"Z problemów interpretacji aktorskiej w teatrze polskim XIX wieku", Dobrochna Ratajczak, "Studia Polonistyczne" II, Poznań 1975 : [recenzja]

(1)

Maria Prussak

"Z problemów interpretacji

aktorskiej w teatrze polskim XIX

wieku", Dobrochna Ratajczak, "Studia

Polonistyczne" II, Poznań 1975 :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 18/3 (57), 89

(2)

( I I ) IROKOP Jan: "Ozimina" a sprawa polska . "Pam iętnik L it e r a c k i" 1975 z. 1 s . 25-43.

Punktem w yjścia rozprawy je s t s tw ie rd ze n ie , i ż utwór Berenta zanegował schemat pow ieści p erso n a ln ej: na pierwszym p la n ie pojaw ia s ię tu bohater nieindywidualny - zbiorowość, naród. Autor "Próchna" posługuje s ię b io lo gicznym modelem narodu; is t n ie n ie narodu z a le ż y c i naturalnego porządku ży c ia . Zamiarem pow ieści je s t określona perswazja ideow o-polityczn a;staw ia chce

powiem p y ta n ia , ku czemu id z ie naród p o ls k i i próbuje odpow iedzieć, i ż dro ga prowadzi przez konieczne o fia r y r e w o lu c ji ku n iep o d ległośc i.P ra w id ło w ość ta wynika z wiecznego prawa natury, prawa powrotu ży cia poprzez śmierć.Koń cowym wnioskiem a n a lizy je s t t e z a , że w przypadku "Oziminy" można mówić o zalążku pow ieści narodowej.

3F/57/43 58. Cz.

( I I ; RATAJCZAK Dobrocbna: Z problemów in t e r p r e t a c ji a k to r s k ie j w t e a t r z e polskim XIX wieku. "Stu dia P o lo n is ty c zn e " I I , Poznań 1975,s . 125—

14 5

.

Ne podstawie wypowiedzi aktorów, opisów gry oraz podręczników gry ak t o r s k ie j autorka wyróżnia t r z y ro d za je in t e r p r e t a c ji: in tu ic y jn ą - odwo łu ją cą s ię do własnych przeżyć aktora; a n a lityc zn ą - p o leg a ją cą na groma dzeniu obserw acji z punktu widzenia opracowywanej r o l i , i konwencjonalną - wprowadzającą rów nolegle z tekstem uschemetyzowane gesty utrwalone w tra d y c j i t e a t r a ln e j. Owa tra d y c ja te a tra ln a dramatu to tworzony p rze z różnych konawców c ią g in te rp r e ta c y jn y jed n ej r o l i ; artyk u ł omawia szczegółow o r o l ę Łatki w "Dożywociu". W końcowej c z ę ś c i artykuł.-, autorka stw ierd za , że indy widualne in te r p r e ta c je poszczególnych r ó l skład ały s ię w te a t r z e d z ie w ię t nastowiecznym na przedstaw ien ia n ie je d n o lit e ; potrzeba s t y lu , je d n o lit o ś c i spektaklu doprowadziła do powstania nadrzędnej jednostkowej in t e r p r e t a c ji re ży s e ra .