Ewa Szary-Matywiecka
"Efekt estetyczny a formy ideologii",
Zofia Mitosek, "Przegląd
Humanistyczny" nr 6 (1979) :
[recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 23/4 (78), 201
/ I / MATUSIAK J e r z y : Neologizmy w t e r m i n o l o g i i f i l o z o f i c z n e j B. T re n to w s k ie g o . " P rz e g lą d Humanistyozny" 1979 n r 8 s . 1 19-128.
D z ie ła T ren to w sk ieg o s ą p ie r w s z ą s z e ro k o z a k r o jo n ą p ró b ą s tw o r z e n i a p o l s k i e j t e r m i n o l o g i i f i l o z o f i c z n e j . U s t a l e n i e d e f i n i c j i wprowadzanych p r z e z f i l o z o f a terminów k o m plikuje f a k t , i ż T re n to w s k i b y ł w spółpracow nikiem "Słownika W ile ń s k ie g o " , g d z ie swoim językiem w y j a ś n i a ł stosowane n e o lo g izm y . Z ponad dwustu neologizmów T ren to w sk ieg o p r z e t r w a ł y t y l k o c z t e r y ( j a ź ń , spraw d z i a n , c a ł p s t k a , c y b e r n e t y k a ) .
B P /78/15 J - Z .
/ I / MIT0SEX Z o f i a : E f e k t e s t e t y c z n y a formy i d e o l o g i i . " P rz e g lą d Humanistyczny" 1979 n r 6 s . 57-73·
P raca podejmuje problem i n t e r p r e t a c j i p rzek o n ań e s t e t y c z nych Marksa i E n g e ls a , s z c z e g ó l n i e t y c h , k t ó r e t r a k t u j ą o l i t e r a t u r z e jak o fo rm ie i d e o l o g i c z n e j . Autorka zmierza do t a k i e j i n t e r p r e t a c j i e s t e t y k i Marksa i E n g e ls a , k t ó r a n i e b y ła b y wyłą c z n ie s o c j o l o g i c z n o - e k s p r e s y j n a , l e c z w y chodziłaby rów nież poza n a s t a w i e n i a s t r u k t u r a l n o - e s t e t y z u j ą c e . Nie można bowiem pomijad f a k t u , że w k o n c e p c ja c h Marksa i E n g e lsa e f e k t a r t y s t y c z n y b y ł n i e o d ł ą c z n y od e f e k t u id e o l o g i c z n e g o . Z te g o punktu w id z e n ia problemem c e n tra ln y m e s t e t y k i m a r k s is to w s k ie j j e s t , z je d n e j s-trony, o p is efektów e s t e t y c z n y c h , z d r u g i e j zaś - ujmowanie d z i e ł s z t u k i jak o " a r t y s t y c z n y c h p r o p o z y c j i rozw iązyw ania s p r z e c z n o ś c i i s t n i e j ą c y c h poza s z t u k ą " , s p r z e c z n o ś c i obiektyw n y ch , d a ją c y c h s i ę je d n a k odn aleźć w d z i e ł a c h s z t u k i .