K R O N I
■J
POSIEDZENIE KOMITETU HISTORII NAUK I PAN
; $
W dniu 15 października 1959 r. odbyło się posiedzenie K om itetu H istorii N auki PAN, na którym przedyskutowano przygotow any w Zakładzie H istorii N auki i Techniki w stęp ny projekt planu perspektyw icznego oraz planu p ięcio letniego badań z zakresu historii nauki i techniki. Projekt, zgodnie z ogólhym i w ytycznym i Akadem ii, obejm ow ał całość rozwoju tej dyscypliny w Polsce i został opracowany w oparciu o w yn ik i ankiety rozesłanej do w szystk ich zainteresow anych in stytu cji naukowych.
W trakcie d ysku sji podkreślono istotne znaczenie dla dalszego rozwoju historii nauki i techn iki pew nych zam ierzeń organizacyjnych, wśród których na czoło w ysu w a się postulat przekształcenia Zakładu H istorii N auki i T ech n ik i w Instytut z praw em nadaw ania stopni naukowych, jak rów nież spraw ę pow ołania katedr historii nauki bądź techn iki na u niw ersytetach i politech nikach oraz katedr h istorii m edycyny w akadem iach medycznych. Zagadnie nia te wiążą się z jednej strony ze sprawą kształcenia i rozwoju kadr nauko wych, która w zakresie naszej dyscypliny nie znalazła, jak dotąd, w łaściw ego rozwiązania, z drugiej zaś z wzrastającym znaczeniem, jakie w dzisiejszym układzie dyscyplin naukow ych odgrywają zagadnienia zw iązane z historią poszczególnych nauk zarówno w aspekcie dydaktycznym , jak też i badawczym .
W związku ze spraw am i organizacyjnym i w ysun ięto rów nież potrzebę powołania pew nych placów ek o charakterze dokum entacyjnym lub archiw al nym (dotyczy to w szczególności historii nauk rolniczych i biologicznych); zwrócono uw agę na w ażność i konieczność system atycznego rozw ijania prac
dokum entacyjnych prowadzonych w A rchiwum PA N nad dokum entacją
okresu 1750.—1945 oraz na potrzebę powołania stałych stacji naukow ych PAN w Związku Radzieckim i zbadania archiwów W iednia i Berlina. A rchiw a kra jów zaborczych zawierają bowiem ogromne ilości m ateriałów dotyczących Polski z okresu rozbiorów, a ich zbadanie w ym aga długoletniego i system a tycznego w ysiłku.
Na czoło dyskusji nad zagadnieniam i m erytorycznym i w ysun ął się pro blem ogólnej pozycji nauk hum anistycznych w stosunku do innych nauk, ich znaczenia i roli w kształtow aniu w spółczesnej kultury. Rola historii nauki w zrasta w m iarę rozw oju nauk ścisłych i technicznych, gdyż jest ona podsta w ow ą dyscypliną tłumaczącą praw idłow ości ich rozwoju. Badania z tego zakresu n ie mogą się ograniczyć do dziejów nauki polskiej, gdyż jesteśm y częścią nauki św iatow ej, stąd płyną zarówno prawa jak i obowiązki. W tym św ietle szczególnej w agi nabierają nie tylko problem y badawcze, lecz również poruszona już sprawa szkolenia kadr naukowych. N ależy tu podkreślić trud ności i zaw iłość problem atyki szkolenia m łodych kadr, w ynikające z faktu,
296 Kronika ^
___________________ _______________________________________________
ze przygotow anie z zakresu historii nauki czy techniki objąć powinno zarówno specjalizację w danej d yscyp lin ie lub grupie dyscyplin, jak i wdrożenie w m e tody pracy historycznej, to w iąże się zaś ściśle z palącą potrzebą poprawy i zm iany warunków moralnych i m aterialnych pracy m łodych pracowników
nauki. /
W dalszym ciągu dyskusji w niesiono su gestie i poprawki do planów tem atycznych poszczególnych dyscyplin. Jednocześnie jednak zwrócono uwagę, że plany długofalow e n ie mogą być zbyt szczegółow e i pow inny raczej określać zasadnicze kierun ki badawcze i rozwojowe, aniżeli konkretne tem aty. W m iarę postępu prac ’i upływ u czasu w yłaniają się bowiem coraz to nowe potrzeby i zm ienne sytuacje, a uzyskane w yn ik i decydują nieraz o kierunku dalszych poszukiwań. Stąd też plan długofalow y zaw ierać może jedynie zasadnicze k ie runki badań, lecz nie w yczerpuje ich problem atyki.
P. C.
PRZEDSTAWICIELE HISTORII NAUKI I TECHNIKI W KOMITECIE NAUK HISTORYCZNYCH PAN
W listopadzie 1959 r. Sekretariat W ydziału Nauk Społecznych PAN powołał w skład utworzonego w maju tego roku K om itetu Nauk Historycznych czte rech p rzedstaw icieli historii nauki i techniki: prof. B. Suchodolskiego, prof. B. Skarżyńskiego, prof. E. O lszewskiego i doc. J. M ichalskiego.
Fakt ten jest n iew ątpliw ie wyrazem tendencji do ściślejszego powiązania problem atyki historii nauki i techniki z ogólną problem atyką historyczną.
Jednakże projekt planu perspektyw icznego nauk historycznych, dyskuto w any na posiedzeniu K om itetu w dn. 15 stycznia br. nie dał w łaściw ego w y razu tej tendencji, na co zwrócono uw agę w dyskusji.
E. O.
70-LECIE URODZIN PROF. WITOLDA WIERZBICKIEGO
W dniu 21 stycznia w S ali Kolum nowej Pałacu Staszica w W arszawie odbyło się uroczyste posiedzenie naukowe dla uczczenia 70 rocznicy urodzin zasłużonego uczonego i pedagoga prof. dra inż. Witolda W ierzbickiego, który obok innych stanow isk naukowych zajm uje rów nież stanow isko członka Ko m itetu H istorii N auki PAN.
Profesor Witold W ierzbicki urodził się w r. 1890 w Warszawie, w yższe studia techniczne ukończył w Petersburgu. Jako inżynier kom unikacji pracuje najpierw w Rosji, po zakończeniu zaś pierwszej w ojny św iatow ej — w Polsce.
W r. 1925 uzyskuje stopień doktora nauk technicznych na Politechnice W arszawskiej, a w r. 1929 obejm uje katedrę Inżynierii Leśnej i Geodezji na W ydziale Leśnym SGGW. W r. 1932 zostaje członkiem A kadem ii Nauk T ech nicznych, a w r. 1936 otrzymuje katedrę S tatyki B udow li na W ydziale
