Elżbieta Modrzewska
"Kleryk heroiczny. Wspomnienia o
Karolu Irzykowskim", Oprac. B.
Winklowa, Kraków 1976 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 19/4 (62), 138
(11) KLERK HEROICZNY. WSPOMNIENIA O KAROLU IRZYKOW SKIM. O p ra ć . B . W inklową, Kraków 1976, WL, s s . 4-69, z ł 7 0 ,-Tom z a w ie ra m .in . w spom nienia: Z . N ałkow ska: D zienniki (fragm enty dotyczące Irzy k o w sk ieg o ); Wspomnienia o O jcu c ó re k Zofii i Anny Irz y kow skich; W. Z e c h e n te r: " S e n o G ro s s ie . P ra w ie że płakałem ze sz c z ę ś c ia " ; K. C zachow ski: O K arolu Irzykow skim w spom nienie; M. R usinek: P lo tk i z P A L ; H. M ortkow icz-O lczakow a: O K arolu Irzykow skim ; P . G rz e g o rc zy k : Z biory K aro la Irzykow skiego; J. Iw aszkiew icz: Irzy k o w sk i, Je sz cze o Irzykow skim ; S . B rzozow ski: P am iętnik; S . K isielew sk i: Wspo m nienia o k le rk u heroicznym ; T . P e ip e r : N ie d y sk re c je ; A. Ł aszow sk i: 0 Irzykow skim p ry w a tn ie . P r a c a za o p atrzo n a z o sta ła w k a len d a rz życia 1 tw ó rc zo ści Irzykow skiego, noty b io g raficzn e autorów wspomnień o ra z b ib lio g ra fię .
B P /6 2 /2 9 E .M .
(II) KŁAK T ad e u sz: H iszpański w ie rsz Juliana P rz y b o s ia . "Ruch L i te ra c k i" 1976 z . 3 s . 149-152.
Przedm iotem analizy je s t w ie rs z P rz y b o s ia "Na g ra n ic y " , utw ór typu " ak ce s - d e k la ra c ja " , tem atycznie zw iązany z wojną w obronie rep u b lik i w H iszp a n ii. Zdaniem a u to ra , je s t to jedna z n ajw ażniejszy ch wypowiedzi politycznych po ety . O takim odczytaniu utw oru decyduje wybór b o h atera o jednoznacznie o k re ślo n e j postaw ie ideow ej, k tó ry jako podmiot liry c z n y je s t n ie tylko świadkiem czy o bserw atorem ro z g ry w ający ch się w ydarzeń, lecz - słuchając komunikatu radiow ego - "b ezp o śred n io " b ie rz e w nich u d z ia ł, "na m iejscu" niejako odczuwa i p rzeży w a ich sku tki. D bałość p oe ty o "jed noznaczność o sta te c z n e j wymowy" spowodowana z o s ta ła k ry ty c z n ą o ceną jego w cześn iejszeg o w ie rs z a "W iosna 1934", któ reg o p u blik acja
w sanacyjnym tygodniku " stę p iła -w g J. Buczyny - o s trz e atak u ", o sła b iła rew olucyjny wydźwięk w ie r s z a .
