Marek Florek,Leszek
Polanowski,Jerzy Zub
Sandomierz, woj. tarnobrzeskie, St. 7,
kościół pw. św. Jakuba i klasztor
Dominikanów, AZP 89-93(?)
Informator Archeologiczny : badania 24, 108
106 Późne średniowiecze
w ystępuje n a głębokości 240 cm. Ucząc od kulm inacji walu. Przyczółek mostowy sk ład ał się z dwóch m urków , przylegających do pionowej ściany skalnej. W odległości ok. 3 m w k ie ru n k u północnym , równolegle do pionowo przyciętej skały znajdow ał się kolejny m urek, którego znaczny fragm ent odsłonięto w czasie b ad ań . Po północnej stronie tegoż m urku stwierdzono skupisko kam ieni, fragm enty przepalonych konstrukcji drew nianych stanow iących resztki zw iązanych z m urkiem konstrukcji podtrzym ujących pom ost. Wewnętrzny stok w ału przykryty został wylewką w apienną, wyraźnie przykrywającą w arstwy w ypelniska fosy z wcześniejszej fazy. osadzone n a stoku w alu. Wylewka w apienna miejscam i 8-10 cm grubości stanow iła utw ardzenie zjazdu zdrew nianego pom ostu n a kulm inację w alu. Ceram ika w ystępująca powy żej poziomów w le w e k w fosie oraz n a sto k u walu może być w stępnie datow ana n a XVI w.
Badania będą kontynuow ane.
I Rzeszów, ul. Króla Kazimierza patrz okres nowożytny
S a n d o m ie r z , w o j, t a r n o b rzesk ie S t. 7 k o ic ió ł pw. św. Jakuba ł k lasztor D om inika n ów AZP 8 9 - 7 3 /7 ___________
Biuro B adań i D okum entacji Zabyt ków w T arnobrzegu
B adania prowadzili mgr m gr Marek Florek (autor spraw ozdania), Leszek Polanowski i Jerzy Zub. Finansow ało BBiDZ w T arnobrzegu. Pierwszy sezon b ad a ń po przerwie od 1983 r. (poprzednie b ad an ia 1959-60, 1970, 1983). Kościół i zabudow ania klasztorne od 1 pol. XIII w.
B adania podjęto w związku z planowanym i pracam i konserw atorskim i i rekonstrukcyjny mi zespołu kości ein o-klasztom ego. Miały one w pierwszym rzędzie dostarczyć danych n a tem at u k ła d u przestrzennego zburzonych w XIX w. skrzydeł klasztornych, ich chronologii oraz faz funkcjonow ania. W ykonano 2 wykopy badawcze: 1/90 — o powierzchni 170 m2, usytuow any w południow o-w schodnim narożniku zespołu klasztornego i 11/90 - o powierzchni 45 m5, n a przedłużeniu kaplicy św. Ja c k a , w miejscu dom niem anego styku skrzydeł południowego i za chodniego oraz Jedną niewielką odkrywkę w piwnicy pod w schodnim skrzydłem klasztornym . P onadto nadzorow ano odkrywki budowlne przy kościele.
W wykopie 1/90 odsłonięto kitka zachow anych w różnym stopniu, różnoczasowych [od XIII po XIX w.) m urów ceglanych 1 kam iennych skrzydeł południowego i w schodniego klasztoru, kam ienny XVI-wieczny k a n a ł odprowadzający wodę deszczową z w irydarza oraz znajdujące się w obrębie pierwotnego krużganka groby. Najbardziej interesujący okazał się, odsłonięty p oni żej stopy fundam entow ej m uru budynku Klasztornego datowanego na połowę XIII w ieku, obiekt w postaci dwóch równoległych „murków" zbudow anych z niewypalonej cegły u k ładanej w w ątk u wendyjskim , łączonej n a czysty less. Przestrzeń między jn u r k a m l“ od strony północ nej zam ykały przybite do nich deski. W nętrze obiektu, tzn. przestrzeń między „murkami" a deską, wypełnione było gruzem ceglanym — odpadam i uszkodzonych 1 zdeform owanych podczas wypału cegieł, między którymi znaleziono fragm enty ceram iki z XII-pocz. XIII w. (w tym praw dopodobnie także importowanej) oraz ułam ek szklanej bransolety pochodzenia ruskiego. W w arstw ach towarzyszących m urom znaleziono bardzo liczne fragm enty ceram iki, naczyń szklanych, przedmiotów codziennego użytku oraz kości zwierzęcych. Analiza tycli zabytków pozwala n a lokalizowanie w południowo-wschodniej części zespołu k u ch n i i apteki klasztornej,
W wykopie 11/90 stw ierdzono istnienie szeregu w arstw kulturow ych, w większości o c h a rakterze gruzowiskowym i niwelacyjnym. Nie natrafiono nato m iast n a m ury bądź ich relikty np. w postaci negatywów, które m ożna by w iązać z zachodnim skrzydłem klasztornym z p rze łomu XIII i XIV w,
W odkrywce budow lanej usytuow anej przy prezbiterium kościoła stw ierdzono istnienie kam iennego leżącego poniżej ceglanych fundam entów prezbiterium i oddzielonego od nich lessow ą w arstw ą niwelacyjną. Mur ten m ożna interpretow ać Jako pozostałość pierwotnego kościoła pw. św. J a k u b a , który został rozebrany po sprow adzeniu w 1226 r. Dominikanów. Ze względu n a niewielkie wymiary odkrywki spraw a ta w ym aga dodatkowych badań.
Mimo Jedynie fragm entarycznego rozpoznania skrzydeł południowego 1 zachodniego poczy nione obserw acje pozw alają zakwestionować dotychczasowe próby rekonstrukcji wyglądu zespołu klasztornego. Do najważniejszych wyntków należy także zaliczyć potwierdzenie w ysu niętej po b ad a n ia ch w 1983 r. hipotezy o całkowicie różnym od współczesnego ukształtow aniu Wzgórza Starom iejskiego w XIII w.
Materiały i dokum entację złożono w Biurze Badań t Dokumentacji Zabytków w T arnobrzegu.
Badania będą kontynuowane. Sieradz, u l. D om inikańska 2 AZP 7 0 -4 6
M uzeum Okręgowe w S ieradzu
