858 Kronika
, J U B I L E U S Z O W A S E S J A N A U K O W A W W I L A N O W I E
JAN III SOBIESKI — KULTURA ARTYSTYCZNA I UMYSŁOWA JEGO CZASÓW
23 kwietnia 1977 г., w 300 rocznicę nabycia przez J a n a Sobieskiego pod-warszawskiej majętności, rozpoczęły się obchody jubileuszowe, które t r w a ć będą do kwietnia następnego roku. Ich istotnym p u n k t e m b y ł a dwudniowa Jubileuszo-wa Sesja N a u k o w a — przygotoJubileuszo-wana przez Komitet Organizacyjny Obchodów 300-lecia Wilanowa, Komitet Historii Nauki i Techniki PAN oraz Oddział Mu-zeum Narodowego w Wilanowie — odbyła się ona 25 i 26 kwietnia 1977 r. w Pałacu Wilanowskim, gromadząc specjalistów różnych dyscyplin naukowych, których badania dotyczą czasów Sobieskiego.
Dzień pierwszy Sesji wypełniły komunikaty o problematyce ogólnohisto-rycznej (Z. Wójcika), ogólnokulturalnej (W. Fijałkowskiego, M. Komaszyńskiego) i artystycznej, z zakresu architektury _ (S. Wilińskiego), m a l a r s t w a i ikono-grafii <J. Lileyki, J. Ruszczyc, M. Gębarowicza, W. Dreckiej) oraz teatru (W. Roszkowskiej).
Drugi dzień Sesji dotyczył zagadnień n a u k i barokowej, a koncentrował się na postaci wybitnego polskiego uczonego X V I I w., jezuity Adama Adamandego Kochańskiego, przez piętnaście lat (1680—1695) bibliotekarza i królewskiego m a -tematyka n a dworze Sobieskiego. Z k o m u n i k a t a m i wystąpili nie tylko badacze polscy, ale i zaproszeni goście zagraniczni. Dzięki tym ostatnim poczynania Kochańskiego znalazły się n a szerokim tle porównawczym. I tak w e wstępnym komunikacie R. Taton z Paryża ukazał Kochańskiego w powiązaniu z ogólnym nurtem matematyzacji z n a m i e n n e j dla epoki baroku, a P. Costaibel omówił sto-sunek Kochańskiego do zagadnień dynamiki. Matematyczne prace Kochańskiego przedstawiła Z. Pawlikowska-Brożek, a L. Zajdler — jego p r a c e i k o n s t r u k c j e w zakresie zegarmistrzostwa. Dwa k o m u n i k a t y dotyczyły korespondencyjnych kontaktów Kochańskiego z innymi uczonymi — z Leibnizem {komunikat A. Heine-kampa z Hannoweru) i Heweliuszem (Z. Siemiginowska). Cztery n a s t ę p n e ko-munikaty poświęcone były rozmaitym aspektom życia i działalności uczonego, jego stosunkom w zakonie (L. Grzebień), działalności na stanowisku nadwornego bibliotekarza (J. Wojakowski), powiązaniom z dworem Medyceuszów we Flo-rencji (J. Dobrzycki), współudziałowi w tworzeniu programu dekoracji artystycz-n e j Pałacu Wilaartystycz-nowskiego (W. Fijałkowski).
Od t e j z w a r t e j problematyki drugiego dnia Sesji odbiegały tematycznie tylko 3 ostatnie komunikaty. H. Poser z Berlina zajął się ogólnie f o r m a m i życia intelektualnego w XVII wieku. K. Targosz przypomniała postać sekretarza Sobieskiego — Cosimo Brunettiego. Na zakończenie zaś W. Voisé podzielił się z uczestnikami interesującymi r e f l e k s j a m i n a t e m a t czasu i przestrzeni w deko-racji i ukształtowaniu pałacu barokowego na przykładzie wilanowskiej rezy-dencji J a n a III.
Monograficzny profil drugiego dnia Sesji pozwolił bliżej zanalizować dzia-łalność czołowego uczonego z k r ę g u mecenatu Sobieskiego (komunikaty doczekają się wkrótce publikacji w f o r m i e osobnego n u m e r u „Organonu"). Problematyka dotycząca intelektualnego życia dworu J a n a III jest poza tym jednak nie tylko niewyczerpana, ale w ogóle w znikomej części poznana. Historycy n a u k i dołączyć muszą przeto swój głos do wypowiedzi historyków dziejów polityczno-wojsko-wych i artystycznych. W b r e w pozorom i mimo« istotnych w y n i k ó w o m a w i a n e j Sesji, przed badaczami stoją jeszcze pełne t r u d u prace.
