Chemia ogólna
Elektrochemia i korozja
Elektrochemia – dział chemii zajmujący
się zjawiskami przebiegającymi z
udziałem prądu elektrycznego
1. Elektroliza
2. Ogniwa elektrochemiczne
3. Korozja i ochrona przed
Elektrochemia – dział chemii zajmujący
się zjawiskami przebiegającymi z
udziałem prądu elektrycznego
1. Elektroliza
1. KOROZJA
Potencjał elektrochemiczny
W wyniku
reakcji elektrochemicznych
przebiegających na
powierzchni
elektrody
metalicznej zanurzonej
w
roztworze
zachodzi
przemieszczanie się ładunków:
elektronów
wewnątrz materiału elektrody i
jonów
w elektrolicie.
Procesy te prowadzą do powstania
różnicy potencjałów
w
przestrzeni przyelektrodowej,
Elektrochemia – dział chemii zajmujący
się zjawiskami przebiegającymi z
gdzie:
E
0- potencjał standardowy,
R – uniwersalna stała gazowa, 8,31 J*mol
-1* K
-1T – temperatura bezwzględna,
n – ilość elektronów biorących udział w procesie elektrodowym,
F - stała Faradaya, 96 500 C,
a
Meaktywność jonów metalu.
Reakcje potencjałotwórcze
W przypadku, gdy reakcją potencjałotwórczą jest
równowaga między czystym metalem, a jego jonami w
roztworze potencjał metalu określa równanie Nernsta:
2H
+(1M) + 2e- --> H
2(g,1atm)
E
o redn= 0.0V
Standardowa
elektroda
wodorowa
Standardowa elektroda wodorowa
E=0,000 V.
Pomiar potencjału elektrody Zn/Zn
2+względem standardowej
Potencjał metalu
zanurzonego w roztworze
jonów własnych o aktywności
1 (mierzony względem SEW
w war. standardowych)
Metal Reakcja E0 , V Lit Li+ + e Li -3.045 Potas K+ + e K -2.925 Wapс Ca2+ + 2e Ca -2.870 Sód Na+ + e Na -2.713 Glin Al3+ + 3e Al -1.660 Cynk Zn2+e + 2e = Zn -0.763 Chrom Cr3+ + 3e = Cr -0.740 Żelazo (II) Fe2+ + 2e = Fe -0.440 Nikiel Ni2+ + 2e = Ni -0.250 Cyna Sn2+ + 2e = Sn -0.136 Ołów Pb2+ + 2e = Pb -0.126 Żelazo (III) Fe3+ + 3e = Fe -0.036 Wodór 2H+ + 2e = H2 (gaz) 0.000 Miedź Cu2+ + 2e = Cu 0.337 Rtęć Hg2+ + 2e = Hg 0.792 Srebro Ag+ + e = Ag 0.799 Pallad Pd2+ + 2e = Pd 0.830 Platyna Pt2+ + 2e = Pt 1.200 Złoto Au+ + e = Au 1.680
Pomiar potencjału elektrody Zn/Zn
2+względem standardowej
elektrody wodorowej (a) i elektrody odniesienia – nasyconej
elektrody kalomelowej NEK (b).
E
rów.Zn= -0.760 + (RT/2F) ln a
Zn2+E
rów.Zn= -0.760 + (RT/2F) ln a
Zn2+W ogniwie Daniella na
elektrodzie cynkowej
zachodzi reakcja utleniania
cynku:
Zn Zn
2++ 2e
.
Elektroda cynkowa jest więc
anodą.
Katodą
jest natomiast
elektroda miedziowa na
której zachodzi proces
redukcji:
Cu
2++ 2e Cu
.
SEM = E
K- E
A=
E
rów.Cu- E
rów.Zn=
1.100 + (RT/2F) ln (
a
Cu2+/
a
Zn2+)
E
ocell
= 1.10V
Zn --> Zn
2++
2e-Cu
2++ 2e- -->Cu
Redukcja – proces katodowy
Metal Reakcja E0 , V Lit Li+ + e Li -3.045 Potas K+ + e K -2.925 Wapс Ca2+ + 2e Ca -2.870 Sód Na+ + e Na -2.713 Glin Al3+ + 3e Al -1.660 Cynk Zn2+e + 2e = Zn -0.763 Chrom Cr3+ + 3e = Cr -0.740 Żelazo (II) Fe2+ + 2e = Fe -0.440 Nikiel Ni2+ + 2e = Ni -0.250 Cyna Sn2+ + 2e = Sn -0.136 Ołów Pb2+ + 2e = Pb -0.126 Żelazo (III) Fe3+ + 3e = Fe -0.036 Wodór 2H+ + 2e = H2 (gaz) 0.000 Miedź Cu2+ + 2e = Cu 0.337 Rtęć Hg2+ + 2e = Hg 0.792 Srebro Ag+ + e = Ag 0.799 Pallad Pd2+ + 2e = Pd 0.830 Platyna Pt2+ + 2e = Pt 1.200 Złoto Au+ + e = Au 1.680
Zn + 2 HCl = ZnCl
2
+ H
2
Cu + 2 HCl = CuCl
2
+ H
2
NIEPRAWDA!!!!
NIEDOSTATECZNIE
Cu + 2 HCl = NIE REAGUJE
Reakcje metali z kwasami
E
0Zn + CuCl
2
= ZnCl
2
+ Cu
Cu + ZnCl
2
= CuCl
2
+ Zn
NIEPRAWDA!!!!
NIEDOSTATECZNIE
Cu + ZnCl
2
= NIE REAGUJE
Reakcje metali o róznych potencjałach standardowych
E
0Ogniwa
paliwowe
KOROZJA
Korozja atmosferyczna
jest wynikiem działania dwóch czynników: wilgoci i tlenu. Przebiega głównie
z
depolaryzacją tlenową (redukcja tlenu)
,
rzadziej – szczególnie w
terenach uprzemysłowionych – z
depolaryzacją wodorową lub mieszaną
(tlenowo-wodorową)
ze względu na zawartość gazów – bezwodników
kwasowych takich jak SO
2w atmosferze.
Korozja atmosferyczna żelaza i jego stopów (stali) prowadzi do tworzenia
rdzy
, która jest mieszaniną tlenków Fe (II) i Fe (III). Można ją
przedstawić w formie odrębnych procesów przebiegających w
mikroogniwach korozyjnych :
A:
Fe – 2 e Fe
2+utlenianie
K:
O
2+ 2 H
2O + 4 e 4 OH
–redukcja,
Fe
2++ 2 OH
– Fe(OH)
22 Fe(OH)
2+ ½ O
2+ H
2O 2 Fe(OH)
3• Powłoki barierowe
– Oddzielenie metalu od
środowiska korozyjnego:
• Smary
• Lakiery, emalie
• Pokrycia plastikowe
• Pokrycia metaliczne cyna,
miedź, nikiel, chrom, srebro
• Protektory
– Pokrycie żelaza lub stopów
metalami aktywnymi:
• Cynk (galwanizacja)
– Połączenie z metalami
aktywniejszymi
(protektorami):
• Anoda ofiarna wykonana z
magnezu.
Jak zapobiegać korozji
Metody elektrochemiczne z
zastosowaniem zewnętrznego źródła
prądu:
•Katodowa (katodowe polaryzowanie
chronionego metalu)
•Anodowa (możliwa w przypadku metali
i stopów ulegających pasywacji)
Jak zapobiegać korozji
Modyfikacja środowiska korozyjnego
•Zmiana pH (roztwory wodne)
•Zmniejszenie wilgotności (korozja
atmosferyczna)
•Zmniejszanie zawartości tlenu
•Inhibitory
Elektroda elektrody, Potencjał VAg/AgCl Potencjał pary galwanicznej, VAg/AgCl Stal konstrukcyjna -0,740 0H18N9/Stal konstr. -0,728 0H18N9 -0,250,070 0H18N9/Zn -0,905 Zn -0,990
C Si Mn P S Cr Ni Mo Al Cu 0,24 0,035 0,53 <0,001 0,001 0,04 0,03 <0,002 0,04 0,09 Stal C Si Mn P S Cr Ni Mo Al Cu wspor-nik 0,12 0,62 1,65 <0,001 0,015 20,75 8,35 0,27 0,03 0,45 koryto 0,06 0,38 1,65 <0,001 <0,001 20,70 8,22 0,25 0,01 0,45