R ecen zje 4 0 5
“SCIENTIFIC WORLD” O JOHNIE B. S. HALDANE
W nrze 3/1965 “Scientific World” J. Maynard Sm ith dał charakterystykę d zia łalności naukow ej i politycznej Johna Burdona Sandersona H aldane’a i(H892— 1964), angielskiego genetyka, m atem atyka i filozofa, ostatnio profesora Indian S ta tistica l In stitute w K alkucie.
’ Z. Br.
POPOW CZY MARCONI?
D yskusja o priorytecie w ynalazku radia pom iędzy zw olennikam i P op ow a i obrońcami zasług M arconiego bynajm niej jeszcze n ie w ygasła. Św iadczy o ty m obszerna recenzja z książki Ch. Suśskinda P o p o v and, th e B eginnings of R a d io te
legraph y (San Fransisco 1964); ogłosił tę recenzję w nrze 1/1966 „Technology and Culture”, organu am erykańskiego T ow arzystw a H istorii Techniki, dr W. J. K in g z uniw ersytetu stan u Vermont.
S usskind po przeprowadzeniu analizy danych o działalności i w ynalazk ach P opow a w ypow iada się zdecydow anie za priorytetem M arconiego, K ing n atom iast zarzuca autorowi książki, ż e n ie przeprow adził podobnej jak dla Popow a an alizy działalności M arconiego, w ierząc n a słow o n ie ty le n aw et sam em u w ynalazcy, ile jego biografom. W edług K inga do M arconiego n ależy n iew ątp liw ie jed ynie priorytet, podania do publicznej w iadom ości w ynalazku radia (zgłoszenie o p atent brytyjski z 2 VI 1896). P ozostaje natom iast w ed łu g K inga sprawą n ie w yjaśnioną, kto w c z e ś niej w padł na teoretyczną m ożliw ość przesyłania inform acji za pom ocą fa l odkry tych przez H ertza i k to w cześn iej tę m ożliw ość praktycznie zrealizow ał (King w y raźnie przy tym odróżnia p rzesyłanie inform acji od n ieco w cześn iej już stosow a nego przesyłania sygnałów). Z w yw od ów K inga w yn ik a jednak, że argum enty za tym, że pierwszą inform ację drogą radiową przesłał Popow , są siln iejsze od kontr argumentów.
E. O.
DZIEJE STEKOWCÓW
Czasopismo „Jugend u nd Technik” (NRD) w nrze 1/1965 ¡zamieściło artykuł H. Kroczecka o dziejach sterowców .
A rtykuł rozpoczyna się od opisu p ierw szych prób lotów balonam i (bracia M ontgolfierowie). D alej opisano balon z urządzeniami sterow niczym i w form ie żagli (konstrukcja Blancharda), a n astępnie sterow iec H enri G iffarda z zastosow aniem m aszyny parowej do napędzania śm igła. N iem iecki konstruktor P a u l H aenlein za stosow ał motor spalinow y do napędzania śm igła sterowca.
Dobrą konstrukcję sterowca Stworzył dopiero Ferdinand Zeppelin. W zakładach produkcyjnych utw orzonej przez n iego spółki zbudowano w 1900 r. sterow iec typu LZ1 o pojem ności lii 000 m 3 gazu i długości 128 m . Sterow iec posiadał 2 silnik i o m ocy 16 K M każdy, k tóre p ozw alały na rozw ijanie średniej szybkości 30 km /godz. Od 1911 r. rozpoazął się rozwój kom unikacji pasażerskiej z zastosow aniem ste rowców. Przed drugą w ojną św iatow ą budowa ich zastała p raw ie zaniechana z po wodu licznych w ypadków zapalenia się gazu w ypełniającego zbiornik nośny ste rowca.
