej, na głębokości 120-230 c o , P r z y s k a rp ie z a re je s tro w a n o wkop fundamentowy, s w nim denar W ła dysław a Łokietka.
Od północnej stro n y sk a rp y /wykop V lc / odkryto findaznenty zachotfalego rauru"hawy wykonane z ka m i em a łam anego 1 frag ra sitó w ceg ieł. R elikty te s ą najpraw dopodobniej p o z o sta ło śc ią oskarpow anla kościoła od a tre n y zachodniej /3TVTT w, , z a ś w łaściw y tnur naw y z o stał ro z e b ra n y w la ta c h 1Θ36-1942 / uchwycono jego negatyw r y su ją c y się w yraźnie w u s y p is k a c h g ru zo w y ch /.
Efedania naw arstw ień w caeam śred m o w iecen y u b J śretM iow iecsnyeh /w ykopy V ila t V llb/ stanowiły s n ip e łn je flie * ab, r* O dsłonięto d a ls z e p a r tie s c u n o ś r e h l o s t e c n t p poziom u osadniczego /p a le n isk a , jam y/« ponadto stw ie rd zo n o p r z e d ę d e tego poziom u p rz e z wkop feu łam sn to w y p rz y sk a rp ie 1.
g y k c p УШ
Wykop u ś c iś lił p o ło żen ie relik tó w pót&ocao-żacbrtfciiego а ш Ш 1в w ieży /śd k ry te g o podczas bedsń w 1961 r.~/* K oronę m o ru uchwycono n a głębokości 40-60 cm , Mor zbwdowsny Je st z k aralsn i wapiennych ł ą czonych dużą Ilo śc ią zapraw y, w k tó re j w y stą p iły ek ro c h y cegieł» W ieża w ym iom ens została w 1599 r . jako nowa.
P r i c e zo stały zakończone, W wyniku badań wyminięto t w l e r d c e l e o w tórnym użyciu budulca ro m a ń skiego w o k re sie przebudow y gotyckiej. N a tak ie stanow isko wpłynęły: o b serw acja fak tu ry m urów , zbieżność poziomów polepy, ewentualny ślad p o żaru z 1306 r , , z poziom em spągu wątku kostkowego w m u rz e nawy /w ykopy V ila , V llb, Vb/ , z n a le z im lc deim ra W ładysława Ł okietka w e wkopie 1 budowanym p rz y sk a rp ie na ro ż n e j 1, ponadto p rz e c ię c ie sz k ie le tu p rz e z m ur naw y /g r ó b 5 /. P rzypom nieć w arto , lż a n aliza a rch itek to n iczn a k o śc io ła p rzed o sta tn im i badaniam i w iązała gotyckie r e lik ty obiektu z połową XtV 1 XV wieku. Z p ó ź n ie jsz y c h faz k o śc io ła odkryto p o m iesz czen ie - k ry p tę , zapew ne z rozbudowy w X V n w», m e z a m a c z a n e na p lan ach z XIX w,
W toku p ra c uzyskano in te re s u ją c e zabytki ru ch o m e, w tyra: ko lek cję c e ra m ik i w czesnośreA llow i s e t n ej, m onety, w spom niany zesp ó ł ozdób z grobu n r 20, tru m n ę bogato zdobiącą Ćwiekami,a grobu u r 9. d etale arch itek to n iczn e 1 lrtne fra g m e n ty w y stro ju kościoła,
