Wanda Roszkowska-Sykałowa
"Poufne wieści z oświeconej
Warszawy. Gazetki pisane z roku
1782", Teodor Ostrowski, Wrocław
1972 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 15/46, 258
(IV) OSTBOWSKI Teodor: Poufne wieści z oświeoonej Warsza wy. Gazetki pisane z roku 1782. Oprao. i wstępem opatrzył B.Kaleta. Wrooław 1972 Oss., s. 307, nlb. 2, tabl. 18, zł
50,-Książka przynosi teksty gazetek pisanyoh z r. 1782, któ rych autorem był Teodor Ostrowski, pijar i znakomity Jurysta, a odbioroą Adam Mniszek, chorąży nadworny koronny.Wstąp pod kreśla doniosłą rolę, Jaką - wobeo niedorozwoju prasy w Pol-'
soe - spełniały gazetki pisane w przekazywaniu informacji. Wielki wpływ na społeczeństwo szlaoheokle zawdzlęozały one m.in. wolnośoi słowa 1 zamleszozanym opiniom krytyoznym o o- sobistościaoh politycznych - rzecz nie do pomyślenia w ofi cjalnej prasie drukowanej. W piśmienniotwie gazetki stanowi ły ważne powiązanie między Językiem potocznym a realistyczną prozą literaoką. Obecnie mają one wartość dokumentów pozwala- Jącyoh odtworzyć życie codzienne narodu i ustroju społeoznego w epooe rozbiorów.
BP/46/141 . W.B.-S.
(IV) PISZCZKOWSKI Mieczysław: Wieś pańszozyźnlana w lite raturze polskiej (w^XV-XIX). Oprao. i wstępem poprzedził
... Warszawa 1972 LSW, s. 268, nlb. 3, bibliogr., zł
22,-Antologia utworów i fragmentów utworów związanyoh tematy- oznle z żyolem chłopa i wsią pańszozyźnlana, od satyry "Chy trze bydlą z pany kmiecie" z XV w. aż do wierszy Jana Baka
(łąoznle utwory 31 autorów). Wstęp zawiera krótkie omówienie rozwoju ustroju pańszczyźnianego na wsi polskiej i odbicie te go prooesu w literaturze i publioystyoe w okresie od XV do XIX w.
