Anna Muzyczuk,Jerzy Ginalski
Brzezowa, gm. Nowy Żmigród, woj.
krośnieńskie, st. 1
Informator Archeologiczny : badania 22, 91-92
Utformntor A rch eo lo g iczn y I9 S 8
91
p o słu p o w y c h o ra z p a le n isk o . M aterial ru c h o m y w p o sta c i u łam k ó w c e ra m ik i d a to w a n y J e s t w s tę p n ie n a VII - XIII /X IV w.
Ze w zględu n a so n d a ż o w y z a k re s p ra c sp recy zo w an ie c h a r a k te r u s ta n o w is k a j a k 1 pow ią z a n ie n a js ta rs z e j c e ra m ik i z k o n k re tn y m i o b ie k ta m i n a s trę c z a d u ż e tru d n o śc i. K o n ie c z n e s ą d a ls z e w le lo p łs s r c r y m o w e b a d a n ia w la ta c h n a s t ę p n y c h . B o g u s ła w ic e , g m . W o lb ó rz , w o j. p io tr k o w s k ie , s t . 7 M u zeu m A rcheologiczne 1 E tn o g ra ficzne w Łodzi
B a d a n ia m i k iero w ała d r A ldona C h m ielo w sk a. F in a n so w a ł WKZ w P io trkow ie T ry b u n a ls k im . Pierw szy sezo n b a d a ń . O s a d a z XI - ΧΠ1 w.
S ta n o w is k o o d k ry te z o sta ło w k w ie tn iu 1980 r. p o d czas b a d a ń p ow ierzchniow ych w r a m a c h ΛΖΡ. P ołożone Je s t n a k raw ęd zi w ysoczyzny. Językow a to w rz y n a ją c e się w lew obrzeżny d o lin ę W olbórkl. w odległości około 2 0 0 m n a pó łn o cn y zach ó d od c m e n ta rz a , I o,5 k m n a półn o c od W olborza. Od s tro n y połu d n io w ej w ysoczyzna o g ra n ic z o n a J e s t d o lin g rzeki, a od s tro n y z a c h o d n ie j w ą slm o b n iż e n ie m sta n o w ią c y m śla d płynącego ta m tę d y niew ielkiego s t r u m y k a - dopływ u W olbórkl. R óżnica poziom ów - d o lin y rzeki a k u lm in a c ją w ysoczyzny w lym rejo n ie p rz e k ra c z a 10 m . O b sz a r n a k tó ry m z n a jd u je się sta n o w isk o J e s t w ła sn o ś c ią P a ń s tw ow ego S ta d a O gierów w B o g u sia wica eh.
W m ie js c u najw iększego w y stęp o w an ia u łam k ó w ccram lk l, n a p o w ierzch n i pola, w y k o n an o o d w ierty św id re m geologicznym do głęb o k o ści ok. 7 0 cm . Z lokalizow ano w te n s p o s ó b 4 Jam y o sa d n ic z e o raz u s ta lo n o |*>zlom z ale g an ia w a rstw y k u ltu ro w ej. Z ałożono w ykop 20 x 2 0 m; n a tej p rz e s trz e n i o d k ry ło 9 Ja m o s a d n ic z y c h , w k tó ry c h w y p e łn ls k u zn ale zio n o liczne u ła m k i n a c z y ń g lin ia n y c h z XI-XIII w ., żu żle żelazne, frag m en ty p rzed m io tó w żela zn y ch , przçéllkl g lin ia n e , g ru d k i polepy. Z arów no w Ja m a c h , j a k 1 w w arstw ie k u ltu ro w ej w ystępow ały w ęgielki d rzew n e.
W ja m ie n r I . n a głęb o k o ści około 70 c m od pow ierzchni, zn alezio n o krzyżyk z brrjzu z p o s ta ć li] U krzyżow anego.
M a te ria ły p rzech o w y w an e s ą w M uzeum A rcheologicznym I E tn o g raficzn y m w Lodzi. B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
I
B ra ń s k , woj. b iało sto ck ie, s t. 2 2 - p a trz e p o k a b rązu .B rzeście, gm . S ław n o , woj. słu p s k ie , s t. 13 - p a trz o k re s h a ls z ta c k i. B r z ę z o w a , Ц M u zeu m O kręgow e w K ro śn ie g m . N ow y Ż m ig ró d ,
w o j. k r o ś n i e ń s k i e , s t . 1
B a d a n ia prow adzili: m gr A nna M uzyczuk l m g r Je rz y G ln alsk l. Fi n a n so w a ł WKZ w K rośnie. Trzeci sezo n b a d a ń . G rodzisko w c z e sn o śre d n io w iecz n e (VIII -IX w.).
B a d a n ia były k o n ty n u a c ją w y k o p alisk p ro w ad zo n y ch w 1987 ro k u . C elem legorocznych p ra c było ro z p o z n a n ie śla d ó w o sa d n ic tw a na m a jd a n ie o ra z sp o s o b u k o n s tru k c ji w alu w ew n ę trz n e g o w p a rtii w sc h o d n ie j g ro d zisk a. O tw arto 8 w ykopów w części półn o c n o -w sch o d n iej m a jd a n u o łącznej p o w ierzch n i 189 m a , a ta k ż e poszerzono w ykop 1/86, k tó ry o b jął część n a s y p u w a łu w ew nętrznego 1 stre fy przyw alow e) od s tro n y m a jd a n u (42,5 m 2].
S tra ty g ra fia pionow a w ykopów n a m a jd a n ie p rz e d s ta w ia ła się n a s tę p u ją c o : pod w arstw y h u m u s u (2 0 -3 0 cm ) zao b serw o w an o m iejscam i n ik le śla d y w a rstw y k u ltu ro w ej zalegającej b ezp o śred n io n a ca lc u - zbitej, żółtej glinie z d u ż ą Ilością k a m ie n i piaskow cow ych. O d sło n ięto 4 o b ie k ty (w ty m 2 częściow o) o raz 32 d o łk i posłupow e. W o b ie k ta c h 3 I 4 o w y m iarach 4 ,6 x 3 m I 6,4 x 4,2 m zagłębionych około 2 0 -2 5 cm , zn alezio n o niew ielką Ilość s k o r u p p ra h isto ry c z n y c h I w czesn o śred n io w ieczn y ch , żelazn y h aczy k do w ęd k i (?). fra g m e n t k a m ie n ia Żarnow ego; w c ie m n o sz a ry c h w y p e łn ls k a c h stw ie rd z o n o p o n a d to w y stęp o w an ie p rze p a lo n y c h k am ien i, polepy, w ęgli d rzew n y ch - być m oże re s z te k u rz ą d z e ń ogrzew czych, Były to p o zo stało ści b u d y n k ó w n azie m n y ch , p r a w ) o p o d o b n ie o c h a ra k te rz e m ieszk aln y m . Po w y ek sp lo ro w an iu o b ie k tu 4 n a tra fio n o n a 10 dołków p o słu p o w y ch tw o rzący ch dw a rzędy, zw iązan y ch j a k się w ydaje z w cześn iejszy m o sa d n ic tw e m .
U kład w a rstw n a s y p u w ału w ew n ętrzn eg o n ie ró żn ił się z a sa d n ic z o od u k ła d u w cześniej p rz e b a d a n y c h o d cinków . W n asy p ie ziem n y m o d sło n ięto dw a p o k ład y belek u ło żo n y ch p o p rz e c z n ie w s t o s u n k u do biegu w alu . O d s tro n y m a jd a n u og ran iczały go pionow o w b ija n e slu p y z p rze b ie g a ją c ą m ięd zy nim i p lecio n k ą. W w a rstw a c h pod p o d staw ą w ału 1 w strefie przy- w ałow ej o d k ry to k ilk a d z ie s ią t d ro b n y c h frag m en tó w n aczy ń , frag m en ty p rz e d m io tu żelaznego
9 2
W CZESNE ŚREDNIOWIECZEI k a m ie n ia Żarnow ego (?). R ów nież tu ta j, poniżej p o d sta w y w ału , o d sło n ię to 8 dołków po- słu p o w y c h nie z w iązan y ch J e d n a k z k o n s tru k c ją u m o c n ie ń . Były to zap e w n e śla d y o sa d n ic tw a z późnego o k re s u wpływ ów rzy m sk ich , n a co w sk a R w a ły b y w y stę p u ją c e n a m a jd a n ie 1 m lędzy- w atu m a te ria ły c e ra m ic z n e n a w ią z u ją c e do In w e n ta rz a k u ltu ry p rzew orskiej.
M ateria ły 1 d o k u m e n ta c ja z n a jd u ją się w M u zeu m O kręgow ym w K rośnie. N ie p r z e w id u je s i ę k o n ty n u a c j i b a d a ń .
Ш
э т O d r z a ń s k i, z ie l o n o g ó r s k i e ,L_____________
B a d a n ia prow adzili d r S ław o m ir M ożdzloch 1 m gr Lidia N ow acka przy k o n s u lta c ji prof, d r h a b . L echa Lec lej ewt cza. F in a n s o w a ł KZA w Zielonej C órze. P iąty se z o n b a d a ń , G ród 1 o s a d a w czesn o śre d n io w ie c z n a (X /X I - ХП/ХШ w.).
K onty n u o w an o b a d a n ia p o szerzając n a d a l w ykop IX, p rzylegający od w s c h o d u do w z n ie sie n ia . n a k tó ry m je s t położona o s a d a . Z ałożono kolejne, niew ielkie w ykopy n a pół n o c n y -w sch ó d od w yk o p u IX {wykopy XH i XVI), w m ie jsc u , gdzie w y stę p u je w y n iesien ie te r e n u m ogące kry ć re sz tk i d a w n y c h u m o c n ie ń . Z ałożono rów nież w ykopy: XIII, XIV 1 XV n a odległym o około 150 m e tró w w z n ie sie n iu .
W ykopy XIII, XIV 1 XV pozw oliły stw ierd zić b ra k ja k ic h k o lw ie k śla d ó w u m o c n ie ń n a w s p o m n ia n y m w zn iesien iu , n a to m ia s t p rzy n io sły now e d a n e w sk a z u ją c e n a fu n k c jo n o w a n ie w ta m ty m rejo n ie bud o w li m u ro w a n e j, n ajp raw d o p o d o b n iej w o k re s ie śred n io w iecza. In te re s u ją c e J e s t rów nież o d k ry te ta m w y sy p isk o k ości zw ierzęcych.
W ykop XVI o ra z cz ę ść "Г w yk o p u IX o d sło n iły u k ła d d w óch rów noległych rzędów slu p ó w , sta n o w ią c y p o z o sta ło ść d a w n y c h u m o c n ie ń . T rzon w a łu s ta n o w iła k o n s tru k c ja m iędzy dw ie m a ś c ia n a m i słu p o w y m i m a ją c a sz e ro k o ść około 2 ,5 · 3 ,5 m . W idoczne s ą ś la d y p o ż a ru w znieconego od s tr o n y w n ę trz a gro d u .
W ykop JX s k ła d a ł się z licznych n iew ielk ich wykopów, k tó re w obec u tr u d n io n y c h w a r u n ków o b serw acji w a rstw k u ltu ro w y c h w poziom ic m iały n a ce lu d o s ta rc z e n ie J a k najw iększej Ilości profili pionow ych. W ykopy IX b ,c ,d J,k .l ojęły sw ym zasięg iem o b ie k t n r 137 zag łęb io n y na około 0 ,5 -1 m , sta n o w ią c y n ajp raw d o p o d o b n iej p o zo stało ść d aw n ej budow li (wieży?). W tym o b iek cie I Jego pobliżu o d k ry to 7 m o n e t z XI w., w ty m 5 w 1988 r. Prócz n ic h b a d a n ia d o s ta rc z y ły ta k ż e licznych zab y tk ó w , w tym : 11359 fr. c e ra m ik i z XI-XII w., 3 0 Гг. c eram ik i śre d n io w ie c z n e j, 3 ceram ik i pradziejow ej, 3 7 5 2 k ości zw ierzęcych, 83 2 u ła m k i polepy, 199 k aw ałk ó w ż u ż la żelaznego, fra g m e n t żelaznego sz ty le tu , o stro g ę z k ó łk iem g w iaźd zisty m , 2 p rzecin ak i, p rzeb ijak , czę ść podkow y, 5 o se łe k k a m ie n n y c h , fra g m e n t k a m ie n ia Żarnow ego, k a m ie ń szlifierski, dw a przęśllkl z różow ego łu p k u , k llk a n a c le zab y tk ó w z w iązan y ch z o b ró b k ą ro g u . w ty m ta k ż e p ó łfabrykaty. O d k ry to rów nież bryłki 1 frag m en ty p rzed m lo to w z b rą z u o raz 1 z d o b io n y p ie rśc io n e k z tego m e ta lu . Z naleziono ta k ż e liczne p rzed m io ty z k o ści, w ty m 2 szy d ła, p rz e k łu w a ć z, łyżwę, aero fo n o raz kolejny, po d w óch z n a le z is k a c h u b ieg ło ro czn y ch , p io n ek do g ry (stem pelek?).
M ateria ł zab y tk o w y J e s t p rzech o w y w an y w Z akładzie A rcheologii N ad o d rza IIIKM PAN wo
Wrocław iu.
B a d a n ia p la n o w a n e n a r o k p rr y » z ły b ę d ą m ia ły n a c e lu o k r e ś le n ie d a ls z e g o p rz e b ie g u u m o c n i e ń g ro d o w y c h , w y ja ś n ie n ie s p o a o b u u ż y tk o w a n ia s ą s ia d u ją c e g o z g r o d e m w z g ó rz a (tu m . In . d a ls z e p o s z u k iw a n ia p o z o s ta ło ś c i m u r o w a n e j b u d o w li) o r e z o k r e ś le n ie fu n k c ji o b ie k t u 1 3 7 .
I C erklew nlk, gm . D obre M iasto, woj. o lszty ń sk ie, sl, S - p a tr z e p o k a b rą z u . C x « rw o n a W ieś,
g m . K rz y w iń , w o j. le s z c z y ń s k i e , s t . 1
B a d a n ia prow adził m g r J a c e k N ow akow ski. F in a n s o w a ł W ojewódzki Z arząd Inw estycji R olniczych w Lesznie. P ierw szy sezo n b a d a ń . O sa d a z o k re s u w czesn eg o śred n io w iecza.
S ta n o w is k o położone J e s t n a z a c h o d n im brzeg u K an ału O bry, n a w yró żn iający m się w te re n ie n iew ielkim p iaszczy sty m w y n iesien iu , ok. 5 0 0 m n a zach ó d od K rzyw inia. P rzed p rz y s tą p ie n ie m do p ra c w ykopaliskow ych przep ro w ad zo n o szczegółow ą In w en tary zację s ta n o w is k a o raz w y k o n an o p lan lg raflę o sa d y n a p o d sta w ie ro z rz u tu m ateriałó w . N a je ] p o d sta w ie w ydzie lono 3 w y raźn ie ry s u ją c e się s k u p is k a ceram ik i. W ykop b ad aw czy zlokalizow ano w m ie jsc u .
W ojew ódzki O śro d e k Arc hco logiez no -K o n se rw a to rsk i w L esznie
