Maria Prussak
Mrożka "Kordian i cham", Stanisław
Gębala, "Dialog" nr 8 (1977) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 21/1 (67), 171
/11/ GĘB AL A S ta n isła w : "Dziennik" Gombrowi c za - problemy auto k r e a c ji. "M ie się czn ik L ite r a c k i" 1977 n r 8 s . 56-65.
P ró b a odczytania "D zien n ika" Gom brow icza p o p rzez problem auto- k r e a c ji - naczelne zagadnienie całej tw ó rczo ści p is a r z a . Motorem aktu au to k reacji je s t chęć w yodrębnienia się jedn ostki z tłumu, re a k c ja na I lo ś ć , je s t on zarazem utożsam iony z dążeniem jed n ostki do w yodrębnienia się z m asy, do stw orzen ia sw ojej indyw idualności i jed yn ości poprzez u n iezależn ien ie się od w szelkich p rób u jedn olicen ia i n azw ania. Gom
brow icz własnym aktem au to k reacji dowodzi w spółczesnem u człow iekow i, że może i powinien sta ć się "arch itek tem " w łasnego ż y cia.
/11/ GĘB AL A S ta n isła w : M rożka "K ord ian i cham ". "D ia lo g " 1977 n r 8 s . 116-123.
Artykuł je s t an alizą sy tu a c ji społeczn ej i postaw bohaterów "E m igran tó w ", p ierw sze go dram atu M rożka m ówiącego o lu d ziach , nie o sp raw ach . Autor pokazuje poprzedników AA i X X a we w cześn iejszy ch utw orach tego p is a r z a . T ry w ializu jącej in te r p re ta c ji, k tó ra , jeg o zdaniem , cechuje w szystk ie r e a liz a c je teatraln e tego dram atu, p rzeciw staw ia in te rp re ta cję s e r io . Nie można zrozum ieć "Em igrantów " poszu ku jąc dla nich nowej dowcipnej konwencji - je s t to utw ór, który mówi o rz e c z y w isto śc i w p ro st. Autor artykułu dochodzi do w niosku, że je s t to p ierw szy optym istyczny dram at M rożka d o str z e g a ją c y w człow ieku tw órcę w łasnego lo su .
B P /6 7 /4 3 J . K . - H .
