A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S
FOLIA BOTA NICA % 1984
A. Urszula W a rc h olińsk a
ZBIOROW ISKA C H W A STÓ W POLNYCH ROLNICZEGO ZAKŁADU DOŚW IADCZALNEGO
W BRATOSZEW ICACH
N A TLE W A R U N K Ó W SIEDLISKOWYCH
A rty k u ł zaw iera w y n ik i b ad a ń n ad zbiorow iskam i ch w astó w , p rz e p ro w ad zo n y ch w ro k u 1974 na g ru n ta c h o rn y c h R olniczego Z ak ład u D ośw iad- dalnogo w B ratoszew icach. W y ró żn io n e z b io ro w isk a c h w astó w p o zo stają w zw iązku z n a tu ra ln y m i w aru n k am i sied lisk o w y m i i g o sp o d arczą d ziałal n o ścią człow ieka.
W STĘP
Z b iorow iska ch w astów pól u p raw n y c h w śro d k o w ej Polsce u leg a ją w spółcześnie gw ałto w n y m przem ianom pod w pływ em czynników zw ią zan y ch z in te n sy fik a cją ro ln ictw a ( W a r c h o l i ń s k a 1974; 1976; 1979). Spośród w ielu czynników d e g e n e ru ją c y c h a k tu a ln e fitocenozy polne n a jb a rd zie j d e stru k c y jn ą rolę sp ełn iają: in ten sy w n e naw ożenie m in eraln e i organiczne, sto so w anie h e rb icy d ó w oraz używ an ie o czy szczonego i kw alifik ow an ego m ate ria łu siew nego. W zw iązku z tym istn ieje p o trzeba b a d a n ia m echanizm u i sk u tk ó w teg o procesu. Ja k o o biek t o b serw acji w y b ran o m. in. Rolniczy Z akład D ośw iadczalny w B ratoszew icach. Z najom ość ak tu a ln eg o sta n u zbiorow isk chw astów je st w arunk iem k oniecznym do śledzenia p rzem ian fitocenoz polnych. Stąd rozpoznanie i re je s tra c ja ak tu a ln eg o sta n u zbiorow isk chw astów po ln ych tego o b iek tu jest celem n in iejszeg o op racow ania.
U W A G I M ETO D YC ZNE
Badania te re n o w e p rzeprow adzono w 1974 r. W czasie tego ok resu w y k o n an o 166 zdjęć fitosocjologicznych, z k tó ry c h 60 zestaw iono
| WN16 QD”
(2h
ESilio
Rys. 1. R ozm ieszczenie zd jęć fito so cjo lo g iczn y ch
1 _ użytki zielonej 2 — lasy; 3 — parki 4 — zarośla; 5 — sadyi 6 — wody, nieuiytkli 7 — tere ny zabudowane, 8 — drogi; 9 — cieki 1 rowy; 10 — numery zdjąć fitosocjologicznych
Kompleksy 1 typy gleb por. tub. 8 D istrib u tio n of p h y to so cio lo g ical reco rd s
j _ grasslands; 2 — forests i 3 — Iho park; 4 — brushwood; 5 — orchards; 6 — waters, waste land. 7 _ build-up plots; 8 — roads; 9 — streams and diches; 10 — numbers of phytosocjological
records
w 6 Labelach (tab. 2—7). P rzestrzen n e rozm ieszczenie tych zd jęć fito- so cjologicznych na tle k om pleksów glebow o-rolniczych p rzed staw io n o graficznie (rys. 1). Przy w y k an an iu zdjęć posługiw ano się, p ow szech nie stosow aną w Polsce, m etodą B raun-B lanąueta.
N o m en k latu rę w yró żnio n ych jed n o stek fitosocjologicznych p rz y ję to za M a t u s z k i e w i c z e m i F a l i ń s k i m (1967) — tab. 2—8.
Stopień sprzężenia zbiorow isk ch w astów z w aru n k am i sied lisk o w y mi w yrażon o przy pom ocy 6-stopniow ej skali w edług w skaźn ika a u to rów niem ieckich ( K o s t r o w i c k i , W ó j c i k 1972) — tab. 8.
W a rto ść siedlisk pól u praw n y ch , w postaci liczb term iczn ych (T), w ilgotnościow ych (W), odczynu (R), zasobności w azot (N) i a k ty w ności biologicznej gleb y (G) zo stała o k reślo n a m etodą b io in d y k a c y jn ą E l l e n b e r g a (1950) w o p arciu o skład flo ry sty czn y 107 zdjęć fito- socjologicznycli w y k o nan y ch w śró d zbóż (tab. 9).
Dla pospo lity ch i częściej n o to w an y ch g a tu n k ó w ch w astó w w zbio ro w isk ach se g eta ln y c h (tab. 10) obliczono na p o d staw ie 166 zdjęć fito so cjologicznych w spółczynniki p o k ry cia w o p arciu o w zór p odany przez P a w ł o w s k i e g o (1972) oraz stałość fitosocjologiczną w edług skali B r a u n - B l a n ą u e t a (1964).
N azw y g a tu n k ó w ro ślin podano w edług R o t h m a l e r a (1970). Podczas b a d ań te re n o w y c h i o p raco w an ia kam eraln eg o k o rzy stan o z m apy kom pleksów gleb ow o-rolniczych b ad anego o b iek tu w skali 1 : 5000. Sym bole k om pleksów i ty p ó w gleb (rys. 1, tab. 2—9) podano w edług tej m apy.
OBIEK T BA D A N
Rolniczy Z akład D ośw iadczalny w B ratoszew icach o bejm u je część, o bszaru W zn iesień Łódzkich ( K o n d r a c k i 1968) o łącznej p o w ierz chni około 510 ha. Badania p rzep row ad zono na 320 h a g ru n tó w ornych. Badany obiekt, o d dalony około 23 km w k ie ru n k u północno-w schod- nim od Łodzi, z n a jd u je się w g ran ic ac h gm iny S try k ó w i w o jew ód z tw a m iejsk ieg o łódzkiego.
C h a ra k te ry z o w a n y te re n położony jest 165— 180 m npm. T w orzy go ró w n in a nislcofalista, lo kaln ie silnie sfałdow ana. W o b ręb ie części p ó ł nocn ej i p o łud niow ej z n a jd u ją się o b szary położone najw y żej. W y s tę p ują tu łagod n e k ró tk ie skło n y o w y staw ie w różnych k ieru n k ach . Ś rodkiem p rzeb ieg a obniżenie, przez k tó re z zachodu n a w schód p ły nie niew ielki, bezim ienny ciek, d o p ły w rzeki M rogi.
P re ze n to w a n y obszar leży w zasięgu zlodow acenia środkow o po lsk ie- go — stadia! W a rty ( K l a t k o w a 1972). C zw artorzędo w e u tw o ry s ta n ow ią p o dstaw o w ą skalę m ac ierz y stą w y tw o rzo n y ch tu gleb, G leby są
S tru k tu ra u ż y tk o w a n ia g ru n tó w 3 S tru c tu re of lan d s u tiliz a tio n 2
Z boża R ośliny okopow e
R o ślin y m o ty lk o w e % R ośliny o le iste °/o In n e %
R ok w ierzch n ia ogółem jęcz m ień p szen ica
ozim a °/o ogółem w ty m ziem n iak i % h a ha »/o »/o % 1968 347 149,0 42,9 20,1 13,57 17,50 45,56 9,8 5,5 24,3 1969 349 164,4 47,8 25,3 17,10 16,60 49,10 12,8 5,5 18,3 1970 351 168,7 48,5 15,1 25,30 14,80 41,30 8,0 1,7 26,6 1971 369 158,8 43,1 24,3 27,10 14,20 17,40 9,7 9,0 24,1 1972 367 199,0 54,7 29,1 21,60 11,05 5,61 8,0 2,8 23,7 1973 369 152,5 41,2 17,8 19,40 1,40 — 9,0 7,3 41,1
a Inform ator R olniczego Zakładu Dośw iadczalnego w Bratoszew icach, 1074.
Ursz ul a W a rc h o li ń s k a
bardzo zróżnicow ane pod w zglądem składu m echanicznego. Tw orzą one układ m ozaikow y 32 jed no stek g leb ow ych (Mapo glebowo-rolnicza 1 : 5000). P rzew ażają gleby b ru n a tn e kw aśne. Spośród nich n a jb a rd zie j rozpow szechnione są gleb y b ru n a tn e k w aśn e u tw orzone z p iask ów gli n iasty ch lekkich. N iezależnie od składu m echanicznego i głębokości zaleg an ia podłoża gleby n ależą do kom p leksów ży tn ich słabych, ż y t nich d o b ry ch i rzadziej żytnich bardzo d o b rych . G leby b ru n atn e k w a ś ne utw orzone z piask ów g lin iasty ch m ocnych, głów nie p y lasty ch z a leg ający ch p ły tk o na g linie lek k iej i śred n iej oraz pyłach zw y kły ch i ilastych, w chodzą w skład kom pleksów pszen ny ch d o b ry ch i żytnich bardzo dobrych. Są to gleby n a jży źn iejsze w śród gleb b ru n atn y ch k w aśn ych . W obniżeniach te re n u w y stę p u ją czarne ziem ie z d eg rad o w ane. W yspow o, n iew ielk ie a re a ły zajm ują gleby b ru n atn e w łaściw e i pseudobielice (rys. 1).
W od a grun tow a, zależnie od u k ształto w an ia teren u , w y stę p u je na różnej głębokości. Pomimo zd reno w an ia w y stę p u ją lo k alnie gleby p o d m okłe i o kresow o n ad m iern ie u w ilgotnione.
W stru k tu rz e u żytk o w an ia gruntów ' o rn y ch d o m inują u p raw y zbo żowe (tab. 1).
W ed łu g D u b a n i e w i c z a (1974) om aw iany obszar leży w o b rę bie śro dkow ego reg io n u agroklim aty czneg o, c h a ra k te ry z u ją c e g o się średnim i w arun kam i agroklim aty czn ym i. Ś red nia roczna sum a opadów wTynosi 550—600 mm, a izo term y roczne 7,2—7,7°C.
O k res w eg etacji trw a tu około 214 dni.
W Y N IK I B A D A Ń
Na te re n ie b adań n a tu ra ln a w arto ść siedlisk polnych jest, podobnie ja k w całej Polsce, m odyfikow ana przez zespół czynników zw iązanych z in te n sy fik a cją p ro d u k cji rolnej, głów nie o c h a ra k te rz e m echaniczno- -chem icznym i biotycznym ( W a r c h o l i ń s k a 1976, 1979). Stąd też, o ilościow o-jakościow ym składzie zbiorow isk chw astów (tab. 2—7) d e cy d u je przed e w szystkim a k tu a ln y agro tech n iczn y stan gleb y p o w sta ły na sk u tek ty ch m odyfikacji.
P anującym zbiorow iskiem b ad aneg o te re n u jest zróżnicow any w e w nętrzn ie zespół V ic ie tu m tctrcispcrmae, sprzężony w płodozm ianie z Spergulo-Echinochloelum (tab. 2—7). Z m ienność obu zbiorow isk jest w y pad ko w ą m.in. takich cech b io to p u jak żyzność i pH oraz w ilg o t ność (tab. 8, 9).
Zgodnie z grad ien tam i troficznym i w ilgotności w y o d rę b n ia ją się trz y g ru p y zbiorow isk;
% S t o p i e ń w i l g o t n o ś c i a b Numer k o l e j n y 1 2 3 4 5 6 3 & • o Numer z d j ę c i a 9 94 96 97 E 41 46 i 47 D a t a : m i e s i ą c , r e k 7 7 7 7 7 7 ? ” 7 74 74 '■4 . ** -■* 4 4 Kompleks r o l n i c z e j p r z y d a t n o ś c i g l e b y 6 7 7 o 6 "> r ^ P o k r y c i e r o ś l i n ą u p ra w n ą - 70 60 60 50 70 40 ć rz ¿5 70 "3 P o k r y c i e c h w as tam i % 15 25 30 15 2r =0 4C 35 3o s W P o w i e r z c h n i a z d j ę c i a 1 0 0 1 0 0 1 0 0 i o o i r o : o p i c o :::■ : c v : o o L i c z b a g a t . w z d j ę c i u 13 12 1 A ■ i c : : a b ? b I . ?.o ś 1 i n y up rav:ne : S e c a l e c e r e a l e 4 . 3 4 . 3 ^ 4.:- -=. 3 4 . ; IV 4500 50 00 S r a s s i c a r.aęus 4 . 3 - ? • I " 1150 750 I I . Ch. '.'ic ie tu m ta tr B s p e x r r .s e v i c i a te tr a s p e r m a + + + ■*■ . I I I I I 4 6 V. v i l l o s a - + . 2 + r. 2 . . + I I I I 4 4 i I I I . D. V ic i e t u m t e t r a s p e m e i i s p e r R u le to s u w : S p e r g u la a r v e n s i s 1 . 1 1 . 1 i . 1 f + + ( i . i i . i i.: V V 304 3 >4 Ruwex a c e t o s e l l a 1. 1 i . 1 • ^ 4- V — / 1 0 21 > 3» V) IV. D. s t o p n i a w i l g o t n o ś c i o w e g o : M e n t h a a r v e n s i s s s p . a u s t r i a -c a • + . 2 + + 1 .2 +. 2 V 108 J u n c u s b u f o n i u s • • + . 2 3 .2 + .2 + IV 106 R u m e x c r i s p u s . * • + * .f + I I I 6 G n a p h a l i u m u l i g i n o s u m • • • + • + • I I 4 P o l y g o n u m h y d r o p i p e r • • + • • • • I 2 P. a m p h i b i u m v a r. t e r r e s t r e . • + . • I £ S p e r g u l a r i a r u b r a . . • • I 2 T r i f o l i u m r e p e n s • • • • • + .2 I 2 P c t i n t i l l a a n s e r i n a k • • • • • + I 2 C h . A p h z n i o n , A p e r e t a l i a : S c l e r a n t h u s a n n u u s • •f.2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 + . 2 + . 2 1 . 2 • - IV I I I 302 104 A p e r a s p i c a - v e n t i • 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 • I I IV 200 400 A p h a r . e s a r v e n s i s • • • » • • + • • I 2 C h. S e c a 1 i e t e a : V i o l a a r v e n s i s + + + 1 . 1 1 . 1 + + •f 1 . 1 IV V 106 206 V i c i a a n g u s t í f o l i a + + • + + + 4- I I V 4 10 M y o s o t i s a r v e n s i s • + • 1 . 1 + + • + I IV 2 106 C e n t a u r e a c y a n u s • + + • + . + . + I I I I I 6 4 V i c i a h i r s u t a # . + . 2 * 1 . 2 + . 2 . I I I 2 102 V I I . T o w a r z y s z ą c e : S t e l l a r i a m edia + .2 1 .2 -f.2 + .2 + .2 3 .3 2 .2 + .2 + .2 1 .2 108 1204 CO CO Z b io ro w is k a chwastów p oln ych R ZD w B ra to s z e w ic a c h
Polygonum c o n v o lv u lu s 1 . 2 • 1 . 1 + « + + 1 . 1 1 . 1 + I I I V 2 0 2 206 A nthem is a r v e n s is + 1 . 1 • 1 . 1 1 . 1 * 1 . 1 1 . 1 1 . 1 I I I IV 2 0 2 400 Kaphanus ra ph an istru m + + • + •+ • 4- + + I I I IV 6 8 E quisetum a r v e n s e • 1 . 1 1 . 1 + 1 . 2 1 . 2 . 1 . 2 I I I I I I 2 0 2 300 Erodium c ic u ta riu m + - 1 . 1 . + + + I I IV 4 1 0 6 C a p s e lla b u r s a - p a s t o r is • + 1 . 1 - + + + I IV 2 106 Agropyron r e p e n s + . 2 1 . 2 . 1 . 2 1 . 2 I I I I 2 300 C henopodium a lbum • • 3- + + + IV 8 P olyg o n u m h e te r o p h y ll u m . 1 . 1 . + I I I 2 1 0 2 A c h i l l e a m i l l e f o l i u m • + . 2 . + . 2 . . + . 2 I I I 2 4 A n tk o x a n th u m p u e l i i • + . 2 • + . 2 - f .2 I I I 2 4 P olygonum tcm e n to su m + • •f + . I I I 4 2 C a l e o p s is b i f i d a • + ■ + . + I I I 4 2 V e r o n ic a a r v e n s i s • 1. 1 + + I I I 104 M a t r i c a r ia m a t r i c a r i o i d e s . . -f 4 I I I 6 T r ip le u ro sp e rr rr jm in o d o ru m • ■ + 4- I I I 6 C ir s iu m a r v e n s e • 1 . 1 + I I 1 0 2 G eranium p u s i l l u m • + 1.1 • I I 2 1 0 0 P olygonum p e r s i c a r i a • + . . + I I 2 2 S e t a r i a g la u c a , + . . I 2 G a l e o p s i s t e t r a h i t ♦ . . . « A r a b i d o p s i s t h a l i a n a + I 2 C e r a s t i u m v u l g a t u m 4- I 2 T r i f o l i u m a r v e n s e 4 I 2 P I a n t a g o m a i o r 4- I 2 P o a a n n u a + r 2 i C i c h o r i u m i n t u b u s 4- i 2 ' G a l e o p s i s p u b e s c e n s 4 i 2 i T a r a x a c u m o f f i c i n a l e . . . 4- i Kompleks r o l n i c z e j p r z y d a t n o ś c i n i s ł a b y , 7 - ż y t n i o - ł u b i n o w y , 8 -g l e b y : ż y t n i o -2 - p s ze n n y d o b ry , 4 - ż y t n i b a rd zo d o b ry ,
pas tew n y mocny.
5 - ż j t n i d o b r y , 6 ż y t -S - s t a ł o ś ć , W - w s p ó ł c z y n n ik p o k r y c i a , Ch - g a t u n k i c h a r a k t e r y s t y c z n e z e s p o ł u , z-. D - g a tu n k i w y r ó ż n i a j ą c e p o d z e s p o ł i s t o p i e ń w i l g o t n o ś c i . • ia z k u , r z ę d u i k l a s y 14 0 A . Ursz ul a W a rc h o li ń sk a Z b io ro w is k a ch was tów p o ln y ch RZ D w B ra to s z e w ic a c h
! ►tofe S t o p i e ń w i l g o t n o ś c i a b Numer k o l e j n y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 N’i t s r z d j ę c i a 165 34 115 14 112 86 80 113 60 142 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 Daca: m i e s i ą c , rok 74 74 74 74 74 74 74 74 74 74 Ko.spieks r o l n i c z e j p r z y d a t n o ś c i g l e b y 4 2 5 5 4 5 5 4 8 8 P o k r y c i e r o ś l i n ą uprawną % 80 80 50 60 70 65 50 50 55 60 P o k r y c i e chwastami % 15 25 45 40 35 40 45 70 60 50 S W 2 P o w ie r z c h n ia z d j ę c i a m lOO lOO 100 100 lo o 100 l O O 100 100 100 L i r z c a c a t . w z d j ę c i u 16 21 21 18 18 27 26 29 30 30 a b a b I . R o ś l i n y uprawne: T r i t i c u m v u l g a r e . 5 . 4 3 .3 . 4 . 4 . . 3 . 3 4 . 3 4 . 3 I I I I I I 3750 3250 S e c a l e c e r e a l e 5 . 4 . . . . 4 . 3 3 . 4 . - - I I I 1750 2000 B r a s s i c a n a p u s • • • 4 . 3 • • • • • • I 1250 I I . C h . V i c i e t u m t e t r a s p e r ma e : V i c i a v i l l o s a . + + .2 + .2 + . + .2 + + .2 + .2 IV IV 8 8 V . t e t r a s p e r ma + • • + + + .2 + .2 + .2 + • 1X1 IV 6 8 I I I . D. s t o p n i a w i l g o t n o ś c i o w e g o : M e n t h a a r v e n s i s s s p . a u s tr ia c a • • • • • + + 1 .1 + . 2 1 .1 V 206 > cr M in N C pT 5T O S' cr. 7T IV. JüTlCtij D ^ í o n i u s + .2 . + . 2 1 . 2 + . 2 IV 206 ’ P o t e r . t i l l z an s e r í n . i + + .2 + .2 + .2 IV 3 ! R u n e x c r i s p a s + + + + IV 8 P c i y g o n u n h y d r o p i v e r + + + IV 8 S t a c h u s ¿..¿j us t r i s + - l . l + I I I 104 G n a p h a l i u r : u l i g i n o s e m + + • I I 4 P o l y g o n u m a m p h i b i u i r . v e r , t e r r e s t r e t <- I I 4 R a n u n c u l u s r e p e n s • + . 2 + . 2 I I 4 R o r i p p a s y l v e s t r i s • + X 2 C h . A p h à n i o n , C h . D . Ap e r e t a l i a: A p e r a s p i c a - v e n t : 1 .2 1. 2 1.2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 2 . 2 1 . 2 1 .2 1 .2 V V 500 7 5 } S c l e r a r . t h u s a n n u u s . + .2 + .2 + + 1 X. I I 4 ' ! A p h a n e s a r v e n s i s • +■ * + + • JL i. I I 4 4 ? C h . S e c a l i e t e a : M y o s o t i s a r v e n s i s 1. 1 1.1 i t 1.1 1 . 1 1.1 + 1 . ! 1.1 1.1 V V 500 ■iÜ J V i o l a a r v e n s i s + 1.1 1 • TV V 302 500 C e n t a u r e a c y a n u s + i . i 1.1 + i . ; ■f 1. 1 I I I IV 202 204 V i c i a h i r u s t a + .2 . . ■*•-2 * , 2 I I I o 4 V . a n g u s t i f o l i a + + + • - II : *■* 1 T o w a r z y s z^ ce : St e l l a r i a m e d i a 1.2 + .2 . +■. 2 + .2 1 .2 i o 2 . 2 1 2 1 . 2 IV :ov O m r V e r o n i c a a r v e n s i . s • + u t 1.1 1.1 i . i 1.1 1.1 1 . 1 n i V 202 t»oo G a l i u m a p a r i n e . + . 2 - . 2 1.2 1 . ¿ + .2 ■*-.2 1 .2 t . : IV IV 204 204 A g r o p y r o n re p e n s - + . 2 1 . ? î .2 1 . 2 1.2 + . 2 1 . 2 I I I IV 202 302 E q u i s e t u m a r v e n s e + .2 + 1 . 2 + 1 2 1.1 1 . 1 V I I 206 2 0 0 P o l y g o n u m h e t e r o p h y l l u m * 1.1 1 . 1 1 . 1 1 . 1 1 . 1 + I I I IV 202 302 Z b io ro w is k a ch was tów p o ln y ch R ZD w B ra to s z e w ic a c h
G a l e o p s i s b i f i d a + • + 1 . 1 + + 1 . 1 1 . 1 * I I I I V 1 C 4 2 0 4 T r i p l e u r o s p e r m u m i n o d o r u m 1 . 1 1 . 1 • + + 1 . 1 • 1 . 1 I I V 2 0 G . 2 0 4 A n t h e m i s a r v e n s i s + + 1 . 1 1 . 1 + + • * I I I I I I 1 0 4 1 0 4 C o n v o l v u l u s a r v e n s i s + + 1.1 • • + 1 . 1 + I I I I I I 1 0 4 1 0 4 P o a a n n u a -t- + . 2 . + . 2 + + . 2 • + . 2 * I I I I I I 6 6 C r i s i u m a r v e n s e + + + • + + + I I I I I I 6 6 C a p s e l l a b u r s a - p a s t o r i s + + + . + + + I V I I S 4 E r o d d u m c i c u t a r i u m + • l . i + • • '+ * I I I T T 1 0 4 4 T a r a x a c u m o f f i c i n a l e . + + - • + + * I I I I 4 4 P o l y g o n u m p e r s i c a r i a . + • + • + + I I I I 4 4 C h e n o p o d i u m a l b u m + + . + • • * I I I I 6 2 M a t r i c a r i a m a t r i c a r i o i d e s + - • + + 1 I I I 2 6 P e l y g o n u n c o n v o l v u l u s . + . + + I I I I 4 4 M e i a n d r i u m a l b u m + . + • + I I I I 4 \ S o n c h u s a r v e n s i s . . • • 1 . 1 1 . 1 1 . 1 I I I 3 0 0 C e r a s t i u m v u l g a t u . n . ‘ + . 2 + . 2 + . 2 I I I 2 4 A c h i l l e a m i 1 1 e f c 1 i u r n + . 2 + . 2 . • + . 2 * I I I 4 2 R a v h a n u s r a p h a r . i - t r u m • + • + • I I I o z 4 P o l u g o n u m c o m e r , t o s u m • + -r • I I 2 n P o a p r z t e n s ij . . + + . 2 I I 2 2 G e r a n i u r n p u s i l l u :.i • • . + I I 4 P I a n t a g o m a i o r . • • -4-• I 2 G a l e o p s i s t e t r a h i t . . . + • I 2 A n a g a l l i s a r v e n s i s • • • * + I 2 C i c h o r i u m i n t y b u s . . . • + I 2 Objaśnienia - p. t a b . 2. ► T a b e 1 a 4
V ic ia tu m t e t r a s p a r m a e Krusem. et VLieg. 1939 Subass. d e L p h in ie to s u m
a - Stcp-Lrri •i l c r o t n o s c i typov (Typical degree of moisture)
b - S t c p i e n w iico-tn ; j : i z {Degree o f moisture with) M entha a r v e n s i s s s p . a u s t r i a c a
Stopień wilgotności a b
Numer kolejny 1 2 3 4 5 6 _ 7 . 8 . 9 1 0
Numer zdjęcia 18 2 19 49 15 16 21 58 62 129
Data: miesiąc, r2 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7
?4 ~4 74 74 7 4 74 74 74 74 74
Kompleks rolniczej przydatności c1 ?. 4 4 2 2 2 2 2 4 8 8
Pokrycie rośliną uprawną * 70 45 c 6 0 65 60 6 0 55 70 65
Pokrycie chwastami % cn 6C ÓO 50 55 ■ 65 6 0 50 40 45 S w
Powierzchnia zdjęcia rr.~- 1 0 0 ICO 1 0 0 ! X) 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0
L i c z b a g a t . w zdjęciu 21 23 22 2 2 - 27 29 26 27 28 a b a b I. Roś1iny uprawne : T r i t i c u m vu Ig a re 4.3 4.3 4. : 4.3 4.3 4.3 4. 3 4.3 IV V 5750 6250 B r a s s ic a nap u s 3.2 V .h ~ * I 750 II. C h . V ic ie tu m t e t r a s p e r ^ a e : V ic i a t e t r a sperm a + + +■ +■ f + . 2. 1.2 III IV 6 106 V. v i l l o s a + .2 +. 2 f - + .2 IV I 8 : 1 III. D . V i c i e tum t e tr a s p e r m a e d e lp h i n i e t o s u m : Pap a v e r r h o e a s 4- 1.1 i . \ -ł- 1 t ! . 1 + 4- + V V 304 103 ‘ .. Urszula W a rc h o li ń s k a __________________________________________________________________________________ Z b io ro w is k a ch wastów polri ych R ZD w B ra to e z e w ic a c h 1 4 5
L ith o sp e rm u m a r v e n s e + + 1.1 + • . + + + IV I I I 106 6 D e lp h in iu m c o n s o l id a • • + • ■f -t- + • • • I I I I 4 4 . stopnia wilgotnościowego: M entha a r v e n s i s s s p . a u s t r i a c a . . . . • + + .2 + .2 + 1.1 V lo e P olygonum am phib iu m v a r . t e r r e s t r e + + + . I I I . 6 P o t e n t i l l a a n s e r in a + + .2 • . + .2 I I I 6 Rumex c r i s p u s + + • + I I I 6 R a n u n c u lu s r e p e n s + .2 . + .2 I I 4 S t a c h y s p a l u s t r i s + + I I 4 G n a phalium u lig in o s u m + + I I 4 R o r ip p a s y l v e s t r i s . + + I I 4 J u n c u s b u f o n i u s • • + .2 I 2 h . A p h a n io n , Ch. D. A p e r e -t a l i a : A p era s p i c a - v e n t i 1 .2 1 .2 1 .2 1.2 1 .2 2 .2 1 .2 1 .2 1 .2 1 .2 V V 500 750 S p e r g u l a a r v e n s i s + + . . • • • + . . I I I 4 2 A p h a n es a r v e n s i s • • • •f + • • • * + I I I 4 2 h . S e c a l i e t e a : V io la a r v e n s is 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 1.1 + + 1 .1 V V 500 304 M y o s o tis a r v e n s i s 1.1 + 1.1 1.1 • + 1.1 1.1 1.1 . IV IV 302 302 C e n ta u r e a c y a n u s + + 1.1 1.1 . . . + + IV I I 204 4 S i n a p i s a r v e n s i s . • + • + . . + + . I I I I 4 4 V ic i a h i r s u t a • • • + .2 + .2 • • + .2 • • I I I 4 2 I. T o w a r z y s z ą c •= S t e i i a r i a n e d ia 1 . 2 2 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 2 . 2 1 .5 2 2 . 2 1 . 2 V V 750 1250 T r ip le u r o s p e r m u m i n o d o r u - -+ 1 . 1 1 . 1 1 . 1 1 . 1 1 . 1 1 . 1 + + 1 . 1 V V 40.: 304 E q u is e tu r r a r v e n s e +•.2 1. .2 1 . 1 • + *2 1 . 2 i . 1 1 . 1 •f I I I V 2 0 2 304 C ir s iu r . a r v e r.s e + 1 . 1 l . t + 1 . 1 i . i l . t + I I I V 2 0 2 104 Gal in:x a p a r ir .e 4-.: 1 . 2 1 . 2 1 . 2 + . 2 1. T + . 2 + I I I 2 0 2 206 A g ro p y ro n r e p e n s 1 . 2 1 . 2 1 . 2 • 1 . 2 • 1 . 2 1 . 2 1 . 2 IV I I I 400 300 T h la s p i a r v e r.s e 1 . 1 1 . 1 1 . 1 l . t 1 . 1 • > I I I I T I 300 2 0 2 C a p s e i i2 b u r s a ~ p a s t o r i s + + + + + • • • + IV XI 8 4 M a t r i c a r : i c h a m o m iila 1 . 1 • 1 . 1 1 , 1 + • * l . l 11 H I 2 0 0 2 02 V e r o n ic a p é r s i c a 1 . 1 1 . 1 • • + 1 . 1 • + I I I I I 2 0 0 104 E u p h o rb ia h e i i o s c o p ia • + + + • • • I I I I I G 4 V e r o n ic a a r v e n s i s l . t • 1 . 1 * 1 . 1 • • • I I I I 2ú0 10 2 C a l e o p s is b i f i d a * • • • + • + l . i i . i » * I I I y 2 0 2 Fum aria o f f i c i n a l i s . • • • + 1 . 1 + I I I I 2 104
Lam ium p u rp u reu m » • 4* • • 1 . 1 + • + I I I I p 104
Mel ar.drium album + + • • + • • + I I I I 2 2
f < j I y g o n um cvjrj vc I vu lu s • *$" • * • • a 4- + II II 2 ? P. h e to r o p h y llu m 1.1 • • • • » + 1.Î I I I 1 0 0 10 2 i ‘ . t o v ' - n t M u m + • # + 1 1 I 4 14 6 A . Urszula W a rc h o li ń s k a , Ja n T . S ic iń sk i Z b io ro w is k a chwa stó w p ol ny ch R ZD w B ra to s z e w ic a c h
Ge ra n i um p u s i 12 um E rodium c ic u t a r i u m G a le o p s is t e t r a h i t Lamium a m p le x ic a u le V e r o n ic a a g r e s t i s N e s l i a p a n i c i i la t a Taraxacum o f f i c i n a l e D a c ty l i s g l om era ta C o n v o lv u lu s a r v e n s i s S c n c h u s a s p e r C henopodium album P olygonum p e r s i c a r i a A n th é m is a r v e n s i s M a t r i c a r ia m a t r i c a r i o i d e s Poa annua V ic i a d a s y c a r p a A vena f a t u a Camel i na m ic r o c a r p a A r t e m i s i a v u l g a r i s Objaśnienia - p. tab. 2-Ursz ul a W a rc h o li ń s k a , Ja n T . S ic iń sk i
Stopień wilgotności a b
Kdttirr kolejny 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30
Numer zdjęcia 156 153 162 163 164 359 155 160 157 161
Data: miesiąc, rok 8 8 8 8 8 8 8 8 3 3
74 74 74 74 74 74 74 74 74 7'4
Kompleks rolniczej przydatności gleby 5 6 6 6 5 6 5 5 5 5
Pokrycie rośliną u p r a w n ą % 75 60 65 60 70 55 75 70 60 70
Pokrycie chwastami % 2 0 25 15 20 30 25 35 35 45 40 S W
2
Powierzchnia zdjęcia ra 150 150 150 3 50 150 350 150 3 50 350 350
Liczba gat. w zdjęciu 18 18 19 17 19 39 25 26 27 23 a b a b
I. Roślina uprawna: S o la n u m t u b e r o s u m 4 . 4 4 . 3 4 . 3 4 . 3 4 . 4 4.3 4.3 4.3 4.3 4.3 V V 6250 6250 II. C h . D. S p e r g u l o - E c h i n o c h l o e t u m : S p e r g u l a a r v e n s i s 1 . 1 1 . 1 1 . 1 + 1.3 1 . 1 1.1 3 .1 1.3 3 . 3 V V 402 500 E c h i n o c h l o a c r u s - g a l l i + + + + + + + + 3.3 3.1 V V 1 0 206 G a l i n s o g a c i l i a t a • • - • • • - • + + II 4 III. D. S p e r g u l o - E c h i n o c h l o e t u m s c l e r a n t h e t o s u m : S c l e r a n t h u s a n n u u s + . 2 1 . 2 + .2 1.2 +. 2 3 . 2 2 4. ->-.2 -Ł. 2 V 206 308 Z b io ro w is k a chwast ów po lny ch R ZD w B ra to s z e w ic a c h
R um ex a c e t o s e l l a • • + ,2 -f 4 . 2 1 . 1 4 • * - I I I u 6 102 D . s t o p n i a w i l g o t n o ś c i o w e g o : M e n th a a r v e n s i s s s p . a u s t r í a c a 4 . 2 4 + 1 . 1 4 . 2 V loe C n a p h a liu m u l i g i n o s u m 4 + + 4 + V 10 S t a c h y s p a l u s t r i s • 1 . 1 4 4 + I V 106 S p e r g u l a r i a r u b r a • 4 . 2 • 4 . 2 4 I I I 6 P o t e n t i l l a a n s e r i n a • + + + I I I 6 C h, P a n i c o S e t a r i o n f C h . D. P o j i g o n o -- C h e n o p o d i e t a l i a: P o ly g o n u m to m e n t o s u ni 4 4 4 . 1 . 1 * 1 . 1 1 . 1 1 . 1 3 . 1 I V v 1 0 6 4C2 S t e l l a r i a m e d ia 4 . 2 + . 2 4 . 2 . + . 2 + .2 -*-. 2 • 1 . 2 1.2 I V f Y r I'04 S o n c h u s a r v e n s i s 4 . 2 + . 2 4 . 2 4 . 2 + 1. 1 + 4 IV TV 3 106 E r o d iu m c i c u t a r i u m 4 4 4 4 4 -l 4 • v III : o 5 S e t a r i a v i r i d i s • 4 - 4 - + 4 * T J IV 4 8 S . g la u c a . 4 4 4 • • • + • III z £, -G a l i n s o g a p a r v i f l o r a 4 • • • * - * •f - I :: C h . C h e n o p o d i e t e a: C h e n o p o d iu m a lb u m 1 . 1 3 . 1 4 1 . 1 : . i - i . : 1 . 1 j i 1 . * *S w «. 4 r 2 C a p s e l l a b u r s a - p a s t o r i s 4 + 4 + 4 • - f - IV 3 0 ? P o ly g o n u m h e t e r o p h y l l u m 4 4 3 . 1 - 4 - : . i f I V TV - ■- 1 D Ć P . p e r s i c a r i a 4 . - - 4 : I V - 1 1 6 G e r a n iu m p u s i l l u m • • • • 4 4 4 : : i ó T o w a r z y s z ą c e : R a p h a n u s r a p h a n i s t r u m - 3 . 1 3 . 3 4 : -»■ - - V : : 4 : :ć A r .ih e m is a r v e n s i s 4 4 4 + - . - - 4 * I V . 0 £ A g r e p y r o n r e p e n s • 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 + . 2 I I I V 300 402 G a l e o p s i s b i f i d a 1 . 1 . . l . i + 1 . 1 1 . 1 1 . 1 1 . 1 I I V 2 0 0 402 E q u i s e t u m a r v e n s e . 4 . 2 4 . 2 4 . 2 . + + 1 . 1 + I I I IV 6 1 0 6 V e r o n i c a a r v e n s i s . 4 4 . + + + 1 . 1 I I I IV 6 106 A c h i l l e a m i l l e f o l i u m 4 . 2 . . + . 2 . + . 2 + . 2 + . 2 + I I IV 4 e P o l y g o n u m c o n v o l v u l u s . 4 4 1 . 1 + . • + I I I I I 1C4 4 M y o s o t i s a r v e n s i s 4 • • + • + + I I I I I 4 6 P o a a n n u a . . . + + . + . 2 + + . 2 I IV 2 8 M a t r i c a r i a m a t r i c a r i o i d e s 4 . • . - + I I 2 2 V i c i a a n g u s t i f o l i a • • • + + I I 2 2 A p e r a s p i c a - v e n t i - 4 • • + I I 2 2 C e n t a u r e a c y a n u s . . 4 - . I 2 L o l i u m m u l t i f l o r u m . • . 4 . . I 2 V i c i a h i r s u t a ¿ # # # + I 2 O b j a ś n i e n i a - p. tab. 2. Urs zul a W a rc h o li ń s k a , Ja n T . S ic iń sk i _____________________ Z b io ro w is k a ch wastów p oln ych RZ D w B ra to s z e w ic a c h
¡S t o p ie ń w i l g o t n o ś c i a b
INumer k o l e j n y 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
i
¡Numer z d j ę c i a 151 65 152 166 57 150 59 149 153 52 \
Data: rr.ie s is c , rok 8 B 8 8 8 8 8 8 8 • 8
74 74 74 74 74 74 74 74 74 74 Kompleks r o l n i c z e j p r z y d a t n o ś c i g l e b y 5 4 4 4 4 4 4 2 8 8 P o k r y c i e r o ś l i n ą uprawną, 1 60 75 70 50 65 65 » 50 70 60 cc P o k r y c i e chwastami 30 15 35 25 30 >5 26 40 4*5 50 S w 2 P o w ie r z c h n ia z a j ę c i a 150 150 150 150 150 150 150 150 150 3 50 L icz b a g a t . w z d j ę c i u 13 2 4 20 18 2 0 27 28 33 3-4 3*3 a b a’ r B e ta -.’u l g a r i s 4 . 3 4 . 4 4 . 3 3 . 3 4 . 3 4 . 3 3 . 3 4 . 3 -* •5 - . V V L"o0 5"* SC I I . C h . D. S p e r g u lo - E c h in o c h lo e tu m ; E c h in c c h lo e c r u s - g a l l i + + 1 .1 + + 1 . 1 . + + + i . i V 103 : o e S p e r g u l a a r v e n s i s + + + + . + + • • - IV I I 3 4 v G a lin s o g a e i l i a t a • • • • • • + + 1 1 --I --I --I . D. s t o p n i a w i l g o t n o ś c i o w e g o : .‘fer.th a a r v e n s i s s s p . a u s t r i a c a . . . + + 1.1 1.1 + . 2 : * i J :r. b u fo r .iu s . . 4 . 2 + . 2 1 . 2 1 . 2 IV r S z a c h y s p a l u s t r i s Fumex c r i s p us P olygonum h y d r o p ip e r R a n u n c u lu s r e p e n s G naphalium u l ig in o s u m R o r ip p a s y l v e s t r i s . T r i f o l i u m r e p e n s IV. Ch. P a n ic o - S e t a r i o n , Ch. D. P o ly - g o n o - C h e n o p o d ie ta lia : S t e l l a r i a m edia Polygonum to m e n to su m S o n c h u s a r v e n s i s S e t a r i a v i r i d i s G a lin s o g a p a r v i f l o r a S e t a r i a g la u c a E ro d iu m c i c u t a r i u m V. Ch. C h e n o p o d ie te a : C henopodium album P olygonum h e te r o p h u llu m P. p e r s i c a r i a C a p s e lla b u r s a - p a s t o r i s E rysim um c h e i r a n t h o i d e s G eranium p u s i l l u m VI. T o w a r z y s z ą c e : Eq-JisQtum a r v e n s e + + + + • IV 8 + . + + IV 3 .. . + 1 . 1 + I I I 104 . . + . 2 + . 2 + . 2 I I I 6 + + . + - I I I 6 . + + I I I 6 • • • • +. 2 1 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 2 . 2 2 . 2 + . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 2 . 2 V V 1 0 0 0 652 + - 1 . 1 + 1 . 1 1 . 1 + + . IV IV 106 204 + + . . + + + 1 . 1 1 . 1 + I I I V 6 2 0 6 - + 1 . 1 . + + + + I I IV 1 0 2 8 + . . -t- + 4- I I I I 2 6 . . + + . + + I I I I 4 4 • • + + + + • • I I I I 4 4 1 . 1 + + + + 1 . 1 1 . 1 + + V V 108 206 1 . 1 • + 1 . 1 . + 1.1 l-.l + • I I I IV 2 0 2 204 + 1 . 1 1 . 1 + 4 1 . 1 I I IV 1 0 2 2 0 4 + + + . + + + . I I I I I I 6 6 + + . . + + + + I I IV 4 8 + + + * + + I I I TI 6 4 1 . 2 1 . 1 1 . 1 + . 2 1 . 2 1 . 1 4. 1.1 1 . 1 1 . 1 4 r. ' Z 4 : 2 I COI Cn Ursz ul a W a rc h o li ń s k a , Ja n T . S ic iń sk i ________________________________________________________________________ Z b io ro w is k a chwastów pol nych RZ D w B ra to s z e w ic a c h
V i o l a a r v e n s i s M y o s o t i s a r v e n s i s C i r s i u m a r v e n s e A g r o p y r o n r e p e n s G a l e o p s i s b i f i d a V e r o n i c a a r v e n s i s Poa annua A c h i l l e a m i l l e f o l i u m C o n v o lv u lu s a r v e n s i s T r ip le u r o s p e r m u m in o d o ru m A n th é m is a r v e n s i s G a liu m a p a r in e R a p h a n u s r a p h a n is tr u m P olygonum c o n v o l v u l u s M e la n d riu m a lb u m V i c i a h i r u s t a Taraxacum o f f i c i n a l e C e n ta u r e a c y a n u s A r t e m i s i a v u l g a r i s A n a g a l l i s a r v e n s i s P la n ta g o m a i o r D e s c u r a i n i a s o p h i a M a t r i c a r i a m a t r i c a r i o i d e s 1.1 + + + + 1 . 1 + + 2 1 . 2 1 . 2 + + + . 2 + + + + + + Q b j a s n i e n i a - p . t a b . 2 . 1 . 1 1.1 1.1 + + -f V V 206 206 + 1.1 + + 1.1 + I I I V 104 206 1 . 1 i . l . + + + IV IV 106 106 . . + . 2 1 . 2 1 . 2 1 . 2 I I I IV 300 302 + . + + 1.1 1.1 I I I IV 6 204 + + + 1.1 + 1 .1 I I V 4 206 + . 2 . . + .2 - a. "> I I I I I 6 4 + . 2 + .2 + . 2 . + . 2 I IV 2 8 + • . 4- + I I I I I 4 6 + • • + + I I I I I 4 6 + + + I I I I I 4 6 + . 2 . . + . 2 + . 2 + . 2 I I I I 2 6 - + -A-. I I I I 4 4 + + . I I I I 4 4 . + + I I I I 2 6 + + • • I I I o 4 - . • + + T I I 2 4 . + . + . I ~ T 2 4 . . + + A I I 2 4 . - 4- I J T 2 4 . + + I I I 2 4 . . . - I 2 + • • • • I 2 15 4 A . Ur szula W a rc h o li rt sk a , Ja n T . S ic in sk i
a» A rd H E hj 3 0 w «3 0 •M •u h 0) ■u U to a R <tj O V-l Cj a > (0 0) «0 U Ul p to U) *H rd w 10 X> •H C 3 (U w S> o »W 03 in 0 cn <d o; x: ai ±j • u c X (U s:5! T3 a rH A <0 ■p O ■H •H > fO D. G\ i OJ5»! 9 ■P CP (0 a» •H •H O O H £ > >1 +J Ih ■U o O-i •H O (U '•w 0) E 0 u 3 £ O' 0) •P OJ 3 0 o cr> * rH N ? E •H 3 NC U -U <u 'W :<b •H 0 0 & q 0 +j •P o 0 W CP 0 rH C 1 •H •»i :* -C <0 0 v c b? OJ 1 •H 0 & 'H O & ■pw 0) 1 t/l A
I I I , D. S p e r g u lo - E c h in o c h lo ë tu m v e r o n ic e to s u m : V e r o n i c a a g r e s t i s 4 + + 4 4 + 1 .1 + 4 * V V 10 108 A t r i p l e x p a t u l a + 4 1.1 + 1.1 1.1 -f I I I IV 104 204 F um aria o f f i c i n a l i s • + + 4 3.1 •f I I IV 4 106 E u p h o rb ia h e l i o s c o p i a + + + 4 4 I I I I I 4 6 S o n c h u s o l e r a c e u s 4 . 4 + + + I I I I I 4 6 A m a ra n th u s r e t r o f l e x u s 1 . 1 -+ 4 I I I I 102 4 S o n c h u s a s p e r + I 2 V e r o n ic a p o l i t a + I 2 I IV. D. s t o p n i a w i l g o t n o ś c i o wego : M entha a r v e n s i s s s p . a u s t r í a ca P olygonum a m p h ib iu m v a r . t e r r e s t r e G na p h a liu m u l ig i n o s u m R a n u n c u lu s r e p e n s S t a c h y s p a l u s t r i s Ruir&x c r i s p u s R o r ip p a s y l v e s t r x i s - P olygonum h y d r o p ip e r J u n c u s b u f o n iu s C h. P a n ic o - S e t a r i o n Ch. D. P o ly g o n o C h e n o p o d ie -1 .-1 + .2 I I 108 6 6 4 4 4 2 2 2 t a l l e : S t e l l a r i a rrzdia + . 2 + .2 + . 2 . 1.2 1.2 1.2 1.2 CM CM CM IV V 106 7 5 0 Gal ir.soga p a r v i f l o r a 4 + 4- 1.1 4- 4 . l . i 1.1 IV IV 106 2 0 4 S e t a i l a v i r i d i s - 4 + - + 4- 4 4- • + I I I IV •6 8
P ol y<ycn urn tcrr.en to su m 4 4 4 + • 4 . • + • IV I Ï 8 4
S o nr'-: y«? iZ ** vo n s : s . . . 4- 4- + • 4- • + I I I I I 4 6 E r o d i u r. c i cu ta r i uui • • • • • 4- • 4 • • I I 4 S e t a r i a g la u c a • - - - • • 4- * • • I 2 C h . C h e r .o p o d ie te a : C honopodium a lb u m 4- 4 . + 4- 1.1 1.1 4- • + IV IV 8 204 P olygonum h e t e r o p y l l u m 4 1.1 1.1 1.1 • 1.1 1.1 l . l IV I I I 3 0 2 3 0 0 P . p e r s i c a r i a 4 + . 4 4* • 4- + l . l I I I IV 6 106 C a p s e l la b u r s a - p a s t o r i s . . 4 • 1.1 • 4* 1.1 • + I I I I I 102 104 E rysim um c h e i r a n t h c i d e s • • • 4 • • 1.1 + • I I I 2 102 G eranium p u s i l i u m • • • • • • + • I 2 T o w a r z y s z ^ c e : A g ro p y ro n r e p e n s 1.2 4 . 2 1.2 1 . 2 + .2 + .2 • 1 . 2 1 . 2 1 . 2 V IV 304 304 M y o s o tis a r v e n s i s 1.1 . 4 1.1 1.1 + 1 .1 1 .1 1.1 + IV V 302 304 T h l a s p i a r v e n s e 4 4 4 . 4 + 4 1.1 1.1 1.1 IV V 8 304 V io la a r v e n s i s 1.1 1.1 1.1 . + + 1 . 1 1.1 1.1 I I I V 300 304 P clyg c n u m c o n v o l v u l u s 1.1 4 1.1 4 . 4 4* + . 1.1 IV IV 204 106 E cju ise tu m a r v e n s e . 1. 1 4 1 . 1 + . 2 + • + • 2 + . 2 + . 2 IV IV 204 8 S i n a p i s a r v e n s i s 4 - 4 . 1.1 ■f . + 1 . 1 + I I I IV 104 106 T r ip le u r o s p z r m u m i n o d o -rum 4 1. 1 • + . • + • 1 . 1 + I I I I I I 104 104
C ir s iu m a r v e n s e G a liu m a p a r i n e G a l e c p s i s b i f i d a Lamium a m p l e x i c a u l e P a p a v e r r h o e a s V e r o m ca p e r s i ca A n th e m is a r v e n s i s G a i e o p s i s t e t r a h i t N e s l i a p a n i c u l a t a T ara xa cu m o f f i c i n a l e M a t r i c a r i a m a t r i c a r i o i - d e s F a p a v e r d u b iu m Lamium p u rp u r e u m C o n v o lv u lu s a r v e n s i s M ed ic a g o l u p u l i n a P o ly g o n u m nodosum O b j a ś n i e n i a - p . t a b . 2. + + + + • I I I I I I 104 6 K 2 + + . + I I I I I I 6 6 1 . 1 + . . 1 .1 I I I I I 102 202 + + + - - + I I I I I 4 6 + . + + + I I I I I 4 6 1 .1 1 .1 + . . I I I I 2 202 • + 1 .1 . . I I I I 4 102 .1 . + + . I I I I 102 4 + + 1.1 . + I I I I 2 104 • • + + • I I I 2 4 . . + I I I 2 4 . + + I I I 2 4 + + + . . I I I 2 4 . . . + I I 2 2 + . + - I I 2 2 . . + • I 2 U rsz ul a W a rc h o li ń s k a , Ja n T . S lc iń s k i
— V ic ie tu m tetrasperm ae s p e rg u le to su m (tab. 2) i Spergulo-Echino
chloetum scle ra n th e to su m (tab. 5),
— V ic ie tu m tetrasperm ae ty p ic u m (tab. 3) i Spergulo-Echinochloe
tum typ ic u m (tab. 6),
— V ic ie tu m tetrasperm ae d e lp h in ie to su m (tab. 4) i Spergulo-Echino-
chloetum v e ro n ic eto su m (tab. 7).
W y ró żn io n e zbio ro w isk a ch w astó w w y k a z u ją zw iązek z o k re ś lo n y mi jed n o stk am i siedlisk o w y m i — kom pleksam i glebow o-rolniczym i (rys. 1, tab. 8, 9).
T a b e l a 8
S to p ień sp rz ę ż e n ia zb io ro w isk ch w a stó w z w aru n k am i sied lisk o w y m i“ D eg ree of c o n n ectio n of w eed com m unities w ith h a b ita t conditions»
T y p y s ie d lis k 1» Z b io ro w isk a 7Bk 6Bk 5Bk 5Dz 5A 4A 4Bk 2Bk 2B 8E V ic ie iu m tetra sp erm a e sp e rg u le to su m I II 0 0 S p erg u lo -E ch in o ch lo etu m scle ra n th e to su m II III 0 V ic ie tu m tetra sp erm a e ty p ic u m 0 III III I II II 0 II S p erg u lo -E ch in o ch lo etu m ty p ic u m 0 II III II II II 0 II V ic ie tu m tetra sp erm a e d e lp h in ie to su m 0 IV IV I IV S p erg u lo -E ch in o ch lo etu m v e ro n ic e to s u m 0 IV III I V a S to p ie ń s p r z ę ż e n ia w e d łu g s z e ś c io s to p n io w e j sk o li ( K o s t r o w i c k i , W ó j c i k 1972): 1 — a b s o lu tn y , II — b e z w z g lę d n y , III d o s ta te c z n y , IV — w z g lę d n y , V — n is k i, 0 — b ta k s p r z ę ż e n ia . b T y p y s ie d lis k . K o m p le k sy g le b o w o - r o ln ic z e : 2 — p s z e n n y d o b r y , 4 — ż y tn i b a r d z o d o b ry , 5 — ż y tn i d o b r y , 6 — ż y tn i s la b y , 7 — ż y tn io - lu b in o w y , 8 — z b o ż o w o - p a s te w n y m o c n y . T y p y g le b : A — p s e u d o b ie lic e , Bk — b r u n a tn e k w a ś n e , B — b r u n a tn e w ła ś c iw e , Dz — c z a r n e z ie m ie z d e g r a d o w a n e .
Z biorow iska V ic ie tu m tetrasperm ae spergule-tosum i Spergulo-Echi-
nochlo no ch loetum sclera nth eto sum (tab. 2, 5) zasie d la ją naju b o ższe sie
dlisk a w o b ręb ie kom pleksów : siódm ego, szóstego i p iąte g o (tab. 8, 9),
V ic ie tu m tetrasperm ae spergu leto su m w y k a z u je najw y ższy sto p ień s p rz ę
żenia z kom p lek sam i siódm ym i szóstym , a Spergulo-Echinochloetum
scle ra n th e to su m z k om pleksam i szóstym i p iątym . N a o b szarach są sie d
nich, o e k ste n sy w n y m sposobie g o sp od arow ania, na je d n o stk a c h g le b o w y c h kom plek só w szóstego i siódm ego p a n u ją c y m i zbio row isk am i są
T a b e l a 9
Ś red n ie śred n ich liczb TW RN G k o m p lek só w i typów g leb w yliczone n a p o d sta w ie sk ład u g a tu n k o w eg o zbiorow isk c h w astó w zbóż
oraz liczba zd jęć i śre d n ia liczba g atu n k ó w w zdjęciu M ean v alu es of m ean fig u res TW RN G of soil com plexes a n d ty p es c a lc u la te d according to the species com position of w eed com m unities of ce re a l, also th e n um ber of reco rd s and m ean num ber of sp ecies in a re c o rd
K om pleksy i ty p y g le b “ Ś red n ie śre d n ic h liczbb 7 Bk 6Bk 5Bk 5Dz 5A 4A
4Bk 2Bk 2B 8Dz Tc 2,04 1,90 1,87 1,80 1,85 1,83 1,78 1,82 1,71 W 3,10 2,83 2,79 2,63 2,85 2,74 2,88 2,75 2,43 R 2,18 2,39 2,59 2,98 3,13 3,20 3,43 3,58 3,44 N 2,98 3,20 3,38 3,38 3,50 3,55 3,52 3,55 3,57 G 2,24 2,39 2,53 2,68 2,92 2,97 3,20 3,05 2,83 Liczba zdjęć 5,00 23,00 27,00 4,00 6,00 23,00 6,00 6,00 7,00
Ś red n ia liczba g atu n k ó w 14,60 15,69 20,89 20,50 23,17 23,00 to to cn' O
1 24,67 28,14 a K o m p le k sy i ty p y g le b p a trz ta b . 0. b Ś r e d n ie ś r e d n ic h lic z b . c C z y n n ik i s ie d lis k o w e w e d łu g E l l e n b e r g a (1950): T — s to s u n k i te rm ic z n e , W — s to s u n k i w ilg o tn o ś c io w e , R — o d c z y n , N — z a s o b n o ś ć w az o t, G — a k y tw n o ś ć b io lo g ic z n a g le b y .
T e e sd a le o -A rn o se iid e lu m m inim ae i Digitarietum ischaemi ( W a r c h o
l i ń s k a 1974).
N a b adany m te re n ie nie stw ierd zo no ak tu a ln ie Teesdalea nudicau-
lis, Spergula vernalis i Digitaria ischctemum. S poradycznie znajdo w an o
ty lk o po jed y n cze o k azy A n th o x a n th u m puelii i A rn oseris minima. Do syć często no tow an o R u m e x acetosella i Scleranthus annuus. C zęstym g atu n k iem ty c h sied lisk je s t nato m iast Spergula arvensis. F akt ten św iadczy o w zroście żyzności gleby p o w stałej głów nie na sk u te k in te n syw nego naw o żen ia m in eraln eg o i częstego sto sow ania naw ożen ia o r ganicznego. J e st to p rze jaw sty m u lu jąceg o w pływ u działalności czło w iek a na ag ro e k o sy ste m y teg o o biektu.
Z biorow iska V ic ie tu m tetrasperm ae ty p ic u m i Spergulo-Echinochlo-
etum typicum (tab. 3, 6) w y k sz tałc ają się na g lebach ró żnych k o m p lek
sów rolniczej p rzy d atn o ści gleb. C zynnikiem sp rz y ja ją c y m ich rozw o jow i n a zajm ow an y ch przez siebie siedlisk ach je s t odczyn średnio i le k ko k w aśn y ( W a r c h o l i ń s k a 1978). O p tym alne w a ru n k i dla sw ego rozw o ju zn ajd u ją na śred n io zaso b ny ch i zasobnych gleb ach pseudo- bielico w y ch k om pleksów p iątego i czw artego oraz glebach b ru n a tn y c h k w a śn y c h k om pleksów dru g ieg o i czw artego, a także czarn y c h ziem iach
z d eg rad o w an y ch k om plek su ósm ego (tab. 8, 9). S iedliska te nie są za siedlone przez V ic ie tu m tetrasperm ae sperguletosum i Spergulo- -Echinochloëtum scleranthetosum. V ic ie tu m tetrasperm ae typ ic u m
i Spergulo-Echinochloetum typ ic u m p o ja w ia ją się p o n ad to n a zaso b n iejszy ch glebach b ru n a tn y c h k w a śn y c h i czarn ych ziem iach z d e g ra d o w any ch kom pleksów szóstego i piątego, gdzie często k o n ta k tu ją się z V ic ie tu m tetrasperm ae sperguletosum i Spergulo-Echinochloetum
scleranthetosum. N a siedlisk ach ty ch p roblem dla p ro d u k cji ro ln ej stw a rz a ją : Stellaria media, A g ro p y r o n repens, V iola arvensis, M y o s o tis
arvensis, Veronica arvensis, C h e nopodium album, P o ly g o n u m c o n v o l vulus, P. persicaria, P. he terophyllum , Galeopsis bifida, G. tetrahit, Equi- setu m arvense, Erodium cicularium, Thlaspi arvense, Capsella bursa- -pastoris.
Z biorow iska V ic ie tu m tetrasperm ae d elphinietosu m i Spergulo-
-Echinochloëtum vero n ic eto su m (tab. 4, 7) w y stę p u ją na niew ielk ich
po w ierzch n iach lokalnie bardzo zasobnych gleb ró żnych kom pleksów (lab. 8, 9). N ajw yższy stopień sp rzężenia w y k a z u ją z glebam i b ru n a t nym i w łaściw ym i ko m plek su drugiego. Sprzężenie dostateczn e, w zg lęd n e i n isk ie lub b ra k sprzężenia c h a ra k te ry z u ją ich zw iązek z p o z o sta łym i k om pleksam i (tab. 8). W y ró ż n ia ją je sp ośród in n y ch zbio row isk
m. in. n a stę p u jąc e gatu nk i chw astów : Delphinium consolida, Lithospe-
rum aevense, Papaver rhoeas, Lam ium amplexieaule, Neslia paniculata, Camelina microcarpa, Euphorbia helioscopia, Veronica polita, V. agre- stis, Anagallis arvensis f. azurea, Eumaria officinalis, Sonch us asper, A tr ip le x patula. Są to zbiorow iska n ajż y ź n ie jszy c h siedlisk w o d ró żn ie
niu od po p rzed n iej g ru p y zbiorow isk, c h a ra k te ry sty c z n y c h dla śred n io żyznych i żyznych siedlisk poln y ch Rolniczego Z ak ładu D ośw iadczal nego w B ratoszew icach. W każdym opisanym w yżej zb ioro w isku w y różniono stopnie w ilgotności: ty p o w y i z M en th a arvensis ssp. austria
ca. C zynnikiem siedliskow ym d ecy d u ją c y m o ich składzie je s t u w ilg o t
n ien ie gleby. S topnie w ilgotności z M en tha arvensis ssp. austriaca c h a ra k te ry z u ją się obecno ścią g a tu n k ó w h ygrofilnych, np. M en th a a r v e n
sis ssp. austriaca, Juncus bufonius, S ta ch y s palustris, Rorippa s y l v e stris, P olygonum hydropiper, Ranupculus repens, Potentilla anserina, Gnaphalium uliginosum i innych. Szczególnie często w y stę p u ją one
w o b ręb ie kom pleksów zb ożow o-pastew nych (tab. 2—7).
J a k w y n ik a z pow yższej analizy w yró żnione zbiorow iska seg etaln e re p re z e n tu ją o k reślo n e ty p y siedlisk (rys. 1; tab. 8, 9). I tak :
— V ic ie tu m tetrasperm ae sperguletosum i Spergulo-Echinochloetum
scleranthetosum — siedliska m ało zasobne,
— V ic ie tu m tetrasperm ae typ icum i Spergulo-Echinochloetum ty p i
— V ic ie tu m tetrasperm ae delphir .etosum i Spergulo-Echinochlo'étum ve ron iceto sum — sied liska b ardzo zasobne.
W y ra ż a ją one ich p o te n c ja ł ek olo g iczn o -p ro d u k cy jn y , w y zn aczający m.in. zak res i rodzaj rac jo n aln e g o u ży tk o w an ia roli.
T a b e l a 10
W sp ó łczy n n ik i p o k ry c ia o raz stało ść p o sp o lity ch i częściej n o to w an y ch g a tu n k ó w c h w astó w w z b io ro w isk ach se g e ta ln y c h
C oefficients an d c o n stan cy of com m on an d m ore fre q u e n tly reco rd ed w e e d sp ecies in com m unities of se g e ta l w eeds
G atu n ek k o le jn y
1 Stellaria m edia
2 A g ro p y ro n repens
3 A pera sp ica -ven ti
4 V io la a rven sis
5 P o lyg o n u m h e te ro p h y llu m 6 A n th e m is a rven sis
7 Spergula a rven sis
8 M y o s o tis a rven sis 9 E quisetum a rv e n se 10 V ero n ica a rvensis
11 T rip leu ro sp erm u m inodorum 12 P o lyg o n u m c o n v o lv u lu s 13 C henopodium album 14 C irsium a rven se 15 G aleopsis bilida 16 TJ\laspi a rven se 17 R aphanus raphanistrum 18 C apsella bursa-pastoris 19 G alium aparine 20 P o lyg o n u m to m en to su m 21 Erodium cicutarium 22 C entaurea cy an u s 23 G aleopsis tetrahit 24 R u m ex acetosella 25 P apaver rhoeas 26 P o lyg o n u m persicaria 27 S clera n th u s annuus 28 Poa annua 29 V icia angustiloiia 30 M atricaria m atricarioides
31 A c h ille a m illefo liu m
W spół- A m plituda
czy n n ik S talo śćh ¡ w arto ści p o k ry
c ia “
n °/o klasa śre d n ie iloś- cio w o ści0 1 392,3 136 85,0 V + — 4, 2 350,5 120 75,0 IV + — 1, 1 338,9 110 68,8 IV + —2, 1 299,0 124 77,5 IV + —2, 1 232,5 94 58,8 III + — 1, 1 209,0 100 62,5 IV + — 2, 1 194,8 78 48,8 III + — 1, 1 189,3 88 55,5 III + — 1, 1 159,1 116 72,5 IV + — 1, 1 150,8 60 37,5 II + — 1, 1 146,8 94 58,8 III + — 1, + 142,0 116 72,5 IV + — 1, + 136,6 128 80,0 IV + — 1, + 121,8 88 55,5 III + — 1, + 114,3 64 40,0 II + — 1, 1 100,9 46 28,8 II + — 1, 1 92,1 102 63,8 IV + — 1, + 85,8 98 61,2 IV + — 1, + 81,1 68 42,5 III + — 2, + 78,8 84 52,5 III + — 1, + 74,4 112 70,0 IV + — 1, + 71,0 58 36,3 II + — 1, + 45,6 44 27,5 II + — 1, + 45,1 36 22,5 II + — 1, + 27,1 42 26,3 II + — 1, + 22,3 62 38,8 II + — 1, + 20,9 40 25,0 II + — 1, + 5,3 84 52,5 III + 3,9 62 38,8 II + 3,6 58 36,3 II + 3,5 56 35,0 II + a W s p ó łc z y n n ik p o k r y c ia w e d łu g P a w ł o w s k i e g o (1972). b S ta ło ś ć w e d łu g B r a u n - B l a n ą u e t a (1964). c Ilo ś c io w o ś ć w e d łu g B r a u n - B l a n ą u e t a (1964).
O pisan e zbiorow isk a se g eta ln e b u d u je 121 g a tu n k ó w chw astów . D o
p o sp olitych i częściej n o to w a n y c h n ależy 31 g a tu n k ó w (tab. 10). N ie zależnie od w a ru n k ó w g leb ow y ch i ro ślin y u p raw n e j najw y ższe w spó ł czynniki p o k ry cia uzy sk u ją: Stellaria media, A g r o p y r o n repens, Viola
arvensis, P o lyg o n um hele ro p h y llu m , Equisetum arvense, Popyg onu m hetero p hyllum , Equisetum arvense, P o lyg onum convolvulus.
W N IO S K I
1. Z różnicow anie, rozm ieszczenie i ro zp o w szech nienie w y o d rę b n io n ych zbioro w isk ch w astó w p o zo staje w zw iązku z n a tu ra ln y m i w a ru n kam i siedliskow ym i i g o sp o darczą d ziałaln o ścią człow ieka (tab. 2—9). 2. Do n a jb a rd zie j rozp ow szechn io n y ch zbiorow isk należą: V ic ie tu m
tetrasperm ae typ ic u m i Sperguio-Echinochloetum typ ic u m (tab. 3, 6).
3. W y ró ż n io n e zbiorow iska ch w astó w re p re z e n tu ją o k reślo n e ty p y sied lisk i w y ra ż a ją ich p o te n c ja ł ek o lo g ic zn o -p ro d u k cy jn y (tab. 8, 9).
PIŚM IEN N ICTW O
B r a u n - B l a n q u e t J., 1964, P lla n zen so zio lo g ie W ie n —N ew York.
D u b a n i e w i c z H., 1974, K lim a t w o je w ó d ztw a łó d zk ie g o , A c ta G eogr. Lodz., 34:
10—112.
E l l e n b e r g H., 1950, U n k ra u tg e m e in sc h a ite n als Zeiger i ü i K lim a u nd B oden, Landw . Pflanzensoz. S tu ttg ard , 141.
K l a t k o w a H., 1972, P aleogeogralia W y ż y n y Ł ó d zk ie j i o b szarów są sied n ich p o d czas zlo d o w a cen ia w a rcia ń skieg o , A cta G eogr. Lodz., 28: 5— 220.
K o n d r a c k i J., 1968, F izyczn o g eo g ra iiczn a reg io n a liza cja P olski i k ra jó w są sied nich w sy s te m ie d zie się tn y m ., Pr. G eogr., 69: 13— 38.
K o s t r o w i c k i A. S., W ó j c i k Z., 1972, P o d sta w y te o r e ty c z n e i m e to d y c zn e o ce n y w a ru n k ó w p r z y ro d n ic z y c h p rz y p o m o c y w s k a ź n ik ó w ro ślin n y c h , Biul. KPZK PAN, 71: 7—©3.
M a t u s z k i e w i c z W. , F a l i ń s k i J. B., 1967, A n tro p o g e n ic zn e , n itro filn e zb io ro w is k a upraw p o ln y c h , zrębów , teren ó w w y d e p ty w a n y c h i ru d era ln ych [w:] S c a m o n i A., W s tę p do lito so c jo lo g ii p r a k ty c z n e j, W aTszaw a, 176—229. P a w ł o w s k i B., 1972, S k ła d i bud o w a zb io ro w isk ro ś lin n y c h oraz m e to d y ic h ba
dania [w:] Szata roślinna P olski, t. 1, red. W . S z a f e r , K. Z a r z y c k i , W a r szaw a, 237—269.
R o t h m a l e r W ., 1970, E xcursionsflora v o n D eutschland, t. 4, K ritisch er Ergän zu n g sb a n d G eiä ssp lla n zen , B erlin, 622.
W a r e h o l i ń s k a A. U., 1974, Z b io ro w iska c h w a stó w se g e ta ln y c h R ó w n in y P iotr- k o w s k ie j i ich w sp ó łc ze sn e p rze m ia n y w z w ią z k u z in te n s y iik a c ją ro ln ictw a (M ezoregion N izin S ro d ko w o p o lskich ), A cta A grobot., 27 (2): 95— 194.
w a ru n k ó w sie d lis k o w y c h i p oziom u k u ltu r y ro ln e j w si O le śn ik (w oj. P iotrków Tryb.), A cta A grobot., 29 (2): 311— 372.
W a r c h o l i ń s k a A. U., 1978, Stu d ies on the u se ol w eed s as bio in d ica to rs ol habitat co n d itio n s oi a g ro eco system s, Ekol. Pol., 26 (3): 391— 408.
W a r c h o l i ń s k a A. U., 1979, W sp ó łc ze s n e p rzeobrażenia zb io ro w isk seg e ta in y c h w śro d k o w e j Polsce, A cta A grobot., 32 (2): 239—269.
I n s ty tu t B io lo g ii Ś r o d o w is k o w e j UŁ Z a k ła d B o ta n ik i
A . U rszula W a rch o lin ska
FIELD WEED A SSO C IA TIO N S ON ARABLE GROUNDS O F AGRICULTURAL EXPERIMENTAL STA TIO N IN BARTOSZEWICE
T he p a p e r co n tain s re su lts of stu d ies p erfo rm ed in 1974 on a ra b le gro u n d s of A g ric u ltu ra l E x p erim en tal S tatio n in B ratoszew ice (fig. 1), co n cern in g flo ristic- -p h y to so cio lo g ical an d eco lo g ical c h a ra c te riz a tio n of w e e d a sso c ia tio n s developing on this area. O n th e b asis of a n a ly sis of 60 p h y to so cio lo g ical p ic tu re s (from am ong 166 ones m ade) 2 asso ciatio n s co u p led w ith in ro ta tio n of crops w e re d istin g u ish ed (V ic ie tu m tetrasperm ae a n d S p ergulo-E chinochloëtum ) each of w hich w as in te rn a lly d iffe re n tia te d into 3 su b a sso c ia tio n s (tab. 2— 7). D ifferen tiatio n of s e g e ta l asso c ia tions of th is a re a dep en d s on n a tu r a l s e a t co n sitio n s an d on the le v e l of a g ric u ltu re (tab. 8, 9). T he s ta te of m o istu re of field s e a ts is d escrib ed b y hum udity levels: a ty p ic a l o n e an d one w ith w ith M. a rv e n sis ssp. austriaca (tab. 2— 7).
T he w eed asso c ia tio n s d istin g u ish e d re p re s e n t re s p e c tiv e s e a t ty p es (fig. 1, tab. 8, 9):
1) V ic ie tu m tetrasperm ae sp erg u leto su m an d S p erg u lo -E ch in o ch lo ëtu m scleran- th eto su m asso c ia tio n s o ccu r on p o o re st soils w ith in th e com plexes: sev en th , six th an d fifth.
2) V ic ie tu m tetrasperm ae ty p icu m a n d S perg u lo -E ch in o ch lo ëtu m typ icu m asso c ia tions find optim al d ev elo p m en tal co n d itio n s on m o d e ra te ly rich an d rich soils of v ario u s com plexes.
3) V ic ie tu m tetrasperm ae d elp h in ie to su m a n d S p ergulo-E chinochloëtum vero n ice- to su m asso ciatio n s o ccur on v e ry ric h soils of v a rio u s com plexes.
S eg etal a sso ciatio n s of AES in B ratoszew ice a re com posed of 121 w e e d species. A m ong th e se species, 31 belongs to com m on an d m o re fre q u e n tly n o te d ones (tab. 10). Irre sp e c tiv e of soil con d itio n s a n d the c u ltiv a b le p lan t, th e h ig h e s t c o v er coef ficients w e re found for: Stellarla m edia, A g ro p y ro n repens, V io la a rven sis, P o ly g o n u m h e te ro p h y llu m , E quisetum a rv e n s e an d P o lyg o n u m c o n v o lv u lu s.
A. yptuysift BapxojiuHhCKa
A C C O U H A U H H C O P H f lK O B H A r iA X O T H b lX 3 E M .H H X O n b I T H O r O C E / I b C K 0 X 0 3 J i n C T B E H H 0 r 0 3 A B O .H A B B P A T O I1 1 E B H U A X
C m T i.si c o a c p > k iit pe3yjibTaThi H ccjie.io n aiiiifi npoBeacH H bix b 1974 r o a y n a n a -
xoTiibix 3cm.isix O iibiT iioro C e.ibC K oxo3im cT B eim oro 3 a n o /ia n B p a T o m c n im a x (P n c . 1),
K acaw utH xcn (¡u io p iim m e c K it — (|)KTOcomio.nonmecK0H n SKOJionmecKoii xapaK TepiicTiiK
o 6 p a 3 y io im ix c si a c c o m ia m ift c o p h h k o b . H a o cnoB e aiia.nri3a 60 ([>iiTocom iojionm ecK iix
ch h m o k (c p e /u i 166 iicnoJiH ew iM x) o n p e .ie jic n u 6 w jih 2 KOMiuieKca c B iu a m ib ix b n .io -
.locM ene (V ic ie tu m tetrasperm ae h S p e rg u lo -E c h in o c h lo e tu m) , c p e /m KOTopbix Ka»<-
Abift flii(|)(|)c'penmipoBaiiiibii"i n a 3 cyGKOMtijieKca (T a 6 . 2— 7 ) . /In(|)())epeim iifim isi ce-
re T a ^ b n w x a c c o m ia iu tfl 3T oro oC^cKTa 3aB H ciir o t H aTypajibH bix H uuiH m eB ux ycjioBiifl
ii o t ypoB iin co^bCK oro xo3fliicTBa ( T a 6 8, 9 ) . V po B en b iuia>KHOCTn n o .n eiiu x >kh.thiu
OTpawaiOT cT enciin b ju d k h o c th : Tiinim nbift h c M e n th a a rve n s is sp. a u stria ca (T a 6 .
2— 7 ).
Onpe;ieJieHHi>ie c e re ia .n b iib ie a c c o m ia m m 0Tpa>Kai0T cooTBeTCTByioimie m n b i /KHJiHm (P n c . 1. TaO. 8, 9 ) . H T an:
1) A c c o m ia m m V ic ie tu m tetrasperm ae sp e rgu le to su m n S p e rg u lo -E c h in o c h lo e tu m
scleran thetosu m iib ic iy n a io T n a caM bix y C o rn x noMBax b o 6 jiacT ii Ko.\in.ieKcoB: c c j b - Moro, u ie c T o ro n nsiToro.
2) A c c o m ia m m V ic ie tu m tetrasperm ae typ ic u m ii S p e rg u lo -E c h o n o c h lo e tu m t y -
p icum H axoaflT onTiiM ajibHbie ycjiOBHH pa3BHTiisi n a yM epeH iio oGii.nbHbix n o 6 n .ib n b ix
noM Bnx p a 3 11bix i<oMn.aci<coB.
3) A c c o m ia m m V ic ie tu m tetrasperm ae d e lp h in ie to su m ii S p e rg u lo -E c h in o c h lo e tu m
v e ro n ic e to su m n c r p e iinioTCH n a OMCiib o6m ibH bix noHBax p a3 iib ix K0Mn.neKC0B.
C e re ia ^ b iib ic a c c o m ia m m C 3 b B p a T o m e m m a x cocTaB.nsnoT 121 b iia o b copusKOB,
31 b iia o b c p e ;m m ix HiuisieTCsi ofiimiMii h q a m e BCTpenaeMbiMii (T aC . 1 0 ). He3aBiicHMO o t noMBemibix ye.noBim n B iija K yjibTiiB iipoB am ioro pacTeHUH, caM bie BbicoKiie kosiJ)-
(¡JiimieiiTbi noKpbiTHH n a iu ^ n ;yi5i: S te lla ria m edia, A g r o p y r o n rep ens, V io la a rve n s is ,
