Pryzmat : Pismo Informacyjne Politechniki Wrocławskiej. Październik 2000, nr 135

Sk³ad redakcji: Maria Kisza (red.nacz.), Adam Kisielnicki, Maria Lewowska, Hanna Waœkowska

Redakcja mieœci siê w bud D-5, pok. 2, 3 i 22 tel.320-22-89 (red.nacz.) i 320-21-17, telefax 320-27-63

e-mail: pryzmat@wtm.ite.pwr.wroc.pl http://www.pwr.wroc.pl/politechnika/pryzmat/ Opr.graf.,red. techniczna, DTP, sk³ad i ³amanie: Adam Kisielnicki Druk: Drukarnia Oficyny Wydawniczej PWr Nak³. 1500 egz. P i s m o I n f o r m a c y j n e

Politechniki Wroc³awskiej

Politechnika Wroc³awska

Wybrze¿e Wyspiañskiego 27 50-370 Wroc³aw

Biorê sprawy w swoje rêce! Szanowni Pañstwo,

Redakcja Pocz¹tek paŸdziernika up³yn¹³ na uczelniach pod znakiem inauguracji roku akademickiego i obchodów jubile-uszu Akademii Medycznej, które za-szczyci³ swoj¹ osob¹ Prezydent RP. (Nie uda³o nam siê wejœæ na spotkanie na Uniwersytecie. Pociesza nas, ¿e podzieliliœmy w ten sposób los przed-stawicieli w³adz miejskich i studentów pod¹¿aj¹cych na zajêcia.) W skali kra-ju ¿yliœmy wyborami prezydenckimi. Oba te tematy podsumowa³ na pewien sposób felietonista, który napisa³: „Fakt, ¿e znaczna czêœæ polskiego elektoratu jest przekonana, ¿e Kwaœniewski ma wykszta³cenie, a Krzaklewski go nie ma, jest zjawiskiem nieznanym w za-chodnich demokracjach”.

To prowadzi nas do wniosku, ¿e przed polskimi uczelniami stoj¹ bardzo powa¿ne zadania, i to polegaj¹ce nie tylko na w¹skim kszta³ceniu zawodo-wym. Jeœli wchodz¹c do UE nasze spo³eczeñstwo nie bêdzie zdolne zro-zumieæ sensu przekazywanych mu ko-munikatów medialnych, bêdziemy pa-riasami Wspólnoty, choæby nawet ne-gocjatorzy z Komitetu Integracji Eu-ropejskiej wytargowa³ nam najlepsze warunki akcesji.

Tote¿ sprawie edukacji poœwiêcamy i tym razem sporo uwagi. Szeroko przedstawiamy lll Festiwal Nauki, któ-ry i tym razem przyci¹gn¹³ liczn¹ m³o-dzie¿. To optymistyczne zjawisko. Prof. J.Œwi¹tek uczestniczy³ w dotycz¹cej kszta³cenia in¿ynierskiego konferencji na dalekim Taiwanie. Wkrótce odbê-dzie siê Forum Polityczne i Gospodar-cze w Krzy¿owej, które bêdzie anali-zowa³o edukacjê jako jedn¹ z metod przeciwdzia³ania bezrobociu.

Jak zwykle donosimy o licznych kon-ferencjach, które odbywaj¹ siê w tym okresie. Studenci równie¿ zapraszaj¹ do wspó³pracy. Zatem rok akademicki naprawdê siê rozpocz¹³ – quod felix faustum fortunatumque sit!

Dokoñczenie na stronie 7 Tegoroczna inauguracja roku

akademic-kiego zgromadzi³a bardzo liczne grono. Widoczn¹ grup¹ byli reprezentanci wydzia-³ów i instytucji budowlanych, zw³aszcza mostowcy, którzy przybyli na uroczystoœc doktoratu honoris causa prof. Jana Kmity. We wkraczaj¹cym do auli orszaku w togach mo¿na by³o rozpoznaæ Marsza³ka Dolnoœl¹-skiego, a zarazem profesora Politechniki Wroc³awskiej Jana Waszkiewicza, który zosta³ zaproszony do wyg³oszenia wyk³adu inauguracyjnego. Uroczystoœæ zaczê³a siê przemówieniem JM Rektora.

PRZEMÓWIENIE INAUGURACYJNE JM Rektora Politechniki

Wroc³awskiej-profesora dra hab. in¿. Andrzeja Mulaka Szanowni Pañstwo !

Jako rektor maj¹cy wyg³osiæ krótkie, tra-dycyjne przemówienie inauguracyjne, je-stem w znacznej rozterce. A to przez mno-goœæ i wagê nasuwaj¹cych siê tematów. Mo¿e powinienem mówiæ o przesz³oœci i tradycji Uczelni. Mija przecie¿ 55 lat jej s³u¿by nad Odr¹, co w po³¹czeniu z symbo-lik¹ roku dwutysiêcznego wrêcz wymusza g³êbsz¹ refleksjê. Mo¿e powinienem po pro-stu przedstawiæ sprawozdanie z dzia³alno-œci Uczelni w zesz³ym roku akademickim. Mówi³bym wtedy o k³opotach materialnych kadry nauczycieli akademickich i niedostat-ku zaopatrzenia stypendialnego m³odzie¿y studenckiej, ale tak¿e o osi¹gniêciach w roz-woju kadry naukowej (sypnê³o doktorata-mi), postêpach w unowoczeœnieniu badañ naukowych i dydaktyki, co owocuje mocn¹ pozycj¹ Politechniki Wroc³awskiej w ran-kingach krajowych. Mówi³bym o znojnej, pe³nej poœwiêcenia pracy dydaktycznej, któ-rej odbiorcami jest trzykrotnie wiêksza ni¿ przed dziesiêciu laty rzesza studentów. Nie uda³oby siê wtedy zapewne omin¹æ smut-nych rozwa¿añ nad zanikaj¹c¹ iloœci¹ z³o-tówek przypadaj¹cych na hektar ciekn¹cych

Inauguracja

roku akademickiego 2000/2001

na Politechnice Wroc³awskiej

dachów i kilometr niesprawnych rynien. Ominê dzisiaj te wa¿ne, tradycyjne w¹t-ki przemówieñ inauguracyjnych, by powie-dzieæ o czymœ, jak s¹dzê, wa¿niejszym: o pojawiaj¹cym siê na prze³omie wieków du-chu odnowy, g³êbokiej refleksji nad stanem w³asnym, duchu troski o przysz³oœæ eduka-cji i nauki w Polsce, tak¿e duchu sprzeciwu w stosunku do œwiata polityki, obejmuj¹cym coraz to bardziej konsoliduj¹ce siê œrodo-wisko akademickie. I nie chodzi tu tylko o pieni¹dze. Kulminacja manifestacji tych zja-wisk nast¹pi³a na uroczystoœci o randze hi-storycznej – uroczystoœci 600-lecia odno-wienia Akademii Krakowskiej – Almae Matris Jagiellonicae w dniu 1 paŸdziernika 2000. Wtedy w Krakowie zapalono pewien p³omyk. Chcia³bym dzisiaj przenieœæ do na-szej auli trochê tego œwiat³a i temperatury.

A wiêc KARTA KRAKOWSKA – napi-sana na wzór KARTY BOLOÑSKIEJ, uchwalona i podpisana uroczyœcie na posie-dzeniu rektorów wszystkich polskich szkó³ akademickich – zawiera w 13 punktach za-sady konstytuuj¹ce ¿ycie akademickie. Kar-ta potwierdza zasadê autonomii uczelni w zakresie badañ naukowych, uprawnieñ dy-daktyki i zarz¹dzania jako zasadê fundamen-taln¹. Odzyskanie autonomii przez polskie uczelnie w ostatnich latach jest ich najwiêk-szym osi¹gniêciem.

Karta podnosi wagê wypracowanego przez wieki etosu akademickiego i zasady tolerancji. Œrodowisko akademickie zdaje sobie w pe³ni sprawê z zagro¿eñ dla statusu moralnego nauczyciela akademickiego: czê-sto spotykanego rozproszenia, jak i powierz-chownoœci badañ naukowych i zajêæ dydak-tycznych. Karta troszczy siê o studentów (mówi¹c jêzykiem kanclerza Jana Zamoj-skiego – o ich dobre chowanie), o jakoœæ zajêæ dydaktycznych, wp³yw wychowawczy w warunkach partnerstwa, o dostêpnoœæ stu-diów (proszê nie myliæ z bezp³atnoœci¹!).

R O Z M A I T O ΠC I

APEL

Studentka Wydzia³u Górnictwa Anna Wargocka dozna³a powa¿nych obra¿eñ w wypadku samochodowym. Nadziejê na po-prawê swego stanu wi¹¿e z operacj¹ w nie-mieckiej klinice w Murnau. Oznacza to jed-nak koniecznoœæ poniesienia wydatku w wysokoœci 100.000 DM. Osoby chc¹ce po-móc poszkodowanej mog¹ wp³acaæ kwoty w dowolnej wysokoœci na konto Dolnoœl¹-skiej Fundacji Rozwoju Ochrony Zdrowia, Bank Pekao S.A. I Oddzia³ Wroc³aw, nr konta: 12401194-7002333-2700-401112-001 z dopiskiem: Anka.

Darczyñcy mog¹ odpisaæ wp³acon¹ kwo-tê od dochodu w zeznaniu podatkowym.

ERRATA

Przepraszamy Pana Prof. Jana Misiewi-cza za zniekszta³cenie tekstu jego interpe-lacji przedstawionej na posiedzeniu Senatu PWr w dniu 7 lipca br. Kluczowe dla wypo-wiedzi pytanie brzmia³o: „Czy wobec rosn¹-cych kosztów kszta³cenia specjalistyczne-go nie nale¿y zwiêkszyæ znaczenia dydak-tyki w zakresie nauk podstawowych?” USTAWA O JBR

22 wrzeœnia 2000 r. Sejm RP uchwali³ ustawê o jednostkach badawczo-rozwojo-wych. Sprawozdanie mo¿na znaleŸæ na stro-nie http://ks.sejm.gov.pl:8009/kad3/087/ 30873000.htm#002

Ustawa bêdzie teraz przedmiotem prac Senatu.

SIDNEY 2000

Na Olimpiadê w Sidney zakwalifikowa-³o siê 46 zawodników AZS z 11 oœrodków. Reprezentowali 8 dyscyplin sportowych. AZS AWF Wroc³aw wystawi³ czworo lek-koatletów (Urszula W³odarczy, Katarzyna ¯akowicz, Agnieszka Rysiukiewicz i Ma-rek Kuszewski oraz dwoje judoków (Beata Maksymow, Rafa³ Kubacki). Najsilniej by³ reprezentowany AZS AWF Gdañsk, sk¹d wyjecha³o do Sidney 16 osób

(aps 8/00)

SPRZEDA¯ JAB£EK

Tradycyjnie ju¿ jesieni¹ i zim¹ we wtor-ki i pi¹twtor-ki bêdzie prowadzona sprzeda¿ ja-b³ek. Odbywaæ siê ona bêdzie:

• w godz. 1100_–1200 _{na placu przy}

budyn-ku C-9,

• w godz. 1230_–1600 _{obok sto³ówki przy}

ul. Smoluchowskiego. STUDENCKIE

WARSZTATY FOTOGRAFICZNE W dniach 10 –12 listopada 2000 r. w sie-dzibie SpAF-u odbêd¹ siê Studenckie Warsztaty Fotograficzne po³¹czone z kur-sem fotografii dla nowo przyjêtych cz³on-ków tego stowarzyszenia. Zapisy w ka¿d¹ œrodê w godz.: 19.00 – 21.00 w terminie do 8 listopada. Zapraszamy wszystkich zainte-resowanych!!

OTWARCIE BUDYNKU WCTT Podczas zorganizowanej przez w³adze regionalne i miejskie, Politechnikê i Wro-c³awskie Centrum Transferu Technologii konferencji naukowej „Wroc³aw jako euro-pejska metropolia nauki i regionalne cen-trum innowacyjne” (12-13 paŸdziernika 2000) dokonano otwarcia nowego budynku WCTT przy ul. Smoluchowskiego 28. Na konferencji obecni byli liczni goœcie z za-granicy, przedstawiciele w³adz lokalnych (prof. Jan Waszkiewicz, dr Jaros³aw Obrem-ski), rektor PWr prof. A.Mulak, rektor AR we Wroc³awiu prof. T.Szulc i minister na-uki – przewodnicz¹cy KBN prof. Andrzej Wiszniewski.

Szerzej o tej udanej imprezie napiszemy w nastêpnym numerze „Pryzmatu”. PROMOCJA UCZELNI

„Organizing the university image and information centre” to temat seminarium zorganizowanego 12-13 paŸdziernika ze œrodków Unii Europejskiej (program Tem-pus UM_JEP-13378-98). Wziêli w nim udzia³ przedstawiciele uczelni z Portugalii, Francji i Szwecji. Szersze sprawozdanie – w nastêpnym numerze.

Akademicki Chór

Politechniki Wroc³awskiej

og³asza zapisy do chóru

dla studentów chc¹cych œpiewaæ

Akademicki Chór Politechniki Wroc³awskiej znajduje siê

w ofercie przedmiotów humanistyczno-mened¿erskich.

Spotykamy siê w budynku wydzia³u górniczego K-3 przy pl. Teatralnym. W poniedzia³ki – próba mêska, we wtorki ¿eñska, a w czwartki wspólna,

w godzinach 1800_–2000_.

INAUGURACJA

ROKU AKADEMICKIEGO NA UNIWERSYTECIE WROC£AWSKIM

W dniu 2.10.2000 r. Uniwersytet Wro-c³awski – jako pierwsza z wroWro-c³awskich uczelni – uroczyœcie rozpocz¹³ rok akade-micki 2000/2001. Uroczystoœæ rozpoczê³a siê Msz¹ œw. koncelebrowan¹ w koœciele uniwersyteckim przez JE kard. Henryka Gulbinowicza i duszpasterzy akademickich Wroc³awia. Uczestniczyli w niej rektorzy i prorektorzy uczelni wroc³awskich: prorek-tor Uniwersytetu Wroc³awskiego prof. An-drzej Witkowski, rektor Politechniki Wro-c³awskiej prof. Andrzej Mulak, rektor Pa-pieskiego Fakultetu Teologicznego ks. prof. Ignacy Dec, rektor Akademii Rolniczej prof. Tadeusz Szulc, prorektor AWF prof. Zbi-gniew Naglak i prorektor PWST prof. Ja-cek Radomski. Obecni byli tak¿e przedsta-wiciele w³adz samorz¹dowych i kich, pos³owie i senatorowie z wojewódz-twa dolnoœl¹skiego.

W kazaniu ks. prof. Ignacy Dec przypo-mnia³, ¿e naukowcy s¹ powo³ani do pos³ugi myœlenia i poznawania rzeczywistoœci. Maj¹ oni obowi¹zek s³u¿yæ prawdzie, a odkrywa-ne przez nich prawdy powinny znajdowaæ zastosowanie. Naukê nale¿y uprawiaæ w pokorze, bo wszystkich tajemnic rzeczywi-stoœci nie uda siê zg³êbiæ.

W czasie inauguracji w Auli Leopoldyñ-skiej prof. Gerda Meyer i mgr Stanis³aw Wilczyñski otrzymali Z³ote Medale Uniwer-sytetu Wroc³awskiego. Prof. Krzysztof Wój-towicz (prawnik) wyg³osi³ wyk³ad inaugu-racyjny zatytu³owany „Suwerennoœæ pañ-stwowa w procesie integracji europejskiej”.

Z S E N A T U

XII POSIEDZENIE SENATU

(28.09.2000)

Senat uczci³ pamiêæ zmar³ych pracowni-ków Politechniki Wroc³awskiej: prof. Mar-celego Uruskiego, prof. Jerzego A.Za-wadzkiego (których sylwetki przypomnie-liœmy w nr 134 „P”), doc. Longina Jarmo³-kiewicza z Wydzia³u Budownictwa i p³k. w st. spocz. Józefa Wróblewskiego.

• Senat zatwierdzi³ wniosek o nadanie tytu³u doktora h.c. prof. H.Hawrylakowi (uroczystoœæ odbêdzie siê w ramach Œwiêta Uczelni).

• Zatwierdzono wnioski o mianowanie na stanowisko profesora zwyczajnego: prof. dra hab. in¿. Jana Chlebickiego (Wydz. Chemiczny) i prof. dra hab. in¿. Edwarda Palczaka (Wydz. Mechaniczny).

• Zatwierdzono te¿ wnioski o mianowanie na stanowisko profesora nadzwyczajnego:

dr hab. in¿. Marii M.Szostak (Wydz. Chemiczny), dra hab. in¿. Piotra Cichosza, dra hab. in¿. Czes³awa Koziarskiego, dra hab. in¿. Krzysztofa Maruszewskiego (Wydz. Mechaniczny) i dra hab. in¿. Krzysztofa Szajowskiego (Wydz. PPT).

• Zatwierdzono wnioski o ponowne mia-nowanie na stanowisko profesora nadzwy-czajnego: dr hab. in¿. arch. Krystyny Du-bel i dra hab. in¿. arch. Andrzeja Grudziñ-skiego.

• Prorektor ds. Nauczania prof. J.Œwi¹-tek przedstawi³ wniosek Wydz. PPT o utwo-rzenie na tym wydziale kierunku studiów in¿ynierskich Informatyka. Dziekan R.Grz¹œlewicz podkreœli³, ¿e w ci¹gu ostat-nich 3 lat W-11 wzmocni³ siê kadrowo w tej dziedzinie. Komisja ds. dydaktyki zaopi-niowa³a pozytywnie wniosek (program stu-diów zosta³ dostosowany do wymogów RGSzW).

Prof. J.Koch przypomnia³, ¿e 10 lat temu próbowano utworzyæ na uczelni Instytut Informatyki – bezskutecznie.

JM Rektor nawi¹za³ w tym kontekœcie do rozes³anej ankiety nt. strategii rozwoju uczelni.

Senat wyrazi³ zgodê na powo³anie nowe-go kierunku (46:3:0).

• Prorektor ds. Nauczania prof. J.Œwi¹-tek przedstawi³ wyniki rekrutacji na PWr na rok akad. 2000/01. Wed³ug danych wrze-œniowych przyjêto 9075 osób, z tego 6379 na studia dzienne. Nie wype³niono limitu, który wynosi³ 7050 miejsc. Prorektor J.Zda-nowski podkreœli³, ¿e ocena wyniku rekru-tacji bêdzie zale¿a³a od rezultatów osi¹gniê-tych przez inne uczelnie, bowiem licz¹ siê

nie bezwzglêdne liczby, ale procent popu-lacji studentów, jaki zdo³aliœmy przyj¹æ. Najlepszym wynikiem w tym roku mo¿e po-szczyciæ siê W-8 (rekrutacja stanowi 134,7% limitu); W-11 ma 112%, W-1 osi¹-gn¹³ 111%, W-2 — 103,9%, W-7 — 103%. Dalsze wydzia³y nie wype³ni³y limitu rekru-tacji.

Prof. J.Koch przypomnia³, ¿e nie wszy-scy kandydaci zg³aszaj¹ siê na studia, za-tem nale¿y przezornie organizowaæ na wszystkie wydzia³y dodatkow¹ rekrutacjê we wrzeœniu. Stanowisko to popar³ dr J.Górniak podkreœlaj¹c jednak, ¿e wi¹¿e siê to z wytê¿on¹ prac¹ kadry wydzia³u przez ca³y okres wakacyjny. Prof. J.Biernat przy-zna³, ¿e zjawisko odp³ywania przyjêtych ju¿ kandydatów zaszkodzi³o Wydzia³owi Elek-troniki. Mimo ¿e utworzono listê rezerwo-wych kandydatów, w sumie przyjêto tylko 1240 osób (przy limicie 1350 miejsc). Do-brzy kandydaci, którzy nie zostali przyjêci, dostali propozycje rezerwowe, ale skorzy-sta³o z nich niewielu. Bardzo dobrzy kan-dydaci blokuj¹ miejsca, a potem siê wyco-fuj¹, bo dostali siê tak¿e gdzie indziej.

Prof. T.Luty zaproponowa³, by zawcza-su podj¹æ dyskusjê nad systemem rekrutacji. JM Rektor przypomnia³, ¿e wkrótce za-cznie obowi¹zywaæ nowy system matural-ny. Ok. 80% uczelni akceptuje zasadê, by by³a ona podstaw¹ rekrutacji. Generalnymi problemami s¹: malej¹ca liczba kandydatów na studia i odp³atnoœæ za nie. Limity bez-p³atnych miejsc, jakie zapewne zostan¹ wprowadzone, nie zosta³y jeszcze okreœlo-ne.

Prof. R.Grz¹œlewicz wyrazi³ pogl¹d, ¿e wprowadzenie limitów bezp³atnych miejsc doprowadzi do „walki na wskaŸniki”, ale i na „wspó³czynniki przeniesienia”, zatem wygraj¹ uczelnie maj¹ce ju¿ du¿¹ rekrutacjê. Prof. J.Œwi¹tek wskaza³ na generalne zjawisko malej¹cej liczby kandydatów na studia.

• Prorektor ds. Nauczania prof. J.Œwi¹-tek przedstawi³ wniosek Wydz. Elektroniki o utworzenie w roku 2000/01 na tym wy-dziale studiów wieczorowych dla 70 osób. Wydzia³ zorganizowa³ ju¿ udan¹ rekrutacjê od II semestru. Senat popar³ wniosek (48:0:0).

• Na wniosek Prorektora ds. Studenckich prof. L.Komorowskiego Senat przed³u¿y³ na kolejny rok Œwiadczenie stypendialne dla dwóch studentów poszkodowanych w wy-padku samochodowym (49:0:0).

• Senat wyrazi³ zgodê (44:3:0) na zawar-cie umowy o wspó³pracy z Chanwon

Na-tional University (Korea Pd.). Z inicjatyw¹ wyst¹pi³ Wydzia³ Mechaniczny.

• Odpowiedzi na interpelacje:

– Odpowiadaj¹c prof. J.Misiewiczowi Prorektor J.Œwi¹tek wyrazi³ przekonanie o zasadniczej roli kszta³cenia podstawowego i interdyscyplinarnego. Wdra¿ane przez Politechnikê zasady kszta³cenia podstawo-wego bêd¹ zawiera³y jednolity blok zajêæ z tych przedmiotów. S³u¿yæ temu te¿ bêdzie wprowadzany system punktowy. Prace w tym zakresie powinny zakoñczyæ siê w ci¹-gu dwóch lat.

– Prorektor J.Zdanowski odpowiedzia³ na interpelacjê prof. C.Dani³owicza (nawi¹-zuj¹c¹ do jego poprzedniej interpelacji). W kwestii prawid³owoœci rozliczenia projektu KBN i obci¹¿enia kosztami Zak³adu Syste-mów Informacyjnych (W8/Z1) wyjaœniono, ¿e kwota 30.000 z³ obci¹¿aj¹ca Z1 to nie tylko „inwestycja LANowska” (wynosz¹ca 16.000 z³), ale i debet funduszu osobowe-go. Prof. C.Dani³owicz podkreœli³ trudn¹ sytuacjê swojej jednostki, która nie dosta³a pieniêdzy na badania (tak¿e z funduszu sta-tutowego).

• JM Rektor przedstawi³ program nad-chodz¹cych inauguracji roku akademickie-go i omówi³ posiedzenie plenarne KRASPu w Krakowie. Poinformowa³, ¿e trwaj¹ca dyskusja nad bud¿etem pañstwa wskazuje, ¿e dotacja na naukê mo¿e spaœæ z 0,456% PKB do 0, 416% PKB, zaœ wydatki na dy-daktykê bêd¹ 5% poni¿ej poziomu inflacji. • Prof. J.Biernat przedstawi³ propozy-cjê ufundowania przez œrodowisko akade-mickie stypendiów dla ubogiej m³odzie¿y.

• Dr Z.Okraszewski poinformowa³ o trudnoœciach finansowych ZOZu dla Szkó³ Wy¿szych. Wynika to g³ównie z k³opotów z odzyskiwaniem z innych Regionalnych Kas Chorych pieniêdzy za leczenie studen-tów. Dnia 27 wrzeœnia obradowa³a rada nad-zoruj¹ca sprawy opieki zdrowotnej pod przewodnictwem wiceprezydenta Wroc³a-wia S.Huskowskiego. Potrzebne s¹ dalsze spotkania, by rozwi¹zaæ problem utrzyma-nia placówki na ul. Chopina.

• In¿. A.Tarczewski powiedzia³, ¿e wie-le osób starannie przygotowa³o wnioski apa-raturowe spodziewaj¹c siê, ¿e FNP bêdzie dysponowaæ nowymi œrodkami na ten cel. Prof. J.Zdanowski poinformowa³, ¿e uczel-nia powinna wys³aæ jedynie krótkie zesta-wienie, które bêdzie podstaw¹ do wybrania przez FNP priorytetowych dziedzin finan-sowania.

Nastêpne posiedzenie Senatu: 19 paŸ-dziernika o godz. 14.00. (mk)

E

J

B

Po d³ugiej i ciê¿kiej chorobie odszed³ od nas w dniu 27 wrze-œnia br. prof. Eugeniusz Jan Brzuchowski, cz³owiek wielkiej dobroci i ¿yczliwoœci ludziom. Prof.dr hab.in¿. Eugeniusz Brzu-chowski urodzi³ siê 14 listopada 1919 roku we Lwowie, w ro-dzinie inteligenckiej od lat mieszkaj¹cej na kresach wschod-nich. Naukê rozpocz¹³ w Szkole Podstawowej im. T.Lenarto-wicza we Lwowie, kontynuowa³ j¹ w IX Gimnazjum Humani-stycznym im. J.Kochanowskiego, gdzie w roku 1937 otrzyma³ œwiadectwo dojrza³oœci. Z domu rodzinnego, jak i ze szko³y wyniós³ przywi¹zanie do jêzyka ojczystego oraz umiejêtnoœæ piêknego i jednoznacznego formu³owania swoich myœli.

Po maturze profesor Brzuchowski rozpocz¹³ studia na Wy-dziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej otrzymuj¹c w roku 1939 tzw. pó³dyplom. Po zajêciu Lwowa przez Sowietów kontynuowa³ studia we Lwowskim Instytucie Politechnicznym do czasu wkroczenia wojsk niemieckich. Podczas okupacji nie-mieckiej prof. Brzuchowski obroni³ przed komisj¹ sk³adaj¹c¹ siê z pozosta³ych przy ¿yciu profesorów Politechniki Lwow-skiej pracê dyplomow¹ wykonan¹ w warunkach konspiracji; otrzymanego wówczas œwiadectwa nie ujawnia³ ze wzglêdu na jego nieformalny charakter i obawê przed represjami. Zda³ wiêc powtórnie egzamin dyplomowy w 1946 roku i podj¹³ pracê w Lwowskim Instytucie Politechnicznym w charakterze starsze-go laboranta (lata 46-48), a nastêpnie asystenta. Zmuszony by³ opanowaæ jêzyk rosyjski w mowie i piœmie, w tym jêzyku pro-wadzi³ zajêcia z geometrii wykreœlnej oraz z silników paro-wych. Na stanowisku asystenta pracowa³ a¿ do momentu wy-jazdu ze Lwowa do Wroc³awia w roku 1958. Chwile zwi¹zane z przyjazdem do Polski wspomina³ Profesor z wielk¹ radoœci¹, szczególnie ¿yczliwe przyjêcie na Politechnice Wroc³awskiej. Pracê rozpocz¹³ w Katedrze Elementów Maszyn na Wydziale Mechanicznym. Prowadzi³ zajêcia z rysunku technicznego oraz z projektowania czêœci maszyn. Coraz czêœciej prowadzi³ gru-py æwiczeniowe z Wydzia³u Mechaniczno-Energetycznego. Za-pamiêtaliœmy Pana Profesora z tego okresu jako przyjaciela studentów, dobrego nauczyciela, który umiejêtnie, czêsto rów-nie¿ i cierpliwie przekazywa³ swoj¹ wiedzê.

Prof. Brzuchowski przywióz³ ze Lwowa prawie gotow¹ pra-cê, któr¹ po przet³umaczeniu przedstawi³ jako rozprawê dok-torsk¹. Pracê pod tytu³em „Racjonalizacja rozrz¹du pary w maszynach przelotowych” obroni³ przed Rad¹ Wydzia³u Me-chanicznego Politechniki Wroc³awskiej i otrzyma³ tytu³ dok-tora nauk technicznych. By³o to w roku 1960. W tym czasie Dziekan Wydzia³u Mechaniczno-Energetycznego zwróci³ siê

Wspomnienie

ówczesne-go dr E.Brzuchowskieówczesne-go do zorganizowania i prowadzenia Za-k³adu. W roku 1964 przechodzi On na Wydzia³ Mechaniczno-Energetyczny, na którym organizuje i prowadzi – w ramach Kate-dry Maszyn Wodnych – Zak³ad Konstrukcji Maszyn Energetycz-nych. Zak³adem tym prof. Brzuchowski kierowa³ nieprzerwanie do czasu odejœcia na emeryturê. Jego pierwszymi asystentami byli R. ¯ownir, M. Gawliñski, R. Gawêcki i D. Kraszewski. Profesor zainicjowa³ wówczas pierwsze w kraju badania nad uszczelnie-niami czo³owymi. Tematyka uszczelnieñ i techniki uszczelniania maszyn kontynuowana jest do chwili obecnej.

Profesor zajmowa³ siê wieloma zagadnieniami techniczny-mi; jednym z tematów by³a: „Energetyczna interpretacja za-gadnieñ automatyki na podstawie konstrukcyjnej analogii miê-dzy maszyn¹ i uk³adem samoczynnej regulacji”. Pracê tê prof. Brzuchowski przedstawi³ jako rozprawê habilitacyjn¹ na Poli-technice Œl¹skiej w Gliwicach i po pomyœlnie przeprowadzo-nym kolokwium otrzyma³ tytu³ doktora habilitowanego w roku 1968. W roku 1970 zostaje powo³any na stanowisko docenta, a w roku 1977 zostaje mianowany profesorem nadzwyczajnym. W okresie burzliwego rozwoju Politechniki Wroc³awskiej powsta³a koniecznoœæ rozpropagowania na œwiecie osi¹gniêæ i publikacji pracowników instytutów. Powo³ano wówczas cza-sopismo „Acta Polytechnicea Wratislaviensis” a na jednego z jego redaktorów abstraktów anglojêzycznych wyznaczono prof. Brzuchowskiego. W okresie lat 1970-1992 Profesor bardzo wiele czasu poœwiêca³ wspó³pracy z autorami wybranych prac i publikacji, by treœæ i forma abstraktów by³a jak najlepsza. Równoczeœnie Profesor nie zaniedbuje w³asnych prac. Opra-cowuje kilka monografii, w tym: „Analizê i syntezê sprzêgie³ mechanicznych”, „Cyfrowe odwzorowanie postaci geometrycz-nych” czy „Uk³ad wspó³rzêdnych równoleg³ych”. Jest entu-zjast¹ komputerowego wspomagania procesu konstruowania, opracowuje podstawy metody oceny zjawisk i obiektów we wprowadzonych przez siebie nowych uk³adach odniesienia, np. w uk³adzie wspó³rzêdnych równoleg³ych. Wydaje dwa skryp-ty z zapisu graficznego konstrukcji. W sumie prof. Brzuchow-ski opublikowa³ ponad 80 prac naukowych.

Wiele czasu Profesor poœwiêca³ rozwojowi kadry nauko-wej. By³ promotorem 6 prac doktorskich oraz recenzentem wielu prac doktorskich i habilitacyjnych. Uczestniczy³ w ¿y-ciu naukowym œrodowiska wroc³awskiego, przez kilka kaden-cji by³ przewodnicz¹cym wroc³awskiego oddzia³u Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, by³ zastêp-c¹ przewodnicz¹cego Zarz¹du G³ównego PTMTS. By³ aktyw-nym cz³onkiem Komisji Budownictwa i Mechaniki Wroc³aw-skiego Oddzia³u PAN, Wroc³awWroc³aw-skiego Towarzystwa Nauko-wego i SIMP.

Za osi¹gniêcia w pracy naukowej i dydaktycznej uhonoro-wano Go Z³otym Krzy¿em Zas³ugi, Krzy¿em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Edukacji Narodowej oraz Z³ot¹ Odznak¹ PWr.

Prof. Eugeniusz Brzuchowski by³ w swoim d³ugim i praco-witym ¿yciu wzorem dla studentów i wspó³pracowników, kie-rowa³ siê w ¿yciu zasadami, z których uczciwoœæ, skromnoœæ i ¿yczliwoœæ stawia³ na pierwszym miejscu. By³ cz³owiekiem g³êboko wierz¹cym. Z wiary czerpa³ si³ê pozwalaj¹c¹ Mu bez skargi znosiæ trudne, a czasami i dramatyczne chwile swego ¿ycia.

By³ wspania³ym cz³owiekiem.

Inauguracja...

Dokoñczenie ze strony 3 Praktyczna niedostêpnoœæ studiów dla m³odzie¿y wiejskiej i z ma-³ych miejscowoœci jest najwiêkszym grzechem – chyba bardziej polityków ni¿ uczelni.

Pokrzepieni nieco tym rachunkiem sumienia dokonanym przy okazji lektury KARTY KRAKOWSKIEJ œmielej przypatrzmy siê otoczeniu szkolnictwa wy¿szego, warunkom, w jakich dzisiaj przy-sz³o mu dzia³aæ.

Szkolnictwo wy¿sze jest w oczywisty sposób fragmentem sys-temu edukacji, trzecim poziomem po szkolnictwie podstawowym i œrednim. Przed 10 laty stan polskiego systemu edukacji by³ op³aka-ny. Byle jakie szko³y zawodowe, technika bêd¹ce œlepym zau³kiem, ma³a liczba liceów, prawie rekord Europy in minus w liczbie stu-dentów, uczelnie wy¿sze rozdarte „bran¿owo” pomiêdzy 6 resor-tów.

W tych warunkach reforma systemu edukacji by³a konieczno-œci¹. Za opracowanie reformy wziê³y siê kolejne rz¹dy, ró¿nych zreszt¹ opcji.

Wtedy, gdy zaczê³a byæ wdra¿ana, sta³a siê ofiar¹ politycznych, mo¿e bardziej partyjniackich rozgrywek. Polskie œrodowisko aka-demickie za¿¹da³o w Krakowie wy³¹czenia sprawy edukacji naro-dowej, na wzór wy³¹czenia spraw zagranicznych oraz spraw obron-noœci kraju, z bie¿¹cej gry politycznej. To stanowisko zosta³o wy-g³oszone wobec wszystkich najwa¿niejszych osób politycznych w kraju. Reforma edukacji narodowej, której celem jest przygotowa-nie m³odych Polaków do konkurowania jak równy z równym, z ca³ym œwiatem, jest na miarê najwy¿szej racji stanu. Domagajmy siê uszanowania tego stanowiska przez wszystkie si³y polityczne.

W obrêbie szkolnictwa wy¿szego reforma jest pilnie potrzebna. Sprowadza³aby siê ona do wdro¿enia nowej ustawy o szkolnictwie wy¿szym. Projekt nowej ustawy opracowywany od kilku lat jest ju¿ z³o¿ony w rz¹dzie. Do najwa¿niejszych, pilnych spraw, któ-rych rozwi¹zanie umo¿liwi nowa ustawa zaliczamy:

– sprawê odp³atnoœci za studia na uczelniach pañstwowych (usta-lenie w jakich warunkach odp³atnoœæ jest mo¿liwa),

– sprawê akredytacji czyli kontroli jakoœci kszta³cenia, – sprawê karty nauczyciela akademickiego (ustalenie co najmniej wynagrodzenia asystenta na drodze ustawowej),

– sprawê upodmiotowienia uczelni w skali krajowej poprzez przydzielenie przez ustawê pewnych kompetencji dla KRASP,

– umo¿liwienie tworzenia ró¿nego rodzaju zwi¹zków miêdzy uczelniami, co powinno sprzyjaæ uporz¹dkowaniu mocno rozpro-szonej sieci uczelni ró¿nego typu.

Wokó³ nowego prawa o szkolnictwie wy¿szym tocz¹ siê nieste-ty tak¿e gry polinieste-tyczne z ró¿nych pobudek i ze wzgl¹du na ró¿ne partykularne interesy.

W Krakowie dosz³o te¿ do wydarzenia bez precedensu. Prze-wodnicz¹cy KRASP w imieniu wszystkich polskich uczelni pañ-stwowych podpisa³ z Ministrem Edukacji Narodowej umowê w sprawie zast¹pienia wiêkszoœci egzaminów wstêpnych na wy¿sze uczelni now¹ Ustaw¹ 2002. Umowê podpisano bardzo uroczyœcie w sali Senatu UJ w towarzystwie wielu kamer telewizyjnych. Pod-pisaniu towarzyszy³a konferencja prasowa. Umowa stanowi wa¿ne wydarzenie dla setek tysiêcy maturzystów, którzy corocznie zdaj¹ maturê i id¹ na studia, tak¿e dla ich rodzin, w sumie wiêc dla milio-nów ludzi. Z zaciekawieniem siedliœmy wieczorem przed telewizo-rem, ¿eby zobaczyæ choæ krótkie migawki z tej uroczystoœci. I co? – I nic.

Czy¿by tzw. „zapis”? Czy¿by w TVP1 i TVP2 siedzieli redakto-rzy, którzy dobrze wiedz¹, o czym spo³eczeñstwu mo¿na mówiæ, a o czym nie?

Protestujemy przeciwko tego rodzaju polityce informacyjnej wobec spraw polskiej edukacji.

Porzuæmy jednak k³opoty.

Powróæmy do g³ównego nurtu naszej dzisiejszej uroczystoœci. Dzisiejszy dzieñ jest dniem wielkiej radoœci na naszej Uczelni. Radoœci dla nas –pracowników, radoœci dla naszych Goœci – Przy-jació³ Politechniki, ¿e mo¿emy przygarn¹æ tyle m³odzie¿y, w tym 9060 œwie¿o upieczonych studentów I roku, nieœmia³o jeszcze roz-gl¹daj¹cych siê po korytarzach Uczelni. Cieszymy siê, ¿e mo¿emy daæ im bilet do udanego ¿ycia zawodowego i obywatelskiego, do udanej przysz³oœci.

Ca³ej m³odzie¿y, szczególnie najm³odszym, ¿yczê udanych stu-diów, wiele uporu w zdobywaniu wiedzy, wiele zadowolenia i tro-chê szczêœcia.

Dziêkujê

Nowy doktor honoris causa zosta³ zaprezentowany przez dzie-kana Wydzia³u Budownictwa L¹dowego i Wodnego prof. Ernesta Kubicê.

W swoim wyst¹pieniu prof. Kmita mówi³ zarówno o swojej pa-sji zawodowej, jak i o swoim powo³aniu dydaktycznym. Poruszy³ problem upadku autorytetów w œrodowisku akademickim, braku norm etycznych i poszanowania prawa w spo³eczeñstwie. Wezwa³ spo³ecznoœæ akademick¹ do mobilizowania siê w celu kszta³towa-nia elit spo³ecznych.

G³os zabra³ tak¿e prof. Andrzej Wiszniewski, który podkreœli³, ¿e jako m³ody (sta¿em) rektor mia³ szczêœcie korzystaæ z ¿yczliwo-œci swego poprzednika – profesora Kmity. Powiadaj¹, ¿e z wielu tytu³ów wielkich jeden jest najwspanialszy: tytu³ porz¹dnego cz³o-wieka. A ten tytu³ posiadasz, bo my wszyscy przyznaliœmy Ci go, Janku, w sercach. – powiedzia³ minister.

Podczas immatrykulacji 11 reprezentantów nowych studentów, z których ka¿dy reprezentowa³ inny wydzia³, Prorektor ds. naucza-nia prof. Jerzy Œwi¹tek powiedzia³: Dzieñ radosny dla uczelni. Gaudeamus igitur! Jesteœcie nam potrzebni. Siêgacie po wa¿ne za-wody. Wasza wiedza i zapa³ pomog¹ przeprowadziæ transformacjê kraju.

Postawi³ m³odym ludziom wzory do naœladowania – wybitnych absolwentów Politechniki, a zw³aszcza profesora Jana Kmitê.

Wyró¿niono te¿ 25 absolwentów, którzy wykazali siê najlep-szymi na swoim kierunku kszta³cenia wynikami studiów. W uzna-niu ich osi¹gniêæ przyznano im nagrody finansowe. Otrzymali te¿ specjalne listy Prorektora ds. Nauczania.

Wyst¹pienie przewodnicz¹cego Zarz¹du Konwentu Uczelnia-nego Samorz¹du Studenckiego Przemys³awa Wojsznisa by³o pod-sumowaniem dorobku dzia³aj¹cego dynamicznie od roku Samorz¹-du, a jednoczeœnie zaproszeniem m³odszych kolegów do w³¹czenia siê w jego dzia³alnoœæ. Jego s³owa zabrzmia³y bardzo przekonywu-j¹co.

Wyk³ad inauguracyjny prof. J.Waszkiewicza „Dolny Œl¹sk – gra o region” odwo³ywa³ siê do potrzeby wykreowania strategii rozwoju naszego województwa. Strategia to pojêcie z zakresu wie-dzy wojskowej przeniesione w naszych czasach tak¿e do wielkich przedsiêbiorstw. Budzi skojarzenia ze zwart¹ struktur¹ organiza-cyjn¹ i hierarchicznym dowództwem. Czy takich funkcji mo¿e siê podj¹æ w³adza samorz¹dowa? Niew¹tpliwie musi w tym celu dys-ponowaæ dok³adn¹ diagnoz¹ istniej¹cej sytuacji i wiarygodn¹ pro-gnoz¹ zachodz¹cych problemów. W warunkach prze³omowych, gdy nie mo¿na znaleŸæ rozwi¹zañ stabilnych, nie mo¿na do oceny sto-sowaæ metod ekstrapolacji. Trzeba przyj¹æ, ¿e tylko niektóre para-metry procesu s¹ stabilne, ale i ich trend rozwojowy mo¿e siê za³a-maæ. Autor postawi³ tezê, ¿e w takich przypadkach trzeba szukaæ stabilnych nadsystemów. (Np. gdy rozpada³ siê ZSRR, mo¿na by³o przyj¹æ, ¿e system œwiatowy mimo to siê utrzyma, a powstaj¹ca Rosja wpisze siê w „przeekstrapolowany” system.)

Diagnoza dotycz¹ca naszego regionu opiera siê na korzystnym Dokoñczenie na strnie18

Posiedzenie KBN

21 wrzeœnia 2000 roku odby³o siê posiedzenie Komitetu Badañ Naukowych. Obradom przewodniczy³ prof. Andrzej Wiszniewski. • Komitet zaaprobowa³ projekt zmiany uchwa³y przyznaj¹cej œrodki na DOT w roku 2000 Fundusz ten wzroœnie z 45.786.600 z³ do 47.119.976 z³.

adresat zwiêksz. o [z³] do kwoty [z³] Minister Edukacji Narodowej 400.000 9.903.000 Prezes Polskiej Akademii Nauk 40.000 10.920.000 Naczelny Dyrektor

Archiwów Pañstwowych 37.888 157.888 Minister Nauki, Przew. KBN 855.488 7.115.488

RAZEM 1.333.376

• Program Centrów Doskona³oœci bêdzie kontynuowany w la-tach 2001 – 2002. W wyniku konkursu (grudzieñ 1999) minister nauki nominowa³ 5 pilota¿owych Centrów Doskona³oœci na trzy-letni okres (2000 – 2002):

• Centrum Chemii Krzemu (instytucja wiod¹ca: Wydzia³ Che-mii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),

• Centrum Mechanizmów Neurodegeneracji (Instytut Biologii Doœwiadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie),

• Centrum Systemów Ciœnieniowych (Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN w Warszawie),

• Centrum Technik Laserowych i Biomateria³ów w Medycynie (Instytut Techniki Radiacyjnej Politechniki £ódzkiej),

• Krakowskie Centrum Telemedycyny i Medycyny Zapobiegaw-czej (Wydzia³ Elektrotechniki Automatyki Informatyki i Elektro-niki AGH).

Centra Doskona³oœci nie stanowi¹ nowych instytucji badaw-czych, ale s¹ wspó³pracuj¹cymi organizacjami nominowanymi na okreœlony okres. Powo³ano je w celu:

TEL-ENERGO SA Ul. Jutrzenki 183 02-231 Warszawa tel.: 027 222 6050 fax: 027 222 6022 infolinia: 027 222 0 222 e-mail: info@telenergo.pl http://www.telenergo.pl

Sieæ POL-34

staje siê sieci¹ POL-155!

Wspó³praca miedzy TEL-ENERGO a operatorami sieci nauko-wych zapocz¹tkowana zosta³a w trakcie Targów Informatyki i Te-lekomunikacji INFOSYSTEM«97 w Poznaniu. Przeprowadzono wówczas eksperyment polegaj¹cy na zestawieniu ³¹cza dalekosiê¿-nego o przepustowoœci 34 Mbit/s. Pozytywny wynik testów dopro-wadzi³ do podpisania porozumienia pomiêdzy TEL-ENERGO a niektórymi oœrodkami akademickimi daj¹c pocz¹tek sieci POL-34. W dniu 19 wrzeœnia 2000 r. roku zosta³a podpisana kolejna umo-wa pomiêdzy TEL-ENERGO a operatorami naukowych sieci MAN (Metropolitan Area Network) reprezentuj¹cych kilkadziesi¹t uczel-ni w 14 oœrodkach akademickich w: Poznauczel-niu, Gdañsku, Krako-wie, £odzi, Gliwicach, Bia³ymstoku, Lublinie, Wroc³awiu, Toru-niu, Zielonej Górze, Czêstochowie, Bydgoszczy, Rzeszowie, Szcze-cinie. TEL-ENERGO udostêpni oœrodkom akademickim ogó³em 16 ³¹czy œwiat³owodowych , z których wiêkszoœæ to relacje o przepu-stowoœci 155 Mbit/s i 34 Mbit/s . Udostêpniona sieæ bêdzie skalo-walna, czyli iloœci ³¹czy i ich przepustowoœci bêd¹ zmieniane na bie¿¹co w zale¿noœci potrzeb odbiorców. TEL-ENERGO dostar-cza œrodowisku naukowemu tak¿e kana³ ³¹cznoœci zagranicznej 45 Mb/s w relacji Poznañ – Frankfurt/n Menem.

Dziêki œwiat³owodowej sieci telekomunikacyjnej TEL-ENER-GO œrodowiska naukowe i akademickie zyskuj¹ dostêp do nowo-czesnej sieci telekomunikacyjnej, a co za tym idzie, wiêksze mo¿li-woœci wspó³pracy z innymi oœrodkami w kraju i zagranic¹. Dla TEL-ENERGO wspó³praca z partnerami z oœrodków akademickich to dostêp do unikalnych w kraju kompetencji i wiedzy w zakresie wykorzystywania nowoczesnych technologii informacyjnych.

Budowa sieci POL-34 jest integralnie zwi¹zana ze œwiadczeniem us³ug sieciowych dla œrodowiska naukowego. Dotychczas by³ to g³ównie dostêp do internetu, w ramach którego u¿ytkownicy mieli mo¿liwoœæ równie¿ korzystania z serwerów bibliotecznych i wide-okonferencji.

Dziêki zwiêkszeniu przepustowoœci ³¹czy miêdzymiastowych mo¿liwa stanie siê realizacja (m.in.) takich us³ug szerokopasmo-wych jak:

• obliczenia du¿ej mocy na potrzeby projektów naukowych re-alizowane w 5 oœrodkach, w których pracuj¹ Komputery Du¿ej Mocy

(Gdañsk, Kraków, Poznañ, Warszawa, Wroc³aw) – w samym oœrod-ku poznañskim realizowanych jest ponad 100 zadañ obliczeniowych • zdalna wizualizacja (mo¿liwoœæ œledzenia wyników obliczeñ

na odleg³oœæ),

• dostêp do archiwizatorów danych o du¿ej pojemnoœci w ka¿-dym z 5 oœrodków obliczeniowych,

• zdalne nauczanie (organizacja zajêæ dydaktycznych na odleg³oœæ; transmisja konferencji naukowych on-line),

• telediagnostyka medyczna (m.in. mo¿liwoœæ prezentacji i kon-sultacji badañ medycznych na odleg³oœæ),

• szybki dostêp dla placówek akademickich do zasobów informa-cyjnych w kraju i za granic¹.

Inicjatywa POL-34 jest czêœci¹ wspieranej przez Komitet Ba-dañ Naukowych budowy infrastruktury informatycznej nauki. Od roku 2001 œrodowisko naukowe podejmuje siê realizacji projektu PIONIER (Polski Internet Optyczny).

TEL-ENERGO zamierza wspó³pracowaæ przy realizacji tego projektu.

Dodatkowych informacji udziela:

Jacek G³owacki

Dyrektor ds. Handlowych tel.: 027 222 6017

Promocja nauki

28 wrzeœnia 2000 r. prezes Zarz¹du Telewizji Polskiej S.A. Ro-bert Kwiatkowski (Telewizja Polska S.A.) i minister Andrzej Wisz-niewski (KBN) uroczyœcie podpisali Porozumienie w sprawie pro-mocji nauki polskiej.

Na mocy Porozumienia Telewizja Polska S.A. bêdzie rozpo-wszechniaæ filmy i programy popularnonaukowe, których celem jest miêdzy innymi:

• promocja osi¹gniêæ nauki polskiej,

• upowszechnienie wyników badañ prowadzonych przez KBN, • prezentowanie sylwetek polskich uczonych.

Telewizja Polska S.A. bêdzie wspólnie z Komitetem Badañ Na-ukowych corocznie uzgadniaæ kierunki i politykê programow¹ te-lewizji w zakresie promocji nauki polskiej, m.in. poprzez okreœla-nie koncepcji i ramowej tematyki filmów i programów popularno-naukowych.

Te programy i filmy bêd¹ rozpowszechniane przez TVP S.A. w programach 1, 2, satelitarnym TV Polonia oraz regionalnych.

Wspó³praca TVP S.A. z KBN trwa od wielu lat. Ostatnio po-wsta³y filmy z cyklu „Polski Nobel” (1996 r.). Natomiast w 1997 r. powsta³o 20 filmów popularnonaukowych z cyklu „Komitet Badañ Naukowych przedstawia”. Obecnie trwaj¹ prace nad nowym cy-klem filmów.

Strony porozumienia licz¹, ¿e podpisana umowa przyczyni siê do popularyzacji i upowszechnienia osi¹gniêæ nauki polskiej w spo-³eczeñstwie. 

– zwiêkszenia roli nauki i badañ jako czynnika podnosz¹cego konkurencyjnoœæ polskiej gospodarki i spo³eczeñstwa,

– wzmocnienia powi¹zañ pomiêdzy badaniami i praktyk¹ sty-muluj¹cych powstanie rozwi¹zañ innowacyjnych,

– rozwijania wspó³pracy pomiêdzy jednostkami naukowymi re-alizuj¹cymi podobne cele badawcze,

– tworzenia struktury umo¿liwiaj¹cej rozwój naukowy m³odej kadry oraz doskonalenie umiejêtnoœci doœwiadczonych badaczy,

– promocji badañ wykonywanych w Centrach Doskona³oœci w kraju i na arenie miêdzynarodowej.

Finansowanie dzia³alnoœci badawczej centrów bêdzie odbywa³o siê w formie projektów zamawianych uwzglêdniaj¹cych ich specy-fikê. Dalsza dyskusja i powo³anie kolejnych centrów powinno na-st¹piæ w po³owie przysz³ego roku.

• W ramach Programu Centrów Doskona³oœci ustanowiono na okres 24 miesiêcy 5 Projektów Badawczych Zamawianych:

– „Chemia krzemu” (prowadzi zespó³ T-09),

– „Badania nad mechanizmami neurodegeneracji” (P-05),

– „Systemy ciœnieniowe o ekstremalnych warunkach pracy” (T-07),

– „Techniki laserowe i biomateria³y w medycynie” (T-11 i P-05),

– „Zaawansowane us³ugi medyczne i telediagnostycz-ne” (T-11 i P-05).

• Komitet zaakceptowa³ ostateczn¹ wersjê dokumentu progra-mowego dotycz¹cego rozwoju infrastruktury informatycznej dla polskiego œrodowiska naukowo-akademickiego na lata 2001 – 2005 „Pionier: Polski Internet Optyczny – Zaawansowane Aplikacje, Us³ugi i Technologie dla Spo³eczeñstwa Informacyjnego” (tekst dostêpny jest pod adresem http://www.kbn.gov.pl/analizy/pionier/ new/).

• Ze wstêpnej analizy wyników udzia³u Polski w 5. PR przepro-wadzonej przez Komisjê Europejsk¹ (KE) wynika, ¿e w sferze na-uki nie istnieje potrzeba dostosowania do prawa wspólnotowego. KE wskazuje jednak na stosunkowo s³abe wyniki osi¹gane przez Polskê w 5. PR, a za g³ówne przyczyny uznaje to, ¿e:

– polska sfera naukowo-badawcza wci¹¿ jest bardziej nastawio-na nastawio-na realizacjê badañ podstawowych ni¿ aplikacyjnych,

– zbyt s³abe s¹ powi¹zania miêdzy polskimi a wspólnotowymi oœrodkami badawczymi i naukowcami,

– ³atwiej jest uzyskaæ wsparcie dla projektu badawczego z KBN ni¿ z 5.PR z powodu skomplikowanych procedur realizacji projek-tów wspólnotowych.

• W ramach II Programu Horyzontalnego 5.PR „Promocja inno-wacji oraz ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw” UE d¹¿y do wzmoc-nienia roli ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw (MŒP) w podnosze-niu europejskiego potencja³u innowacyjnego. Udzia³ polskich MŒP w 5. PR jest nadzwyczaj skromny. W polityce innowacyjnej za-równo KBN, jak i Ministerstwo Gospodarki poszukuj¹ sposobów aktywizacji MŒP, w szczególnoœci ich w³¹czenia we wspólne dzia-³ania oferowane przez 5.PR. W wyniku wspó³dziadzia-³ania obu resor-tów wypracowane zosta³y zasady i procedury wspierania MŒP w kierunku zwiêkszenia ich uczestnictwa w 5.PR.

• Komitet zapozna³ siê z informacjami:

– o pracach nad projektem bud¿etu na rok 2001 (por. sprawoz-danie z posiedzeñ komisji Komitetu 6 i 7 wrzeœnia br.)

– o wykonaniu bud¿etu w czêœci 28 – Nauka za I pó³rocze roku 2000 oraz na dzieñ 31 sierpnia br.

– o planie finansowym wydatków dzia³u 77 Nauka w 2000 roku w uk³adzie grup zadañ w rozdzia³ach i paragrafach klasyfikacji bud¿etowej.

• Zgodnie z harmonogramem prac nad „Zasadami oceny dzia-³alnoœci statutowej jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych” KBN powo³a³ opiniodawczo-doradczy Zespó³ ds. Dzia³alnoœci Sta-tutowej i Inwestycji. W jego sk³ad: weszli: Marian KaŸmierkowski (przew.), Jerzy Brzeziñski, Danuta Koradecka, El¿bieta Sarnow-ska-Temeriusz, January Weiner, Karol J. Wysokiñski i Krzysztof Zieliñski.

Dalszy harmonogram prac:

listopad 2000 r. – przygotowanie przez zespó³ projektu „Zasad” i przedstawienie go Komitetowi,

luty lub marzec 2001 r. – dyskusja w zespo³ach, zbieranie uwag œrodowiska nauki, uchwalenie „Zasad” przez Komitet,

kwiecieñ 2001 r. – przygotowanie i upowszechnienie dokumen-tu, wyst¹pienie do jednostek o wymagane (ewentualnie) dodatko-we informacje,

czerwiec 2001 r. – nades³anie przez jednostki wymaganych in-formacji,

listopad 2001 r. – praca zespo³ów nad ocenami jednostek (przy-gotowanie projektów uchwa³ Komitetu dotycz¹cych wysokoœci fi-nansowania dzia³alnoœci statutowej i kategorii jednostek),

listopad lub grudzieñ 2001 r. – przyjêcie przez Komitet uchwa³ na podstawie projektów zespo³ów,

luty 2002 r. – wysy³ka decyzji przewodnicz¹cego KBN (na pod-stawie uchwa³ Komitetu) do jednostek.

• Na wniosek Zespo³u T-09 Komitet postanowi³ odst¹piæ od usta-nowienia projektu PCZ-11-19/1 „Ekologiczne zastosowania tech-nik i technologii pró¿niowych”.

Posiedzenie

Prezydium KRASP

Na posiedzeniu w dniu 31 sierpnia br. Prezydium KRASP pod-jê³o nastêpuj¹ce uchwa³y:

1. w sprawie dalszych prac legislacyjnych w obszarze szkol-nictwa wy¿szego

Wyra¿ono w nim zaniepokojenie przed³u¿aniem siê prac nad Prawem o szkolnictwie wy¿szym i podtrzymano dotychczasowe sta-nowisko wyra¿one we wczeœniejszych uchwa³ach.

2. w sprawie bud¿etu szkolnictwa wy¿szego w roku 2001 oraz aktów legislacyjnych zwi¹zanych z dzia³alnoœci¹ szkó³ wy¿szych Wyra¿ono obawê, ¿e w nowym bud¿ecie nast¹pi ograniczenie dotacji na naukê i szkolnictwo wy¿sze. Podkreœlono, ¿e uczelnie zosta³y ostatnio obci¹¿one dodatkowymi wydatkami na ZUS i PFRON, zaœ Ministerstwo Finansów wyst¹pi³o z projektami nowe-lizacji ustaw o podatku od nieruchomoœci i o op³atach celnych i podatku VAT od importowanej aparatury naukowej. Prezydium KRASP zwraca siê do Ministra EN o przeciwdzia³aniu niekorzyst-nym dla uczelni decyzjom oraz o wyrównanie poniesionych przez uczelnie kosztów wynikaj¹cych ze wprowadzonych ju¿ obci¹¿eñ.

3. w sprawie dzia³ania komisji akredytacyjnych utworzonych przez konferencje rektorów poszczególnych typów szkó³ wy-¿szych

Wyra¿ono poparcie dla idei powo³ywania ww. komisji i przeko-nanie, ¿e ich dorobek bêdzie pomoc¹ dla MEN w procesie oceny jakoœci nauczania w szko³ach wy¿szych w Polsce.

4. w sprawie trybu nadawania statusu uczelni cz³onkowskiej lub uczelni stowarzyszonej KRASP

Podano tu szczegó³y proceduralne przyjmowania uczelni do gro-na cz³onków (lub jako uczelni stowarzyszonej) KRASP. W skró-cie: procedura zaczyna siê od pisemnego wniosku rektora zaintere-sowanej uczelni, która musi wykazaæ siê uprawnieniami do nada-wania stopnia doktora, dorobkiem badawczym i innymi osi¹gniê-ciami, zaœ Prezydium KRASP powo³uje 3-osobow¹ komisjê z³o¿o-n¹ z 3 rektorów, w tym 1 cz³onka Prezydium (w³aœciwy ze wzglêdu na typ kandyduj¹cej uczelni). Decyzja zapada w ci¹gu dwóch mie-siêcy. 

Posiedzenie

plenarne KRASP

i jubileusz UJ w Krakowie

Wydarzenie historyczne w polskim ¿yciu akademickim, a nawet narodowym, jakim jest 600-lecie odnowienia Akademii Krakow-skiej, by³o po³¹czone z posiedzeniem KRASP. Omawiano kilka wa¿nych dla œrodowiska akademickiego punktów. By³y to:

1. Sprawa sfinalizowania Prawa o szkolnictwie wy¿szym, któ-rego projekt zosta³ z³o¿ony do sejmu. Po 11 latach gwa³townych reform w kraju wiele dotychczasowych rozwi¹zañ wymaga zno-welizowania.

2. Narasta problem akredytacji. Trzeba zapewniæ odpowied-ni¹ jakoœæ kszta³cenia. Szko³y niepañstwowe dzia³aj¹ czasem do-syæ niefrasobliwie. Poniewa¿ brak innych mo¿liwoœci, poszczegól-ne grupy uczelni same wziê³y siê za opracowanie zasad cji. Wkrótce ka¿da „bran¿a” bêdzie mia³a swoj¹ komisjê akredyta-cyjn¹, a wiele z nich bêdzie nawet korzysta³o z opracowañ zagra-nicznych.

3. Potrzeba powstania czegoœ w rodzaju „Karty nauczyciela aka-demickiego”. Po ostatnich regulacjach p³ac w szkolnictwie po-wszechnym zarobki pracowników naukowych nie wygl¹daj¹ atrak-cyjnie. Wydaje siê nawet, ¿e adiunkt z doktoratem bêdzie zarabia³ mniej od nauczyciela szkolnego. Starania o to mog¹ jednak napo-tkaæ na barierê finansow¹ bud¿etu: rz¹d musi pilnie wyasygnowaæ 1,2 mld z³ na zwiêkszone pensje dla nauczycieli, a uczelnie chcia-³yby dostaæ jeszcze 1 miliard. Byæ mo¿e uda siê to osi¹gn¹æ stop-niowo.

4. Autonomia uczelni w sensie zbiorowym, czyli umocowa-nie prawne KRASP-u jako reprezentacji œrodowiska. Byæ mo¿e rozwi¹¿e to nowa ustawa.

Pewne w¹tki dotycz¹ce sytuacji szkolnictwa wy¿szego zosta³y te¿ przedstawione ciekawie w wyst¹pieniu rektora UJ prof. F.Ziej-ki. Zarzuci³ on elitom politycznym granie edukacj¹. Tymczasem sprawa ta ma zasadnicze znaczenie dla przysz³oœci kraju i powinna byæ przedmiotem powa¿nych i przemyœlanych decyzji – uwa¿a prof. Ziejka.

5. Matura 2002. – nowa formu³a egzaminu dojrza³oœci Swoistym curiosum by³o zachowanie mediów w odniesieniu do tej sprawy.

Poniewa¿ minister EN zd¹¿y³ skorygowaæ w krótkim czasie wszelkie wymagaj¹ce tego punkty projektu, tekst zosta³ jednog³o-œnie przyjêty przez plenum KRASPu w dniu 30 wrzeœnia. Obie stro-ny: minister Wittbrodt i KRASP dokonali uroczystego podpisania dokumentu maj¹cego istotne znaczenie równie¿ dla milionów przy-sz³ych maturzystów i ich rodzin. Mimo obecnoœci mediów wiado-moœæ ta nie zosta³a jednak wyemitowana w I ani II programie tele-wizji publicznej. Pozostaje tylko zastanawiaæ siê, „kto za tym stoi i komu to ma s³u¿yæ?”

6. Finansowanie szkolnictwa wy¿szego

Braki bud¿etowe, które mog¹ wyst¹piæ, choæby z powodu naci-sku finansowego ze strony szkolnictwa powszechnego, mog¹ siê odbiæ niekorzystnie na szkolnictwie wy¿szym (dotacja bud¿etowa, œrodki na naukê). Wiadomo nie od dziœ, ¿e tu naj³atwiej dokonuje siê ciêæ. Dlatego KRASP stara siê przeciwdzia³aæ takiej mo¿liwo-œci.

W uroczystoœciach jubileuszowych uczestniczy³o liczne grono rektorów (wœród nich JM Rektor PWr prof. Andrzej Mulak), wielu polityków, szeroka reprezentacja duchowieñstwa. Nieobecni byli przedstawiciele w³adz miejskich, gdy¿ prezydent Kwaœniewski jako persona non grata nie by³ aprobowany przez radnych Królewskie-go Miasta Krakowa.

Rektor UJ wezwa³ w swoim przemówieniu, by resztki maj¹tku narodowego przeznaczyæ na kszta³cenie spo³eczeñstwa i stypendia dla ubogiej m³odzie¿y.

Wyst¹pili te¿ prezydent Aleksander Kwaœniewski, premier Je-rzy Buzek, min. Edmund Wittbrodt i min. Andrzej Wiszniewski.

Œrodowisko akademickie zintegrowane w KRASP og³osi³o z tej okazji Kartê Krakowsk¹ – 13 punktów, które s¹ ocen¹ osi¹gniêæ, podsumowaniem dorobku i zestawieniem zadañ na przysz³oœæ. Treœæ Karty zamieszczamy poni¿ej. 

KARTA KRAKOWSKA

Stoj¹ca u progu XXI wieku Polska z dum¹ spogl¹da na dorobek kolejnych pokoleñ buduj¹cych jej gmach w ci¹gu przesz³o tysi¹ca lat. Mimo dramatycznych losów naszej historii, licznych wojen, d³ugich lat narodowej niewoli, naród polski potrafi³ uchroniæ swo-j¹ to¿samoœæ. Wielk¹ rolê w tym procesie odegra³a elita narodu, kszta³c¹ca siê na krajowych uczelniach, w tym – na dzia³aj¹cym bez przerwy od szeœciu stuleci Uniwersytecie Jagielloñskim. Dziœ

dzie³o tej „szczêœliwej fundacji królów polskich” twórczo rozwija ponad sto uczelni publicznych oraz wiele wy¿szych szkó³ niepu-blicznych.

Wœród wyzwañ, jakie stawia przed Polsk¹ nadchodz¹cy XXI wiek, jedno z naczelnych miejsc zajmuje sprawa przygotowania odpowiednich kadr dla rozwoju kraju stoj¹cego w obliczu pe³nej integracji z Uni¹ Europejsk¹. Zadanie to spada przede wszystkim na szkolnictwo wy¿sze.

Wszystkie instytucje akademickie powinny chroniæ podstawo-we wartoœci bêd¹ce Ÿród³em ich dotychczasopodstawo-wego rozwoju, a ich dzia³alnoœæ winna byæ oparta na nastêpuj¹cych zasadach.

l. Podstawow¹ wartoœci¹, jak¹ w ci¹gu d³ugich wieków doœwiad-czeñ historycznych uda³o siê osi¹gn¹æ polskim uczelniom, jest ich pe³na autonomia w zakresie prowadzenia badañ i uprawiania dy-daktyki, a tak¿e zarz¹dzania. Dlatego zasada autonomii uczelni o charakterze akademickim nie mo¿e byæ ograniczana w ¿adnej z wymienionych sfer ich dzia³alnoœci.

2. Autonomia publicznej uczelni akademickiej zwi¹zana jest ze szczególn¹ odpowiedzialnoœci¹ jej w³adz i kadry nauczaj¹cej za wype³nianie podjêtej misji. We wszystkich swoich dzia³aniach uczel-nia publiczna winna siê kierowaæ zasad¹ otwartoœci i przejrzysto-œci dla opinii publicznej.

3. Szko³y wy¿sze z racji swego statusu instytucji wy¿szej u¿y-tecznoœci s¹ miejscem, w którym obowi¹zuj¹ przyjête zasady tole-rancji w ka¿dej dziedzinie ich ¿ycia.

4. Nauczyciele akademiccy winni przestrzegaæ w swoich bada-niach oraz w pracy dydaktycznej zasad etycznych utrwalonych w ci¹gu wielowiekowej tradycji instytucji uniwersyteckich.

5. Nauczyciele akademiccy w równej mierze s¹ zobowi¹zani do uprawiania dydaktyki, jak i prowadzenia badañ naukowych. Na-rzucanie im warunków prowadz¹cych do naruszenia tej równowa-gi, tzn. do preferencji jednego z tych zadañ, k³óci³oby siê z zasad¹, jaka leg³a u podstaw europejskiej tradycji szkolnictwa wy¿szego.

6. Uczelnie musz¹ podj¹æ wysi³ek w celu zapewnienia jak naj-wy¿szej jakoœci realizowanego w nich procesu kszta³cenia. Studen-tom nale¿y stworzyæ warunki swobodnego dostêpu do studiów na uczelniach krajowych i zagranicznych.

7. Uczelnie winny pamiêtaæ o celach wychowawczych w kon-taktach ze studentami, które prowadz¹ do kszta³towania postaw etycznych, poszanowania wartoœci akademickich i zachowañ god-nych cz³owieka dobrze wykszta³conego i kulturalnego, rozumiej¹-cego znaczenie dorobku kulturowego ludzkoœci i odczuwaj¹rozumiej¹-cego potrzebê nieustaj¹cego jego pomna¿ania.

8. Szko³y wy¿sze powinny promowaæ rozwój kultury fizycznej spo³eczeñstwa, a w szczególny sposób dbaæ o zdrowie studentów.

9. Pracownicy naukowi z racji swego powo³ania do s³u¿by spo-³eczeñstwu powinni dzia³aæ na rzecz ochrony œwiata przed zagro-¿eniami.

10. Wzrost liczby pracowników naukowych musi siê odbywaæ z zachowaniem stawianych im wymagañ.

11. Finansowanie szkolnictwa wy¿szego jest niezbywalnym obo-wi¹zkiem w³adz pañstwowych. Uczelniom publicznym nale¿y za-pewniæ mo¿liwoœci pozyskiwania z innych Ÿróde³ œrodków finan-sowych na ich dzia³alnoœæ i rozwój.

12. W celu zapewnienia m³odym ludziom równego dostêpu do studiów w³adze pañstwowe i w³adze poszczególnych uczelni win-ny zabiegaæ o tworzenie ró¿win-nych form udzielania im pomocy.

13. W szkolnictwie wy¿szym powinien zostaæ wprowadzony powszechny system akredytacji, który dawa³by studentom gwaran-cjê uzyskania odpowiedniej jakoœci wykszta³cenia, niezale¿nie od miejsca pobierania nauki.

My, ni¿ej podpisani rektorzy zrzeszeni w Konferencji Rektorów Akademickich Szkó³ Polskich, podejmujemy siê czyniæ wszystko, aby nasze uczelnie dzia³a³y zgodnie z powy¿szymi zasadami. 

Dzia³

Wspó³pracy

Miêdzynarodowej

informuje

We wrzeœniowym numerze „Biuletynu Informacyjnego” Dzia³u Wspó³pracy Miêdzynarodowej znaleŸliœmy ofertê stypendialn¹ z MEN na rok akademicki 2001/2002. Obejmuje ona studia czêœcio-we, sta¿e i misje naukoczêœcio-we, studia doktoranckie, sta¿e habilitacyjne oraz kursy jêzykowe do 50 krajów Europy, Afryki, Azji i Ameryki Œrodkowej. Preferowani bêd¹ kandydaci, których wyjazd:

• bêdzie zwi¹zany z realizacj¹ konkretnych zadañ przedstawio-nych w planie badawczym,

• zostanie poparty opini¹ samodzielnego pracownika naukowe-go (nie dotyczy samodzielnych pracowników naukowych).

Kandydat mo¿e siê ubiegaæ wy³¹cznie o jeden wyjazd w roku. Termin sk³adania zg³oszeñ w DWM up³ywa 17 listopada 2000 r. Bli¿sza charakterystyka ofert oraz formularze aplikacyjne znaj-duj¹ siê w Dziale Wspó³pracy Miêdzynarodowej (A-1, pok. 146, tel. 28-46, El¿bieta Mazurek).

DAAD oferuje na rok akademicki 2001/2002 nastêpuj¹ce sty-pendia dla studentów i pracowników PWr:

1. 10-miesiêczne stypendia na studia uzupe³niaj¹ce, studia po-dyplomowe i studia doktoranckie w terminie 1.10.2001 r.– 31.07.2002 r. Wymagana jest bardzo dobra znajomoœæ jêzyka nie-mieckiego.

2. Stypendia krótkoterminowe (1–6 miesiêcy miêdzy majem 2001 r. a styczniem 2002 r.) na realizacjê krótkoterminowych prac ba-dawczych, w szczególnoœci po³¹czonych z prac¹ doktorsk¹ w Pol-sce). Wymagana jest bardzo dobra znajomoœæ jêzyka niemieckiego lub angielskiego.

3. Jednomiesiêczne wakacyjne kursy jêzyka niemieckiego w okresie wakacji 2001 r.

4. Pobyty studyjne (1–3 miesi¹ce w okresie od kwietnia 2001 r. do stycznia 2002 r.) w celu przeprowadzenia programu badawcze-go na niemieckich uczelniach lub w instytutach badawczych. Wy-magana jest dobra znajomoœæ jêzyka angielskiego lub niemieckie-go.

Termin sk³adania wniosków na stypendia w Biurze Uznawalno-œci Wykszta³cenia i Wymiany Miêdzynarodowej MEN up³ywa 10.11.2000 r. (decyduje data wp³yniêcia wniosku, a nie data stem-pla pocztowego).

Bli¿sze informacje o stypendiach oraz formularze zg³oszeniowe dostêpne s¹ w Dziale Wspó³pracy Miêdzynarodowej (A-1, pok. 146, tel. 28-46, El¿bieta Mazurek).

Ponadto DAAD oferuje mo¿liwoœæ wyjazdów grupowych (wy-jazdy studenckie oraz praktyki dla grup studenckich), miejsca dla praktykantów IAESTE oraz stypendia SIEMENS S.A. i DAAD. 

W ostatnim czasie ukaza³y siê nastêpuj¹ce pisma okólne: • Pismo okólne 22/2000 z dnia 15.09.2000 r. w sprawie zasad kwaterowania studentów w domach studenckich Politechniki Wro-c³awskiej;

• Pismo okólne 23/2000 z dnia 26.09.2000 r. w sprawie uroczy-stoœci inauguracji roku akademickiego 2000/2001 oraz godzin rek-torskich. 

Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia

Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia

Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia

Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia

Zarz¹dzenia,Okólniki, Og³oszenia

Rozmowa z JM Rektorem prof. Andrzejem Mulakiem

„Strategia rozwoju uczelni”

– Wœród kierowników jednostek organizacyjnych jest rozpowszech-niana ankieta „Strategia rozwoju uczelni” Jaki cel przyœwieca³ jej opracowaniu?

– Ta ankieta ma charakter techniczny. Zawarto w niej pytania o ogólnym charakterze. Pytamy w niej o proponowane kierunki, zmia-ny organizacyjne etc. Chodzi o to, ¿e trzeba siê zastanowiæ nad przysz³oœci¹ uczelni i dobrze by³oby zrobiæ „spis z natury”. Chce-my siê dowiedzieæ, co, kto i gdzie widzi, jaka dziedzina jest bar-dziej modna czy potrzebniejsza, jakie s¹ perspektywy itd. Zebrane wiadomoœci bêd¹ podstaw¹ do dalszych dyskusji.

– Na jakim forum mia³aby siê toczyæ ta dyskusja: w Senacie, czy w szerszym gronie? Ka¿dy widzi, co oczywiste, swoje problemy jako najwa¿niejsze na œwiecie i synteza nie mo¿e byæ prostym zsumo-waniem ¿yczeñ poszczególnych osób. Co wiêc bêdzie dalej? – Na dwa lata przed koñcem kadencji nie jestem zdania (wyra¿ane-go czasami), ¿e nale¿y dla poprawy warunków rozwoju uczelni wzywaæ ekspertów niczym lekarza do konaj¹cego. Uwa¿am, ¿e sytuacja uczelni jako szczególnego rodzaju placówki jest na tyle wyj¹tkowa, niepowtarzalna, ¿e nie ma w Polsce ekspertów, którzy mogliby udzieliæ prostych rad. Poczucie zagro¿enia bytu uczelni wziê³o siê w pewnym momencie st¹d, ¿e trzeba by³o daæ sygna³ powstrzymuj¹cy zbyt ³atwe wydatkowanie pieniêdzy. To jednak wzbudzi³o przesadnie nerwowe reakcje, uznano to za sygna³ zaci-skania pasa. Chcielibyœmy obecnie wyjœæ naprzeciw tym, którzy widz¹ potrzebê analizowania warunków rozwoju uczelni. Warto siê na przyk³ad zastanowiæ nad tym, czy powo³aæ jakieœ nowe centra badawcze. Wypada³oby powo³aæ je, ale poniewa¿ ludzie siê za to nie bior¹, chcemy zobaczyæ, czy np. mog³oby powstaæ centrum in-formatyczne, a mo¿e biotechnologiczne. Zobaczymy. Dalej, inte-resuje nas, czy powstan¹ nowe wydzia³y. S¹ na ten temat pewne dyskusje na Elektronice: mo¿e od³¹czy siê Telekomunikacja, mo¿e Instytut Techniki Mikrosystemów. Czy powstan¹ dwie jednostki, czy trzy – to jeszcze kwestia przysz³oœci. Ponadto myœlimy o po-wo³aniu nowych kierunków studiów. Mo¿e zajdzie potrzeba zain-westowania w ten cel pewnych pieniêdzy. Ankieta mo¿e te¿ ujaw-niæ potrzebê przeprowadzenia pilnych remontów. Zatem sposób analizowania zebranych danych jest jeszcze spraw¹ otwart¹. Za-pewne zapoznamy z rezultatami zainteresowane gremia: kolegium dziekanów, czy komisje senackie, mo¿e powo³amy jak¹œ grupê re-dakcyjn¹, czy nawet ekspertów, czy osoby z innych, zaprzyjaŸnio-nych uczelni, które przedstawi¹ swoj¹ opiniê na temat uzyskazaprzyjaŸnio-nych danych. Mo¿e przyda siê jakaœ komisja nadzwyczajna, mo¿e nie. W ka¿dym razie oczekujê, ¿e powstanie dokument zbiorowy, ale realizowany pod wp³ywem urzêduj¹cej ekipy, bo bêdziemy siê sta-rali siê przekazaæ przysz³ej ekipie jakiœ „testament” – podobnie jak zrobi³ to prof. Wiszniewski.

– Ka¿da ekipa przychodzi jednak z jak¹œ w³asn¹ koncepcj¹, w³a-sn¹ wizj¹ tego, co trzeba zmieniæ. Wobec tego to, co przekazuj¹ im poprzednicy, to s¹ raczej dobre rady, które nie s¹ w ¿aden sposób zobowi¹zuj¹ce.

– Oczywiœcie. Platforma wyborcza rektora, co niejednokrotnie pod-kreœla³em, nie powinna byæ lekcewa¿ona, poniewa¿ jest potwier-dzona wynikiem wyborczym. Jakiœ kandydat proponuje np. pêd ku nowoczesnoœci. Jeœli wygra³, ma prawo to realizowaæ. Ja ¿adnych rewolucji nie przewidywa³em. Mówi³em o pewnej pokorze i o pew-nym realizmie. To zosta³o przez ludzi zaakceptowane. Dlatego jeœli ktoœ dzisiaj wyra¿a pogl¹d, ¿e brak jest ogólnej koncepcji rozwoju, to powinien uwzglêdniæ, ¿e ja siê nie zgadzam na koncepcjê wy-kreowania idealistycznego rozwi¹zania, w którym od góry tworzy

siê wszystko na nowo. Nie podoba mi siê Rewolucja PaŸdzierniko-wa, ani ró¿ne inne rewolucje. Natomiast jeœli pojawiaj¹ siê jakieœ w¹skie gard³a, jeœli trzeba powo³aæ jakieœ centrum, je¿eli zreorga-nizowaæ jednostkê zatrudniaj¹c¹ humanistów – proszê bardzo, krok po kroku mo¿na to przeprowadziæ. To s¹ pragmatyczne dzia³ania. – Czyli wizja Pana Rektora od pocz¹tku kadencji by³a pragma-tyczna, stabilizuj¹ca rzeczywisty uk³ad?

– Moja teza by³a równie¿ taka, ¿e otoczenie jest tak niepewne (za-równo linia finansowania jak przemian spo³ecznych), ¿e konieczny by³ marsz ubezpieczony. Nie mo¿na np. powiedzieæ, ¿e za piêæ lat bêdê mia³ tylu studentów. Okresy przemian nie pozwalaj¹ na eks-trapolacjê danych.

Podobnie zaskakuj¹ce s¹ czasem zwroty wynikaj¹ce z przemian naukowych. Czy da³o siê przewidzieæ skutki wprowadzenia kom-puteryzacji i telefonii komórkowej? Te¿ nie bardzo. Takie zjawiska trzeba dostrzegaæ, gdy siê pojawiaj¹, rozpoznawaæ je i dostosowy-waæ siê. Tak robi¹ wszyscy. Nie mo¿na zaprogramodostosowy-waæ, kiedy osi¹-gniemy krainê wiecznej szczêœliwoœci. Dlatego w moim ujêciu nie ma to byæ doktryna, ale syntetyczny opis rzeczywistoœci z pokaza-niem miejsc krytycznych i wskazapokaza-niem punktów, w których nale¿y coœ szczególnie prêdko zrobiæ w celu osi¹gniêcia prawid³owego, normalnego dzia³ania, czy te¿ zajêcia pewnych rubie¿y w celu przej-œcia do nastêpnego etapu.

– Czy bêd¹ tam jakieœ sugestie, jak to nale¿y zrobiæ?

– Zapewne tak. Jestem za takim w³aœnie stawianiem sprawy, tzn. trzeba mieæ oprzyrz¹dowanie instrumentalne i organizacyjne do rozwi¹zywania problemów. To, co siê w tej chwili dobrze spraw-dza, to centra. Na przyk³ad Centrum Materia³ów Zaawansowanych i Nanotechnologii dobrze pracuje, urz¹dza seminaria (dostajê stale zaproszenia). S¹ to ludzie z ró¿nych miejsc, a jednak ³¹czy ich mo¿liwoœæ wzajemnego wsparcia naukowego. Daliœmy im kilka wewnêtrznych grantów, dziêki czemu jako uczelnia jesteœmy na pierwszym miejscu w rankingu w dziedzinie nowoczesnych tech-nologii.

– Wracaj¹c do omawianej ankiety, jestem ciekawa, o ile respon-denci bêd¹ prezentowali generalne spojrzenie na sprawy uczelni. Wiadomo bowiem, ¿e jeœli zadaje siê obywatelom (chyba ka¿dego) pañstwa pytanie, czy podatki maj¹ zmaleæ, s¹ za tym. A jednocze-œnie popieraj¹ wzrost œwiadczeñ socjalnych ze strony pañstwa. Zatem Pan Rektor mo¿e napotkaæ w odpowiedziach bardzo sprzecz-ne sygna³y, a odczytanie z nich rzeczywistych potrzeb bêdzie nie-ma³ym wysi³kiem.

– S¹dzê, ¿e bêdê to umia³ czytaæ. Traktujê odpowiedzi jako sygna-³y, ale nie jako recepty rozwi¹zañ. To ju¿ wymaga scalenia. Termin oddawania odpowiedzi up³ywa 10 paŸdziernika, wiêc (nawet uwzglêdniaj¹c pewne opóŸnienia) wkrótce bêdziemy mieli mate-ria³ do analizy.

– Chêtnie zapozna³abym naszych Czytelników z wnioskami wy-p³ywaj¹cymi z tej ankiety.

– Z pewnoœci¹ takie bêd¹.

– Dziêkujê Panu Rektorowi za rozmowê.

Rozmawia³a: Maria Kisza

PYTANIA zawarte w ankiecie

l. Jakie kierunki kszta³cenia i specjalnoœci nale¿y uznaæ za szcze-gólnie wa¿ne dla Pañskiej jednostki?

a) (obecnie) b) (w przysz³oœci)

2. Jakie dyscypliny i tematy badañ naukowych nale¿y uznaæ za szczególnie wa¿ne dla Pañskiej jednostki? a) b)

3. Jakie kierunki kszta³cenia i specjalnoœci o charakterze inter-dyscyplinarnym powinny byæ rozwijane? a) b)

Propozycje jednostek wspó³pracuj¹cych:

4. Jakie dyscypliny i tematy badañ naukowych o charakterze interdyscyplinarnym powinny byæ rozwijane? a) b) Propozycje jednostek wspó³pracuj¹cych (tworz¹cych centra badawcze):

5. Jakie inwestycje budowlane s¹ szczególnie potrzebne w Pañ-stwa jednostce ze wzglêdu na prowadzon¹ dydaktykê i badania naukowe? a) b)

6. Jakiego rodzaju aparatura badawcza by³aby szczególnie po¿¹-dana w Katedrze, Instytucie, Wydziale (Uczelni, w Oœrodku Wroc³awskim)? a) b)

7. Który element dzia³alnoœci dydaktycznej Pañstwa jednostki jest szczególnie nara¿ony na obni¿enie jakoœci kszta³cenia? 8. Jakie usprawnienia organizacyjne bezpoœrednio dotycz¹ce

Pañ-stwa jednostki by³yby po¿¹dane?

9. Jakie usprawnienia organizacyjne w zakresie: – legislacji,

– powo³ywania lub likwidacji jednostek, – rozbudowy kadrowej i materialnej jednostek,

– ograniczenia kadrowego i materialnego jednostek, w skali Uczelni by³yby po¿¹dane?

10. Jakie dodatkowe Ÿród³a finansowania dydaktyki s¹ wa¿ne dla Pañstwa jednostki?

11.Jakie dodatkowe Ÿród³a finansowania badañ naukowych s¹ wa¿ne dla Pañstwa jednostki?

Termin nadsy³ania wype³nionych ankiet up³yn¹³ 10.10.2000r. Mo¿na oczekiwaæ, ¿e syntetyczny obraz wynikaj¹cy z przepro-wadzanej ankiety bêdzie odpowiedzi¹ na postulaty dzia³aj¹cej od wrzeœnia 1999 do marca 2000 Komisji ds. stanu finansowego i stra-tegii rozwoju Uczelni ad hoc, a zw³aszcza na propozycje zamiesz-czone we „Wnioskach...” podsumowuj¹cych jej dzia³alnoœæ.

WNIOSKI

z dzia³alnoœci Komisji ds. stanu finansowego i strategii rozwoju Uczelni ad hoc.

1. Komisja, której powstanie zainicjowano na posiedzeniu po³¹-czonych Senatów Politechniki w dniu 9 lipca 1999 roku, zosta³a formalnie powo³ana na posiedzeniu Senatu w dniu 23 wrzeœnia 1999 roku. Okolicznoœci powo³ania Komisji, kiepski stan finansów Uczel-ni, brak sprecyzowanych kierunków rozwoju a zarazem nadzieje zwi¹zane z now¹ kadencj¹ w³adz Politechniki, sk³ania³y do oczeki-wania, ¿e niejako zewnêtrzny punkt widzenia na problemy Uczelni mo¿e dopomóc Senatowi i Kierownictwu w podejmowaniu wa¿-nych problemów rozwoju i restrukturyzacji. Na swym pierwszym posiedzeniu Komisja zadeklarowa³a, ¿e nie zamierza pe³niæ roli „opozycji” w stosunku do Kierownictwa, raczej jednoczyæ Senat i Kierownictwo wokó³ problemów, jakie Uczelnia napotyka na swej drodze rozwoju. Komisja pragnê³a, aby kierunki tego rozwoju Se-nat Politechniki pozna³, zatwierdzi³, a potem wspiera³ wspó³prac¹ z w³adzami Uczelni. Komisja zdawa³a sobie sprawê i z tego, ¿e dla harmonijnego rozwoju i wobec dynamicznie zmieniaj¹cych siê uwarunkowañ zewnêtrznych, potrzebna jest Politechnice restruk-turyzacja – usprawnienie zarz¹dzania i gospodarowania maj¹tkiem Uczelni. St¹d Komisja skoncentrowa³a siê na dwóch aspektach – problemach: kierunkach rozwoju Uczelni oraz restrukturyzacji za-rz¹dzania.

2. W kwestii kierunków rozwoju Uczelni, Komisja nie mog³a wkraczaæ w kompetencje zarezerwowane dla rektora (kierowanie opracowaniem i realizacja strategicznych planów rozwoju..), a z drugiej strony pragnê³a mo¿liwoœci wype³nienia kompetencji

Se-natu (uchwalanie kierunków rozwoju). Komisja nie mog³a siê zgo-dziæ z twierdzeniem, ¿e „dokument okreœlaj¹cy strategiê Uczelni istnieje i dotyczy okresu 1996-2005...i jest nowelizowany ka¿dora-zow¹ platform¹ wyborcz¹ rektora”, bowiem chodzi o dokument zatwierdzony przez Senat. W tej sytuacji, Komisja poprosi³a JM. Rektora o przedstawienie Senatowi takiego dokumentu i otrzyma³a obietnicê, ¿e zostanie on opracowany. Komisja, zapraszaj¹c na swe posiedzenie przewodnicz¹cych sta³ych komisji senackich, sugero-wa³a i zainicjosugero-wa³a dyskusje nad kierunkami rozwoju Uczelni. Ufa-my, ¿e ta inicjatywa zbiegnie siê z intencj¹ JM. Rektora i dokument okreœlaj¹cy kierunki rozwoju Politechniki zostanie Senatowi przed-stawiony.

3. W kwestii restrukturyzacji, Komisja zamierza³a oprzeæ swe sugestie na opinii ekspertów i uzyska³a znacz¹ce wsparcie Senatu poprzez uchwa³ê przyzwalaj¹c¹ powo³anie ekspertów dla zbadania struktury administracyjnej i polityki finansowej Uczelni. Niestety, wedle opinii JM Rektora, ekspertyza taka jest zbêdna i nie bêdzie konsumowana przez w³adze Uczelni, co czyni inicjatywê Komisji zbyteczn¹ i niestosown¹.

4. Komisja uwa¿a, ¿e wype³ni³a sw¹ rolê w takim stopniu w ja-kim by³o to przyzwolone wol¹ Senatu z jednej strony, a lojalnoœci¹ wobec w³adz Uczelni z drugiej. W opinii cz³onków Komisji, do-trzymanie deklaracji nie spe³niania roli „opozycji” wobec Kierow-nictwa Uczelni, sugeruje zakoñczenie pracy Komisji „ad hoc”.

Cz³onkowie Komisji:       prof. Janusz Biernat,        prof. Ryszard Grz¹œlewicz,        prof. Pawe³ Kafarski, prof. Jan Koch,

prof. Tadeusz Luty (przewodnicz¹cy), prof. Jerzy ZwoŸdziak

Wroc³aw, 30 marca 2000

NAGRODY

MINISTRA

EDUKACJI

NARODOWEJ

Mi³o nam poinformowaæ, ¿e 9 studentów Politechniki Wro-c³awskiej otrzyma³o stypendia Ministra Edukacji Narodo-wej na rok akademicki 2000/2001. S¹ to:

1. Ma³gorzata Zakrzewska, 2. Bart³omiej Siudeja, 3. Janusz Tadla, 4. Waldemar Goldeman, 5. Ewelina Bogdan, 6. Przemys³aw Biecek, 7. Jacek Olszewski, 8. Bart³omiej Dyda, 9. £ukasz Neuman.

Stypendia zosta³y przyznane na okres 10 miesiêcy (od 1 paŸdziernika br.), a miesiêczna kwota stypendium wynosi 650 z³.

Ofiarom Katynia

Dziêki szeœcioletnim wysi³kom Dolnoœl¹skiej Rodziny Katyñ-skiej stan¹³ we Wroc³awiu w Parku Juliusza S³owackiego Pomnik Ofiar Katynia wg projektu Tadeusza Tchórzewskiego. Uroczystoœæ ods³oniêcia i poœwiêcenia odby³a siê 22 wrzeœnia br. W obecnoœci wdów i rodzin pomordowanych, w³adz Wroc³awia i Województwa Dolnoœl¹skiego, duchownych ró¿nych Koœcio³ów, przedstawicieli Wojska Polskiego, Policji, kombatantów oraz pocztów sztandaro-wych aktu ods³oniêcia pomnika dokona³ sekretarz generalny Rady Ochrony Pamiêci Walk i Mêczeñstwa Andrzej PrzewoŸnik.

Przewodnicz¹cy Komitetu Organizacyjnego Obchodów 60. Rocz-nicy Zbrodni Katyñskiej – prof. Adam Zaleski (Politechnika Wro-c³awska) przypomnia³ w swoim przemówieniu historyczne fakty.

„Szeœædziesi¹t jeden lat temu dnia 22 wrzeœnia 1939 roku ofice-rowie garnizonu lwowskiego stawili siê na placu Bernardyñskim we Lwowie na rozkaz dowódcy garnizonu, aby wymaszerowaæ w kolumnach za miasto, gdzie zgodnie z warunkami kapitulacji usta-lonymi ze stron¹ sowieck¹ mieli uzyskaæ wolnoœæ i udaæ siê w do-wolnie obranym kierunku. Po wyjœciu z miasta zostali otoczeni przez oddzia³y NKWD z psami i pognani na wschód jako wiêŸniowie. Nast¹pi³o bezprecedensowe pogwa³cenie wszelkich miêdzynarodo-wych praw i konwencji o traktowaniu jeñców wojennych, którzy zostali oddani pod nadzór policji politycznej, a nie wojska – jak to jest przyjête na ca³ym œwiecie. Taki by³ pocz¹tek gehenny polskich jeñców na wschodzie. Powsta³y trzy obozy jenieckie. W Ostaszko-wie osadzono 6,5 tysi¹ca osób: policjê, ¿andarmeriê, s³u¿by

wiê-zienne, stra¿ graniczn¹, sêdziów i prokuratorów, ludzi, którzy stali na stra¿y przestrzegania prawa w II Rzeczypospolitej. W obozach w Kozielsku i Starobielsku uwiêziono 12 genera³ów, kontradmira-³a i 8,5 tysi¹ca oficerów zawodowych i rezerwy, wœród których bykontradmira-³a znaczna czêœæ polskiej elity intelektualnej. Z obozów do rodzin nap³ywa³y sk¹pe wiadomoœci. 13 kwietnia 1940 roku wszystkie rodziny wiêŸniów wspomnianych trzech obozów znajduj¹cych siê w tym czasie na terenach okupowanych przez Zwi¹zek Sowiecki zosta³y aresztowane. Jako uzasadnienie aresztowania wymyœlono k³amstwo. Funkcjonariuszom NKWD nakazano informowaæ aresz-towanych, ¿e wyje¿d¿aj¹ na ¿¹danie jeñców tych obozów – ich mê¿ów i ojców, którzy chc¹ siê po³¹czyæ ze swymi rodzinami. W bydlêcych wagonach wszyscy zostali wywiezieni bezterminowo do pó³nocno-wschodniego Kazachstanu do kator¿niczych prac fizycz-nych. Wielu z nich nigdy nie powróci³o do kraju. Wywieziono rów-nie¿ rodziny oficerów przebywaj¹cych wówczas w niewoli niemiec-kiej, a mieszkaj¹cych na terenach okupowanych przez Zwi¹zek So-wiecki, co mo¿e byæ jeszcze jednym potwierdzeniem ówczesnej wspó³pracy hitlerowskiego Gestapo z sowieckim NKWD. Od kwiet-nia 1940 roku wszelka korespondencja z obozów przesta³a nap³y-waæ. Po wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej w 1941 roku i po zawarciu umowy Sikorski–Majski, gwarantuj¹cej amnestiê wszyst-kim Polakom wiêzionym na terenie ZSRR, zaczêto tworzyæ tam armiê polsk¹ pod dowództwem gen. W³adys³awa Andersa. Spoœród 15 tysiêcy wiêŸniów wspomnianych trzech obozów zg³osi³o siê do niej oko³o 400 osób. Ludzie ci byli œwiadkami likwidacji tych obo-zów w kwietniu 1940 roku i wywo¿enia ich wspó³towarzyszy w nieznanym kierunku. Strona radziecka na pytanie: –  Co sta³o siê z 15 tysi¹cami ludzi z tych obozów? – nie chcia³a tego wyjaœniæ, daj¹c wykrêtne odpowiedzi. W kwietniu 1943 roku ca³y œwiat w œrodku II wojny œwia-towej zosta³ wstrz¹œniêty niemieckim komunikatem o znalezieniu masowych grobów oko³o 4 tysiêcy rozstrze-lanych polskich oficerów w Lasku Katyñskim ko³o Smoleñska. Okaza³o siê, ¿e wszyscy oni byli jeñcami obozów w Kozielsku, a znalezione przy zw³okach do-kumenty wskazywa³y na to, ¿e zbrodni dokonano na wiosnê 1940 roku. O jeñcach Ostaszkowa i Starobiel-ska nic nie by³o wiadomo, ale wszystkie przypuszcze-nia granicz¹ce z pewnoœci¹ wskazywa³y na to, ¿e spo-tka³ ich w nieznanym miejscu ten sam los. Przez pó³ wieku nad spraw¹ Zbrodni Katyñskiej i zaginiêcia 15 tysiêcy jeñców wojennych panowa³a na Zachodzie zmowa milczenia, a w pañstwach pod wp³ywami ko-munistycznymi by³a ona zatajana i fa³szowana. W kwietniu 1990 roku pod koniec istnienia Zwi¹zku So-wieckiego z ujawnionych tajnych dokumentów œwiat Moment ods³oniêcia pomnika