"Wer ist dein Bruder?", Karl Rahner, Freiburg-Basel-Wien 1981 : [recenzja]

Stefan Moysa

"Wer ist dein Bruder?", Karl Rahner,

Freiburg-Basel-Wien 1981 : [recenzja]

Collectanea Theologica 52/4, 191

RECEN ZJE

W re sz c ie d o b ro ja k o w ła ś c iw o ś ć b y tu u k a z u je B a lt h a s a r w tr z e c ie j części s w o je j tr y lo g ii, k tó r ą s ta n o w i d a ls z e je g o w ie lk ie d zieło p t. T h e o d r a m a tik . A u to r w c h w ili p is a n ia d y s e r ta c ji d y s p o n o w a ł ty lk o je j p ie r w s z y m to m e m , a le d o tą d u k a z a ło się ic h ju ż c z te ry . S z w a jc a r s k i te o lo g w y ja ś n ia , w ja k i sp o só b B óg d z ia ła d la d o b r a c z ło w ie k a , p rz y cz y m w ty m d z ia ła n iu o d k ry w a s t r u k t u r ę d r a m a tu . Z e s tr o n y c z ło w ie k a n a s t ę p u je p rz y ję c ie te g o d z ia ła n ia w w o ln o ści. D la te g o te ż m o ż n a u ją ć s k ró to w o z a ło ż e n ie d r a m a ty c z n e B a lth a - s a r a w fo r m u le : w o ln o ść i m iłość. P o p r z e d s ta w ie n iu tw ó rc z o ś c i a n a liz o w a n e g o a u to r a , L o c h b r u n n e r s z u k a k lu c z a do z ro z u m ie n ia je j z n a c z e n ia . W sz y s tk ie tr z y części tr y lo g ii k r ą ż ą w o k ó ł p o ję c ia m iło śc i i a n a lo g ii b y tu . A u to r w y p ro w a d z a o s ta te c z n y w n io s e k , że w y d a r z e n ie C h ry s tu s o w e p rz e n o s i a n a lo g ię b y tu w a n a lo g ię m i­ łości. S tą d te ż k lu c z do z ro z u m ie n ia d z ie ła H a n s U rs v o n B a lt h a s a r a w id zi a u to r w fo r m u le : a n a lo g ia m iło ści.

C z y ta ją c k s ią ż k ę o d n o si s ię w ra ż e n ie , że a u to r p o d ją ł się z a d a n ia b a rd z o tr u d n e g o , je ż e li n ie n ie m o ż liw e g o . M y śl B a lt h a s a r a je s t b o w ie m t a k sz e ro k a , ro z m a ita , t a k ró ż n a te ż p o d w z g lę d e m f o r m a ln y m , że je j u ję c ie s y s te m a ­ ty c z n e . sto i p o d d u ż y m z n a k ie m z a p y ta n ia . D la te g o te ż m o że d o p ie ro p ó ź n ie j­ sze s t u d ia b ę d ą m o g ły w y k a z a ć , w ja k im s to p n iu u ję c ie a u to r a je s t słu sz n e . N ie m n ie j p r ó b ę o p ra c o w a n ia tw ó rc z o ś c i t a k w y b itn e g o te o lo g a n a le ż y w c a ­ ło śc i u z n a ć z a u d a n ą i p o ż y te c z n ą d la w sp ó łc z e s n e g o r o z w o ju teo lo g ii.

k s . S te f a n M o y s a S J , W a r sza w a

K a r l· R A H N E R , W e r i s t d e in B ru d e r ? F r e ib u r g - B a s e l- W ie n -1981, V e rla g H e r ­ d e r, s. 78.

W m e d y ta c ji te o lo g ic z n e j p o ru s z a R a h n e r sz e ro k o u ję t y p ro b le m b r a ­ te r s tw a , cz y li m ó w ią c ję z y k ie m tr a d y c y jn y m , m iło ś c i b liź n ie g o . P o d s ta w ą te o lo g ic z n ą b r a t e r s t w a je s t m iło ść w z g lę d e m B oga, k t ó r ą a u to r u w a ż a za je d y n ą i p e łn ą re a liz a c ję lu d z k ie j e g z y s te n c ji. M iłość b liź n ie g o je s t n ie ty lk o k o n ie c z n ą -k o n s e k w e n c ją t a k p o ję te j m iło ś c i B oga, a le w p e w n y m s e n s ie —■ je j n ie o d z o w n y m w a r u n k ie m . T y lk o b o w ie m te n , k to k o c h a b liź n ie g o , m oże w ie d z ie ć k im je s t B óg i ty lk o te n , k to k o c h a B oga, m oże się b e z w a ru n k o w o o d d a ć b liź n ie m u .

W d z is ie js z y m św ie c ie , k tó r y c o ra z to b a r d z ie j s t a je się c zy m ś je d n y m , is tn i e ją n o w e o k a z je d o w z a je m n e g o o k a z y w a n ia so b ie b r a t e r s t w a . N a le ż y d o te g o r ó w n o u p r a w n ie n ie ró ż n y c h k ie r u n k ó w te o lo g ic z n y c h w K o śc ie le , w k tó r y m ła c iń s k a te o lo g ia p r z e s ta ła d o m in o w a ć . S p r a w ą w z a je m n e g o z ro ­ z u m ie n ia je s t te ż a k c e p ta c ja ró ż n y c h d u c h o w o śc i, n a p r z y k ła d d u c h o w o śc i c h a ry z m a ty c z n e j. A u to r z a c h ę c a te ż do te g o , a b y — m im o iż w ie lu in t e le k ­ tu a lis to m p a p ie ż w y d a je się z a n a d to u w a r u n k o w a n y p o ls k ą d u c h o w o ś c ią m a ­ r y j n ą — p r z y ją ć t e n je g o c h a r a k te r y s ty c z n y ry s . R a h n e r p o d k r e ś la te ż , że p a p ie s tw o o d g ry w a d ziś r o lę p o w sz e c h n e g o s u m ie n ia ś w ia ta . T a f u n k c j a m oże b y ć u z n a n a ró w n ie ż p rz e z lu d z i, k tó r z y n ie p o d z ie la ją k a to lic k ie g o p o g lą d u n a r o lę p a p ie s tw a w p rz e k a z y w a n iu o b ja w ie n ia . I n n ą k o n s e k w e n c ją w s p ó łc z e ś n ie p o ję te g o b r a t e r s t w a je s t o d p o w ie d z ia l­ n o ść z a m is ję K o śc io ła , k tó r e j n ie m o ż n a u to ż s a m ia ć z w a lk ą o s p r a w ie d li­ w o ść sp o łe c z n ą . T u n a le ż y ró w n ie ż z a lic z y ć le p sz e z ro z u m ie n ie sp o łeczn eg o w y m ia r u te o lo g ii, j a k u s iłu je to p r z e d s ta w ić te o lo g ia p o lity c z n a .

T r u d n o się zgodzić z a u to r e m w e w s z y s tk ic h je g o p o g lą d a c h . N ie m o ż n a je d n a k z a p rz e c z y ć , że d z ię k i ty m ro z w a ż a n io m m o ż n a u z y s k a ć le p sz e te o lo ­ g ic z n e i p r a k ty c z n e z r o z u m ie n ie m iło ś c i b liź n ie g o u k a z a n e j w d z is ie jsz y m św iecie.