STUD IA POLO NIJNE T. 5. Lublin 1982
W O JC IE C H C H O JN A C K I
UWAGI SZCZEGÓŁOWE DO PRACY JANA KOWALIKA PT.
BIBLIOGRAFIA CZASOPISM POLSKICH WYDANYCH POZA
GRANICAMI KRAJU OD WRZEŚNIA 1939 RO KU
W 1976 r. dzięki inicjatywie Zakładu Duszpasterstwa i Migracji Polo
nijnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego została opublikowana czte
rotomowa praca J. Kowalika. Od tego czasu ukazało się kilka recenzji w kra
ju i zagranicą, które w sposób ogólny charakteryzują tę bibliografię1. Wszy
scy recenzenci doceniają wysiłek, jaki autor włożył w zebranie i opracowanie
olbrzymiego materiału. Niżej podpisany wcześniej ogłosił recenzję pracy
J. Kowalika, gdzie obok charakterystyki zasygnalizował niektóre jej słabsze
strony2. Dzieło J. Kowalika należy do tych bibliografii, które zwykle nazy
wamy podstawowymi w danej dziedzinie wiedzy. Wpływa na to nie tylko
okres, jakiego dotyczy (1939-1973), ale przede wszystkim zasięg terytorial
ny (cały świat) i przyjęta bardzo szczegółowa m etoda opisu bibliograficz
nego aż 3907 pozycji3. Wszystko to razem wzięte spotęgowało liczbę trud
ności i problemów, przed jakimi stanął autor, przystępując do wieloletniej
pracy nad bibliografią. Zadziwia fakt, że jednem u tylko badaczowi udało
się zakończyć to wielkie przedsięwzięcie w skromnych warunkach emigra
cyjnych, poza godzinami pracy zarobkowej i przy stałych kłopotach zdro
wotnych.
Obszerne bibliografie są najczęściej opracowaniami, które po pierw
szym wydaniu wymagają nadal uzupełnień, poprawek i ulepszeń. Bibliografia
J. Kowalika do nich także należy i jej autor zdaje sobie dobrze sprawę z is
tniejących braków. Sporządzając poniższe uwagi, kierowałem się dwoma
celami. Po pierwsze uwagi te mogą okazać się pomocne autorowi w momencie
przygotowywania drugiego wydania bibliografii. Myślę jednak, że do drugiej
edycji szybko nie dojdzie, a wtedy moje sprostowania- ! uzupełnienia przy
dadzą się zapewne korzystającym z pracy J. Kowalika.
Zanim przejdę do właściwych uwag, sprecyzuję czego one dotyczą.
Pierwsza grupa sprostowań i uzupełnień wynika jedynie z samej zawartości
1 N p.: M. D a n i l e w i c z - Z i e l i ń s k a . „K ultura” 1978 n r 3 s. 131-133; A . P a c z k o w s k i . „Życie i Myśl” 1978 n r 1 s. 132-136.
2 Por. „Przegląd Polonijny” 1980 z. 3 s. 128-132.
\
bibliografii. Omówię to bliżej, podając rodzaje zauważonych braków. Bar
dzo dużo uwag odnosi się do treści adnotacji. Podawane są tam nieprecy
zyjnie tytuły kontynuacji, poprzedników czy dodatków danego czasopisma,
co utrudnia dotarcie do nich. Często brak jest w adnotacji informacji o dodat
ku, kontynuacji czy poprzedniku (a wiemy o ich istnieniu, bo są umieszczone
w innym miejscu bibliografii), chociaż autor we wstępie zakłada te pew
nego rodzaju krzyżowe odsyłacze i w wielu wypadkach je stosuje. Zdarzają
się rozbieżności w pisowni tytułu i dacie ukazywania się czasopisma w głów
nym opisie bibliograficznym i w notce o nim jako poprzedniku czy kon
tynuacji innego periodyku.
W ystępują również powtórzenia opisu bibliograficznego tego samego
pisma w różnych miejscach. Dotyczy to przeszło pięćdziesięciu tytułów.
Większość dublowań polega na umieszczeniu czasopism raz pod własnym
tytułem , a drugi raz pod hasłem korporatywnym wydawcy. Inne powtórki
odnoszą się do czasopism zarejestrowanych dwukrotnie pod tym samym ty
tułem . Było to możliwe, ponieważ przy każdym tomie znajdują się osobne
uzupełnienia. Ponadto niektóre pozycje nie powinny się znaleźć w biblio
grafii z różnych powodów, np. okres ich wydawania kończy się przed 1 wrze
śnia 1939 r., dane tytuły są w rzeczywistości kalendarzami czy seriami wy
dawniczymi składającymi się z poszczególnych opracowań monograficznych.
Część sprostowań związana jest z odsyłaczami, gdyż niektóre z nich są zby
teczne, innych zupełnie brak, a jeszcze inne są nieprecyzyjne, co oczywiście
nie ułatwia czytelnikowi lektury bibliografii. Podobnie wiele poprawek od
nosi się do tytułów źle uszeregowanych alfabetycznie.
Niekiedy można zauważyć brak konsekwencji w zasadniczym opisie bi
bliograficznym. Nie chodzi mi tutaj o luki w poszczególnych elementach
opisu, bo to jest zrozumiałe (nie dochowały się po prostu komplety wielu
czasopism), ale o kolejność tychże elementów lub ich zbędność. Ograniczę
się tutaj do tej ostatniej kategorii, podając od razu jeden przykład, natomiast
w poniższych szczegółowych uwagach pominę wyliczanie tego rodzaju nie
konsekwencji, gdyż zajęłoby to zbyt dużo miejsca. We wstępie (s. 19) autor
zaźnaczył, że określenie języka,’w jakim dane czasopismo było wydawane,
będzie stosowane w wypadku pisma obcojęzycznego, czyli niepolskiego lub
wielojęzycznego. Zgodnie z tym nie powinien J. Kowalik podawać informacji
„in Polish” w~wielu periodykach drukowanych tylko po polsku, np.: poz.
2286, 2306-7, 2314-16, 2319, 2322-23, 2325-27, 2331, 2344, 2458 itd. Jedno
cześnie przy innych czasopismach określenie języka, w jakim były wydawane,
bardzo by się przydało, np. poz. 3, 409 czy 472 - w tym wypadku „in En-
glish” .
Kilka uwag dotyczy źródeł, na jakie powołuje się autor przy sporządzaniu
poszczególnych opisów. Zdarza się podawanie mylnego skrótu źródła lub
stron, gdzie dana wiadomość się znajduje. A utor czasami nie w pełni wy
korzystuje źródła, np. prace J. Wepsiecia, L. Dobroszyckiego czy A. Przy-
gońskiego4. Poza tym J. Kowalik używa dla tego samego źródła kilku róż
nych skrótów, np. Sadzewicz - Sept. (np. poz. 3588), Sadzewicz - D zien
nikarze (3682), Sadzewicz 1939 (2766), ponadto w pierwszym tomie podaje
pełny opis bibliograficzny tego artykułu (1120) - tego rodzaju potknięcia
nie są sygnalizowane w uwagach z braku miejsca.
Jeszcze kilka słów na tem at indeksów, mimo starannego opracowania
przez Stanisława Draganowskiego wymagają one poprawek. Po pierwsze
na skutek powtórzeń tych samych pozycji część numerów musi ulec likwi
dacji w indeksach. Po drugie niektóre nazwiska redaktorów nie znalazły
się w indeksie osobowym. Dla przykładu weźmy fragment tomu II: Zygmunt
Kotowicz poz. 1356, Władysław Szomaóski i Romuald Nowicki poz. 1357,
J. Moszczeński i J. Hojarczyk poz. 1358, Stanley P. Wesołowski poz. 1359,
Tadeusz Zieliński poz. 1986; Zygmunt Posłuszny ma w indeksie nr 1969,
a powinien mieć 1360. Przykład z indeksu miejscowości: tom I - przy m iej
scowości Gmunden, Austria brak poz. 197. Tego typu uzupełnienia nie zos
tały umieszczone w uwagach szczegółowych, sygnalizuję jedynie braki.
Pozostaje jeszcze omówić drugą grupę uzupełnień i sprostowań, jakie
wymieniam niżej. Zostały one oparte wyłącznie na zbiorach i m ateriałach
własnych bez sięgania do zasobów bibliotek publicznych i literatury, której
J. Kowalik nie mógł wykorzystać (wydanej po 1973 r.). Niewątpliwie do
kładna kwerenda w bibliotekach krajowych (których zbiorów J. Kowalik
nie przebadał) dałaby znaczny materiał uzupełniający. W przyszłości winno
się to uczynić. Niżej wyliczone uwagi nie zawierają tytułów uzupełniających,
gdyż zostały one wcześniej podane w mojej wspomnianej już recenzji. Przy
jąłem za J. Kowalikiem skróty dat miesięcznych w wersji angielskiej5. Dla
łatwiejszego porównania mojego tekstu z treścią bibliografii uszeregowałem
uzupełnienia i sprostowania w kolejności pozycji dla poszczególnych tomów.
Refleksje moje o pracy J. Kowalika nie mają na celu pomniejszenia w ar
tości tej niewątpliwie cennej bibliografii. Wykazują jednak, że ewentualne
drugie wydanie wymagać będzie jeszcze wiele pracy.
T om I
Poz. 3. Uwaga do treści adnotacji: dokładny tytuł poprzednika brzm i - „Polish W ar R elief” a nie „Polish W ar R elief M onthly” - por. poz. 2297.
4 J. W e p s i e c . Polish American Serial Publications 1842-1966. A n annotated biblio graphy. Chicago (Illinois) 1968 ss. 191; L. D o b r o s z y c k i . Centralny katalog polskiej prasy konspiracyjnej 1939-1945. W arszawa 1962 ss. 302, nlb. 2; A . P r z y g o ń s k i . Prasa konspiracyjna PPR. Zarys, katalog, życiorysy. W arszaw a 1966 ss. 322, nlb. 4. Jeśli chodzi o prace dwóch ostatnich autorów - por. tekst m ojej wcześniejszej recenzji w „Przeglądzie P olonijnym ” z 1980 r.
Poz, 31. Pierwszy rocznik „A lliance Jo u rn al” ukazał się J1 1951, a nie Je 1951. U zupeł
nienie do adnotacji: już w tym pierwszym roczniku (a nie dopiero od 1960 r.) w idnieje podtytuł: A P eriodical D ev o ted to Polish and Polish A m erican Them es. M ożna w adnotacji podać jeszcze je d n ą inform ację: V ol. 2 (1952) devoted to B ritish C om m ent on Polish M atters as Found in E leven L eading B ritish Periodicals 1820-1845.
Odsyłacz s. 45. O dsyłacz: A m erican R elief for Poland w inien kierow ać zainteresow a
nego do ty tu łu „A .R .P . M onthly” , a nie „A R P M onthly” . Por. m oją uwagę do poz. 68.
Poz. 49. „A m eryka-E cho” ukazuje się dopiero od Ja 1903, a sam a „A m eryka” założona
została nie w 1866 (por. w iersz drugi s. 46), ale w 1889 r. W adnotacji wym ieniona jest w punkcie 2. d a ta 1943-1946 - A n to n i Paryski już nie m ógł w tedy redagow ać pism a, bo um arł w 1935 r.
Poz. 62. W edług W epsiecia tytuł ten był kontynuacją „M iesięcznika Parafii M atki Boskiej
K rólow ej A p o sto łó w ” . W arto więc podać to w adnotacji.
Poz. 65. D o k ład n a d ata ukazyw ania się „A rgentyny” : Ja 1932 - My 1947.
Poz. 68. O pis tego m iesięcznika je st pow tórzeniem poz. 3 („A .R .P . M onthly”). Inform acje
0 poprzednikach w obu adnotacjach są jed n ak diam etralnie różne. W adnotacji poz. 68 znajduje się w iadom ość, że poprzednikiem „A R P M onthly” jest „P .W .R . M onthly” (S 1945 - 1947). T w ierdzenie to nie zgadza się, gdyż w poz. 2023 („P .W .R . M onthly”) w idnieją te same daty sk rajn e ukazyw ania się, natom iast w poz. 3 w ym ieniony w adnotacji poprzednik - „Polish W ar R elief” - jest rzeczywiście wcześniejszym periodykiem .
Poz. 85. Z n an e mi są w cześniejsze num ery „Badacza Pism a Św iętego” z J1 1934 i Ag 1936.
„B rzask N ow ej E ry ” nie byt kontynuacją tego pism a, bo ukazyw ał się już od 1932 r.
Poz. 89. M iesięcznik „B ądź G otów ” zaczyna wychodzić od M r 1948 a nie od 1947, kończy
natom iast w A p 1956 a nie w My 1956. W adnotacji m ożna dodać, że wydawcy chcieli pod trzym ać tradycję w ydaw ania pisem ka konspiracyjnego o tej samej nazw ie, któ re ukazywało się w W arszaw ie w latach 1942-1944 (w iad .: „B ądź G otów ” 1956 n r 3).
Poz. 120. W adnotacji należy w spom nieć, że dodatkiem do tego biuletynu było „Nasze
Ż ycie” - p o r. poz. 1760.
Poz. 145. Praw ie identyczny zapis znajduje się w poz. 2868. Te sam e lata, ten sam wydawca
1 red a k to r oraz m iejsce w ydania. Jedynie tytuły różnią się nieznacznie. Czy przypadkiem nie jest to jed n o i to sam o pism o?
Poz. 150. U zupełnienie: częstotliwość ukazyw ania się - 2 razy w tyg. Biuletyn wydawany
przez Polskie B iuro Inform acyjne (w iad.: „N iepodległość” 1944 nr 11 z 22 X s. 10).
Poz. 156. O pis tego biuletynu został pow tórzony na następnej stronie w poz. 159.
Poz. 167. Jeśli p odobne pism a tego sam ego wydawcy zostały zgrom adzone pod hasłem
korporatyw nym (por. poz. 2706-2707), to „Biuletyn Inform acyjny” z poz. 167 winien się też tam znaleźć. P oprzednikiem nie m ogło być pism o „N a Szańcu” , gdyż ukazyw ało się w okresie A g 1948 - M r 1949 (por. poz. 1624).
Poz. 174. A d n o tację m ożna uzupełnić inform acją, że biuletyn ten był nie tylko wydawany
w W arszaw ie, ale rów nież po pow staniu kontynuow ano go w K rakow ie w okresie D 10, 1944 - J a 19, 1945.
Poz. 180. Z n an e mi num ery z S 1971 i Je 1972 m ają następujący tytuł i wydawcę: Biuletyn
Inform acyjny K lubu Polskiego w W hyalla. [Published by:] W hyalla Polish Club Inc. P.O . B ox 385 W hyalla 5600. T ekst po angielsku i po polsku.
Poz. 184. O pis tego biuletynu został pow tórzony w pozycji 691.
Poz. 189. D okładniej tytuł brzm i: „Biuletyn: Inform acyjny K oło Techników [...]” , a nie
„ K o la” . .
Poz. 195. W adnotacji pod an o m .in. wiadomdSe, że biuletyn zosjtj) zastąpiony tygodnikiem
„G łos Polski z K oburga” . T rudno je d n a k dopatrzyć się tej kontynuacji, gdyż w obu pismach są te sam e daty ukazyw ania się - por. poz. 860.
Poz. 210. B iuletyn został pow tórnie opisany w poz. 2867. Poz. 214. Jest to pow tórzenie tego sam ego pism a z poz. 157.
Odsyłacz s. 77. W inno być: f. . .] See Biul. Inform acyjny Spraw [...], a nie: Biul. Spraw [...] Poz. 222. D ok ład n a d ata końcow a - A p 1952. W adnotacji w inno być: „N os 1-16 m im eo
graphed” , a nie „1-12” . Był to miesięcznik, a nie Irreg. P on ad to należy dodać, że poprzednikiem tego pism a był „Biuletyn Inform acyjny K lubu Polskich Z iem Z achodnich” (1942-1950).
Odsyłacz s. 80. O dsyłacz nie jest ścisły, gdyż p od podanym hasłem nie m a „B iuletynu
K oła” n r 540. M oże tu chodzi o „Biuletyn K o ła” n r 530 opisany w poz. 2895?
Poz. 228. W iadom ość podana w adnotacji nie jest d o kładna. A u to r bibliografii inform uje,
że kontynuacją „B iuletynu K om itetu N iepodległości” są „W iadom ości P olskie” . W rzeczy wistości tytuł ten brzmi: „W iadom ości Polskie w Brazylii” (poz. 3376), o czym zainteresow any dow iaduje się po przejrzeniu najpierw wszystkich dziew iętnastu pism o tytule „W iadom ości Polskie” .
Poz. 229. Identyczny biuletyn został po raz drugi opisany w poz. 1278 (hasło korporatyw ne). Poz. 230. Biuletyn ukazyw ał się co najm niej do 1969 r. włącznie.
Poz. 246. W adnotacji m ożna podać, że w N 1946 wyszedł obszerny N um er specjalny (E ). Poz. 252. B rak przy opisie czasopism a okresu ukazyw ania się. Z nam n r 5 z O 1962.
Poz. 259. Biuletyn został pow tórnie umieszczony w poz. 1035. O b a opisy bibliograficzne
w zajem nie się uzupełniają. D okładne daty ukazyw ania się w inny być: O 1959 - My 1960 (por. W epsiec s. 63).
Poz. 266. U waga do treści adnotacji. D odatkiem był „Polski B iuletyn W ojskow y” , a nie
„Biuletyn W ojskow y” - por. poz. 2242.
Poz. 269. O pis „Biuletynu Polskiego” został pow tórżony w poz. 2149. W ob u adnotacjach
podane są „title varies” . W takich w ypadkach J. K owalik nie rozpisuje poszczególnych w arian tów tytułów w osobne pozycje. D latego nazywam to pow tórzeniem .
Poz. 276. D aty dokładne ukazyw ania się: F 1946 - Ja 1952.
Poz. 286. Opis bibliograficzny biuletynu został pow tórzony p od hasłem korporatyw nym
w poz. 690.
Poz. 292. To sam o czasopismo zostało pow tórzone w poz. 3192 (hasło korporatyw ne).
Poz. 299. U kazały się tylko dwa num ery. D rugi z d atą - D 1959.
Poz. 306. Tytuł brzm i dokładnie: „Biuletyn Stow arzyszenia Polaków w Q u een slan d ” ,
a nie „Biuletyn Polaków w Q ueensland” . Por. także m oją uwagę do poz. 2876.
Poz. 318. Biuletyn w inien się znaleźć alfabetycznie za poz. 321.
Poz. 319. Biuletyn został drugi raz opisany w poz. 2036 pod hasłem korporatyw nym wy
dawcy.
Poz. 320. W epsiec podaje w swej bibliografii na s. 142 datę num eru zachow anego w M u
zeum Polskim w Chicago jak o My 5, 1944, a nie My 5, 1946. Jeśli d ata w edług W epsiecia jest właściwa (J. Kowalik pow ołuje się na to źró d ło ), to poz. 320 jest pow tórnie zarejestrow ana, w poz. 2841 (hasło korporatyw ne).
Odsyłacz s. 97. Umieszczony tutaj odsyłacz B iuletyn W ojskow y See P .I.C . N ew Y ork.
Biuletyn W ojskowy nie jest precyzyjny. P o pierwsze skrót P .I.C , w inien być rozw iązany (Polish Inform ation C enter), a po drugie nazw a biuletynu brzmi: „Polski B iuletyn W ojskow y” - por. opis poz. 2242. Odsyłacz powinien więc znaleźć się w tom ie III za poz. 2402.
Poz. 330. W adnotacji m ożna dodać, że pism o to już po zam knięciu w ydało jednodniów kę
pt. „G los Polski” z datą J122, 1947.
Poz. 333. U w aga do źródła, na któ re się au to r pow ołuje: D obroszycki po d aje kilka innych
bibliotek, które przechow ują biuletyn. W arto więc podać chociaż dw ie, których sigla są roz wiązywane w bibliografii, tzn. BJ i B U W . Chociaż au to r pow ołuje się na katalog D obroszyc- kiego, w większości wypadków nie podaje żadnych skrótów bibliotek, np. poz. 2793, 2960, 2963, 3137, 3143-45, 3147 itd. Dlaczego? Podobnie wygląda sytuacja z katalogiem Przygoń- skiego, np. poz. 3720-21, 3725, 3731, 3735, 3738, 3763 itd.
Poz. 352. B iuletyn zm ienił tytuł od co najm niej 1971 r. na: „K w artalnik Kresowy i Biu
letyn Z w iązku Z iem W schodnich R .P .”
Poz. 366. M iesięcznik „Bóg i O jczyzna” ukazyw ał się co najm niej do 1976 r., więc nie
p o trzeb a znaku „?” . W adnotacji w spom niano, że „Bóg i O jczyzna” to kontynuacja „O brony” . W rzeczywistości tak nie jest, bo „O b ro n a” nie m a nic w spólnego z poz. 366. N atom iast konty n uacją „ O b ro n y ” jest pism o urugw ajskie pt. „Inform ator” z podtytułem : „Bóg i O jczyzna” - por. poz. 1005 i m oje uwagi do poz. 1005 i 1898.
Poz. 381. Zazwyczaj podaw ane są w bibliografii dane najw cześniejsze czasopisma (rów
nież dla pism sprzed 1939 r.) , a ew entualnie w adnotacji jego zmiany tytułow e, wydawcy, p od ty tu łu itp. D latego też opis „B rzasku N owej E ry ” w inien wyglądać in acz ej: Brzask Nowej Ery Czyli Z w iastun K rólestw a Bożego. M iesięcznik. Wydawcy: Polish Bible Student A ssociation P.O . B ox 1142 D e tro it, M ich. U S A .; D e tro it, M ich. (Ja 1932 - S 1940) - C hicago, 111. (O 1940-); M onthly (1932-1946) Q u art. (1947-1950) B im onthly (1951-). E ditor: W. W norow ski, I. J. Ry- com bel, A . Cieślak (in 1963-64-?) From Ja 1937 the periodical is titled: „B rzask Nowej Ery i Z w iastun O becności C hrystusa” . „Badacz Pisma Św iętego” nie byl poprzednikiem „Brzasku N ow ej E ry ” . N u m eracja roczników „B rzasku” była niepraw idłow a, gdyż w 1944 r. zamiast R. 13 dano R . 14 i dalej nie popraw iono.
Poz. 389. B rak inform acji o latach ukazywania się.
Poz. 390. U zupełnienie opisu: A dres redakcji: 85, rue V aneau Paris (7e). Im prim e comme
m anuscrit. R eproduction autorisee.
Poz. 392 w inna znaleźć się alfabetycznie za poz. 395.
Poz. 394. O pis biuletynu został pow tórzony w poz. 3032 (dodatek tom u III, hasło korpo-
ratyw ne) m im o użycia już wcześniej hasła korporatyw nego wydawcy (tom III s. 69) jako odsy łacza do poz. 394.
Poz. 403. Pismo „B usiness” ukazyw ało się co najm niej do F 1964.
Poz. 415. D okładniejsza data rozpoczęcia wydaw ania biuletynu to: My 1967, o czym można
się przekonać w bibliografii, ale dopiero w adnotacji do poz. 998.
Poz. 424. Jest to pow tórzenie opisu periodyku z poz. 132 (hasło korporatyw ne).
Poz. 426. „Program K aznodziejski” nie jest kw artalnikiem ale rocznikiem . W adnotacji
należy wyjaśnić, że jest to d o d atek roczny do „D uszpasterza Polskiego Z agranicą” .
Poz. 432. B rak u je w opisie m iejsca w ydania: B ario. C ordoba to tylko prow incja Argentyny.
Por. odsyłacz na s. 97 tom u II, gdzie w ym ieniona jest ta miejscowość.
Poz. 438. B rak w adnotacji danych o jeszcze jednym poprzedniku „The Citizens Press” ,
m ianow icie o tygodniku „O byw atel” , który ukazyw ał się po polsku w latach 1920-1940. In form acja o nim jest niezbędna, bo w tom ie II na s. 178 istnieje odsyłacz od „O byw atela” do ty tu łu poz. 438.
Poz. 450. B rak adnotacji, w której należałoby podać inform ację, że „Codzienny K om unikat
R adiow y” był kontynuacją „W ew nętrznego K om unikatu R adiow ego” - por. poz. 3301.
Poz. 461. D w utygodnik „The C om m on C ause” stanowił integralną część czasopisma
„Spraw a” . Był pełnym tłum aczeniem „Spraw y” (poz. 2818), wspólnie drukow anym , ale z osobnym tytułem i paginacją. Jeśli już au to r rozbija te n tytuł osobno na w ersję polską i osobno na angielską, to inform acja o języku w inna być inna. W poz. 461 tekst był po angielsku, a w poz. 2818 - tylko po polsku. U waga do treści adnotacji: podany tytuł poprzednika - „Sword of S pirit” - nie m a osobnego opisu w bibliografii, zatem w inien mieć swój odsyłacz w tom ie III na s. 209 za poz. 2951 do m iesięcznika pt. „Miecz D u ch a” (por. poz. 1535). W adnotacji należy zaznaczyć, że „T he C om m on C ause” to m utacja angielska „Spraw y” .
Poz. 469. „Co Słychać” w inno znaleźć się alfabetycznie za poz. 444.
Poz. 478. D o k ład n y okres ukazyw ania się „C zarodziejskiego R o ju ” to: Ja 1947 - D 1948.
W okresie J1 1947 - Ja 1948 pism o nie było wydawane. O d J1 1948 zm iana miejsca wydania n a B ad M under. R edaktorzy (oprócz J. B iałeckiego): od F 1948 Z . B em aś, od A p 1948 Z. Ber- naś i J. Kuncewicz.
Poz. 509. Uwaga do treści adnotacji: „Czyn K atolicki” nie połączył się z „W iadom ościam i
Polskiej Misji K atolickiej” , lecz z kontynuacją tego pism a pt. „W iadomości K atolickie” (por. adnotację w poz. 3337).
Poz. 546. D odatek ten , jak wynika z treści opisu, ukazyw ał się w latach 1945-1946, na
tom iast macierzyste pismo tylko w 1946 (por. poz. 446). Czy tak było rzeczywiście?
Poz. 555. W ymieniony tu tytuł jest serią wydawniczą składającą się z kolejnych, osobnych
książek (prac monograficznych) różnych autorów . N ie m ożna więc uznać tej pozycji za periodyk. W zupełności wystarczy no tatk a na ten tem at, ja k ą poczynił au to r w poz. 1385. Przy tak p o j mowanym periodyku winien au to r konsekw entnie zamieścić w osobnej pozycji analogiczną serię, jaką jest „Archiw um R ew olucji” w spom niane w adnotacji poz. 1385.
Poz. 566. U zupełnienie opisu: (R edakcja i A dm inistracja: 61 W arw ick R o ad , L ondon,
S.W .5). Początek ukazyw ania się Ag/S 1947. M iejsce wydania: L o ndyn-P aryż-B ruksela. W adnotacji należy dodać, że wcześniej ukazyw ało się pod tytułem „ R .C .S .” [Podtytuł:] R uch Chrześcijańsko-Społeczny (1947).
Poz. 567. Fragm ent notatki z pism a „D roga” R uch Chrześcijańsko-Społeczny poz. 566
nr 1 z Ag/S 1947 s. 1: „O rganem R uchu Chrześcijańsko-Spolecznego był m iesięcznik „R C S ” . W lipcu i sierpniu jednakże ukazało się pism o oznaczone tymi literam i, wydawane przez osoby w yłam ujące się z jednolitego kierunku R uchu [A ntoni Z agórski i T adeusz Zieliński]. Poniew aż nie możemy spowodować zaprzestania nadużyw ania naszej nazwy, gdyż w ielokrotne próby polubownego załatw ienia sprawy zrywane były z w yraźną złą wolą - przeto postanowiliśm y przyjąć dla organu R uchu Chrześcijańsko-Społecznego nazwę „D roga” . Pism o „R C S” nie m a odtąd nic wspólnego z Ruchem C hrześcijańsko-Społecznym [...]” . Cytowany tekst m odyfikuje opis poz. 567.
Poz. 570. R edaktor: Paw eł B ajko (P .O . Box 629 Bel A ir, M d ., 21014). Z późniejszych
numerów znany mi jest F 1970.
Poz. 578. Należy wymienić w adnotacji jeszcze jeden d o d atek (roczny), jakim jest „P ro
gram Kaznodziejski na rok [...]” - por. m oją uwagę do poz. 426.
Poz. 603. Podany w adnotacji tytuł „Przegląd Polski” w inno się uściślić - „Przegląd Polski
we Francji” - por. poz. 2531.
Poz. 609. Uwagi do treści adnotacji: znajduje się tam m .in. w iadom ość, że „D ziennik Ż o ł
nierza A PW ” (S 10, 1943 - 1946) był poprzednio w ydawany jako „D ziennik O bozow y A .P .W .” (F 1944 - A p 30, 1946). Jak to jest możliwe, jeśli d ata początkow a „D ziennika O bozow ego” jest późniejsza niż analogiczna „D ziennika Ż o łn ierza” ? Z wymienionych dwóch dodatków do poz. 609 „Łazik” został osobno opisany w poz. 1481, natom iast „D odatek L iteracko N au kowy” nie m a osobnego opisu, ani naw et odsyłacza do „D ziennika Ż o łn ierza A P W ” . T o nie są jednak wszystkie dodatki, jakie należało tu wymienić. Jest jeszcze „D o d atek Sportow y D zien nika Żołnierza A PW ” , zarejestrow any osobno w poz. 550.
Poz. 646. N um er 1 „E cha-O pow iadania” nie ukazał się w czerwcu, gdyż red ak cja życzy
w nim W esołego A lleluja, a więc m oże pochodzić najpóźniej z początku kw ietnia 1952 r. Z resztą z tekstu O d Wydawnictwa w num erze 1 w ynika, że był ten periodyk rozsyłany jeszcze równolegle przez 2-3 miesiące z „E chem ” jak o jego d odatek (por. poz. 637). O statni num er ukazał się we wrześniu.
Poz. 652. Pierwszy num er ukazał się w Ja. Był to miesięcznik, więc należy podać słowo
„M onthly” przed „Biw eekly” . Jeśli już p o d aje się datę rozpoczęcia w ydawania tego pism a ja k o rok 1936, to winno się dać pierwszą w ersję tytułu i podtytułu: E C H O Z .M .P . M iesięcznik. O rgan Związku M łodzieży Polskiej w Szanghaju. Official Publication of th e Polish Y o u th ’s A ssociation, Shanghai. R edakcja i adm inistracja 84. R o u te Pichon. W adnotacji nie w spom niano, że ukazyw ał się dodatek do „Echa Szanghajskiego” pt. „W iadom ości” - por. poz. 3303.
Poz. 655. „Echo z A fryki” ukazuje się od 1893, a nie od 1892 r.
Odsyłacz s. 171. O desłanie to je st zbędne, gdyż czasopism o „ F E D ” opisane jest pod tą
nazw ą w poz. 1122, a w adnotacji jest w iadom ość o „W ydawnictwie L iterackim ” .
Poz. 669. W adnotacji należy wymienić tytuł pism a poprzedzającego, jakim były „W ia
dom ości E m igracyjne SPW ” - por. poz. 3328.
Poz. 680. U w aga do treści adnotacji: „E xpress P oranny "%nie był bezpośrednią kontynuacją
„N aszego D ziennika” , ale „W aszego D ziennika” - p or. adnotację w poz. 3286.
Poz. 689. W latach 1966 i 1967 biuletyn ukazywał się raz w ro k u , natom iast w 1968 r.
wyszły dw a num ery. D odać należy więc po słowie „A nnually” słowo „Irreg .” .
Poz. 725. W O 1944 adres redakcji był inny: A dres R edakcji: B erlin W 35 M argretenstrasse
16. „G adzinów ka” ta ukazyw ała się d okładnie w okresie Ja 1940 - Ja 1945.
Poz. 739. U w aga do treści adnotacji: au to r bibliografii skierow uje czytelnika - See also
„Świat i Polska” . N ie m a takiego pism a w bibliografii. A m oże chodzi tu o tytuł „Polska i Św iat”? P or. poz. 2368.
Poz. 750. W adnotacji w inno się wymienić tytuł do d atk u pt. „C odzienny Biuletyn R adio
wy” - por. poz. 449.
Poz. 780. W adnotacji należy w spom nieć, że ukazyw ał się d o d atek literacki pt. „D odatek”
- p o r . poz. -1 1 1 6 .
Poz. 793. Z nany mi je st num er 3 „G ło su ” z N r 14/19, 1954 i nie wykluczone, że to pismo
ukazyw ało się jeszcze p ó źn iej.
Poz. 799. W adnotacji przy „B iuletynie Inform acyjnym Z arządu M iejskiego w D urzynie”
pod an o daty: 1947-1948. N atom iast w poz. 215 w idnieją inne: 1946-1947. Jakie są praw idłowe?
Poz. 818. P odobna uwaga. O kres ukazyw ania się „G łosu M isjonarza” podany jest nas
tępująco: S 1944 - M r 1946, natom iast w adnotacji przy poz. 1721 w ym ienione są daty dla tegoż pisma: S 1944 - D 1946. Ja k je st w rzeczywistości?
Poz. 836. W adnotacji „G łosu P olaka we F rancji” zaznaczono, że kontynuacją jego byt
„T ygodnik Ilustrow any P olaka we F ran cji” . Z innej adnotacji w poz. 1012 („Inform ator Pol ski”) dow iadujem y się* że poprzednikiem tegoż „Inform atora Polskiego” był „Głos" Polaka w e F rancji” (czyli poz. 836). W ynika z tego, że „G łos Polaka we F rancji” m iał jakoby dwie rów noległe kontynuacje: „Tygodnik Ilustrow any Polaka we F rancji” (My 10 - Je 11, 1953) oraz „Inform ator Polski” (M y 14 - Je 11,1953) - por. poz. 1012 i 3165. Jednak o „Inform atorze Polskim ” ja k o kontynuacji nic nie w spom niano przy „G łosie Polaka we F rancji” . Jednocześnie obie te kontynuacje „G łosu P olaka [...]” m ają w swoich opisach bibliograficznych inform ację, że ich znow u k o n tynuatorem je st „W ychodźstwo Polskie” (poz. 3504). D la odm iany z treści adnotacji do „W ychodźstwa Polskiego” dow iedzieć się m ożna, że poprzedza je tylko „Infor m ato r Polski” . N ic nie w spom niano o „Tygodniku Ilustrow anym Polaka we F rancji” . W inno się zatem uporządkow ać zaw artość adnotacji przy poz. 836,1012, 3504 a także 603.
Poz. 846. W adnotacji w spom niano, że „G łos Polski” je st kontynuacją „Biuletynu Infor
m acyjnego” . Jest to je d e n z przykładów nieprecyzyjnego inform ow ania czytelnika. Z ain te resow any będzie szukał „B iuletynu Inform acyjnego” w śród dw udziestu pięciu zarejestrow a nych pism o tym sam ym tytule i nie znajdzie tego, czego szuka. Właściwy bowiem tytuł brzmi: „B iuletyn Inform acyjny O środka Polaków w E b en see” - por. poz. 197.
Poz. 847. D a ta końcow a w inna być tak oznaczona: gdyż „G los Polski” ukazuje się nadal w B ochum .
Poz. 852. Z n am num er późniejszy 25/26 z J1 10/25,1943.
Poz. 856. W adnotacji należy zaznaczyć, że „G los Polski” jest kontynuacją „Trybuny
P olskiej” - p or. poz. 3i42.
Poz. 861. Z n an e mi są późniejsze num ery, m .in. n r 10 z M r 26, 1958.
Poz. 869. B rak u je inform acji o okresie ukazyw ania się tego miesięcznika. W inno być:
A p - Je 1940. Por. źródło, na jakie pow ołuje się J. Kowalik, czyii W epsiec s. 56.
Poz. 873. Przy opisie bibliograficznym pow ołano się na katalog czasopism Biblioteki Pol skiej w L ondvnie (D anilcw icz-Sadow ska). W katalogu podano jednak dat e ¡943 nr 3” . a nie
1941. Należy przy „G łosie U .S .A .” odnotow ać m iejsce przechow yw ania - P L L. Poniżej p o daję dokładniejszy opis z autopsji: „G łos U .S .A .” Published by th e G overnm ent o f th e U n ited States of A m erica. New Y ork, N .Y ., U .S .A . M y 1 9 4 3 -.? M onthly.
Poz. 875. U w aga do treści adnotacji: podany tytuł nie je st dokładny: w inno być „Tygodnik
Obozowy w Solingen” , a nie tylko „Tygodnik O bozow y” - por. poz. 3174.
Poz. 882. W adnotacji po d an o , że poprzednikiem „G łosu z M in aretu ” był „K om unikat
z U rzędu Im am a W ojskow ego” . Czytelnik zainteresow any tym kom unikatem nie znajdzie go w układzie alfabetycznym na s. 50 tom u II. Jest on um ieszczony po d hasłem korporatyw nym (chociaż tytuł wyraźnie się odróżnia - por. założenia we w stępie pracy J. K ow alika, s. 15): N a czelny Im am at M uzułm anów Polskich w W ielkiej B rytanii. „K om unikat [...]” poz. 1639. B rakuje więc w tom ie II n a 50 odsyłacza, który by kierow ał o d ty tu łu do h asła korporatyw nego.
Poz. 899. U zupełnienie nazwisk redaktorów i okresu redagow ania: 1. Z . K otkow ski (N 1948
- Spring 1965). 2. O lgierd D unin-B orkow ski (Spring 1966 - A u tu m n 1969/W inter 1970). 3. Sta nisław Cieślewicz (Spring/Sum m er 1971 - ) .
Poz. 902. D ata w znowienia „G ońca O bozow ego” (J1 12, 1941) została w zięta z datow anego
na 12 lipca w stępu gen. Prugara, a nie z datow ania tego n um eru, który pochodzi z A g 6, 1941. „G oniec O bozowy” m iał jeszcze trzeci d odatek p t. „D o d atek Religijny G ońca O bozow ego” - p o r . poz. 1117.
Poz. 941. „H arcm istrz” ukazyw ał się co najm niej do D 1951.
Poz. 967. Czasami tekst był rów nież ogłaszany w języku angielskim , np. n r 5 i 6 z 1967 r. Poz. 971. O statni num er „H oryzontów ” m a datę: Sum m er 1971.
Poz. 983. D o A g 15, 1941 pism o to było dw utygodnikiem , a dopiero od S 15, 1941 - m ie
sięcznikiem. W adnotacji w arto dodać, że w okresie F 15 - Jll 18, 1941 dołączano do „Infor m aciones de Polonia” z osobną num eracją i paginacją „K om unikat” , który był wydawany co dwa tygodnie w języku polskim przez Zw iązek Polski w M eksyku.
Poz. 995. Uwaga do adnotacji: „Inform acje D w utygodnikow e” nie m ogły być kontynuacją
„Informacji Tygodniow ych” , gdyż przestały się ukazyw ać w tym samym czasie co pism o w poz. 995 (por. poz. 991). Może jest tu b łąd w dącie końcow ej „Inform acji Tygodniow ych” ?
Poz. 997. D okładna d ata rozpoczęcia w ydaw ania tego biuletynu: Ja 11, 1954. W adnotacji
zaznaczono, że od A g 15, 1965 biuletyn zostaje zastąpiony przez „B iuletyn Prasow y - W ia domości o Życiu w Polsce” . W obec teg o , że pTzy poz. 997 d a ta ukazyw ania kończy się n a J1 30, 1965, czytelnik winien otrzym ać osobny zapis bibliograficzny ow ego „B iuletynu P rasow ego” . Patrząc na s. 90 tom u I pod „Biuletyn Prasow y. W iadom ości o Życiu w Polsce” , dow iadujem y się, że jest on umieszczony pod hasłem korporatyw nym wydawcy, czyli F ree E u ro p ę C om m ittee. Idąc tropem tego odsyłacza znajdujem y na s. 177 (ciągle tom I) hasło korporatyw ne Free E uropę Inc., ale z odesłaniem do poszczególnych czasopism, m .in. do „B iuletynu P rasow ego” . Koło się zamyka. Przy okazji: w haśle korporatyw nym F ree E u ro p ę Inc. na s. 177 b rak wy mienionego jeszcze jednego pism a pt. „W iadom ości o Polsce” - p or. poz. 3348.
Poz. 1005. Inform ator ukazywał się co najm niej do O 1, 1962 w łącznie. W adnotacji należy
dodać, że „Inform ator” był kontynuacją pism a „ O b ro n a” (1938). P or. także m oją uw agę do poz. 1898.
Poz. 1013. U kazało się także w ydanie czw arte z Je 1973. In fo rm ato r te n je st typow ym
drukiem zwartym aktualizow anym co kilka lat i tru d n o zaliczyć go do czasopisma.
Poz. 1014. U ważam , że treść adnotacji m ożna sobie darow ać. P o pierwsze w zięta o n a jest
za W epsieciem , który w swej bibliografii uw zględniał także kalendarze i w takim w ypadku wiadomość ta jest istotna i potrzebna. T utaj zaś czytelnik nie znajdzie opisu tej kalendarzow ej kontynuacji. Po drugie z tym zastąpieniem inform atora przez „Ilustrow any K alendarz” nie jest sprawa prosta, gdyż kalendarz „Nowego Św iata” zaczął wychodzić już w 1942 r., a „In fo rm ato r” ukazał się jeszcze w 1945 r. (m im o że kalendarz ukazał się rów nież na te n ro k ). N ie zaliczam tego inform atora do czasopism. D la m nie jest to tzw. dokum ent życia społecznego. Podobnie zaliczam do tej grupy wydawnictw np. „Polską książkę telefoniczną oraz przew odnik handlo
wo-przem ystow y dla m iasta Chicago i okolicy” , któ ra ukazyw ała się w latach trzydziestych, a w ydaw ana była przez T he Polish T elephone D irectory, Inc. W epsiec w swej pracy tego akurat nie notuje.
Poz. 1029-1034. W ram ach tego sam ego hasła korporatyw nego (w tym wypadku hasła:
Instytut B adania Z agadnień K rajow ych, L ondyn) autor w inien jed n ak zachować jakiś porządek - chronologiczny lub alfabetyczny tytułów czasopism.
Poz. 1055. W 1973 r. m iejscem w ydania jest O akville (O n t.), a redaktórem - Lilia Tur-
czynski.
Poz. 1085. D a ta początkow a „Ju tra Pracy” została tu określona na Ag 1945. W innym
m iejscu (por. poz. 3220) data rozpoczęcia ukazyw ania się tego pism a jest inna: S 23, 1945. Jak jest w rzeczywistości?
Poz. 1096. O pis bibliograficzny biuletynu jest pow tórzeniem poz. 2615 (hasło korpora-
tyw ne).
Poz. 1098. D o k ład n a data rozpoczęcia wydawania: A p 1956.
Poz. 1101. Opis biuletynu został pow tórzony w poz. 1277 (hasło korporatyw ne). O ba
opisy naw zajem się uzupełniają.
Poz. 1105. Identyczny biuletyn tego sam ego wydawcy m a swój opis bibliograficzny umiesz
czony pod hasłem korporatyw nym - por. poz. 3861. Jedynie daty w skazują, że wydawany był z pew ną przerw ą, kiedy ukazyw ał się „Przegląd Polski” (poz. 2528). Czy wobec tego nie nale żałoby oba opisy bibliograficzne biuletynu (tzn. poz. 1105 i 3861) połączyć w jeden?
Poz. 1129. W adnotacji wym ieniony został tytuł kontynuacji - „G azetka Tygodniow a” .
N ie m ożna je d n a k odnaleźć w bibliografii osobnego opisu tego czasopisma. M oże autorow i cho dziło o inny tytuł, np. „N asza G azetk a” czy „O jczyste Słow o” ? Por. adnotacje w poz. 1706 i 1944.
Tom II
Poz. 1153. Czy „K adet” nie jest po p ro stu jednodniów ką? Z akładając, że święto obcho
dzone je st raz w roku (D zień Święta K adeta 29 X I 1953), podobnego dodatku już nie mogło być po ia z drugi, b o pism o ukazyw ało się tylko do F 1954. M oim zdaniem wystarczy adnotacja, ja k a została zrobiona o tym do d atk u w poz. 1561.
Poz. 1156. „K alendarz Krzyżowca” wydawany był jak o rocznik w latach 1899-1915 i 1968-1978
(a nie w okresie 1899-1918), ja k o kw artalnik w latach 1916-1966 oraz jak o półrocznik w 1967 r.
Poz. 1180. O pis bibliograficzny biuletynu jest pow tórzeniem poz. 188.
Poz. 1184. U w aga do ostatniego zdania adnotacji: bezpośrednią kontynuacją „Biuletynu
Inform acyjnego K P Z Z ” (1942-1950) nie był „Przegląd Z achodni” (M y 1952 - ) , ale „Biuletyn Inform acyjny Z w iązku Polskich Z iem Z achodnich” (1951-1952) - por. poz. 222.
Poz. 1204. W znanych mi num erach od 1963 r. w idnieje tytuł: „B iuletyn” . O d num eru
z D 1968 zm iana ty tu łu na „O kólnik” . Nazwa wydawcy w 1963 r. brzm iała: K oło b. A systentów i S tudentów przy W SH St. G allen; od Je 1968: K oło Studentów i A systentów przy W SH St. Gal- len. D o 1967 r. włącznie w idniał napis: D o użytku w ewnętrznego. R edaktorem był d r Jerzy Paszkow ski (1960-1970). W 1972 r. Jan K. Jakim ow icz wydał w czerwcu w im ieniu koła „Ko m u n ik at” inform ujący o śm ierci J. Paszkowskiego 30 1 1971 r. Jednocześnie zwrócił się z apelem do członków , czy nadal b ęd ą chcieli, aby K oło i „O kólnik” istniały.
Poz. 1206. O pis „B iuletynu Inform acyjnego” został już wcześniej umieszczony p od ty
tu łem własnym czasopism a w poz. 175.
Poz. 1235. D aty skrajne ukazyw ania się: 1952-1966-? W adnotacji w arto w spom nieć, że
n r 38 z A p 1966 w ydało z okazji 1000-lecia Polski chrześcijańskiej K oło O ddziałow e 18 Lwow skiego B atalionu Strzelców w A rgentynie.
Poz. 1250. W adnotacji m ożna dodać - See also „W śród N as” (poz. 3853). D laczego to
czasopismo („K om batant” ) um ieszczone jest p od tytułem w łasnym , a inne pism o o identycznym tytule tego sam ego wydawcy znajduje się pod hasłem korporatyw nym ? P or. poz. 2914.
Poz. 1260. „K om batant w Z achodniej A ustralii” nie połączył się z „K om batantem w A us
tralii” . N adal ukazuje się, przynajm niej do 1974 r. włącznie. R e d a k to r E . W awrykiewicz.
Poz. 1271. H asło korporatyw ne wydawcy brzm i trochę inaczej: K om itet O bchodów [...],
a nie K om itet O bchodu [...].
Poz. 1300. U w aga do treści adnotacji: w inien być tytuł „K om batant Polski w H o lan d ii”
(1961-1964), a nie „K om batant w H olandii” - por. poz. 1256.
Odsyłacz s. 53. Po poz. 1340 w inno się dać odsyłacz: K ongres Polonii K anadyjskiej See
also Polish C anadian C ongress - por. poz. 3781.
Poz. 1341. W 'S dnotacji należy podać tytuł d o d atk u , którym był „T eatr - B alet - Film ”
- por. poz. 3809.
Poz. 1356. W adnotacji „K roniki” w inno się dodać: Previously published as „G ło s Pow
szechny” (1955-1958) - por. poz. 861.
Poż. Î362. W adnotacji b rakuje w yjaśnienia, że początkow o istniały dw a osobne do d atk i
pt. „K ronika I K orpusu” oraz „Przegląd Sportow y I K orpusu” , k tó re dopiero później p o łączyły się w jed en tytuł - p or. adnotację do poz. 1612 oraz m oje uwagi do tej pozycji.
Poz. 1363. W czasie w ojny „K ronika Polska” w ychodziła w Lodzi jak o tygodnik a nie
dziennik. D latego też należy dodać słowo „w eekly” przed „daily” - por. D obroszycki s. 109.
Poz. 1372. Pierwszy num er ukazał się J1 1, 1943. T ytuł brzm i d o kładniej: „K siążka Polska
na U chodzctw ie” , a nie „Książka Polska” . W adnotacji w arto w yjaśnić, że zanim rozpoczęto wydawać osobno „Książkę Polską na U chodzctw ie” istniała n a łam ach „P olaka w A fryce” (jako poprzedniczka „K siążki [...]”) osobna rubryka pt. L iteratu ra Polska w okresie Je 2 - Je 22, 1943. Por. także m oją uwagę do poz. 2081.
Poz. 1376. O sobny opis bibliograficzny m agazynu jest niepotrzebny. W ystarczy dać odsyłacz
od tego tytułu do poz. 2587. Por. także m oje uwagi do poz. 2587. D okładnym m iejscem wy dania był Tel-Aviv, a nie Jerozolim a.
Poz. 1385. U w aga do adnotacji, wiersz 9 od dołu: „Zeszyty H istoryczne” nie są wydaw
nictwem seryjnym , ale regularnym pólrocznikiem do r. 1972, a od 1973 r. kw artalnikiem .
Poz. 1396. U w aga do treści adnotacji: tytuł poprzednika „K uriera P olskiego” je st nie
dokładny. W inno być „G azeta Polska <Niepodległość>” , a nie „G azeta Polska” - po r. poz. 739.
Poz. 1403. „K urierek C odzienny” pow inien się znaleźć alfabetycznie za poz. 1405. Poz. 1404. „K urier G lasgow ski” w inien się znaleźć alfabetycznie za poz. 1390.
Poz. 1411. W adnotacji należy dodąć, że poprzednikiem i zarazem k ontynuacją „K uźni”
był „Biuletyn z Pola W alki o Lepszą Przyszłość N arodu Polskiego” - por. poz. 331.
Poz. 1416. B rak końcow ej daty skrajnej. W iadom o jed n ak z treści adnotacji w poz. 2298,
że kw artalnik ten ukazywał się do 1964 r. w łącznie. W adnotacji poz. 1416 zn ajd u je się infor m acja, że poczynając od 1964 r. ukazyw ała się w ersja angielska zam iast polskiej, natom iast w opisie bibliograficznym kw artalnika w w ersji angielskiej (por. poz. 2298) d a ta początkow a ustalona jest na 1965 r. K tó ra z tych dat jest właściwa dla w ersji angielskiej?
Poz. 1426. Pismo „L atarnik” ukazyw ało się nieregularnie także w latach 1958-1959.
W 1960 r. został w ydrukow any n r 1 (70) z d atą A g 15, 1960 i był chyba ostatnim num erem , wydanym po rocznej przerw ie. W arianty podtytułów : C zasopism o pośw ięcone spraw om człon ków M .S .O . oraz Polaków w N iem czech-(1957); C zasopism o pośw ięcone spraw om społecznym (1958-1960). W adnotacji m ożna podać inform ację, że w 1955 r. ukazał się n u m er okolicznoś ciowy poświęcony Mickiewiczowi.
Poz. 1428. D a ta początkow a ukazyw ania się tego pism a w inna brzm ieć: Ja 1952. T ak ą
datę podaje K urth (J. Kowalik pow ołuje się na niego), ja k rów nież sam a u to r zam ieszcza tę inform ację, ale dopiero w adnotacji do poz. 2721 oraz w poz. 3761, k tó ra jest pow tórzeniem .
Poz. 1449. O pis bibliograficzny tego czasopism a został już wcześniej zamieszczony w poz.
326.
Poz. 1473. U w aga do źródła: u D obroszyckiego czasopismo „Ludow iec” jest zarejestro
w ane na s. 115, a nie 144.
Poz. 1494. W adnotacji w inno się zaznaczyć, że „M ały Polak” był dodatkiem do „Ty
godnika P olskiego” - por. poz. 3184.
Poz. 1500. Pismo „M argines” nie było miesięcznikiem. W latach 1968-1969 ukazywało
się dwa razy w ro k u , a w następnych nieregularnie (3, 4 i 2 razy w roku). O statni num er ma datę S 1972.
Poz. 1502. W edług W epsiecia „M arianow ianin” nie był pismem Parafii ŚŚ. Pięciu Braci
M ęczenników , ale parafii St. M ary of the A ngels - por. także poz. 95 bibliografii J. Kowalika. W obec tego kontynuacją „M arianow ianina” nie jest czasopismo „Bells of Five Holy M artyrs” , ja k podał J. K owalik w adnotacji do poz. 1502, ale „Bells of St. Mary of the A ngels” .
Poz. 1538. W w ypadku tego m iesięcznika m ożna pow ołać się na źródło późniejsze (W epsiec
s. 84 n.), z którego wiemy, że „M iesięcznik Parafii [...]” ukazywał się do 1958 r., a jego kon tynuacją jest „A p o sto ło w o ” - co należy podać w adnotacji.
Poz. 1542. U kazał się rów nież num er 1 „M illenium ” z datą My 1961.
Poz. 1559. U zupełnienie opisu „M łodego P olaka” : red. odp. Jens Sigsgaard (Koldinggade
1 K openhaga). O kres ukazyw ania się: 1948-1949. K atalog Danilewicz-Sadowskiej podaje rok ukazyw ania się 1949, a w bibliografii jest: A round 1948. Przy okazji: należy rozwiązać skrót źródła „D anilew icz-Sadow ska” na początku tom u II; jest tam tylko podane wydanie drugie (Sadow ska-Jabłońska).
Poz. 1576. Podtytuł „M uchy” : (La- Mosca) M iesięcznik [...] A dres Redakcji: Ayacucho
1118, B uenos A ires.
Poz. 1577. „M urzynek” rozpoczął ukazywać się w 1913, a nie w 1912 r.
Odsyłacz s. 114. O dsyłacz „Na H arcerskim Szlaku” w inien być następujący: See „Ognisko
H arcerskie-C astlem ains” (por. poz. 2015), a nie sam o „O gnisko H arcerskie” , bo wtedy wska zuje na czasopism o zarejestrow ane w poz. 1926.
Poz. 1612. W adnotacji brak jest danych o trzecim dodatku pism a „Na Przełom ie” . Jest
nim „D o d atek D w utygodniow y” - por. poz. 545. P onadto w ym ienione pozostałe dodatki („K ronika I K o rp u su ” i „Przegląd Sportow y I K orpusu”) nie m ają osobnych opisów biblio graficznych, ani też chociażby odsyłaczy do macierzystego pism a, jakim był tygodnik „Na Przetornicr Iaczego? Z dalszej treści adnotacji dow iadujem y się, że oba w ym ienione dodatki z czasem połączyły się w jed n o pism o pt. „K ronika i Przegląd Sportowy I K orpusu". Jednak je st to tytuł n iedokładny, o czym m ożna się przekonać w poz. 1362, gdzie w idnieje „K ronika I K orpusu i Przegląd Sportow y” .
Poz. 1613. U zupełnienie adnotacji: poprzednikiem „Na R ozdrożu” był tygodnik „Pow rót”
- p o r . poz. 2471.
Poz. 1624. U w aga do treści adnotacji: bezpośrednim poprzednikiem miesięcznika „Na
S zańcu” nie było pism o „W M arszu i B o ju ” , ale „K om unikat Polityczny” - por. treść adnotacji w poz. 2708. W arto też dodać, że kontynuacją było pism o w ydawane we Francji pt. „O gniw o” - por. poz. 1932.
Poz. 1638. U w aga do treści adnotacji: „N a Ż ołnierskim Szlaku” był dodatkiem do „G ońca
O bozow ego” , a nie do „G ońca Ż ołnierskiego” ; tego ostatniego bibliografia w ogóle nie notuje.
Poz. 1645. U kazał się rów nież zeszyt III pism a „N aokoło Św iata” z A p 1946 i był zarazem
ostatnim . „N aokoło Św iata” było pism em nieregularnym - z.I/Ja, z.II/F-M r i z.III/A p.
Poz. 1660. U w agi do opisu zasadniczego: „N arodow iec” do O 1924 ukazywał się nadal
w H ern g , nigdy nie był w ydawany w Lille. Częstotliwość: początkow o 3 x tygodniowo (do S 30, 1911). O d O 1, 1911 stał się dziennikiem . W latach 1909-1924 (okres westfalski) podtytuł: G a zeta polsko-katolicka dla ludu polskiego na obczyźnie. Uwagi o redaktorach: w latach 1919-1927
M. Kwiatkowski przebywa! w Polsce. W latach 1919-1924, kiedy „N arodow iec” był wydawany w H erne, redaktorem dziennika pozostaw ał Czesław Buksakowski.
Poz. 1661. Uwagi do treści adnotacji: w arto w yjaśnić bliżej, że M ichał K wiatkow ski (senior)
wydawał w latach 1913-1924 istotnie pism o pt. „N aród” . B yła to jed n ak m utacja „N arodow a” przeznaczona dla czytelników w N adrenii (na skutek odrębnych przepisów M . K wiatkow ski nie mógł rozsyłać „N arodow ca” pocztą z W estfalii do N adrenii) z m iejscem w ydania w winiecie: O berhausen (N adrenia). Sam druk odbywał się jed n ak w H ern e. N atom iast b ra t M ichała M arian Kwiatkowski wydawał w okresie od D 1, 1924 do A g 31, 1939 dziennik „N aró d ” w H e r ne po przeniesieniu „N arodow ca” do Lens. M ichał K wiatkowski nie wydawałyv H ern e „Ilustro wanego Życia K atolickiego” , jedynie jego b rat M arian - w H ern e w latach 1931-1939 „Ilustro wany Przegląd K atolicki” .
Poz. 1667. W adnotacji należy wymienić kontynuację „N aszego D zien n ik a” , czyli „Wasz
D ziennik” - por. poz. 3286.
Poz. 1686. D okładne daty ukazyw ania się „N aszego Sztandaru” : Ja 10, 1965 - Ja 9, 1966,
a nie 1968. W adnotacji m ożna dodać: C ontinued as „C zuw aj” (From A g 1969).
Poz. 1696. W arianty podtytułów „Naszej D rogi” : Polish Fortnightly; od 1954: N ieza
leżny dwutygodnik polski; od 1956: D wutygodnik K atolicki w A ustralii; a dopiero od 1961; The new spaper for Poles in A ustralia.
Poz. 1718. Pismo „Nasza P raca” ukazyw ało się co najm niej do O 1961.
Poz. 1723. Uwagi do opisu: pierwszym chronologicznie p o dtytułem byl: B iuletyn In fo r
macyjny Polskiego Związku b. W ojskowych i O brońców Ojczyzny w A rgentynie. B oletín In fo r mativo de la Asociación de E x-C om batientes Polacos en la R epública A rgentina. D alsze wy mienię niżej w uwagach do adnotacji. D a ta początkow a ukazyw ania się; Ja/F 1952, a nie 1951. Rodzaje częstotliwości: Bim onthly Ja/F 1952 - N /D 1953, M onthly Ja 1954 - A p 1955, Irreg. Ag 1955 - My 1956, W eekly A g 15, 1956 - A g 15, 1957, Irreg. O prócz polskiego, tek st d ru kowano także w języku hiszpańskim . W okresie od Ja 1952 do D 1953 istniał napis: N a praw ach rękopisu dla użytku członków . Uwagi do treści adnotacji: dalsze odm iany podtytułów : Cza sopismo społeczno-kulturalne (Ja 1954 - My 1956) oraz Tygodnik kulturalno-społeczny (A g 15, 1956 - A g 15, 1957). W A g 1965 ukazała się jednodniów ka pod tym sam ym tytułem jak o num er jubileuszowy 35-lecia tej organizacji.
Poz. 1741. D ata początkow a dokładnie Ja 1924- p o r . W epsiecs. 89.
Poz. 1754. Na każdyrp num erze „Naszych W iadom ości” w idnieje napis: Privaty copy. O d
num eru 3 z My 1949 podtytuł: O u r M onthly News.
Odsyłacz s. 149. Odsyłacz „Nasze W iadom ości ze Św iata” See „W iadom ości ze Św iata”
jest zbyteczny, gdyż au to r bibliografii w dodatku do tego tom u zamieścił opis pierw szego z tych pism - por. poz. 2006.
Poz. 1766. M ożna uściślić na podstaw ie lektury pism a, że n r 1 ukazał się w M r 1961 a ostatni
-D .1963.
Poz. 1772. W adnotacji podany jest tytuł „K onferencje M iesięczne dla C złonków 3 Z a
konu” (1936-1968). N atom iast w poz. 1331 tytuł b r z m i:K o n f e r e n c ja M iesięczna dla C złon ków III Z ak o n u ” oraz daty 1936-1969. Należy uściślić różnice w datach i tytułach.
Poz. 1801. U w aga do treści adnotacji: podany tytuł kontynuacji „N iepodległości” nie jest
precyzyjny. W inno być „G azeta Polska <Niepodległość>” , a nie „G azeta P olska” - p or. poz. 739.
Poz. 1802. Z nam późniejsze num ery z O -D 1944, ostatni z d atą D 1, 1944.
Poz. 1808. D atę początkow ą tego dw utygodnika należy uściślić. W inno być; Je 14, 1941,
o czym m ożna się przekonać, czytając treść opisu pow tórzonego p od hasłem korporatyw nym - p o r . poz. 2239.
Poz. 1843. Pismo to po raz pierwszy ukazało się w Nov. 1947 - por. Zaw istow ski T h eo d o re
Lebiedzik: The Zawistowski Collection. S torrs, C onn. 1972 s. 18.
Poz. 1869. W adnotacji brakuje wiadomości o. ukazującym się „D o d atk u Sobotnim Nowin
P o i. 1882. W adnotacji p o d an o tytuł „Inform acja” , natom iast w poz. 990 w idnieje trochę
inny: „In fo rm acje” . K tóry jest właściwy?
Poz. 1887. „N u rt” wydawany był od D 1963, a nie 1964. Nigdy nie ukazywał się jak o m ie
sięcznik, ale nieregularnie. O statni num er m a datę D 1968.
P o i. 1896. W podanym źródle w inno być: D obroszycki p. 142, a nie „D obroszycki p. 526” ,
gdyż to jest n u m er kolejnej pozycji w katalogu D obroszyckiego.
Poz. 1898. Pism o „ O b ro n a” nie pow inno się znaleźć w bibliografii, gdyż ukazyw ało się
tylko przez kilka m iesięcy w 1938 r. Pisze o tym wyraźnie au to r źródła, na jakie pow ołuje się J. K owalik (por. W ł. C hojnacki: P rasa polska w A rgentynie i, U rugw aju 1913-1963. „Problemy Polonii Z agranicznej” t. 3:1962/63 s. 134 i 144).
Odsyłacz s. 178. O dsyłacz „O budź się” See „Przebudź się” nie jest precyzyjny, gdyż cza
sopism a p od tytułem „Przebudź się” nie m a w bibliografii. Możę chodzi tu o miesięcznik „Prze budźcie się” ?
Odsyłacz s. 178. O dsyłacz od ty tu łu „O byw atel” nie jest dokładny, gdyż kieruje najpierw
do czasopism a pt. „T he C itizen” (B ingham ton, N .Y .), k tó re nie m a osobnego opisu biblio graficznego, a jedynie jest w ym ienione w adnotacji - por. poz. 438. Odsyłacz winien brzmieć:
„O byw atel” See „The Citizens P ress” . »
Poz. 1909. W adnotacji do p is m a , „O der-N eisse” podany jest poprzedni biuletyn, jaki
ukazyw ał się w latach 1951-1957. Patrząc jed n ak p od te n tytuł („B iuletyn W ew nętrzny”) oraz po d hasło korporatyw ne wydawcy (Stowarzyszenie O brony G ranic nad O drą i N ysą), nie znaj dujem y go w bibliografii. W inno więc być odesłanie albo od tytułu, albo od hasła w języku polskim do hasła w języku francuskim , bo tam znajduje się ów „Biuletyn W ew nętrzny” - por. poz. 74.
Poz. 1914. Pism o „ O d ra” zaczęło ukazyw ać się w J1 1956, a wydawane było co najm niej
do D 1961. W opisie należy dodać, że drukow ano je po polsku i p o angielsku, np. nr 3 z 1961 r.
Poz. 1920. W adnotacji w inna się znaleźć w iadom ość o poprzedniku, jakim była „C zata”
- p o r . poz. 484.'
Poz. 1929. U w aga do adnotacji: „O gniw o” nie było kontynuacją „Polaka w N iem czech” ,
ale „Inform atora. Zw iązek Polaków w N iem czech” - poz. 3656. __
Poz. 1932. U w aga do treści adnotacji: tytuł pism a wydawanego w Polsce podczas II wojny
św iatowej w inien brzm ieć „Szaniec” , nie „N a Szaniec” (por. D obroszycki s. 212). Po w ojnie k o n ty n u acje „Szańca” w ystępow ały w N iem czech p od trzem a (a nie jednym ) kolejnym i ty tułam i: „W M arszu i B o ju ” , „K om unikat Polityczny” - por. poz. 2708 - oraz „N a Szańcu” - p or. poz. 1624.
Poz. 1933. C zasopism o w inno znaleźć się alfabetycznie,za poz. 1939. Poz. 1954-1956 ze s. 190 pow inny się znaleźć alfabetycznie na stronie 176.
Poz. 1975. W adnotacji należy wymienić jeszcze jed en d o d atek „O statnich W iadom ości” ,
a m ianowicie „D o d atek O św iatow y” - por. poz. 549.
Poz. 1997. O pis „K roniczki dla D zieci” został pow tórzony w poz. 3754.
T om III
Poz. 2040. U w aga do źródła: b rak rozw iązania skrótu Z P P A w wykazie źródeł tom u III. Poz. 2050 w inna się znaleźć alfabetycznie za poz. 2051.
Poz. 2054. W adnotacji pow inno się wymienić jeszcze trzeci dodatek, jakim był „Tydzień”
- p o r . poz. 3153.
Poz. 2065. „Pionierski T ru d ” ukazyw ał się 3 razy w roku, a nie ja k podano dwa razy w roku.
W adnotacji należy dodać o b o k podanego ty tu łu kontynuacji także nazwę pism a poprzedzającego, czyli „Polonia dla M isji R odezyjskiej” p or. poz. 2331.
Poz. 2081. Podtytuł brzm i dokładniej: D o d atek dw utygodniowy do „P olaka w A fryce” ,
a nie D odatek tygodniowy [...]. D odaw any był zwykłe na przem ian z „K siążką Polską na U chodzctw ie” [sic!] (por. m oją uwagę do poz.' 1372). Jedynie pierw sze trzy num ery „Płom yczka A frykańskiego” ukazały się w odstępach tygodniowych m im o innej częstotliwości zapow ie dzianej w podtytule. R az zdarzyło się, że wydawca pom yłkow o nazw ał tytułem „Płom yczek A frykański” inny d odatek „Polaka w A fryce” , m ianowicie „Książkę Polską na U chodzctw ie” („Płom yczek A frykański” n r 3 z J1 15, 1943) i odw rotnie („K siążka Polska na U chodzctw ie” nr 4 z J1 15, 1943). W adnotacji w arto wyjaśnić, że najpierw istniała obszerna ru b ry k a w „Po laku w A fryce” pt. Płom yczek A frykański w okresie M r 31 - J1 1, 1943 oraz po zlikwidowaniu sam oistnego „Płom yczka” : Fe 14 - J1 20, 1945 (częściowo num erow ana - ostatni n u m er 45 z Je 10,1945).
Poz. 2116. U waga do adnotacji: pozycja ta z lat 1959-1962 nie jest bezpośrednią konty
nuacją „Pokrzyw Londyńskich” , ale pism a „Pokrzyw y” Magazyn. H um orystyczny. Por. adno tację poz. 2117, gdzie wyraźnie jest zaznaczone, że tytuł „Pokrzywy Londyńskie” był używany tylko w pierwszych dwóch num erach w 1948 r.
Poz. 2117. W 1951 r. podtytuł „Pokrzyw ” brzm iał: M iesięcznik H um orystyczno-Satyryczny. Poz. 2123. W adnotacji w inna się znaleźć w iadom ość, że od N 15, 1957 ukazyw ał się do
datek miesięczny do „P olaka” pt. „G łos W olnych Polaków ” - por. poz. 878.
Poz. 2131. „Polaka w A delajdzie” rozpoczęto wydawać N 5, 1966, a nie 1967. O statni
num er ukazał się My 30,1970. D o końca 1967 r. był m iesięcznikiem , ale później - Irreg.
Poz. 2132. Podtytuł „Polaka w A fryce” był następujący: D w utygodnik pośw ięcony sp ra
wom uchodzctwa polskiego w Afryce wydawany przez D elegaturę M in. P .& O .S [ w N airobi. Od nr 8 z Je 22, 1943: Tygodnik poświęcony [...]. D okładny okres ukazyw ania się: M r 14, 1943 - J120,1945; jak o dw utygodnik: M r 14 - Je 15,1943; jak o tygodnik: Je 22,1943 - Je 20,1945.
Poz. 2138. Skąd zaczerpnięta w iadom ość o tym piśm ie lub gdzie je st zachow any egzem
plarz?
Poz. 2145. W adnotacji należy dodać, że kontynuacją był SPK , C anada „B iuletyn” - por.
poz. 2890.
Poz. 2149. Pierwszy num er m a datę D 1, 1952, a nie S 1952. Poniżej p o d aję w arianty ty
tułów: początkow o ukazywał się jak o „Biuletyn »Ognisko« Z w iązek Polski w N ew castle” . W latach 1958-1962 „Polak w Newcastle. B iuletyn” . W latach 1965-1966 „B iuletyn Inform acyjny Związku Polskiego N ew castle” . O d Ja do S (a nie A g) w łącznie 1968 „Zw iązek Polski na O kręg Newcastle - Polak w N ew castle” . O d O (a nie A g) 1968 „Biuletyn Polski. Pism o Polaków w Newcastle i O kolicy” . O d M r/A p 1969 „Polak w N ew castle. Pism o Zw iązku Polskiego” .
Poz. 2150. M iejsca w ydania „Polaka w N iem czech” : od A p 1925 (a nie od 1935 r.) w B er
linie; od Ja 1952: B erlin-F rankfurt/M ; od 1968 w B ochum . W latach 1963-1964 ukazyw ał się nieregularnie. W 1972 r. w ydano ostatni rocznik, pośw ięcony 100-leciu em igracji zarobkow ej i 50-leciu Związku Polaków w N iem czech. P rz e d 'w o jn ą redaktoram i odpow iedzialnym i byli: Józef Kwietniewski, W ładysław W esołow ski i E dm und O smańczyk.
Poz. 2156. „Polam erican Law Jo u rn al” rozpoczął ukazyw ać się w J1 1938, a nie w 1939 r. Poz. 2190. T ytuł tego kw artalnika w inien brzm ieć: „Polish A ffairs an d Problem s o f C en
tral and E astern E u ro p e ” , a nie „Polish A ffairs and Problem s of C entral and E ast E u ro p ean Problem s” .
Poz. 2209. O statni num er ukazał się w J1 1,1945, a nie Je 1,1945.
Poz. 2212. Tytuł pism a po haśle korporatyw nym w inien brzm ieć: „The Polish A rts Club
Review ” , a nie tylko „R eview ” . D aty skrajne: 1951-1952, bo na te lata datow any je st ten jedyny rocznik.
Poz. 2216. Pierwszy num er biuletynu m a d atę M y 31, 1944; ostatnim je st praw dopodobnie
num er z Je 29,1945.
Poz. 2239. A u to r bibliografii pod hasłem korporatyw nym wydawcy um ieścił pism o pt.
od N 1, 1941 (nie odsyłając do niego). W cześniej natom iast oba te tytuły (każdy z osobna) m ają ju ż swój opis bibliograficzny - por. poz. 1808 i 2009. Należy w tym wypadku z czegoś zrezygnow ać. A lbo pozostawić dwa opisy czasopism zamieszczone pod własnymi tytułam i 1 zrezygnow ać z pow tórzenia po d hasłem korporatyw nym (poz. 2239), albo odw rotnie. W pierw szym wariancie należałoby przy odsyłaczu od hasła korporatyw nego na stronie 66 tom u III wymienić te dwa tytuły.
Poz. 2240. Identyczne pow tórzenie jak w czasopiśmie powyżej. A u to r bibliografii oprócz
opisu p od hasłem korporatyw nym (tym razem wersji hiszpańskiej) wcześniej zamieścił dwa pism a oddzielnie pod ich własnym i tytułam i - por. poz. 1810 i 1812.
Poz. 2245. Podany w adnotacji tytuł poprzednika „The Polish Jew ” sugeruje, że czytelnik
znajdzie w bibliografii jego osobny zapis. W rzeczywistości tak nie jest, bo dalsza informacja o „Polish-Jewish B ulletin” znajduje się jedynie w adnotacji do poz. 2248, gdzie należało zain teresow anego odesłać.
Poz. 2251. Z n an e są mi inne num ery, m .in. nr 12 z O 1954 oraz nr 30 z D 1962. W latach
1954-1962 był to półrocznik. P raw dopodobnie ukazuje się jako półrocznik od 1949 r.
Poz. 2253. D o k ład n a data pierwszego num eru; M r 31, 1972.
Poz. 2280. U w aga do treści adnotacji: podobny spis zawartości (cum mulative index) został
wydany w 1971 r. za lata 1967-1970, a opracow any przez J. M. Sokol, M ary D ębiak i L. Krzy żanow skiego.
Poz. 2314. Dalszy podtytuł „Polonii” brzmi: Bulletin of the P olish-A m erican Council of
Chicago. A dres: K w artalnik „P olonia” , 2924 M ilw aukee ave, Chicago, 111. 60618. Właściwie ukazywał się nieregularnie - n r 1 z O 1969 (a nie Je 1970), nr 2 z Je 1970 oraz nr 3 z My 1971., R ed ak to r E dw ard Puacz.
Poz. 2315. W adnotacji należy dodać, że poprzednikiem pism a „Polonia” był „G łos Polski”
- p or. poz. 846. ¡
Poz. 2317. W opisie bibliograficznym tego czasopisma po m iejscu w ydania (Buenos A ires)
w inno być oczywiście A rgentyna, a nie Brazil. Przy okazji: w tom ach III i IV w wykazie źródeł na s. 7 jest b łą d przy artykule W ł. C hojnackiego. A rtykuł te n w ydrukow any został w tom ie III na s. 121-144 „Problem ów Polonii Z agranicznej” 1962-1963, a nie: T. V I z 1958 s. 75-86.
Poz. 2322. N um er pierwszy „Polonii” ukazał się w J1 1965, a nie Je 1965.
Poz. 2330. Jest to kalendarz, który ukazał się trzykrotnie na lata 1945,1946 i 1948.
Poz. 2337. Pism o „Polonia R e p o rte r” ukazyw ało się już od 1956 r., a nie od 1964; w języku polskim i angielskim , a nie tylko po angielsku. P or. i skoryguj adnotację popraw ną w poz. 45.
Poz. 2352-2399. C zasopism a zaczynające się od hasła „Polska” są ułożone alfabetycznie,
ale aż w trzech ciągach, co bardzo u tru d n ia znalezienie danego pism a (por. poz. 2352-2367 - 1 ciąg; poz. 2368-2374 - II ciąg; oraz poz. 2375-2399 - III ciąg).
Poz. 2364. Sprostow anie do treści adnotacji: „Polska W alcząca” połączyła się z „Ż ołnie
rzem Polskim we F rancji” , a nie z „Ż ołnierzem Polskim na O bczyźnie” - p o r . poz. 3685.
Poz. 2368. Podtytuł brzmi: L a Pologne e t le M onde. W 1949 r. pismo to ukazywało się
2 x w m iesiącu i m iało rów nocześnie podtytuł: D w utygodnik ilustrow any, później dopiero Tygodnik ilustrow any.
Poz. 2372. Po dacie początkow ej zbędny je st znak zapytania, bo „Polska w E u ro p ie” uka
zyw ała się od 1963 r. N ajpierw jak o m iesięcznik, później nieregularnie. A rtykuły drukow ano także (poza francuskim i polskim ) w językach angielskim i niem ieckim .
Poz. 2494. K om unikat został po raz drugi opisany w poz. 3052.
Poz. 2412. Ź n an y mi jest jeszcze późniejszy num er „Polskiego M itu” z S 10,1944.
Poz. 2451. U w aga do treści adnotacji: b rak w pracy J. K ow alika osobnego zapisu biblio
graficznego w ym ienionej tu kontynuacji pt. „O u r Lady H elp o f C hristians - W eekly N ew ” - p o r . W ep siecs. 103.
Poz. 2470. W adnotacji należy dodać, że był to d o d atek do „Tygodnika Polskiego” - por.
