Beschrijving van de Provincie Zeeland: Behoorende bij de waterstaatskaart

BESCHRIJVING VAN DE PROVINCIE

ZEELAND

•

BEHOORENDE

BIJ DE

WATERSTAATSKAART

BEWERKT BIJ DEN ALGEMEENEN

DIENST VAN DEN

RIJKSWATERSTAAT

•

RIJKSUITCEVEJui DIENST VAN DE NEDBR1.ANDSCHE STAATSCOURANT l

'S-GRAVENHAGE - ALGEMEENE LANDSDRUKKERIJ

NADRUK ZONDER

Il'nIOUD

INLEIDING . . . . HOOFDSTUK I ZEEWATERKEERINGEN. Schouwen-Duiveland. St. Filipsland Tolen . . . . Walcheren . . Noordbeveland Zuidbeveland . Zeeuwsch-Vlaanderen HOOFDnTUK TI BEDIJKINGEN . . . . Schouwen-Duiveland. St. Filipsland Tolen . . . . Walcheren . . Noordbeveland Zuidbeveland . Zeeuwsch-Vlaanderen HOOFDSTUK m KANALEN EN WATERLEIDINGEN.

Kanaal door Walcheren . .

Kanaal door ZuidbCveland . . . .

HavenkanaaI van Goes .

Uitwateringskanaal naar de Wielingen. Kanaal van Sluis naar Brugge . . . Leopoldkanaal of Kanaal van Zelzate . .

Blz. 6 11-21 I I IZ 13 .14 Ij 16 18 49-j9 49 jO j I j I 13 14 3

Blz. Afwateringskanaal van de Leie . . . S4 Kanaal van Terneuzen naar Gent. . . , , Rijkswaterleidingen bewesten en beoosten het Kanaal

van Terneuzen naar Gent . 17

Westelijke Rijkswaterleiding . . . 17 Oostelijke Rijkswaterleiding . . . ,8 HOOFDSTUK IV CALAMITEUZE POLDERS . . . . HOOFDSTUK V ~<:r1l11E~ . . . 6.--67 Verdrag van Fontainebleau van 8 November 178,. 6. Tractaat van Londen van 19 April 1839. . . . 6. Tractaat van 's-Gravenhage van , November 184" 6. Tractaat van Gent van .0 Mei 1843 . . . 63 Overeenkomst van Maastricht van 8 Augustus 1843 66 Overeenkomst van 's-Gravenhage van 3 October 1851 66 Overeenkomst van Brugge van'4 Mei 187" . . 66 Overeenkomst van Brussel van 31 October 1879.. 67 Overeenkomst van Brussel van '9

Juni

189" . . 67 Overeenkomst van 's-Gravenhage van 8 Maart 190.. 67

HOOFDSTUK VI

ALGEMEE~ REGLEMEN11E~. . . 67--68

HOOFDSTUK VII.

POLDERS E~ Wll11ERSCHAPPE~. . . 68-116

Zie ook het aIphabetisch register op bladz. 1'7.

Schouwen-Duiveland. 71

St. Filipsland . . . 7'

Tolen . . . . Walcheren . . Noordbeveland Zuidbeveland . Zeeuwsch-Vlaanderen Blz. 75 80 81 86 96 145 UZ UZ UZ U} U} IZ} IZ4 119 119 uo uo uo uo IZO UI UI II8-u} 118 118 118 HOOFDSTUK VIII WATERSTANDEN . . BUITENWATBRSTANDBN Noordzee . . . Westerschelde . Oosterschelde . Eendracht Keeten . . Zandkreek Veergat . Hollandsch-Diep. Volkerak . . Zijpe . Grevelingen. . . BINNENWATERSTANDBN • Oostelijke Rijkswaterleiding Westelijke Rijkswaterleiding Linie of Passegeule . . . .

Uitwateringskanaal naar de Wielingen. Kanaal van Stoppeldijk . . . .

VER~J~G .

KAARTJE van de provincie Zeeland met indeeling van de bladen van de Waterstaatskaart . . . .

INLEIDING

Geen der provinciën van ons land heeft waarschijnlijk in de jongste tijden grooter veranderingen ondergaan dan Zeeland. Omtrent den toestand vóór

±

'300 is evenwel weinig met zekerheid bekend.

De Romeinen hebben slechts uiterst schaarsche berichten aangaande dit gebied nagelaten. Inhun geschriften wordt van duinen niet gerept. Toch schijnt in dien tijd langs de zeekust een duinformatie te hebben bestaan.

Op de noordwestkust van Walcheren hebben de Romeinen een nederzetting gehad, hetgeen door vondsten te Domburg en Westkapelle is aangetoond. Deze vindplaatsen liggen thans

±

200 m in zee.

De Schelde heeft in vroeger tijd met de Maas in verbin-ding gestaan. De naam van deze verbinverbin-ding, Striene, zou nog voortleven in de benamingen Strijen op Oud-Beierland en Oud Strijen, een polder op Tolen.

In de middeleeuwen had de Schelde haar uitmonding door de tegenwoordige Oosterschelde. In oude rentmeestersreke-ningen wordt vaak gesproken van "Zeeland beooster Scheld" en "Zeeland bewester Scheld". Met het deel beoosten de Schelde werd Schouwen, Duiveland, Tolen (oEhoe deze landen vroeger mochten heeten) bedoeld. Onder Zeeland bewesten de Schelde werd Walcheren met de Bevelanden verstaan.

Omstreeks 1400 liep bij Santvliet reeds een geul, genaamd de Honte, in. westelijke richting. Deze, de tegenwoordige Westerschelde, groeide geleidelijk in belangrijkheid en nam meer en meer de scheepvaart van en naar Antwerpen op.

De toestand van de provincie Zeeland in de '4de eeuw zal

reeds overeenkomst hebben vertoond met die van tegen-6

woordig. Waarschijnlijk zullenin verschillende deelen, zooals Zeeuwsch-Vlaanderen en Zuidbeveland meer wateren zijn geweest.

Weliswaar heeft na de '4de eeuw door verschillende over-stroomingen nog veel landverlies plaats gehad, zoo gingen bijv. de~denvan Saftinge en van Reimerswaal verloren, doch daartegenover valt ook aanzienlijke landwinst te melden. Belangrijke gebieden op Tolen, Sint-Filipsland, Noord- en Zuidbeveland en vooral in Zeeuwsch-Vlaanderen werden in den nieuweren tijd op de zee veroverd.

De eerste bewoners van Zeeland zullen zich gevestigd hebben in het oudere gedeelte van de provincie, d.i. het door de duinen beschutte gebied. Later' heeft de bewoning zich ook over het nieuwere gedeelte verspreid. Uit vele schervenvondsten blijkt, dat in de Iode eeuw Zeeland over zijn geheeIe uitgestrektheid bewoond was. .

Ter bescherming tegen overstroomingen hebben de bewoners vermoedelijk in de 8ste tot de 9de eeuw de zoogenaamde vliedbergen opgeworpen. Waarschijnlijk waren dit kleine heuvels, waarop geen bebouwing werd gevonden, hoofd-zakelijk bedoeld als vluchtplaatsen. Al spoedig is men evenwel begonnen met het maken van dijken en het is zeer waarschijn-lijk dat reeds in de 9de of Iode eeuw de eeuwenlange verove-ringstacht op de zee in Zeeland een aanvang heeft genomen. De aanleg van de eerste bedijkingen is volgens Dr. BEEKMAN vermoedelijk uitgegaan van de kleinste landelijke gemeenschap-pen, die het meest direct door het water bedreigd werden. Het beheer over deze dijken berustte bij de dorpsbesturen. Op het laatst van de I,de of in het begin van de '4de eeuw ontstaan evenwel afzonderlijke dijkbesturen. De Graaf stelde toen algemeene dijkbesturen in voor de oude kemen vim

0,'0 à 0,'0 m boven den gemiddelden hoogwaterstand was. Na de bedijking kon bij eb de loozing van water voldoende geschieden. Door inklinking en bodemdaling zijn enkele van de oudste deelen der eilanden zoo laag komen te liggen dat geen voldoende afwatering meer kan plaats vinden. Voor andere polders werd de afwatering bemoeilijkt door ver-zanding van de suatiegeulen. In beide gevallen is men in den laatsten tijd tot het stichten van bemalingen overgegaan. Dit is nog in de hand gewerkt door de hoogere eischen welke de landbouw is gaan stellen, zooals lageren grondwaterstand en betere beheersching van het polderpeil.

Tegenwoordig wordt ruim 66000 ha van het Zeeuwsche

poldergebied bemalen.

Oorspronkelijk ontstond in Zeeland bij iedere nieuwe bedijking een nieuw ambacht. Bij het bestuur van dit ambacht berustte ook de zorg voor de afwatering.

Latere bedijkingen werden in den regel vereenigd onder een gemeenschappelijk ambachtsbestuur, maar toch kteeg gewoonlijk elke bedijking een afzonderlijk beheer.

Toen de algemeene dijkbesturen werden ingesteld, werden deze ook belast met de zorg voor de afwatering in hun gebied.

In die deelen van Zeeland, waar geen algemeene dijkbe-sturen werden ingesteld, is de verzorging der afwaterings-belangen steeds behattigd door meestll! kleine lichamen, eerst de ambachten, later de hieruit voortgekomen polders. Het kwam veelvuldig voor, dat door den aanleg van een nieuwe bedijking de achtergelegen polder door deze bedijking zijn afwatering moest vinden. Ookinandere gevallen had men vaak voor een goede afwatering elkaars hulp noodig.

Hoe werden nu de belangen der afwatering, welke betrekking hadden op meer dan één polder behartigd? Meestal werd een

oplossing gevonden door het sluiten van een suatieovereen-. komst. Dat het tot stand komen of de herziening van een dergelijke overeenkomst, vooral wanneer de verschillende polders niet dezelfde belangen hadden, soms groote moeilijk-heden opleverde laat zich begrijpen. Deze gang van zaken heeft erdan ook mede toe geleid, dat de afwatering in groote gebieden zeer ved te wenschen overliet.

Inden loop van deze eeuwishierin ved verbetering gebracht door de oprichring van uitwateringsWllterschappen. Deze waterschappen zijn belast met de zorg voor de afwatering van een gebied dat zich in den regd over een groot aantal

polders uitstrekt. .

HOOFDSTUK I

ZEEWATERKEERINGEN

SCHOUWEN-DUIVELAND

DE WATBRJ<EERING WORDT GEVORMD DOOR DUINEN ÉN

DIJKEN. Zij beslllat uit:

de duinen van den polder Oosteren ban van Schouwen, aan de zeezijde geheel en aan de binnenzijde, van de grens tusschen de polders Westerenhan van Schouwen en Oosterenban van Schouwen, noordoostwaarts over een lengte van r683 m in onderhoud bij het Rijk;

de duinen en den dijk van het waterschap Schouwen (noord-zijde) in onderhoud bij dit waterschap, met uittondering van den dijk om de haven van Scharendijke, die in onderhoud is bij de gemeenten Duivendijke, Ellemeet en Elkersee ge-zamenlijk en van den dijk om de haven van Brouwershaven, die in onderhoud is bij de gemeente Brouwershaven;

den dijk van den Borrenbroodpolder, van het waterschap Nieuw Bommenee, van oen Zonnemerepolder, van den Drei-schorpolder, van den Nieuwe of Jonge polder van Dreischor, van den Dreischorpolder (afsluiting van het Dijkwater), van den Adriana-Johannapolder, van den Jongepolder, van den Nieuwe Veerpolder, van den polder Vierbannen van Duiveland (noordzijde) en van het waterschap Ooster en Sïr-Jansland (noordzijde),. alle in onderhoud bij de betreffende polders en het betreffende waterschap;

den dijk van het ca1amiteuze waterschap Bruinisse,in onder-houd bij het waterschap voor het bestuur en beheer der water-keering van het ca1amiteuze waterschap Bruinisse, met

zondering van de dijken om de vluchthaven in den Stoofpolder en om de tramweghaven te Zijpe, die in onderhoud zijn bij het Rijk;

den dijk van het waterschap Ooster en Sir-Jansland (zuid-zijde), van den polder Vierbannen van Duiveland (zuidzijde) en van het waterschap Gouweveer en Zelke, in onderhoud bij de betreffende waterschappen en den betreffenden polder; den dijk van het waterschap Schouwen (zuidzijde), in onder-houd bij dat waterschap, met uitzondering van de havendijken van Zieriksee, die in onderhoud zijn bij de gemeente Zieriksee, de havenhoofden van Zieriksee en de voorgelegen onder-zeesche oeververdediging in gemeenschappelijk onderhoud bij het waterschap Schouwen en de gemeente Zieriksee, de dijken om de haven van Schelphoek in onderhoud bij de gemeenten Serooskerke, NoordweIIe en Renesse gezamenlijk en de dijken om de haven van Burgsluis, in onderhoud bij de gemeente

HaarDstede; •

den dijk en de duinen V'!Oden calamiteuzen Burg- en West-landpolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkee,P9g van den calamiteuzen Burg- en

Westlandpolder ~ .

-de duinen van aen pol-der Westeren ban van Schouwen, in onderhoud Jjij wen poldér.

ST.-FIUPSLAND DE WATEIlKEERING bestaat uit:

den dijk van het waterschap Rurnoirt in onderhoud bij dat waterschap, met uitzondering van het gedeelte van de zeeweering van den -wi!1empolder, grenzende aan het tram-wegemplacement, dat in 'onderhoud is bij het Rijk;

de dijkenv=het waterschap Prins-Hendrikpolder, waarvan

de noordelijke dijk in onderhoud is bij het waterschap en de zuidelijke bij het Domeinbestuur;

de dijkenv= den Henriëttepolder en van den Oude polder v= St.-Filipsland in onderhoud bij die polders.

TOLEN DE WATERKEI!RING bestaat uit:

den dijk van den Johanna-Mariapolder,v=den Sluispolder, v= den Hollarepolder (noordzijde), v= den v= Haaften-polder, van den Hollarepolder (oostzijde) en van het waterschap Oud-Vosmeer, alle in onderhoud bij de betreffende polders en het betreffende waterschap;

den dijk v= het waterschap De vrije polders onder Tolen (oostzijde) in onderhoud bij dat waterschap, met uitzondering v= den buitendijk der stad Tolen, die in onderhoud is bij de gemeente Tolen; .

den dijk van den Deurloopolder, van het waterschap De vrije polders onder Talen (zuidzijde) en v= het waterschap Poortvliet, in onderhoud bij -den betreffenden polder en de betreffende waterschappen;

den dijk v= het calamiteuze waterschap Scherpenisse, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van het calamiteuze waterschap Scherpenisse;

den dijk van den polder De Houwer, in onderhoud bij dien polder;

den dijk v= het waterschap St.-Maartensdijk (zuidzijde), v= den Muiepolder, van het waterschap St.-Maartensdijk (zuidwestzijde), v= den Nieuwe Annex-Stavenissepolder en v=het waterschap Stavenisse,inonderhoud bij de betreffende waterschappen en de betreffende polders;

den dijk van de calamiteuze polders Oud-Kempenshofstede en Moggershil, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van de calamiteuze polders Oud-Kempenshofstede en Moggershil;

den dijk van het waterschap St.-Aon.land, in onderhoud

bij dat waterschap; .

den dijk van den calamiteuzen Susannapolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den calamiteuzen Suzannapolder en

den dijk van de haven van St.-Annaland, in onderhoud bij het waterschap St.-Annaland.

WALCHEREN

DE WATERKEERJNG WORDT GEVORMD DOOR DUINBN EN

DIJKEN. Zij bestaat uit:

den Westkapelsche Zeedijk, de duinen en den dijk van den polder Walcheren (noordzijde) tot de stad Vere, alle in onder-houd bij den betreffenden polder;

de wallen of zeemuren, havendijlf:en en schutsluizen te Vere, in onderhoud bij het Rijk;

den dijk van den polder Walcheren (oostzijde), van den Oranjepolder, van den Wilhelminapolder, van den Elisabeth-polder, van den SuzannaElisabeth-polder, van den RapenburgElisabeth-polder, van den Nieuw- en St.-Jooslandpolder (oostzijde), van den Bijleveldpolder, van den Nieuw- en St.-Jooslandpolder (zuid-oostzijde) en van den schorerpolder, alle in onderhoud bij de betreffende polders;

den dijk en de duinen van den polder Walcheren (zuid en zuidwestzijde) tot den Westkapelsche Zeedijk, in onderhoud bij den polder Walcheren, met uitzondering van de

dijken, havenmuren en schutsluizen van het kanaal door Walcheren, en de zeemuren van Vlissingen, die bij het Rijk in onderhoud zijn.

NOORDBEVELAND DB WATERKEERJNG bestaat uit:

den dijk van den calamiteuzen Jakobapolder (zuidoostzijde), van den calamiteuzen Onrustpolder, van den calamiteuzen Jakobapolder (noordzijde) en van den calamiteuzen Anna-Frisopolder, in onderhoud bij het waterschap voor het be-sturen, beheeren en bekostigen van de zeewering en oever-derdediging van de calamiteuze polders Onrust, Jakoba en Anna-Friso;

den dijk van den Mariapolder en van den Torenpolder, in onderhoud bij de betreffende polders;

den dijk van den calamiteuzen Vlietepolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den calamiteuzen polder Vliete;

den dijk van het waterschap Oud- en"Nieuw-Noordbeveland, in onderhoud bij dat waterschap;

den dijk van den AItekleinpolder, in onderhoud bij dien polder;

den dijk van den calamiteuzen Leendert-Abrahampolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den calamiteuzen Leendert-Abrahampolder; den dijk van den Katspolder, in onderhoud bij dien polder; den dijk van den calamiteuzen Jonkvrouw Annapolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den calamiteuzen Jonkvrouw Anna-polder;

den dijk van den Adriaanspolder, in onderhoud bij dien polder;

den dijk van den Stlldspolder,inonderhoud bij dien polder, met uitzondering van het gedeelte langs den spuiboezem, dat in onderhoud is bij het water:;chap Stllds c. a.;

den dijk van den Adriaanpolder, van den Willem-polder, van den Soelekerkepolder (zuidzijde), van den Spiering-polder, van den Soelekerkepolder (zuidwest- en noordwest-zijde) en van den Heerjanszpolder, alle in onderhoud bij de betreffende polders.

ZUIDBEVELAND

DE WATERKEERING beStllat uit:

den dijk van het waterschap De Breede Watering bewesten Ierseke (noordzijde), in onderhoud bij genoemd waterschap, met uitzondering van de dijken langs de toe1eidingskanalen naar de sluizen teWemeldinge, dieinonderhoud zijn bij het Rijk; den dijk van den Molenpolder, van den Nieuw-Olzende-polder, van den St.-PietersNieuw-Olzende-polder, van den NieuwlandeNieuw-Olzende-polder, van den Karelpolder, van den Oostpolder, van den Stroo-dorpepolder, van den Tweede Batpolder en van den Eerste Batpolder (noordwest- en noordoostzijde), alle in onderhoud bij de betreffende polders;

den dijk van den Krekerakpolder (noordzijde),inonderhoud bij het Rijk;

den dijk van het waterschap Hogerwaardpolder, van den Anna-Mariapolder, van den Völckerpolder, van den Krekerak-polder (zuidzijde), van den Eerste BatKrekerak-polder (zuidoostzijde) en van den Reigersbergschepolder, alle in onderhoud bij het betreffende waterschap en de betreffende polders;

den dijk van den calamiteuzen Zimmerma.npolder,in onder-houd bij het waterschap voor het bestuur en beheer der water-keering van den calamiteuzen Zimmerma.npolder;

dendijkvan den Emanuelpolder, van het waterschap Waarde, van het waterschap Kruiningen en van het waterschap De Breede Watering bewesten Ierseke (zuidzijde), alle in onder-houd bij den betreffenden polder en de betreffende water-schappen, met uitzondering van de dijken om de zijhaven en langs de toeleidingskanalen naar de sluizen te Hansweert, die in onderhoud zijn bij het Rijk;

den dijk van den calamiteuzen Willem-Annapolder, in

onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den calamiteuzen Willem-Annapolder; den dijk van het waterschap Oosterzwake, van den Boone-polder, van het waterschap Hoedekenskerke, van het water-schap Baarland en van het waterwater-schap Ellewoudsdijk, alle in

onderhoud bij de betreffende waterschappen en den be-trdfenden polder;

den dijk van den calamiteuzen Borselepolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beh= der water-keering van den calamiteuzen Borselepolder;

den dijk van den Van Citterspolder, van den Zuidkraaiert-polder, van den ]acobZuidkraaiert-polder, van den NoordkraaiertZuidkraaiert-polder, van den Schengepolder, van den Westkerkepolder (zuidzijde), van den Egbert-Petruspolder, van den Westkerkepolder (noordzijde), van den Westerlandpolder, van het waterschap Oud-Wolfaartsdijk (westzijde), van den Zuidvlietpolder, van het waterschap Oud-Wolfaartsdijk (oostzijde), van den Oost-nieuwlandpolder en van den Wilhelminapolder (noordzijde), allein onderhoud bij de betreffende polders en het betreffende waterschap;

den dijk 'van den' calamiteuzen Oostbevelandpolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheet der waterkeering van den calamiteuzen Oostbevelandpolder; den dijk van den Wilhelminapolder (oostzijde), in onderhoud bij dien polder, met uitzondering' van ,de steenglooiingen op de wederzijdsche beloopen der buitenhaven van het kanaal naar Goes, die door de gemeente Goes worden onderhouden.

ZEEUWSCH-VLAANDEREN

'DE wATERKEERING WORDT GEVORMD DEELS DOOR EEN

DUINENREEKS VAN GERINGE AFMETINGEN (SOMS IN WEZEN EEN ONDERGESTOVEN ZEEDIJK) DEELS DOOR .DIJKEN OF DOOR BEIDE ACHTER ELKAAR. Zij bestaat uit:

den dijk van den Willem-Leopoldpolder, in onderhoud bij dien polder;

den dijk en de duinen van het waterschap Kadzand, in onderhoud bij dat waterschap;

de duinen en den dijk van het waterschap der Sluis aan de Wielingen met de daarin gelegen suatiesluis, in onderhoud bij dat waterschap;

de duinen van het waterschap Kadzand, in onderhoud bij

dat waterschap; .

de duinen van den Vlamingspolder, de duinen van den Tienhonderdpolder en de noordelijke dijk van den Herdijkte Zwartepolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer van de waterkeering van het calamiteuze waterschap Tienhonderd en Zwarte;

den oostelijken dijk van den Herdijkte Zwartepolder, in

onderhoud bij dien polder; .

den dijk van den Zwarte Polder, in onderhoud bij het

waterschap voor hét bestuur en· beheer van de waterkeering van het calamitelrie waterschap Tienhonderd en Zwarte;

den dijk van den Nieuwehovenpolder, in onderhoud bij het waterschap Groote St.-Anna en Nieuwehoven;

den dijk van den calamiteuzen Adomispolder met dedaaraan

aansluitende duinen, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den calamiteuzen polder Adomis; .

de duinen en dijken vóór den Baanstpolder, den 's-Graven-polder, den Oeijhemspolder en den Kleine 's-Graven-polder, in onder-houd bij het waterschap Groede en Baanst;

de duinen en dijken vóór de polders Oud- en Jong Breskens, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van het calamiteuze waterschap Oud- en Jong Breskens, behoudens een gedeelte bij Nieuwe Sluis ter weerszijden van de uitwateringssluis, de z.g. Groedsehe kil, dat met die sluis inonderhoud is bij het waterschap Groede en Baanst; den dijk van den Elisabethpolder, van den Voisepolder en van den Klein-Baarzandepolder, in onderhoud bij het water-schap Groot- en Klein-Baarzande;

den dijk van den Nieuwe Havenpolder, in onderhoud bij dien polder;

den dijk van den calaruiteuzen Hoofdplaatpolder en dien van den calamiteuzen Thornaespolder, ii>. onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van de calamiteuze polders Hoofdplaat en Thomaes, behoudens een gedeelte bij de uitwateringssluis tusschen de dijkpalen 8 en 9, n.I. de oostelijke leidijk dér uitwateringsgeul, van den zeedijk tot den inlaagdijk en de uitwateringssluis zelve, welke in onderhoud Zijn bij het waterschap voor de uitwatering door de sluizen bij Nummer Eén in den Hoofdplaatpolder;

den dijk van den Paulinapolder, van den Elisabethpolder, van den Koninginnepolder, van den Angelinapolder, van den Van Dunnépolder en van den Clarapolder, alle in onderhoud bij de betreffende polders, behoudens een gedeelte bij de uit-wateringssluis liggende in den zeedijk van den Elisaberh-polder (Biervliet), welke in onderhoud is bij het waterschap voor de uitwatering der polders te Biervliet;

den dijk van den Kleine lsabellapolder, in onderhoud bij het waterschap Groote en Kleine Isabella;

den dijk ter lengte van 9" m, waarin gelegen de Isabella-sluizen, in onderhoud bij de lsabella-watering;

den dijk van den Groote Isabellapolder, in onderhoud bij het waterschap Groote en Kleine Isabella;

den dijk van den Dijckmeesterpolder, van den Kleine Stellepolder, van den Mosselpolder, van den Stad-Filippine-polder, van den KanaalStad-Filippine-polder, van den Van-Wuijckhuijse-polder, van den Loozepolder en van den Kouden Polder, alle in onderhoud bij de betreffende polders;

den dijk van den Lovenpolder, in onderhoud bij het water-schap Loven en Willemskerke ;

den dijk van den ca1amiteuzen Nieuw-Neuzenpolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van den ca1amiteuzen Nieuw-Neuzenpolder; de Rijkswaterkeering met sluizen in Neuzen, in onderhoud bij het Rijk;

den dijk van den Noordpolder, in onderhoud bij dien polder;

. den dijk van den ca1amiteuzen Serlippenspolder, van den ca1amiteuzen Nieuw-Otenepolder, van den calamiteuzen Mar-gretapolder, van den ca1amiteuzen Kleine Huisenspolder en van den ca1amiteuzen Eendrachtspolder, alle in onderhoud bij 10

het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van de c:aJamiteuze polders Serlippens, Nieuw-Otene, Mar-greta, Kleine Huisens en Eendracht;

den dijk van den Hellegatpolder, in onderhoud bij dien polder;

den dijk langs het afwateringskanlllll van Stoppeldijk, in onderhoud bij het waterschap Stoppeldijk c.a.;

den dijk van den Ser Arendspolder, van den Hoogland-polder en van den NijsHoogland-polder, in onderhoud bij hetwaterschap De vereenigde polders van Ossenisse;

den dijk van den Molenpolder, van den Kievitspolder, van den Petkpolder, van den Noorddijkpolder en van den Wilhelmuspolder, in onderhoud bij het waterschap voor het bestuur en beheer der waterkeering van het c:aJamiteuze water-schap Walsootden;

den dijk van den Kruispolder, van den Kleine Molenpolder, van den Melopolder, van den van AJsteinpolder, van den Koningin-Emmapolder, van den Prosperpolder en van den Hertogin-Hedwigepolder, alle in onderhoud bij de betreffende polders.

HOOFDSTUK 11

BEDIJKINGEN

Jau van: SCHOUWEN-DUIVELAND ADaIANA-}OfL\NNAJlOLDlUl • • • • AL~LDBa• • . . . . BLOOts llNOuJ>.Bo"""""" (Wp) , bedijking ' 18 73 IH .t ~ V.llk' over· bcrdijking Itrooming

10

IS".,

/<;

30

,680 -I-/,r. u

JU1van:

over·

bedijking _strooming hetdijking

Boa.JlBNBtoODPOLDIUl Y.I<)I 1681 171' 17%' Bl.t1INDSBPOLDBll

..

_'467 16b BuaG- BN WESTLANDJIOLDEJl

•

ÛDISTOJ'PJlUoLDU. • lv6ór 1477 16h 171.

.1."

]7 1 ' 1808 DKIlDCHOU'OWIUl • I P;t8l1-DIJIWATZUOLDD.. _'899 GALGBI'OLDJ!a.. • ,611 171' 1808 lb., G1!ZST·OP WII.Lm{-GIJZBNPOLDEll vóór 1477 1682

,.,

~ 1808 GooIUNS--N.JEUWLANDPOLDEI. •

..

_'"8 ,808 GouwzvtuluoLDU.

..

]618 ... " JbJt. GR.OOT BBn'BWAAllDBPOLDEll • 1614 \- 168%

-G..OOTB EN K1.m:NB.BIu:mt.BNPoLDEll. oogevcer '4"P GROOT ST.-]ACOBSPOLDD. _{• ]487} 1681 171' 1₇20 1808 th, JiENuIhTmooLDRIl. 1814 ]ONGEPOLDBR. • _{17 10} 171' iCmrtPoLDBll 1 71' 1710 Kt.JuNilnnlwA.UDllPOLDU. 1646"- r68.t KrJItUITPOLDU .

...

1"0 1681 11

Jaar van:

bedijking

I.~

I

_b=lijkiog

MAA.a:1.ANDIoLDEll.

. .

.

. . .

ol.,{3l.

NIEUW llOloOOINllB (PoLD")

,'1

1

""""

NIEUWE OP JONGBI'OI..DU. VAN' DIUDSCHOIl

'760'\. OP BJ!:LDU. • .808 NIEUWB OP SOUNNAJIOLDD. 183!. NIEUWB VBBDOLDU. 1892. Nmow-NATEUPOLDEa . ~~ .808

-11

11. NOOllDIUlNDtJW1"AHDPOLDBll. vóór ~603 ]682 1₇1₄ 17104-171' 1808 18.., NOOllDGOlJWEPOLDRIl _{'l74 "-} 1808

ÛOSTJ!J..BN:BAN VAN ScHOt7WBN (PoLDa)

ÛOS'maLANDPOLDEA. 'lHl( 113° OuDs NIE'tJWLANDPOLDJUl ScHOUWEN' (POLDBa) ]'70 16b 1_7]' th, 51&-]ANSLANDPOLDER. 1

_3°'

16h ST.-].u:OBSPOLDBR. • 16"0 1808 V.lno IhS

ST.-JEllOEN OPB~A),(pQLDBIl ]13° -ft

'IJ

]630 1682. 1₇₁ '-ST.-JOOSTPOLDSa. vóór tBO STOOPPOLD8Il • 16u 1808 VEUUNDBWANPOLDEI.. _'489~ 171' tb, z~

Jau van:

OVet-hczdijking bedijking

Ittoomiog

VlD. BANNEN VAN Dtnvm..A.ND (PoLDn) vóór 12061 WJSSTUEN:JAN VAN ScHOUWEN'(PoLDD.)

Zm..u:PoLDD. .. tuaaehcn 1610en16'0

ZoNNzw:u..zPOLDn . ~",,·t 1808

ZumHJ.NllR1WLANDPOLDBIl BIJ

BJ.OUW!lU-I~~\

HAVJ!N • _'+11

,

~POLDE& Iwec:hen I"O~ eq 146~ 1671 /.,~)... 16b 1 72.0 ST.-FILIPSLAND

Inhet jaar.884 wen! SL-FilipslaDd door den S1aaItdam met Noordhr2ban. vcr-boodcn.

AJ:LULUri WlSSEPOLDll1. ]934

ANNA-JACOBAPOLDEa. ₁₈₄₇

HBNu!TrBPoLDEJl. _'776

KJ...umasPOLDEll. 1847

OunsPOLDBil VAN ST.-FILIPSLAND _]64'

PaINS-IiBNDIUKPOLDEJ. . _'908 WlLLBJ,(J()LDBIl. .8,9 1862- •86, •86, .864 .88, .884 TOLEN ANNA- VOSDIJDOLDBR. . _'471 16b BAAllSDIJJCPOLD8Il • vermoedelijk

1'0'

1682 .808 B.u.'1'BIJr,(EJSTP(LDEI. . vóór 14]] 182.1 BammENVLlllTPOLDBll

,,60

14

. - : : - - - _._-bcdijlcing Jaar van: over-heldijlcing sttoomlng BacmooLDn. 1400 1671 1404 16b DALmlPOLDIl.I.. Il64 1671 168> 1906 Datra.tooI'OLDD. Il7l 1671 168% 16s6 1690 171' 1808 1809 tb, GED.numAPOLDEIl .

. . .

.

.

1.94 171' I80S 181,

GROOT- EN KLEIN LANDBEENSPOLDElL 1,,6 I6b

lb.,

Hm.u.PoLDlUl • 1J16 I"a

]682.

t7.zt

HOLl.,uJ!POLDEa. IS.l

Hoow1laPoLDEk(Os) 18u

JOHANNA·MAIUAJIOLDER. IS60

KBaDtPOLDEIl. 1410 I6b

1906

KL.v.s-VAN'-STB8LA.NDPOLDBIl ongcveet

uS, 1671

L8GUITPOLDEA I.ll I6h

172.0

t7U •loS 1906

Jau van: over-bcdijlcing strooming het<lijkiog M.u.GA1ETAPOLDU

...

.6,6 I6b 171' .808 MA1LuoLDD. '107 Ib, MmC.8LLANDPOLDU . vóór 1310

MOGGBUHILPOLDIUl • _helft tnO

Ise eeuw .660 17 1J MOLENPOLDBk

.

.

1'%0 171' .808 112,

MUIEPOLDEll Kort TOOt

1'U 1682. 171' .808 t808 NIBUWlI ANmx-STAVBNISSEPOLDEll 1₇₃₁ NJ:BUW1S VI.1JlU!1lGEPOLDlUl . _'746

."0

.808 NlBUWE ZUIDMOBRPOLDlUl . .6,9 171' NIEUW KEWPENSHO~EPOLDEIl • NlBUWLANDPOLDBR. "

.

vóór I4II NJEUWMAAaT8NSDIJDOLDBll. Nmuw-STRIJBNPOLDBR. . 1₃10 .894 NOORDPOLDBIl .,69 tnO

ÛOSTVRIJ.BERGB POLDBR.. _{'199 161'}

1682 1 71' 1808 ÛtlDI!LAND!"'LDD. (ST.-ANNALAND) '476 16b. OUOELANDPOLDD.. (ST.-M.uaTENSDIJII:) 1808 OuDs ZumWOEll.POLDBil • OuD-K.moBmHOPSTEDEPOLDEil. _1.19 z6

Jaar van: bcdijlèng

I

0 . . .• _hcrdijlèng stroomiog Otm-KIJnrITPOLDEB. . 14H 1681 171' 1720 17u ,808 '906 ~TRI]BNPOLDER. • 1220 OuD-VOSMEBaPOLDBIl 1411 ,6h 17 1' ,808 '906 PEu~LDIlJ\ • ± 1400 1681 PLt1IIO'OTPOLDlUl _'1l6 16b 1808 182, POORTVUET EN JoLU.LANDPOLDBIl vóór uu ~LDD. vÓÓr 1411 PurnoLDD.. _{± '400} RAVENSOORDPOLDER. _'47l R..uER.mJPOLDER. _'439 ROOLANDPOLDEll. 14CccUW 1671 16b ScH.U:E&.LOOPOLDEll

.

.

. vóór uu _'316 16b ScHlUlPENlSSBPOLDBR. . vóór uu ,64l 167 1 17 1'

SLoUBB.K.OORNPOLDBa (WP.OuD-VOSlOEa) _{I414 'l 8l}

16b 171' 17U

Jaar van: over· bedijking strooming herdijking ,8oll ,!j06 SLAJI;BU.OOIlNJlOLDBJ. (WP. ST.-MA.u.T8NSo. DIJIt) _'494 1681 '771 ,8oll t81, SUJlSPOLDD '877 StlA.ALZl)JlOLDmL.

1'0'

I6b ,808 181, STAVENISSEPOLDBR. . _'199

,66,

1682 SUZANNAJlOLDD . ₁₆₇₀ 1681 171' ,808 '906 UITER5TE-NlBUWLANDPOLDBR. . 143~1441

VJoN liA.APTENPoLDBR IS'1

VOGELZANGPOLDEIl ,,68 1681 ,808 ,!j06 Va.OOWlIiBLIJAPOLDBIl. vóór 13" ,!j06 VIJPTIENHONDEllD GEWBTENPOLDER. . 1220-1223 _1'98 161₃ 1671 1681 WI!STVUJBDGI POLDBIt

.

..

1₁₉₈ 161' 16b. 1808 28

•

~wn .

WALCHEREN

In het jaar1871 wetd Walcb=ndootden dam door het Slee met Zuidbeftlalld

verbooden. BAUADOTSPOW:u. . BEEXSHoUJOOwn. BooNEPOLDEIl. • • BIJLEVELDPOLDEIl • CHIlISTIAANPOLDBIl CLAsINAPOLDEil . . DoKPOLDEIl. • . . Eus.uBrmoLDU. GmlnmoWEil . GoEDEPOLDEIl. . HOUWEUOLDEIL. JOHANNAPOLDmt . KATJ'mIOWEil

Dc2epoldtt is ontstaan door aanleg van een inlaagdijk in . . . • . MIDDBLBUIlGSCHBPOLD~. MOLENPOLDEIl (AIlNIDWIDEN). MOLENPOLDEIl (NIEUWLAND) MOIlTIEllEJIOLDEJl • • • NIEtJWEltXEIl~LDmt. . • NIEU'W- YST.-JOOSLANDPOLDD . . . • . Jaar

vah:

OVtt-bedijking _strooming betdijking

113° 171' 1808 lb, vóór 1'2.4 VÓÓ1' 1300 ,.. VÓÓ1' 1300 18H ~ 179:1 1660 1891 VÓÓ1' 1300 ( , '! 16:13 -. 177° ,. _16:14 t...v-~JIl.A>~1l 16#

"

,

1661

...

1808 1671

27

167:1 1846 ~ 1661 )C 16b 16b I~ 17°' 11107 11107 1671 I- InO ₁₇₇₇ 29

Jaar van:

bc<Iijking

I...:~

I

bctdijking

NooJU>2JlNIBUWLANDPOLDmt vóór 1300

ÛOS'rnNmUWI.ANDPOLDBa. 0

,

J

l'

OllANJ8POLDBll . .618 ,c.

ÜIl.ANJDOSCHPOLDB:I. ~

OtmEHAVENPOLDU _{Jl29 '"}

OunB MmOBLllUllGSCRB HAVEN' _{'908 (}

~ST.-JOOSLANDPOLDn ]631 ( RA1"ENBUllGPOLDEil. ]671 _J 17}0 _{'71 6} .808 .BoB ScHOU1U'OLDBa • 1860'A. SUUNNAPOLDD. . _'766 t V&OUWEPOLDBll . vóór 12.99 WAAIENBUl.GPOLDEIl . _{.668 ~} .BoB WALCHEUN(powu) . '1 WBLZINGEPOLDEll

Deze.polderisontstun dOOfunlegvan

een inlugdijk in .,.6 ~ 1'2.7 1681 WIl.HBI.KINAPOLDER. • 1792. I( NOORDBEVELAND ADlUAANSPOLDBR 17 18 ALTEE.LBlNPOLDEJt • L 1610

·906

.ANNA~FIUSOPOLDBl\ 1₇₄₁

..w

FIlEDBlUK:SPOLDER. • 1639-1641 GUllSDI)JC.POLDBR . ~ _.668 1808 1bE.JlJANSZPOLDBIt. • _{'697 .808} jAIOIliAPOLDEA _'769 .808 ]ONXnOt1W ANNAPOLDlUl 1_{12.1 .894 .894} K.uDENS NIBUWLANDPQLDBI.

8?

_.670 30

Jaar van:

over-bedijking _strooming berdijking

:IC.uoDLANDPOLDJm • ~ 16,8 KATSJIOLDEll 1688 1.EENDUT·A1aIl.AHAKP()LDBI. . _18B .MAu.uoLDEil. ₁₇₁₉ Nmrw-NoollDDVBLANDPOWBa. .

Is

16.6 ÛNl.tJSTlIOLD:D. ₁₈₄₆ CJosnoowu 1686 OuD-KoaTGENEJIOLDEl\ •

,

₁₆₆₇ ÛU1>NOOIlDBBVELANDPOLDD. . _1'98 RJ:noLDB:I. • 1 71' Som ErU&:EPOLOEIl 1818 SPID1NGPOLDD • 18,6 STADSPOLDBIl . 1684 1808 TOaENPOLDEI. . 1697 1808 VLIBTIlPOLDEJl 1687 WESTPOLDEll 1686 Wt.LLEW-ADIUA.ANPOLDU.. . 1₇₄₈ 1808 WII.LEKPOLDBI. • t77t 1808 18S, WIS~LDEB. I( 16'2 ZUIDBEVELAND

Inhet jaar 1867werd Zuidbeve1and door

een dam. gelegddOOfhet Krekerak. met Noordbrabant verbonden.

ANxEvEllEJl()LDEIl • ,,61 1808

ANNA-MA1uAPoLDBIl . 1897

BAAJlLANDPOLDEI. • 1_51°

BAAlU.ANDS'TELLBLDEIl Ise eeuw

BL.AZEKOPPOLDJl& tBt

!looNE>bwu . Ib,

J... ....,:

bcdijldo8

I...:~

I

_bet<fijkmg

BoUJlLE (Pow...).

.

. 16t6

BIlJlEDB WAT1IIUNGBllWl!STI!Nlu.sEo(In)

BllOm>ER.-EN' ZVSTBIlJOI..D.D _18'4 1862

Bu1t.ENPoLDEI.. vóór "30 t6b.

t808

CALANGEPOLDER. venneldlW'

DAllESPOLDBll. ISS,

DlUEWEGENPOLDER. vóór tHI

EmlSTE BATPOLDEJl IS,6 190'1 1906

EGl!IBllT-PBTaUSPOLDEa. • IS,6 • I86~ ~

Eu.EwoUDSDJjK: (POLDEll) ₁₁₉₆ 180S tb, EwANtJELPOLDn IS64 EVEIlINGENPOLDEIl.

1'9'

I6b 1808 Ih, FIEJ.NISPOLDBlt FaJ!.DEAJCUSPOLDD FaBDElUUPOLDEJl • t8p

GoEscHE PoLDER. • IBt 180S

GI.OOTE R.E:z:NounoLDBlt. • t4C eeuw

fuVENTJB VAN B~GEPOLDEI. ₁₇₁₇

H!mR.ENPoLDEll • 1649 HuR.-GEBllTSPOLDBR. • venneld 14" HJmll}ANSPOLDB& _1'97 HOEDEKENSUllXE (POLDBR) t808 182.' HOGBIlWAAIlDPOLDBR. 1₉11 1₉1₄ HOLLBJlOLDEll • vóór

.,St

1404 1₄1₄ HOLLES'l'ELLEPOLDEll • tJP HOGOPOLDu' •

..

1411-1 472-31

Jaar= :

over-bedijking _strooming herdijking

JACOBPOLDHR • ,s16

JAN-VIE1lLOOSPOLDBJl '411

1472

K.AAUPOLDBIl •

KAIreRPoLDBR I4e eeuw

ICANBm.PoLDBR 14'2-1472

KARELPOLDEll • 1878 _'906

KLBINBR.mNOUTPOLDER. 14Ceeuw

KONINGSPOLDBll • I7H KollENPOLDEll. KoUDB POLDEll • _'Hl Ku.~LDBR.. 1923 KllUININGBNPOLDER tJ]o 1808 KRUININGBNPOLDER (W., DB

BUITJlN-POLDERS VAN NISSB) • IjlO

LANGEMARm'OLDBIt 14e eeuw

LANGE NIBUWLANDPOLDBIl • ₁₃2_'

LomSE-POLDBR _JU"

MAAGSPOLDBR.. _'194 1808

MA!lEPoLDEIl. _'694 IbS

MmDELZWADD'OLDER 1480

MOLENPOLDER (BAAIlLAND). vermeldI , ,. 1

MOLBNPOLDEIl 1682

'906

MONNlKENPOLDBll • _'194 1808

NIBUWB HOONDBRTPOLDBR • 1808

NIBU'WBJCA),(EJlp(LDBR 'lIS

NIEUWE KRAAmRTPOLDEll t6u

NIBUWB WB$TJ(RAAIEIlT (Wp.). ,676

Nmuw-KRABBENDI}EBPOLDBll • '191 I6b

1808

NIEUWLANDEPOLDER (OoSTDIJI:)

NIEUWLANDB (POLDBB) (ÜVl!ZANDB).

Nmuw 1.ANDBJCB (POLDER.) . NIEUW-OL2:ENDBPOLDER Nmuw-ÛVBZ.ANDBPOLD1Ul, Nmuw-SUBINGEPOLDER. • Nmuw-VB.EELANDPOLDB.B., \ NISSE-ST2LLBPOLDER . NOORD- ENZVIDDANIELPOLDBR. NOORDK.llA.AIBRTPOLDBl\ NOOlWPOLDEl\ (ELLBWOtITSDlJK.) ... NoolWPOLDEll (Hoedekenskerke) NOOlWLANDPOLDBl\ NOOlWZAKPOLDBl\ . ÛNZE-LlEVE-VIlOtIWPOLDB1\. OoSTBBVELANDPOLDEl\ , OoSTEl\GtJlT:B (POLDBIl)

OoSTERLAND (POLDBB) (WP. 's HBBa MBNDSKBRU) . OoSTBl\LANDPOLDBll(Wp, GVD-WOLP.A.AllTS-DIJK:) OoSTBl\ZWAKEPOLDBIl OoSTHINKBLSCHB POLDER ÛOS'l'NIBt1WLANDPOLDBR

OoSTPOLDBll Cs HEmtAIlBNDSJtBIlJtB) .

34 '391

'69'

'411 ]472. ]PO '400 ,696 '3 69 1_37° vóór ]#1 ]370 ]PO 1642. Jaar van: 1682-1808 1682. ,808

'906

.]808 16}1 ,808 ]682. 1808 182.1

Jaar van: over-b=lijking bedijking attooming OosTPoWEa (KliBllIlND'JO) . ,6"

OunaHOONDEaTPOLD8Il I,e ecuw

Otnm.ICAMnPoLDBIl _'100 ÛU'DAKu.u:u.TPOLDD. _'147

-

_1,61 ÛUDBLANDENl'OLDD. •

·

₁₂₈₉ OtroB NmUWLANDPOLDBIl

·

'44 ' OuD. VIlEELANDPOLDBB. _14SS-147Z OoD-KltABBBNDI]Dn'OLDBB. •

-

16b

-OoD-ÜVlU:.ANDEPOLDBIl. u80 OoD-SABlIIN'GEPOLDEIl _{vó6, IB4} ÛUWBLANDPOLDBB. .

·

1289 P'EuoNCHOJlOLDEIl (DB) ₁₈₄₆ Pmll-EN PIN'DPOLDBIl.

·

-i'IBrBanoWEa

.

,-P1.A1"EPOLDBll

-PaooIBPOLDEa

-QmsrmsnoWEa _1"1

RmGU..SllUGSCHB PoWBl.

_'nI

_'906

-RoNnaPoLDBil.

-ScHENGEPOLDBIl.

.

_'8H 's-GIlAVENPOLDEIl I3 z, "s-HsBIl-ARBNDSKmlIBPOLDBI. • 1,61 SIGUITPOLDBR. • 1₁₆₁ SLAlIBEKOORNPOLDER. .

-SNOODIJKPOLDER _'649 ST.-ANroNIBPOLDBI. _1'31 STELLEPOLDBIl.

-STOIlJOOLDBil . _{v6ó, 13SI} ST01UfEZANDEPOLDD _'190 1612

-ST.-i'IBrBanoLDBll. _'19'

-

₁₈₇₈

'906

'906

Jaar van: over-bedijking betdijldng strooming ST. PDrrnSPOLDn ('s-Hm!1l AaENDsU1D) SnOODOIlPBPOLDBB. • 1808 UITSLAGPOLDD. • • VALDNlSSEI'OLDD. t6M VAN CrrrEauoLDn. VD.LOJt.EI«OSTPOLDEI. • VLA.ANDD.TJB (FoLDa) VLIEGUJTPOLDEJl • • • VÖLCx.EUOLDER. • • •

WAAllDB (pOLDn VAN)

WBSTB1lGUlTBPOLDBIl. WESTB1LANDPOLDEB.. • WESTD&.UPOLDD. • • W~'I1'OLDEJl • WESTVlWlPOLDEIl • • WII.HEUIINAl'OLDEI. • WILLOUTSPOLDEIl. • • WII.I.JW-ANNAPOLDBIt. ZAuoLDn (W•. E.u.BwOUDSDIJJC BNW•. ~.) .

ZADoLDBIl(W•. BAULANDBNW•. Num--STllLIZ) • • • • ZJVNE·lIlANPOLDEI. ZtJJDD.LANDPOLDD. t86I vóór I39J IJJ8 14H-1472. 19"4 tnO 1809 vermeld'401 1682 tHO 1666 1682. 1808

Jaar van:

ovet~

bedijking

strooming herdijlcing

ZUIDEIU.ANDSCHB POLDER. Ill8

ZUIDItll.AAI8R.TPOLDBR 1700 ZumPOLDBll 1682. 1683 1808 Zt1IDVLIETPOLDBIl • 18ll ZUIDZAltKB1' ScHOUWJllt.WEBLPOLDBR ₁ -ZEEUWSCH-VLAANDEREN AAN- EN GENDEB.DIJEEPOLDBIl 1614 167 1 AAaDENBVllGscJm.fuvENPOLDEll 181₃ ABsDALHPOLDBll • 1608 1617 16'4 1672. 1790 AooRNISPOLDER . _vóór

t".

tnO 161 9 AMm.uPoLDIlll ₁₆₁₉ ANCBLINAPOLDBll 1847 ANTwEl\PB1\POLDBll 1417 1₄₇₇ Ilo6 AUSTEIlLITZPOLDER. _180' AunuCHEPOLDEIl • 162.0 BAANSTPOLDER 1'10 Il90 1611 BEOOSTEN-BLIJ-BBNOOB.DENPOLDBR • 1,86

1'9'

Il96 1611

BEOOSTEN- EN BB'WBSTBN-BLIJPOLDIUl Il86 1790

BEOOSTBIl-EBDB EN HOOGLAND-VAN-ST.-KIlUISPOLDER • 1672. BEt1EXLSPOLDBR • 1804 1808 1808 BBWBSTEN-1'EJl}l'OPSTBDBPOLDER. • vermeld 142.3 BSWESTBa-EEoB-BENOORDBN-ST.-PnrrBas-DIJK: (POLDBIl) _16'0 BEWBSTEll-EJmE-BEZUIDBN-ST.-Pm1'nsDIJIt (POLDIlll) . 16'0 37

Jau van: over-bedijking strooming betdijking BIEZENPOLDBR 1672. . BLO.l:SPOLDER. • ,600 1612. BoNTEPoLDEl\. 1887 BRAND.l:llEBKPOLDER. • I7II 1775 BIUUPOLDEB. 1808 ,S09 BlUXUSPOLDER. • verme1d 1417 BR.VGSCHB POLDER. vermeId 14%% BRVGSCHBVAARTPOLDER. ,6S4 BVIZENPOLDEIl. _'HS

BUIlG-EN'ZolJTELANDSPOLDER.. vermeId 12.10

BOTPOLDER. • ,606 ,606 CATHALIJNEPOLDER. _'177 16%1 16p CATHAlUNAPOLDER • 177% ,S46 Ct.A1t.APoLDER.. ₁₆₁₄ 162.1 16'0 1788 179% CLmJHEMSPOLDER. vóór 1"0 1613 CR.A.mJENS _'717 CR.ANEPoLDER. • _'799 DE1.1:EllSPOLDER. •

_'906

Omt\ENTIJDPOLDEll vermeld I 388 1617 DIEI..I:EN'STBENPOLDER. veane1d 1, , 0 16'1 DIOMEDBPOLDER. • I b 7 Dvu.AAR.DPOLDER . DIJCnD!J!STEJUl()LDBIl ₁₉₁₈ &.l:ENISSEPOLDBIl • EmmIlACHTSPOLDBIl • _'777/79 1808 1808 Et1ENPOLDB.R. • _1'43 EUSABETHPOLDER (BIBl\VLIBT) ,s66

ELISABETHPOLDEIl (BIlES.I:EN$). vermeld 146% ,619

EJ,ou,poLDER. • _'S41

EVGBNIAPOLDER • _'S46

FILIPPINEPOLDER. _'700

JlW: _:

<>vu-bedijking _strooming heLdijking

Gus-EN Gllt1BJ3.X.8POLDE&. • Venne1dI330 1101/7

1682 1688

GUllTllUIDAPOLDEIl • ₁₆₃₈

GBLLINDOLDBll • 1826 GENEULBPa.tNs-WlLLBWPOLDD. 2C gedeelte 16,0/,1

GnAaD-D:g..MooUPOLDn vóór 13'0 1}70 16u./tJ GIS'T'BL.UEPOLDEI. • 1349 161' GoDEPJ.OlPOLDBJl 1718 GomoHB PoLDU • 161' 1682. 1808 GoLBNPOLnn. _vóór

I'.'

_{161 3} GooDSVLlBTPOLDD. 1698 GoUOBNPOLDBIl • lH2 GoUV'EBNEURPOLDBl\ • 1716 GJ.E\7END'ol'GEPOLDBa. • 12.81 1611 1681 GllOOT-Cumll0NP0LDBIl _]7°7 1 71' GIlOO'l'B BLADBLlNGSPOLDEll ₁₄₄₃ 1612. GIlOO'l'K Boc))ooI.J)D. • ₁₆₉₈ GllOOTB CoRNBLLUOLDBI.. ₁₆₄₉ 16b GROOI:B HBNGSDIJUOI..DU.. GllOO'l'B liENJUCC'IPOLDD. _{161' 161' 1637} GIt.OOTB HUlSENSPOLDD • ₁₆₉₁ 1808 GIlOOTB 1sABEI.L.uoLDBIl. ₁₆₁₄ 162.1 1791 1906

Gaoo'I'BJONK:V1l0tTW~BBNOOIlDEN (POLDBJl) ]62.2. 1673 ]7°1

17

10

GIlOOTB jONl:V1ouw-BUUID8N (PoLDU)

17°%-GJ.OOTBLooDIJDOLDU. • Ill6

GI.OOTB OP OtmB ST.-.A1.BD.DOLDD 1610

Gaoorz Üt1DmlANSPOmEa. • ]711

Gaoorz StNr-ANN.uoLDU.. _1639/40 1682. 161>0

Jau nn:

over-bedijking

strooming bcrdijking

GWOTB 2'.cxrrDoLDft . vóór IJn "14

16]9 GIlOOTB ZomDmPPOLDD. ,688 G&OOT-KmLDUCHTI'OLimil . 1687 1

7.'

17'0 Gl.oorOP OuD-FDnINANDUSPOLDD. 17 J6 '784 '787 liAvmaoLDD.. _'7" HAVIDOLDBJt. • _'714 IbEaENPoLDBIl vóór 1310 ]610 Hm.IlNAPOLDBIl

_'69'

Hm.utc;,ATPOLDIIIt. _]916 HDDIJrrB ZWA1TBPOLDD.. 181₉ HBl.1'OGIN-HaDWIGBJIOLDBIl. _'907 HOOPDPLAATPOLDU . _'77l/8 Hoop..EN MOLENPOLDD. HOOGLANDPOLDD. . 16]0 Ht1Lt'I'DNIBUWLAPOLDBIl.. _17°7

Is.uJm.L.uoLDEIl BENOOllDEN A..uoENBV1G '649 ]682.

IssNPoLDBIl . _vermeldlJ19 16]3 jEl.ONDWSJ'OLDBR. .

..

1'01 IH1 1₇08 ]711 ]oNG-BAAJlZANDHPOLDEIl • 1616

,66.

,66,

'740 ]oNG-BusUNSPOLDBI. . 1'10 1₁₇0 1610 KANAALPOLDBR . , 867 KANtsVLIBT-BINNENPOLDBR • ]6'0 ]787 1'CANuVLIBT-Bt1lTENPOLDSIl . _'790 KA:lBLLIlPOLDBIl . ]6]. ~LD'"(W•• KADzAND) • '<jU K.urB1u.PoLDEI. • _'717 KA.TS1'OLDBIl ]6]) 4°

Jau van:

over-bedijking _lttOOD1iog betdijking

KmvrmomB& 1808 KmvtT!lNPoLDB& vóór "00 K1.EIN-BA.U.ZANDBPOLDEa. 1610 KLmN-CAKBIlONPOLDEa '770 K1.BINB BLADBLINGPOLDEa. • _'140 lCLmNBBooIOOWEa. 11>98 .K1.mNB CoIlNRLIAPOLDBIl. _16'0 K1.mNBHBNGSDIJDOLDBR • KuuNB HENuCUSPOLDEB. 1660 '717 1794 KLBINBHl1ISENSPOLDBll 1

7.'

t808 KLIltNBIs.u1lt.LA1'OLDB& • K1.mNB JON~-UNOO""ZNI'OLDU. 1611 KLm:NB LoDIJDOLDEa.. ₁₆₁₄ 1611 oE 1611 1₇₆₇ 1₇6₇ :Ki.mNBMoLENPOLDE& . 1862. 1906 1CLmNBÛUDmLANSPOLDB&. 1708 _'7u :KLmNJsPASPOLDBJl 1_19' 1808 1808

K1J!.INBPOLDBll • 16u 1661

KLIltNB ST.-AanT- OP

SAS-VAN-GBNT-POLDBIt. 180₁ K1.mN:B ST.-ANN'APOLDBB.. _1639/40 1682 ₁₆₉₀ K1.mNB STBLLEPOLDSR . 1867 K1.BmBZBV'ENAAIl- OP NOOllDWESnNlUJIt-POLDER.. 16,. 11>99 1₇₉1 1₇₉1 1808 1CLBINB Zoo'rsroLDU . vóór .377 '114 1808 1808 K1.:anN-KmwUCHTPOLDD. . 1687 41

Jaar van:

over-bedijking _strooming beMijking

K.t.mN- OP Nmvw-Fu.DIN.ANDUSPOLDJDl _]116 1_78... 1₇₈₇

I<.tzIN-ZUlDDIJ3PUOLDEll. . 1688 ,808

KuNCEPOLDJ!ll 1616 167% ,671

1681 .68}

171J ]716

KoEGou BN NmtJWB ZBvmuAuoLD1Ul . ₁₆₃₁ Ib,

KoNn<GJN-EJou>oLDA .897

KoNINGINNDOLDBIl . ₁₈₉₃

KOODBNPoLDA

_I''''''

1₇₉1 179 1

.808 ]<J4T'!'BTPOLDa. 17Il KUKJ!J'OLDU. 1_72.7 KJ.UISPOLDBIl(Wp..8n.&NDlINBUNDu.BU) 1616 17lt Kl.UISPOLDBI. . ]611 .906 _'906 L.uDstmPOLDmt..

'}96

LANGBNDAK (pomBa. VA.NDEN) 1619

L.uscHUt1UCRB GA,17'OLDEll _.639 1₇₄₉ 1.mvENSPOLDEI. .808 ,808 1.lPPBNsPoLDBIl LoozuoLDA . lap .Lo<nSAPOLDBIl (ADm.). .8# LoUJSAPOLDBIl (HULST). ]847 LoVENPOLDER. • _1'42. 1662 1808 LIJSBBn'EPOLDEll _'1l6 1,62. MACDALBNAPOLDEll (BIBJlVLIBT). ,600 _'771 MAGDALBNAPOLDBB. (ScHOONDIJU) 1₇80 MANBSCHIJNPOLDBIl. uh. _'404 ]4°7 MANTaAtJPOLDBIl 161 7 MAB.GIlETAJOWBa. • 1_{74' '799} 1802 1808

Jaar van: over-bedijking hcrdijking strooming NOOl\DDIJDOLDBR.. NOORDHOPPOLDBll • NOOIlDPOLDEll BIJ Anm.

NOOIlDPOLD21 BIJ 1'EaNBU%BN NOOllDWESTHORKPOLDER • NIJSPOLDEil • ÛLIBSLAGB.I.SPOLDEll • OosTVOGELPOLDBR • ORANJEPOLDER (BIER.VLIBT). Ol\.ANJB-BENOORDBN-IJZENDIJlCB POLDER Otm-BEOOSTBN-BU}-BBZt1IDENPOLDBll OvD-BRESUNSPOLDER. • OuDE EGLANTIEIU'OLDEIl • ÛUDE GllAAUWPOLDEll • OUDB-GROBOSCHBPOLDER • QunBHAVm-l- OP ZoBTWATBJ.POLDER.. OUDE K.ARNm.mLDOLDER OunBLANDPOLDBR. •

OtmBLANDSCfiB POLDER. (Wp,lCADZAND). OunB PASSBGEtJLEPOLDER (E.n.ANn EN

BRANDlWlIlltJ .

Ouns PASSBGEULBPOLDBll (GEN. Pams-WILlJ3.),(p()LDBR.) •

ÛUDBPOLDER.

ÛUDE STADSPOLDBR • OunE 2EvEN"AAlU'OLDBR

OUD-VOGBLSCHOR. OP ZUmWES1'ENlUJK:~ POLDBll. OUD-~ESTBNlUJICPOLDBll • 44 I6n .606 .606 ]610 1803 161₁ ]618 1617 16u. .606 1619 ]616 1781 .600 venneld ] ]I 2 .808

·906

1808 I6Sz. ]68.1 1808 1808 1681 1682 .6"4 I6b 16.10

Jaar van: over-bedijking

Itrooming h=lijking

ÛVBULAGPOLDIUt • 1671

ÛVEl\SPB.ON~ VAN DEN HAVJlNPOLDlUl

PAPIlNPOLDB&. Ie gedeelte _'700 PAPENPOWBa. ze gedoe.Ite 17 10 PAPB.SCHOUOLDml • 1156 PAJlASISPOLDD vóór tHJ 1610/14 PAJlOCHIEPOLDEB. 16₁6 PAt1LINAPOLDBR • _184' i'EaDoLDEP. 1808 1'nwI!NsPoLDEP. • 1864 PoELPOLDI!1 1787 Pa.OOSTPOLDml vóór 13'0 ]61' PaOSPnPOLDBa. • ₁₈₄₇ R:8'n.ANCHBW:BNTPOLDBl\ RnmENPOLDBJl 1600 Rmr~ EN WULPSDIJDOLDD.. 1789 RoBBEMOREELPOLDD.. _venneId'17l 1808

RooDB PoLDU. • _vÓÓr

I'"

1610

RmoaIlSDlJDlOLDlUl. SAFJ'INGEPOLDBR. 18o, ScH.u.t.EGALLllPOLDEP. ScHAPEIlSPOLDE&. SnÁ1BNDSJOLDBa 1₇10 tb, S1UU.IPPENSPOLDEll • 1682 1 72' J808 SIIlPAULUSPOLDEI. 1668

SIUAt1WSPOLDD (WP. L.umr.uaDBc.A.)

SEIJDLIttPOLDEIl 18,6 ·s-GUVENPOLDEI. • vc:rmeldJ3'O 1_{51° 161 3} SWUCHJ! HAVBNPOLDEa. • 1861 SLUISPOLDER (TERNEtmlN) 1682 1808 4S

Jaar VlUl:

0 ...

bcdijkiog _strooming bezdijkiog

Swms- EN KOEGOUSCHOIlaEPOLDEB. • Ib., SNoUc~-flURGaONJBPOLDBa. '794 So'HIAPOLDEll 1807 S,AaXSPOLDEIl STAD-FnDPINm'OLDU. • ST~HOBEl'OLDEI. • ₁₆₃₄ ST.-ANNAl'OLDER. (BmIlVLIET) • 16,6 1808 1808 ST.·ANN'APOLDBIl 1638 ST.-ANToNmPoLDBI. • 16'0 '787

S1'EZNENJIOLDD. • vóór IHo ± Ij8, 1610

ST. ûnmo... (PoLD"') . 1137 ST.-Fn.DsroLDEIl. vóór 1"3 ST••JANSPOLDBR. • 1'02- 15 12 _1'27 1"7 ST••JA.NSSTIDlNPOLDBil 166. ST.-JOamoLDEJl (ST.-I<>.=) 1464 1499 16,z ]672- 17 11

ST.-JORJSPOLD'" (ZumZAND) . IJl3

ST.-!.mvBNSPOLDBll 1484 16:u. 171 1 STOOPPOLDBIl • 1621 STO'PBLDIJDOLDEIl_. 1646 Sl'OU'I'B- OP ZcM1rEPoLDEll vóór

.,60

1611 ST.-!'omlAsPoLDEJl (Bl9VL1BT) . 1699 ST.-!'DlnIRSPOLD'" (F1L1PP1N1l) 1690 SnOODORPBPOLDBR. IbS SnlJDEaSGATPOLDEI. • 14]5 _'477 Is03 TBaHOPSTEDEJ'OLDE&. • I40J' 161 7 ï'HoMA.ESPOLDD. •

18.,

THIJBAUTPOLDD. 1788 1'1::BNHONDBIlDPOLDBI.. 1623 166. TuINPOLDBIl ,,88 _161' VAN.A1.sTzINPoLDBa.. 18J2. 1906 46

bedijking

Jau van:

betdijking

strooming

VAN DER BBKEPOLDBR.

VAN-DEJl-1.INGENSPOLDU. VAN I>uNNmoLDBJt. • V AN-U]NDENPOLDEJl. VAN-Rm.rOORTBJlEPOLDBll. VAN-WUIJCICHOIJSBPOLDlUl VAIlEWPEPOLDBIl. VuaBOBD'OLDBJt. .

VUD"RONU'.N PoLDER. (TEN' ZUIIXX>iT'EN VAN FILD'PINE)

VBRGAmlTPOLDER. .

VElUCHlS PoLDBIl .

VEIUEPOLDEil (WP. GI.OOT- J!N KLEm

BAAIlZAND') VIBlUlONDB1lDPOLDEJl VImlHOND~BSOOSTm~<rDHOPSTBDB

POL""'''

VlSAB.TPOLDBIl VISSCHERSPOLDEJl VrrsHOEKPOLDlUl VL.UaNGSPOLDEll VLOOSW1JD'OLDD. VOlSllPOLDEll .

VRIJB POLDER. (W•. EILAm> EN BIl.ANJ)o

D.BU:).

Vul" PoLD" (GllN. PuN5-WILLlll<POLDEE)

VIJPHOND~IN·llBOOSTBN-EmB (PoLDn)

(GllN. P...WILLlll<POLD") . WBSTDORPBo- OP NIBUW~

VOGBLSCHOI.-POLDBIl. 4 1636 1₉₀₇ 1876 18'1 191% 1698 1637 vóór

1'"

1403 1403 1869 1606 168% 1808 1682. 168% 1808 1682. 1768 1686 1820 IlOO 1610 47

Jaar van:

OVU-bedijking _.trooming beIdijking

~

161' W • • • • WD.Dm.AND1lN (PoLDJltl nB) 166. WILHELKINAJOLDBI. . _'774 WlLHBLlWSPOLDBIl 1644 1808

-1906 -WJl.LEW-ID-POLDBIl 1861 WJl.I..m(-lhNDIlIXSPOLDBa. ] 687 WILLEW-l.BoPOLDPOLDEJ. • Jan WILl.EWSXBaxEPOLDBI. • 162.9 168%

-ZA.uau.GPOLDEIl _16'0 ZACHAJ.1ASPOLDER. Iegedeelte '700 ZACHARIASPOLDBR. 2.egedeelte 1_74°

ZACHAaIASPOLDBIl. 3egedeelte '774

2.ANDPOLDEIl vóór ]431 1681

-1808 lbo

ZANnPOLDBB (WALSOOBDIlN)

-

1,82

-ZEvEN-TPJNrrtsPOLDU _{161 7}

Zoun-PANNEPOLDEIl. _vermeld'll'

-

166,

2otrruoLDEll.

-Zt1lDDORPEPOLDEa·NooWE1lDE.BL ,66, ZUIDDOIlP~ZumBP.DBB.L OP ZIJPEPOLDBil 169,/,698 ZumK:EllDlPOLDHJl. _venneld

I'

_S, ZUIDOOSTHOBDOLDBI.

-ZumPOLDEI. _{161 7} ZumWESTHOBICPOLDBR .

-ZUIDZANDBPOLDBIl. -ZWAIlTB PoLDBI. 162.3 16b.

-180. 180, god. ZWJNPOLDBR. _{: '864}

HOOFDSTUK

m

KANALEN

KANAAL DOOR WALCHEREN

Het k2naal loopt van de buitenhaven te Vlissingen langs Middelburg naar het Veergat of Veersche Gat te. Vere. Op

ruim , km noordoostelijk van Middelburg gaat een zijtak door de Oude Arne (Arnekan••J) naar Arnemuiden en Nieuw-land. Ruim lOO. m noordelijk van de brug over het k2naal te Middelburg takt de voorhaven van Middelburg, welke ver-binding geeft met de havens binnen de Stlld, in n. w. richting af. Kanaal en zijtllkken worden hoofdzakelijk gebruikt voor

de scheepvaart. .

De lengte van het kanaal, van de dubbele schutsluis te Vlissingen tot de dubbele schutsluis teVere, bedraagt '3,6 km. De breedte is doorloopend in den bodem zoIn, op den water-spiegel jOà 60 m met verbreedingen te Vlissingen, Middelburg en Vere. De diepte is 7,40 m onder K.P.; in het Verbreed kanaal te Vlissingen 8,zo m onder K.P. Het k2naalpeil is

0,90 m

+

N. A. P. De waterstanden op het k2naal kunnen tusschen O,ZO m boven en0,30m beneden K. P. schommelen.

In bijzondere geva.llen k2n het water tot ',jO m - K. P. worden afgelaten. De binnen keer- en schutsluis te Vlissingen staat in den regel open. Deze k2n echter dienst doen om het kanaal, tUsschen deze sluis en de dubbele schutsluis, ten behoeve van grootere schepen op te zetten tot ,,60 m

+

K. P. Voor dit doel is ook de buiten-keersluis, gelegen naast de dubbele schutsluis, gebouwd.

Intijden van groot waterbezwaar wordt, door hetten

westen van Middelburg gebouwd electriseb gemaal van den polder Waleberen, water op het kanaal uitgeslagen, dat bij eb te Vlissingen en te Vere wordt gespuid.

Het Arnekanaal, dat in open verbinding 'staat met het

hoofd-kanaal, heeft tot Arnemuiden een lengte van 2,9 km en tot Nieuwland 3,2 km. De breedte bedraagt ongeveer 7 m in den bodem en o!'geveer 23 m op K.P. De diepte is 3>9" m omjer K.P.

Hetkanaal en de zijtak zijn in beheer en onderhoud bij het Rijk, uitgezonderd ongeveer de noordelijke halve breedte van een 900 m lang gedeelte te Middelburg, dat in beheer en onderhoud is bij deze gemeente.

Het kanaal, dat in het belang van de sebeepvaart gegraven istengevolge van de afdamming van het Sloe, werd 8 September 1873 in gebruik gesteld.

KANAAL DOOR ZUIDBEVELAND

Het kanaal loopt van de Oostersebelde bij Wemeldinge naar de Westerschelde bij Hansweert. Het dient uitsluitend

als sebeepvaartkanaal en is onderdeel van den sebeepvaartweg van Antwerpen en Gent naar den Rijn.

De lengte tusschen de Oostsluis te Wemeldinge en de Oostsluis te Hansweert is 7,6 km. Het kanaal heeft een breedte opK.P. van62m. De breedte op4,10m onderK.P. bedraagt 40 m. Over een bodembreedte van 10 m is een diepte van

6,jo m aanwezig, terwijl de bodemdiepte over de overige breedte j,jO m is. Het kanaalpeil is 0,26 m

+

N. A. P. De waterstanden wisselen tusseben ongeveer 0,3j m

+

N. A. P.

en ongeveer 0,30 m - N. A. P.

Het kanaal is in beheer en onderhoud bij het Rijk. 10

Het kanaal werd aangelegd als gevolg van de afdamming van het Krekerak.In October1866 werd het voor het gebruik open gesteld.

HAVENKANAAL VAN GOES

Het kanaalloopt van Goes naar de Oosterschelde. Het doet dienst als ·scheepvaartkanaal.

De lengte bedraagt 1 km, de breedte ongeveer 10 m in den bodem en ongeveer 2l m op K. P. De diepte is 2,20 tot 3,00m onder K. P. Het kanaalpeilbedraagt 1,00m

+

N. A. P. . De waterstand kan tot 0,30 m - K. P. dalen. De hoogste

waterstand is 0,20 m

+

K. P.

Het is in beheer en onderhoud bij de gemeente Goes. Voor de bedijking van den Wilhelminapolder werd als voorwaarde gesteld, dat een verbinding van Goes met de Oosterschelde moest worden gegraven. De stad Goes ver-leende een bijdrage voor het graven hiervan. In 1810 werd het kanaal in gebruik genomen.

UITWATERINGSKANAAL NAAR DE WIELINGEN Dit kanaal loopt van 100 m beoosten den Bakkersdam door den Nieuwe Passegeulepolder, den Sophiapolder, den Diomedepolder en den Zwinpolder ; vervolgens door den Willem-Leopoldpolder, doorsnijdt den Oudelandsche- en den Kievitenpolder en mondt met een uitwateringssluis in zee uit. Het kanaal doet uitsluitend dienst als

uitwaterings-kanaal. •

Detotale lengte van het kanaal bedraagt14,7km. De bodem-breedte is 1 m bij Bakkersdam en 12m bij de uitwateringssluis

aan de Wielingen. De bodem ligt bij Bakkersdam op 1,40 m - N.A.P. en bij de uitwateringssluis op z,lo m - N. A. P. De Linie of Passageule, welke van den Kapitalendamtot de aansluiting aan het Uitwateringskanaal een lengte heeft van Il,l km, vormt hiermede één uitwatering.

De afstrooming door de sluis aan de Wielingen geschiedt tot een peil van ongeveer I,Zl m - N. A. P.

Een gebied groot I I470 ha is voor afwatering geheel op

het kanaal aangewezen. Hiervan is 12Zl ha polderland en 10 Z4l ha boezemland of hooge gronden. Van dit laatste is

zoo ha in België gelegen.

Een tweetal gebieden, 120haten westen van Sluis en 4l ha

ten zuiden van Waterlandkerkje, totaal dus I6l ha, kunnen loozen, zoowel op het Uitwateringskanaal als op het Leopold-kanaal. Hiervan is ongeveer 100 ha in Nederland gelegen. Van den Clarapolder, groot 7Zl ha, loost een gedeelte, groot 6l ha, op den boezem van de Isahellasluis, een gedeelte, groot l7l ha, op het Uitwateringskanaal naar de Wielingen en een gedeelte, groot 8l ha, zoowel op het Uitwaterings-kanaal als op den boezem van de Isahellasluis.

Ten slotte kunnen de gronden, hemalen door het gemaal van het waterschap Kadzand, eveneens hun water afvoeren naar het Uitwateringskanaal doorde sluizen bij Retranchement en ten noordwesten van Kadzand. De oppervlakte van dit gebied hedraagt H 40 ha.

Het Uitwateringskanaal naar de Wielingen en de Linie of Passegeule zijn in beheer en onderhoud bij het waterschap der Sluis aan de Wielingen.

Door het Zwin en de Linie of Passegeule hestond vroeger een open verbinding tusschen de Schelde bij Sluis en den B1'llakman bij Biervliet.

II~

Ir

In 1786 werd de Linie aan de oostzijde door den Kapitalen dam en in 1787/88 aan de westzijde door den Bakkersdam afgesloten. In beide dammen werden zeesluizen aangelegd ten dienste van inundatie en ~tering.

Dezeesluis in den Bakkersdam verviel reeds in1807,terwijl de zeesluis in den Kapitalen dam buiten werking werd gesteld toen de Linie of Passegeule te Bakkersdam in verbinding werd gebracht met het Uitwateringskanaa1 naar de Wielingen. Het Uitwateringskanaa1 naar de Wielingen werd aangelegd toen door verzanding en aanslibbing van den Braakman de daarin uitwaterende sluizen onbruikbaar werden. Het werk werd nitgevoerd door het Rijk, aangevangen in 1870 en voltooid in 1875. Het werd in 1876 overgedragen aan het waterschap der Sluis aan de Wielingen.

KANAAL VAN SLUIS NAAR BRUGGE

Dit scheepvaartkanaal verbindt Sluis met Brugge. Te Brugge staat het in verbinding met het kanaa1 Gent--Oostende door een schutsluis bij de Dammepoort.

De totale lengte van het kanaal bedraagt 14,7 km, waarvan

1,1 km op Nederlandsch gebied.Debreedte opK.P. is Z7 In, in den bodem 11 In, diepte z,lo m - K. P. K.P. = 1,16 m

+

N. A. P., doch meestal is de waterstand 0,30 m hooger. De voeding geschiedt te Brugge uit het kanaal Brugge-Gent. Aflaten van water kan plaats hebben op het Leopoldkanaal door een aflaatwerk met zes openingen, ieder afgesloten door een schuif. Hiervan behoeftechterzelden gebruik gemaakt te worden. Er wateren geen gronden op het kanaal af.

Het Nederlandsch gedeelte is in beheer en onderhoud bij het Rijk. Dep..ven te Sluis, lang ongeveer 100In, is in beheer

bij die gemeente. Het kanaal werd aangelegd in 1818 en door-getrokken tot in de stad Sluis in 18l8.

LEOPOLDKANAAL OF KANAAL VAN ZELZATE Dit geheel op Belgisch gebied gelegen kanaal loopt van Assenede naar Heist, bij welke laatste plaats het in de Noordzee uitstroomt. Het dient tot afwatering van gronden ten westen van de Braakman. Ongeveer 490 ha Nederlandsch gebied,

100 ha ten westen van Sluis, 9l ha ten westen van Bede,

260 haten zuidoosten van Sint-Kruis en 3l ha ten zuidwesten van IJzendijke wateren op het kanaal af. Bovendien kunnen ongeveer 16l ha Nederlandsch gebied zoowel op dit kanaal als op het Uitwateringskanaal naar de Wielingen loozen. (Zie bij dit kanaal).

De afwatering van den boezem van de Isabellasluis heeft thans eveneens door het Leopoldkan.a1 plaats.

Het gedeelte van Heist tot de Put, bewesten Boekhoute werd gegraven in de jaren 1842-18l6. In 1890 en 1891 is het kanaal verlengd tot ten noordwesten van het dorpAssenede. Een verbetering van het Leopoldk.n••1 en het maken van een gemaal te Stroobrugge (België), dat het kanaal kan af-malen op het ernaast gelegen derivatiekanaal van de Leie, komt in 1938 in uitvoering.

AFWATERINGSKANAAL VAN DE LEIE

Dit geheel op Belgisch gebied gelegen kanaal loopt van de Leie bij Deinze voorbij Bekloo en Balgerhoek naar Heist, alwaar het door een uitwateringssluis op de Noordzee loost. Ongeveer van den weg van Aardenburg tot ~degemtot

de uitmonding in zee loopt het evenwijdig met het

Leopold-kanaal en gaat evenals dit met een grondduiker onder het

kanaal van Sluis naar Brugge door. Het dient hoofdzakelijk tot afwatering van het gebied om Gent. Tot Balgerhoek, alW2aJ: zich een stuw in het kanaal bevindt, wordt het evenwel ook gebruikt voor scheepvaart.

Lengte van de Leie aftot de stuw te Balgerhoek27,411 km.

KANAAL VAN TERNEUZEN NAAR GENT Dit kanaal verbindt Gent met de Westerschelde te Ter-neuzen. Het staat op Belgisch gebied in verbinding met de Schelde, de Vaart van Gent naar Oostende en het geheele Vlaamsche kanalenstelsel.

Hoewel het kanaal hoofdzakelijk van belang is voor de scheepvaart, dient het ook thans nog voor de afwatering van ongeveer 18 000 ha Belgische gronden hoofdzakelijk aan de westzijde van het kanaal gelegen en voor het water, dat door de Tolbuissluis te Gent op het kanaal gebracht kan worden.

De totale lengte, van de Tolbuissluis te Gent tot de Wester-schelde, bedraagt 32,8 km, de lengte op Nederlandschgebied ruim 15>7km. De breedte in den bodem24m, opK.P. 67m, terwijl te Terneuzen, Sluiskil, Driekwart en Sas-van-Gent. wisselplaatsen zijn. Op Belgisch gebied is de breedte in den bodem lom, opK.P. 90,80m.De diepte is8,71 monder K. P. In den regel heeft het geheele kanaal tusschen Gent en Terneuzen hetzelfde peil, dat 2,13 m

+

N.A.P. bedraagt. De laagst bekende waterstand is 0,1° m - K. P. Door de sluizen te Sas-van-Gent, die echter in den regel open staan, kan het,in twee panden worden verdeeld.

De sluizen kunnen worden gesloten: 1°. wanneer de

water-spiegel van het kanaal tusschen Sas-van-Gent en Terneuzen tijdelijk verlaagd wordt; zo. wanneer ten behoeve.van den afvoer van opperwater de sluisdeuren te Terneuzen geopend moeten worden; 30. wanneer de waterspiegel van hetkanaal

aan de peilschaal te Sas-van-Gent 0,10 m of meer boven het vastgestelde

peil

rijst; 4°. wanneer de sluiting noodig is om verontreiniging van het water tusschen Sas-van-Gent en Terneuzen te beletten en voorts in al die geva1len, wa.ar.in de sluiting door de Nederlandsche Kanaaldirectie tot be-hartiging van Nederlandsche belangen noodig mocht worden geoordeeld.

Overtollig water wordt te Terneuzen op de Westerschelde geloosd, terwijl voeding plaats kan vinden te Gent.

Het kanaal heeft op Nederlandsch, gebied twee zijtakken die er mee gemeen liggen en wel:

1°. ten Zuiden van Sluiskil een zijtak naar de AkseIsche

Sassing, lang Z,j km, breed op K. P. Z3 m, diep 3,90m onder K. P.;

ZO. bij Sas-van-Gent een zijtak naar de voormalige Passluis, lang ongeveer0,4km,breed op K. P. Z3 m,diep 3,90m onder K.P.

Het kanaal en de zijtakken zijn in beheer en onderhoud bij het Rijk.

De tusschen Nederland en België gesloten overeenkomsten, welke op hetkanaalbetrekking hebben, zijn beschreven onder "Tractaten".

In 18zj-Z7 werd van Terneuzen naar Sas-van-Gent een nieuw kanaal gegraven en het bestaande kanaal van deze laatste plaats naar Gent hergraven.

r

RIJKSWATERLEIDINGEN BEWESTEN EN BEOOSTEN HET KANAAL VAN TERNEUZEN Bij het verdrag van 's-Gravenhage, in 184' tusschen Neder-land en België gesloten, werd o. a. bepuld, dat na verloop van twee jaren, volgende op de onderteekening van het ver-drag, het gededte van het kanaal van Gent naar Terneuzen, gelegen tusschen de grens en de Westerschelde, geen ander water zou ontvangen dan dat aangevoerd werd door het Belgische gedeelte van het kanaal en door het kanaal van de Lange Leede.

Om nu te voorzien in de afwatering van de gebieden, die toen hun water op het kanaalgedeelte tusschen de grens en de Westerschelde loosden, werden van Rijkswege ten westen en ten oosten van het kanaal waterleidingen gegraven.

WESTEUjKE RIJKSWATERLEIDING

Deze loopt van den dijk tusschen den Sint-Albert- en Gellinkpolder door of langs de polders Gellink, Autriche, Papeschor, Nieuw-Vogelschor, Stroodorpe, Louisa, Nieuwe Zevenaar en Koegors, Oude Zevenaar, Sluis en Vlooswijk, grootendeels paralld aan het kanaal van Terneuzen naar Gent en mondt door een uitwateringssluis in de Westdijke Buiten-haven van Terneuzen uit.

De lengte bedraagt 12,8 km. De bodem ligt aan het begin

I,"

ol - N. A. P. en bij de uitwateringssluis te Terneuzen

2,l8 Ol -N. A. P.

Een gebied, groot ongeveer 4200 ha, is voor afwatering geheel op d= waterleiding aangewezen. Hiervan zijn

980 ha polderland en n8l ha boezemland in Nederland gelegen. Bovendien kan een geheel in België gelegen gebied,

lang 470 m en het Zijkanaal naar Hulst, lang 8,8 km. Dit laatste loopt van de Plattebrug bij de Hulstervlakte tot den Butduiker. Het werd oorspronkelijk gegraven ten dienste van de scheepvaart van Aksel en Hulst en stond door het zijkanaal naar de Akselsche-Sassing en de schutsluis aldaar in verbinding met het kanaal van Terneuzen naar Gent. Het is echter nimmer voltooid en heeft slechts tot Aksel gediend voor de scheepvaart. In 18H is de schutsluis bij de AkseIsche-Sassing afgebroken; sedert doet het kanaal alleen dienst voor afwatering.

HOOFDSTUK IV

CALAMITEUZE POLDERS

InZeeland heeft tot '9'9, toen de heffing van dijkgeschot ook voor de gebouwde eigendommenisingevoerd, steeds het rechts-beginsel gegolden, dat de dijklast op de dijkplichtige landerijen

drukt en dat zij, die met de kosten van een waterkeering belast zijn, deze onder toezicht van het landsbestuur beheeren. Reeds in oude tijden was het echter gebruik, dat aan onderhouds-plichtigen van een zeewering, in buitengewone omstandig-heden, veelal na een of andere ramp, hulp werd verleend.

Soms hielpen, wanneer het een landsbelang gold, de Lands-heer of later de Staten, alleen of samen met aangrenzende landen of polders. Ook wel waren het alleen deze laatste, die, uit eigen beweging en ook wel op bevel van hoogerhand, ondersteuning verleenden.

De hulp van achterliggende polders is echter nimmer een algemeene verplichting geweest, gevolg van een algemeen beginsel, maar werd telkens voor ieder bijzonder geval, als dat noodig was door het hoogste gezag opgelegd.

De polders, die een dergelijke steun ontvingen noemde men calamiteuze polders.