Zawody Geosport 2010 w Hanowerze

wspó³pracy z archeologami polskimi i z zagranicy, nad datowaniem artefaktów i ustaleniem stratygrafii stano-wisk archeologicznych, w tym m.in. najstarszych w œrodkowej Europie œladów Homo erectus i Homo sapiens neandertalensis (we wspó³pracy z prof. J. Bur-dukiewiczem);

projektowanie i konstruowanie urz¹dzeñ do separa-cji i wzbogacania minera³ów. Profesor zorganizowa³ od podstaw Pracowniê Separacji i Wzbogacania Mi-nera³ów w ING UWr, w której wykonuje siê prace w zakresie separacji i preparatyki ró¿nych frakcji mineralnych. Samodzielnie b¹dŸ we wspó³pracy ze specjalistami z Instytutu Fizyki Doœwiadczalnej UWr i konstruktorami z Poltegoru zaprojektowa³ i zbudowa³ liczne urz¹dzenia prototypowe, z których 11 zosta³o opatentowanych. Wyniki uzyskane dziêki tym urz¹dzeniom by³y publikowane, m.in. w czaso-piœmie Journal of Electrostatics. Pracownia Separa-cji jest znana w kraju i za granic¹ m.in. ze swej oferty separacji minera³ów do badañ geochronologicznych (cyrkonu i in.).

Dzia³alnoœæ dydaktyczna A. Grodzickiego skupi³a siê na przekazywaniu studentom geologii, geografii i archeo-logii Uniwersytetu Wroc³awskiego rzetelnej wiedzy z za-kresu petrologii i mineralogii ska³ osadowych, metod ba-dañ mineralogiczno-petrograficznych, geologii kenozoiku i petroarchitektury. By³ On konsultantem kilkudziesiêciu prac dyplomowych, promotorem 36 prac magisterskich i kilkunastu prac licencjackich, recenzentem 10 rozpraw dok-torskich, szeregu monografii i artyku³ów naukowych. W la-tach 1972–1992 opiekowa³ siê Studenckim Ko³em Nauko-wym Geologów, w ramach którego naucza³ studentów m.in. technik prowadzenia badañ szlichowych. Za swoj¹ dzia³alnoœæ na rzecz studenckiego ruchu naukowego zosta³ nagrodzony Medalem Zrzeszenia Studentów Polskich.

Profesor by³ kierownikiem Pracowni Separacji i Wzbo-gacania Minera³ów ZMiP ING (1986–2005) oraz kierowa³ Muzeum Geologicznym im. H. Teisseyre’a Uniwersytetu Wroc³awskiego (1999–2005). Przez kilka kadencji by³ cz³onkiem Senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla Nauczy-cieli Akademickich UWr. Jest cz³onkiem wielu komitetów i towarzystw naukowych, m.in.: Komitetu Nauk Mineralo-gicznych PAN, Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejêtnoœci, International Commission on the History of Geological Sciences (INHIGEO – Miêdzynarodowa Ko-misja Historii Nauk Geologicznych), cz³onkiem Zarz¹du G³ównego Polskiego Towarzystwa Gemmologicznego oraz cz³onkiem Rady Naukowej Muzeum Karkonoskiego. Jest tak¿e aktywnym uczestnikiem interdyscyplinarnego forum dyskusji naukowej we Wroc³awiu – Studium Gene-rale. Z Jego inicjatywy w Muzeum Mineralogicznym UWr w 2008 r. zosta³a wmurowana tablica upamiêtniaj¹ca dzia-³alnoœæ E.F. Chladniego, wybitnego fizyka, nazywanego

ojcem meteorytyki. Od wielu lat bardzo aktywnie wspó³-pracuje z samorz¹dami lokalnymi Z³otoryi, Lwówka Œl¹skiego i G³ucho³az, bêd¹c m.in. konsultantem do spraw geoturystyki. Nale¿a³ do inicjatorów organizowania Mistrzostw Polski i Œwiata w P³ukaniu Z³ota w Z³otoryi oraz Lata Agatowego w Lwówku Œl¹skim. Wyrazem uzna-nia Jego zas³ug dla ziemi z³otoryjskiej by³o przyznanie Mu tytu³u honorowego cz³onka Polskiego Bractwa Kopaczy Z³ota oraz honorowe wyró¿nienie statuetk¹ Kryszta³ Z³ota.

Profesor Andrzej Grodzicki wielokrotnie by³ wyró¿-niony i nagrodzony za swoj¹ wszechstronn¹ dzia³alnoœæ naukowo-dydaktyczn¹, w tym m.in.:

Srebrnym i Z³otym Krzy¿em Zas³ugi,

Krzy¿em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej,

Z³ot¹ Odznak¹ Honorow¹ Polskiego Towarzystwa Gemmologicznego,

nagrod¹ ministra nauki i szkolnictwa wy¿szego, wielokrotnie nagrodami rektora UWr.

Jubilat znany jest w œrodowisku akademickim jako autor licznych wierszy okolicznoœciowych i anegdot, a tak-¿e z imponuj¹cej wiedzy historycznej o Dolnym Œl¹sku. Jest niezrównanym przewodnikiem po zabytkach Wroc-³awia, w tym równie¿ animatorem wycieczek dydaktycz-no-poznawczych pn. Kamieñ w architekturze Wroc³awia. Mottem przyœwiecaj¹cym Jego dzia³alnoœci jest zdanie: Kamieñ to prastare i przepiêkne tworzywo; mo¿e nam tê prawdê przybli¿yæ, je¿eli bêdziemy starali siê zrozumieæ jego mowê.

Uroczysta sesja jubileuszowa

Uroczystoœci jubileuszowe dostojnych Profesorów Se-niorów mia³y miejsce 18 czerwca br. w nowej Bibliotece Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu Wroc³awskie-go. Wœród licznych goœci byli przedstawiciele w³adz uczel-ni, reprezentanci akademickich oœrodków geologicznych w kraju, Polskiej Akademii Nauk, Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwowego Instytutu Badawczego, to-warzystw naukowych i muzeów przyrodniczych oraz dele-gacje samorz¹dowe z Dolnego Œl¹ska. Nie zabrak³o te¿ bli-skich wspó³pracowników Jubilatów – wroc³awbli-skich archeo-logów oraz bardzo licznego grona kolegów, przyjació³ i wychowanków. By³a to okazja do przypomnienia histo-rycznych pocz¹tków wroc³awskiej mineralogii i petrologii w trudnych czasach powojennych, a tak¿e osób i wa¿nych wydarzeñ w tej historii, udokumentowanych na dawnych fotografiach. Podczas uroczystej sesji z³o¿ono Jubilatom ¿yczenia kolejnych szczêœliwych lat ¿ycia w dobrym zdro-wiu i dalszej aktywnoœci naukowej.

Ryszard Kryza & Czes³aw August

Zawody Geosport 2010 w Hanowerze

Geo-sport ci¹gle ¿ywe s¹ wspomnienia z majowego wyjazdu do Hanoweru na zawody Geosport 2010. Organizatorem im-prezy, która daje geologom reprezentuj¹cym narodowe s³u¿by geologiczne okazjê do sportowej rywalizacji, by³o w tym roku niemieckie Geozentrum Hannover, a g³ównie Federalny Instytut Nauk Geologicznych i Surowców (BGR

– Bundesanstalt für Geowissenschaften und Rohstoffe) oraz skupiaj¹cy sportowców-geologów klub sportowy SBL (Sportgemeinschaft Bund Land) Bodenforschung e.V. im Geozentrum Hannover. Dotychczas reprezentanci polskiej s³u¿by geologicznej brali udzia³ w zawodach dziêki bez-poœredniemu finansowaniu przez Pañstwowy Instytut Geo-logiczny (obecnie PIG-PIB). Wyjazdy odbywa³y siê z re-966

gu³y co dwa lata, choæ zdarza³y siê odstêpstwa. Utar³o siê ponadto, ¿e zawsze konkurujemy w pi³ce no¿nej i siatków-ce, a organizatorzy proponuj¹ dodatkowo inne, czêsto za-skakuj¹ce dyscypliny.

Po doœwiadczeniach przygotowania imprezy Geo-sport 2006 w Warszawie postanowiliœmy stworzyæ od-rêbn¹ strukturê organizuj¹c¹ ¿ycie sportowe geologów. Utworzenie Stowarzyszenia Geosport, bêd¹cego w rozu-mieniu prawa stowarzyszeniem kultury fizycznej i sportu, by³o rozwi¹zaniem optymalnym, bo umo¿liwi³o instytu-towi oraz innym potencjalnym sponsorom, o których stale zabiegamy, dofinansowanie dzia³alnoœci naszego klubu sportowego bez ponoszenia strat. Klub taki, wzorem fran-cuskiego klubu Omnisport przy BRGM (Bureau de Re-cherches Géologiques et Minières – francuska s³u¿ba geo-logiczna) oraz niemieckiego klubu SBL przy BGR, ma pra-wo oraz ideê zrzeszania nie tylko geologów pracuj¹cych w PIG-PIB, ale równie¿ cz³onków ich rodzin, innych geolo-gów, emerytowanych pracowników i wszystkich entuzja-stów sportu. Ka¿dy cz³onek stowarzyszenia obowi¹zany jest wnosiæ roczn¹ sk³adkê, co daje klubowi niewielkie, ale sta³e wp³ywy.

Klub ma zadanie podnoszenia sprawnoœci fizycznej cz³onków stowarzyszenia, tworzenia coraz lepszych wa-runków do rekreacji (doposa¿enie si³owni w budynku przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, otwarcie nowych sekcji, przygotowanie pikniku sportowego dla rodzin) oraz pod-trzymania tradycji udzia³u w rozgrywkach sportowych. Wyjazd do Hanoweru na zawody Geosport 2010 by³ wiêc dla naszego stowarzyszenia swoistym sprawdzianem dzia-³ania. Dziêki dotacji przekazanej przez PIG-PIB – za któr¹ jesteœmy niezmiernie wdziêczni – organizacja wyjazdu (podró¿ i pobyt w Niemczech) by³a bardzo dobra. Z pieniê-dzy sponsorskich mogliœmy tak¿e zakupiæ wykonane spec-jalnie dla nas okolicznoœciowe koszulki i p³ócienne, ekolo-giczne torby z logo tegorocznej imprezy.

Na miejscu wszystkich uczestników mistrzostw przy-wita³a Ingrid Lange, burmistrz Hanoweru, podkreœlaj¹c, ¿e bardzo cieszy siê z mo¿liwoœci goszczenia w mieœcie miê-dzynarodowej grupy geologów-sportowców. Potem odby³ siê wyœcig tzw. ³odzi smoczych (nazwa wywodzi siê od rzeŸbionej g³owy smoka umieszczonej na dziobie ³odzi) na sztucznym jeziorze Maschsee (ryc. 1). Wyposa¿eni w wios³a-pagaje i przeszkoleni przez miejscowego sternika w zakresie taktyki wios³owania, walczyliœmy jak lwy z inny-mi osadainny-mi. Niestety zajêliœmy dopiero 4. inny-miejsce. Wyœcig wygrali nasi po³udniowi s¹siedzi, pokonuj¹c gospodarzy, co by³o kompletnym zaskoczeniem, bo przecie¿ Czesi ¿yj¹ w kraju bez dostêpu do morza. Zmêczeni wios³owaniem, udaliœmy siê na zas³u¿ony grill po³¹czony z testowaniem lokalnej atrakcji piwno-sznapsowej, zwanej Luttje Lage. Kolejny dzieñ zawodów przyniós³ konkurencje ju¿ nam znane, które trenujemy od lat i w których bronimy tytu³ów mistrzowskich (np. w siatkówce mêskiej). Pogoda p³ata³a figle i by³y chwile, gdy nasi futboliœci grali w strugach deszczu. W hali odbywa³y siê rozgrywki pi³ki siatkowej dru¿yn mieszanych, ¿eñskich oraz mêskich, a tak¿e roz-grywki w badmintona (w tym miksty i deble). Nie wysta-wiliœmy zawodników do gry w tenisa ziemnego, co bardzo pogorszy³o nasz¹ pozycjê w ostatecznym rankingu dru¿yn. Wszystkie rozgrywki charakteryzowa³y siê wielk¹ spor-tow¹ zaciêtoœci¹, ale atmosfera by³a bardzo przyjazna, a w fina³owych meczach dopingowaliœmy siê wzajemnie. Co wa¿ne – tegoroczne zawody przebieg³y bez powa¿niej-szych urazów i kontuzji.

Bez w¹tpienia najprzyjemniejsz¹ czêœci¹ spotkania by³a uroczystoœæ fina³owa, podczas której og³oszono wyni-ki oraz wrêczono nagrody i puchary. Ewyni-kipa polska zespo-³owo zajê³a 4. miejsce wed³ug punktacji generalnej, w siat-kówce mêskiej utrzymaliœmy 1. miejsce w Europie, a nasze panie zajê³y 2. miejsce za konkurentkami z Czech. W kate-gorii dru¿yn mieszanych tak¿e byliœmy na 2. miejscu –

967

Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 10, 2010

Ryc. 1. Zaciêta rywalizacja osad ³odzi smoczych na torze regatowym Maschsee w Hanowerze. Na pierwszym planie dru¿yna czeska,

mimo tej samej liczby wygranych meczów przegraliœmy na tzw. ma³e punkty z ze-spo³em czeskim (ryc. 2). Pi³karze no¿ni s¹ bardzo dumni z pokonania dru¿yn z Francji (2:0) i Niemiec (3:2). Przegrali jedynie z Czechami (1:0) i otrzymali puchar za 2. miejsce.

Sympatiê uczestników gali wzbudzi³ wystêp barwnej grupy tancerzy – pracow-ników BGR, przebranych w kolorowe po-szewki (ryc. 3). Podoba³ siê nie tyle sam pomys³ wystêpu i choreografia, ile fakt, ¿e wœród pl¹saj¹cych w kokonach artystów zobaczyliœmy szefów niemieckiej s³u¿by geologicznej. Ot, potrafi¹ siê bawiæ.

Na koniec spotkania Zdenek Novotny, który reprezentowa³ Czesk¹ S³u¿bê Geolo-giczn¹ (ÈGS – Èeská geologická sluba), zaprosi³ wszystkie dru¿yny do Pragi w 2012 r., a wszyscy zawodnicy gromkimi brawami nagrodzili tegorocznych organi-zatorów, wœród których stanêli prof. Hans-Joachim Kümpel, prezydent BGR oraz Hajo Schnier, prezes klubu SBL.

Na koniec wtr¹cê w¹tek prywatny. Mój ojciec by³ za³o¿ycielem oraz d³ugoletnim prezesem klubu sportowego LKS Bratek, wiêc z rodzinnej historii wiem, ¿e chocia¿ pocz¹tki funkcjonowania struktur opartych na spo³ecznej pracy cz³onków nigdy nie s¹ ³atwe, daj¹ jednak sporo satysfakcji. Aku-rat teraz w Geosporcie buduje siê coœ, co po latach nasi nastêpcy bêd¹ mogli nazwaæ tra-dycj¹ ruchu sportowego wœród geologów.

Proszê czasem zajrzeæ na stronê www.pgi.gov.pl/geosport, na której mo¿na znaleŸæ obszern¹ relacjê z zawodów oraz rozbudowany serwis fotograficzny.

Wojciech Irmiñski

Geoparki i parki krajobrazowe na 4. Festiwalu Filmu i Sztuki Dwa Brzegi

Kazimierz Dolny i Janowiec nad Wis³¹, 31.07–8.08.2010

W ramach 4. Festiwalu Filmu i Sztuki Dwa Brzegi sze-rokiemu gronu odbiorców przedstawiono tematykê geo-parków, ze szczególnym uwzglêdnieniem projektu Geoparku Ma³opolski Prze³om Wis³y. Znaczenie wyst¹-pieñ podkreœli³ fakt, ¿e znalaz³y siê one w bloku spotkañ autorskich wspó³organizowanym przez opiniotwórcze To-warzystwo Przyjació³ Kazimierza, a prelegentów zapowia-da³ i spotkania prowadzi³ jego prezes – Stefan Kurzawiñ-ski. Przyjazna atmosfera festiwalu okaza³a siê œwietnym katalizatorem dyskusji, które zaczê³y siê zaraz po prezenta-cjach i trwa³y przy kawiarnianych stolikach Kazimierza a¿ do póŸnego wieczora.

Problematykê geoparków przedstawi³ prof. dr hab. Ma-rian Harasimiuk, lider konsorcjum Uniwersytetów Marii Curie-Sk³odowskiej i Warszawskiego oraz Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwowego Instytutu Badaw-czego, które realizuje projekt Ministerstwa Œrodowiska pt. Geologiczno-górniczo-œrodowiskowe warunki utworzenia

Geoparku Ma³opolski Prze³om Wis³y (od Zawichostu do Pu³aw). Punktem wyjœcia prezentacji przygotowanej wspól-nie z dr Justyn¹ Warown¹ (UMCS) by³a definicja geoparku stworzona przez UNESCO, zgodnie z któr¹ jest to obszar chroniony, o dok³adnie wyznaczonych granicach i zawie-raj¹cy jedno miejsce lub wiêcej miejsc o znaczeniu nauko-wym dla geologii b¹dŸ archeologii, ekologii czy kultury. Globalna Sieæ Narodowych Geoparków objê³a ju¿ ok. 60 ta-kich obszarów na œwiecie, w tym ponad 30 w samej Euro-pie. Sieæ ta szybko siê rozrasta, poniewa¿ (jak jasno wyni-ka z dotychczasowego doœwiadczenia) powstanie geopar-ków staje siê bardzo silnym impulsem dla zrównowa¿one-go rozwoju objêtych nimi obszarów czy wrêcz ca³ych re-gionów, nie wspominaj¹c ju¿ o ich roli w edukacji m³odego pokolenia i zachowaniu dziedzictwa geologicznego.

W Polsce prace nad tworzeniem geoparków prowadzo-ne s¹ pod auspicjami Ministerstwa Œrodowiska. G³ówny geolog kraju dr Henryk J. Jezierski nada³ ju¿ rangê geopar-968

Przegl¹d Geologiczny, vol. 58, nr 10, 2010

Ryc. 2. ¯eñska i mêska dru¿yna siatkarzy Stowarzyszenia Geosport. Fot. P. Grabski

Ryc. 3. Kolorowy, futurystyczny taniec w wykonaniu gospodarzy z niemieckiej