Alina Kowalczykowa
"Prymitywizm w kręgu Czartaka",
Jan Prokop [w:] "Po obu stronach
granicy", pod red. B. Galstera i K.
Sierockiej, Wrocław 1972 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 15/46, 238
(II' BUREK Tomasz: Cztery dyskusje Karola Irzykowskiego. Prolegomena. '.V: Problemy literatury polskiej lat 1890- • -1939. Seria 1 pod red. H.Kircłmer i Z.Żabickiego przy współudziale M.R.Pragłowskiej. Wrocław 1972, IBL PAR, s.
129
-
1 82.
4
Analiza trzech wielkich batalii literackich stoczonych przez Irzykowskiego w okresie międzywojennym: z S.I. Witkie wiczem, z młodym pokoleniem twórców, z Boyem oraz - nigdy w pełni nie zrealizowanej, lecz jednocześnie nigdy nie zakoii- czonej - dyskusji z Brzozowskim. Irzykowski - szukającyw li teraturze odkryć psychologicznych, mikrosocjologicznych (co było przyozyną jego starcia z Brzozowskim' - widział histo rię polskiej literatury postmodernistycznej jako szereg nie wykorzystanych szans i zerwanych wątków. Stąd jego pesymizm w ooenie sytuacji współczesnej mu kultury.
BP/46/121 M.G.
(II' PROKOP Jan: Prymitywizm w kręgu Czartaka. W: Prob lemy literatury polskiej lat 1890-1939. Seria 1 pod red. H.Kirchner i Z.Żabickiego przy współudziale M.R.Pragłow- skiej. Wrooław 1972. IBL PAN, s. 395-414.
Omówienie programu Czartaka - ilustrowane analizami u tworów członków tej grupy. Szkio niezwykle konkretny,w skró towej formie przedstawia obszerny materiał rzeczowy i in terpretacyjny. Autora interesują szczególnie założenia świa topoglądowe grupy i ich uwarunkowania historyczne; problem swoistego kształtowania natury, koncepcja modelu społeczne go, stosunku do cywilizacji; koncepcja bytu - w opozycji do innych programów artystycznych epoki, futuryzmu, Zwrotnicy, Skamandra; stosunek czartakowoów do sztuki i języka. \1 za- końozeniu - uwagi o postawie członków grupy wobec prymitywu i o flinkojach wprowadzonego przez nich do sztuki ideału e wangelicznego.
