Jerzy Okulicz,Adam Waluś
Tarławki, pow. Węgorzewo.
Stanowisko 1 "Gajowa Góra"
Informator Archeologiczny : badania 7, 131-132
B y ł to p ie c ja m o w y , w y d rą ż o n y w l e s s i e , w r z u c i e p o z io m y m o w a ln y m o w y m ia r a c h z a c h o w a n e j c z ę ś c i 40 z 120 c m , w p r z e k r o j u p o p r z e c z n y m r o z s z e r z a ł s i ę n ie z n a c z n ie w k ie r u n k u p ła s k ie g o d n a , z a le g a ją c e g o n a g łę b o k o ś c i 140 c m . Ś c ia n k i p ie c a od w e w n ę tr z n e j s tr o n y były s iln ie p r z e p a lo n e n a k o lo r s iw y . T w o r z y ły o n e tw a r d ą w a r s tw ę o k o ło 2 cm g r u b o ś c i, p r z e c h o d z ą c ą n a s tę p n ie w w a r s tw ę b a rw y c e g ła s t o r ó ż o w e j, k t ó r a ł ą c z y ł a s i ę b e z p o ś r e d n io z ż ó łtą w a r s tw ą l e s s u . W ed łu g r e l a c j i p ra c o w n ik ó w z a tru d n io n y c h p r z y b u d o w ie , p ie c p o s ia d a ł k o p u łę , k tó r a u le g ła c a łk o w ite m u z n is z c z e n iu .W w y p e łn is k u p ie c a z n a jd o w a ło s i ę d u ż o g ru z u u tw o rz o n e g o z p r z e p a lo n e j p o l e p y ,p r z e m ie s z a n e j m ie j s c a m i z w ę g ie lk a m i d r z e w n y m i o r a z dw a u ła m k i n a c z y ń w tó r n ie p r z e p a l o n e ,n i e d a ją c e s i ę o k r e ś l i ć c h r o n o lo g ic z n ie .S t a n z a c h o w a n ia p ie c a n ie p o z w a la n a p e łn ą je g o r e k o n s t r u k c j ę i d o k ła d n e d a to w a n ie . W y d a je s i ę , t e m a m y tu do c z y n ie n ia z p ie c e m g a r n c a r s k i m ty p u p iec ó w l ic z n i e o d c r y ty c h z w ła s z c z a n a l e w o b r z e ż n e j t e r a s i e W ia ły . B y ć m o ż e z n a jd u ją c e s i ę w o d le g ło ś c i k ilk u m e tr ó w n a z a c h ó d o d p ie c a s k u p is k o s k o i^ ip ty p o w y ch d la p ó ź n e g o o k r e s u l a t e ń s k i e g o p o s ia d a c h ro n o lo g ic z n y z w ią z e k z fu n k c jo n o w a n ie m o m a w ia n e g o o b ie k tu . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . 131 -T A R łiA W lO , po w . W ę g o rz e w o K a te d r a A r c h e o lo g ii P r a d z ie jo w e j S ta n o w is k o 1 11 G a jo w a G ó r a " 1 W c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e j U n iw e r s y te tu W a r s z a w s k ie g o B a d a n ia p ro w a d ź fi d o c . d r h a b . J e r z y O k u łlc z o r a z m g r A d a m W a lu ś / a u t o r s p r a w o z d a n i a /, F in a n d o w a ł UW s d o ta c ji 1HKM P A N . D r u g i « o s t a tn i s e z o n b a d ań .O sie < & e o b r o n n e z w c z e s n e j e p o k i ż e l a z a . K u ltu r a k u rh a n ó w z a c h o d h ło h a łty ja - ld c tu B a d a n ia o b ję ły n a jb l i ż s z e s ą s ie d z tw o o b s z a r u , n s k tó r y m w 1971 r , o d k r y t o z e s p ó ł p rz e d m io tó w z w ią z a n y c h z o d le w n ic tw e m b r ą z u / s ta n o w is k o 1 a / , o r a z p o z o s ta łą p a r t i ę w z g ó r z a / s ta n o w is k o 1 b / , Przabsdsno o k o ło 1 , 5 a r a , W p ó łn o c n e j c z ę ś c i o b ie k tu / s ta n o w is k o l b / p o d o b n ie j a k w s e z o n ie p o p r z e d n im z a n o to w a n o n ik łą w a r s tw ę k u l t u r o w y z a w i e r a j ą c ą o p r ó c z c e r a m i k i d a tu ją c e j s i ę o g ó ln ie n a w c z e s n ą e p o k ę ż e l a z a , z a r y s y o b ie k tó w m ie s z k a l n y c h ,o r a z k ilk a n a ś c ie f ra g m e n tó w c e r a m i k i ś r e d n io w ie c z n e j^ N a p ó łn o c n y c h k r a w ę d z ia c h m a jd a n u a c z ę ś c io w o n a z b o c z a c h / s ta n o w is k a 1 b / s tw ie r d z o n o w y s tę p o w a n ie j a m 1 p a le n is k .B o g a ty m a t e r i a ł c e r a m ic z n y r e p r e z e n tu je fo r m y c h a r a k te r y s t y c z n e d la k u ltu r y k u rh a n ó w z a c h o d n i o b a łty js k lc h p o c z ą w s z y o d w c z e s n e g o do p ó ź n e g o o k r e s u l a t e ń s k i e g o ,O d k r y t o d a ls z e p r z e d m io ty z w ią z a n e z m ie js c o w y m o d le w n ic tw e m . S ą t o f r a g m e n ty g lin ia n y c h f o r m n a " w o sk tr a c o n y " do p r o d u k c ji n a s z y j n i k ó w ! b r a n s o l e t , g lin ia n e f o r m y d w u c z ę ś c io w e do s i e k i e r e k , o r a z f r a g m e n ty g lin ia n y c h ty g il i ły ż e k o d e w n ic z y c h - o g ó łe m o k o ło 200 f r a g m e n tó w .
W y m ie n io n e w y ż e j p r z e d m io ty w y s tą p iły w dw óch z a s a d n ic z y c h s k u p is k a c h . J e d n o o b e jm u je n a jb l i ż s z e o to c z e n ie o d k r y te g o w 1971 r . p a l en i s k a z f o r m a m i, d r u g ie 5 m . n a z a c h ó d o d n ie g o .O d k r y to tu p r o s to k ą tn ą j a m ę z a w i e r a j ą c ą c e r a
-m ik ę , k o ś c i o r a z f r a g -m e n ty f o r -m o d le w n ic z y c h , -m . i n . do p r o d u k c ji s i e k i e r e k i f r a g m e n t f o r m y z n ie u d a n y m o d le w e m .D a n e t e s u g e r u j c i e m a m y tu do c z y n ie n ia z typow ą j a m ą p r o d u k c y jn ą . Z in n y c h i n te r e s u j ą c y c h z ab y tk ó w w y m ie n ić n a le ż y ; ło p a tk o w a te s z p i le , ig ły i s z y d ła k o ś c i a n e , o r a z n a r z ę d z i a ro g o w e i k a m ie n n e .
W p o łu d n io w ej c z ę ś c i g r o d z is k a , n a z a c h o w a n y iń o d c in k u k r a w ę d z i m a jd a n u o d k ry to ślacty s p a lo n y c h u m o c n ie ń p ó ź n ie js z y c h f a z . o r a z ro w e k p a lis a d o w y z w ią z a ny z n a j s t a r s z ą f a z ą o s a d n i c z ą . Z e w z g lęd u n a p o w a żn y s t o p i s ń z n is z c z e n i a o b ie k tu , p o z b a d a n iu je d y n y c h z a c h o w a n y ch fra g m e n tó w m a jd a n u i u m o c n ie ń , z a k o ń c z o n o p r a c e b a d a w c z o - r a to w n ic z e . 132 -U L IM , p o w . G o rs ó w W lk p . S ta n o w is k o 4 p a t r z o k r e s h a ls z t a c k i W A R P E N S T , p o w .G r ó je c P r a c o w n ia A r c h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k a S ta n o w is k o 1 R B F K Z w W a r s z a w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r J a n M ic h a ls k i. F in a n s o w a ł W K Z w W a r s z a w i e . P i e r w s z y s e z o n b a d a ń . C m e n ta r z y s k o k u ltu r y g r o bów k lo s z o w y c h J O k r e s H aD - w c z e s n y okres lateński. W c z a s i e p r a c ra to w n ic z y c h p r z e b a d a n o o b s z a r 320 m 2. P rz y p a d k o w o o d k r y te g ro b y w y s tę p o w a ły g łó w n ie w d u ż y m s k u p ie n iu ^ g d a d e m im o d o ś ć z n a c z n e g o z n i s z c z e n ia u d a ło s i ę w y d z ie lić c z t e r y p o c h ó w k i. P o s z c z e g & n e g ro b y d z ie l i o d le g ło ś ć z a l e d w ie k ilk u c e n ty m e tr ó w . P i ą ty z o d k r y ty c h g ro b ó w z n a jd o w a ł s i ę w d o ś ć z n a c z n e j o d le g ło ś c i o d w z m ia n k o w a n e g o s k u p ie n ia . W s z y s tk ie te g ro b y b y ły b o g a te w y p o s a ż o n e w n a c z y n ia . D w a g ro b y p r z y k r y t e b y ły w o d r ó ż n ie n iu o d p o z o s ta ły c h k lo s z o w y c h , je d y n ie m is k a m i . W w y n ik u r e g u la r n y c h p r a c o d k ry to t r z y g ro b y ja m o w e o r a z c z t e r y k lo s z o w e . Z n a jd o w a ły s i ę o n e w d o ś ć d u ż y m r o z p r o s z e n i u , a s ta n ic h z a c h o w a n ia b y ł b a r d z o z ły . N a o g ó ł g ro b y k lo s z o w e n ie o d b ie g a ły o d s ta n d a r to w e g o w y p o s a ż e n ia , t z n . k l o s z , p o p ie ln ic a i n a k r y w a ją c a j ą m is e c z k a . T y l k o w je d n y m p rz y p a d k u pod k lo s z e m z n a j do w ały s i ę lu ź n e k o ś c i i f r a g m e n ty c e r a m i k i . G ro b y ja m o w e b y ły b a r d z o s ła b o c z y t e l n e i c h a r a k te r y z o w a ły s i ę u b o g ą z a w a r t o ś c ią . J a m y g ro b o w e p o s ia d a ły ś r e d n i c ę w g r a n ic a c h 70 - 80 c m . W p r o f ila c h p ó łn o c n e j c z ę ś c i ż w ir o w ni o d k ry to c ie m n e w a r s te w k i, k tó r e na p o d s ta w ie je d n e g o z n a le z io n e g o f r a g m e n tu c e r a m i k i n a le ż y łą c z y ć z c m e n t a r z y s k i e m . W a r s te w k i te p o s ia d a ją k s z t a ł dw óch g łę b o k ic h n ie c e k o d łu g o ś c i o k o ło dw a m e tr y k a ż d a .B y ć m o ż e b y ły to m ie j s c a k r e m a c j i zw łok w z g lę d n ie o b rz ę d ó w , p o g rz e b o w y c h p r z y k tó ry c h p a lo n o o g n is k a . K o n ty n u a c ji b ad ań n ie p r z e w id u je s i ę .
