Małgorzata Masalska
"O Zapolskiej pozytywnie", Józef
Purawski, "Przegląd Humanistyczny"
nr 5 (1976) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 19/4 (62), 160
fil) PROKOP Jan: M łodopolska u topia pozakodowej kom unikacji ."T e k sty" 1976 n r 2 s . 106-119.
Utopie pozakodowej komunikacji ro d z ą się w o k re sa c h przełom ów k u l turow ych, dla k tó ry ch znamienne je s t zjaw isko wymiany kodów. P ro c e s ten je s t obserw ow any we wczesnym m odernizm ie. W imię praw dy o sztuce, swobody a r ty s ty , w re sz c ie - w imię "Ż ycia" zanegowano symbole dawnej k u ltu ry , jej ustabilizow ane konwencje znaczeniow e. Twórcy m o dern isty cz ni (P rz y b y sz e w sk i)d ą ż y li do doskonałości e k s p r e s ji rozum ianej jako e k s p r e
sja b e z p o śre d n ia , dokonująca się bez zap o śred n ięz eń znakowych. T ęskno ta do nag iej du szy sp rz ężo n a była z d e s tru k c ją konwencji kom unikacyjnych. Tu tkw iła p rz y czy n a a rty sty c z n e j k lęsk i poetów Młodej P o ls k i. Szukając jedyności i lekcew ażąc problem atykę języ k a , lite r a tu r a staw ała się pow ie laniem banałów .
B P /6 2 /5 1 K .D .
(II/) RURAWSK1 Józef: O Z apolskiej - pozytyw nie. " P rz e g lą d Huma n isty czn y " 1976 n r 5 s . 67-72.
P ró b a ponownego odczytania - d z iś już w znacznej m ierze zapomnia nej - tw ó rc zo ści G a b rieli Z ap o lsk iej. Jej cech ą szczególnie - zdaniem a u to ra - isto tn ą je s t ro z b ija n ie trad y cy jn ie p o jętej X lX -w iecznej m oralno ś c i. O balanie funkcjonujących ów cześnie mitów społecznych (n p . m iłości sz c z ę ś liw e j, rod zin y ) prow adzi autorkę "Ż ab u si" do k re a c ji mitów innych, przeciw staw n y ch akceptowanym (odw ieczna w alka p łc i, w ieczna k ob ieco ść). Kluczem do od czytania tw ó rc zo ści Z apolskiej je s t po jęcie s e c e s ji - jej za łożeń etycznych i e stety c zn y ch .
