Emil Zaitz
Kraków - Stare Miasto, ul. Kanonicza
13 - piwnica
Informator Archeologiczny : badania 13, 160-161
1 6 0 e . r e l i k t y ś r e d n io w ie c z n e g o , k a m ie n n e g o m u r u o b ro n n e g o K ra k o w a /X IV w. / p r z e b ie g a ją c e g o w z d łu ż z a c h o d n ie j ś c ia n y o fic y n po z a c h o d n ie j s t r o n i e u l. K a n o n ic z e j. N ie w ie lk ie o d c in k i m u r u ro z p o z n a n o w o fic y n ie p o s e s j i n r 13 i 17; f .r e l i k t y 'ś r e d n i o w i e c z n e j / ? / b u d o w li w y k o n a n e j z k a m ie n i w a p ie n n y c h i c e g ie ł o c e c h a c h g o ty c k ic h /w y m , 8 - 9 x 13 x 2 6 -2 7 c m / ■* w p ó łn o c n e j c z ę ś c i d z ie d z iń c a p r z y u l. K a n o n ic z e j 1; g . tz w .d o ły c h ło n n e / k l o a c z n e / z m a t e r i a ł e m z a b y tk o w y m d a to w a n y m n a XV i 1 p o ł.X V I w . / u l . K a n o n ic z a 18, 2 0 / o r a z n a XIX 1 XX w . /K a n o n ic z a 22 i 1 1/ ; h . n a w a r s tw ie n ia i p o z io m y u ż y tk o w e / b r u k i / z c z a s ó w n o w o ż y tn y c h ; i . r e l i k t y k a n a łó w b lo k o w y c h / u l . K a n o n ic z a 13 - P l a n t y / . W p iw n ic a c h o fic y n y p r z y u l. K a n o n ic z e j 13 n a tr a f io n o t a k ż e n a skar£> g r z y w ie n s ie k ie ro p o d o b n y c h / z o b . K r a k ó w - S ta r e M ia s to ,. u l. K a n o n ic z a 1 3 /. 9 K R A K O W -S ta re M ia s to M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e u l. K a n o n ic z a 13 - p iw n ic a w K ra k o w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r E m i l Z a itz / a u t o r s p r a w o z d a n ia /. F in a n s o w a ło M u z e u m A r c h e o lo g ic z n e w K ra k o w ie . P i e r w s z y s e z o n b a d a ń . O s a d n ic tw o w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e / I X -X I w , / , s k a r b g r z y w ie n s ie k ie r o p o d o b n y c h /I X w . / o r a z r e l i k t y ś r e d n io w ie c z n e g o m u r u o b ro n n e g o i n o w o ż y tn e p o z io m y u ż y tk o w e p iw n ic y /X V II-X X w . / . B a d a n ia a r c h e o lo g ic z n e p o d ję to w z w ią z k u z o d k r y c ie m s k a r b u g r z y w ie n s ie k ie r o p o d o b n y c h w p iw n ic a c h o fic y n y p r z y u l. K a n o n ic z e j 13. M ia ły o n e n a c e lu w y e k s p lo ro w a n ie s k a r b u o r a z r o z p o z n a n ie i p r z e b a d a n ie n a w a r s tw ie ń w je g o s ą s i e d z t w i e . O d k ry to : a . n a w a r s tw ie n ia w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e z w ią z a n e z e s t a r s z y m h o r y z o n te m o s a d n ic z y m O k o łu , S tw ie r d z o n o w n ic h u ła m k i n a c z y ń w c z e - s no Ś re d n io w ie c z n y c h , d a to w a n y c h n a IX i X w ie k o r a z d r o b n e g r u d k i p o le p y , w ę g ie lk i d r z e w n e i u ła m k i k o ś c i z w ie r z ę c y c h ; b . r e l i k t y z ie m n e g o j ą d r a w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e g o w a łu o b ro n n e g o , z w ią z a n e g o z e s t a r s z y m i , p a lis a d o w y m i u m o c n ie n ia m i O kołu / 2 p o ł. IX i 1 p o ł. X w ie k u /; c . (lw ie ja m y o s a d o w e , o n ie o k r e ś lo n y m b l i ż e j p r z e z n a c z e n iu . W ic h w y p e łn is k u s tw ie r d z o n o l ic z n e u ła m k i n a c z y ń g lin ia n y c h d a to w a n y c h n a 2 рей. X i p o c z ą te k X I w ie k u , a ta k ż e d r o b n e w ę g ie lk i d r z e w n e i g r u d k i p o le p y ; d . r e l i k t y p ó ź n o ś r e d n io w ie c z n e g o m u r u o b ro n n e g o K ra k o w a /X IV w . / w y k o n a n e g o z ła m a n y c h k a m ie n i w a p ie n n y c h łą c z o n y c h z a p r a w ą w a p ie n n ą . N a b a d a n y m o d c in k u p o s ia d a ł o n s z e r o k o ś ć o k o ło 260 c m . N a k o ro n ie m u r u
ш p o sa d o w io n y b y ł f u n d a m e n t ś c ia n y z a c h o d n ie j.b u d y n k u o fic y n y /X V II w . / ; e . n a w a r s tw ie n ia i w ko p y z w ią z a n e z o k r e s e m u ż y tk o w a n ia p iw n ic y '/p o z io m y u ż y tk o w e d a to w a n e n a o k r e s od X V II do X X w. / . W sp o m n ia n y s k a r b ż e la z n y c h g r z y w ie n s ie k i e r o p o d o b n y c h z a le g a ! w p ia s z c z y s ty m c a lc u , w o b r ę b ie w ko pu o b u d o w a n e g o d e s k a m i lu b d r a n i c a m i / j o d ł a i d ą b / . Z ło ż o n y z o s t a ł p r z e d u s y p a n ie m w a łu o b ro n n e g o z k o n s t r u k c j ą p a lis a d o w ą , a w ię c n a jp ó ź n ie j w 2 poł.D C w, W s k ła d s k a r b u w c h o d z iło ś 212 g r z y w ie n o łą c z n e j m a s i e 3 630 kg ż e l a z a . W s z y s tk ie o k a z y n a le ż ą z a s a d n ic z o do je d n e g o ty p u - o s t a r a n n i e u k s z ta łto w a n y m o b u c h u i r o z k le p a n y c h / r o z s z e r z o n y c h / ś c ia n k a c h b o c z n y c h o t w o r u .D ł u g o ś ć ic h w a h a s i ę w g r a n ic a c h 2 7 -4 1 c m , n a t o m i a s t w a g a k s z ta łtu je s i ę w g r a n ic a c h p o m ię d z y 0, 35 a 1, 75 kg. W k ilk u s e t p r z y p a d k a c h n a l i ś c i o w a - ty m o s t r z u g r z y w ie n s tw ie r d z o n o c h a r a k t e r y s t y c z n e n a c i ę c i a lub n ie w ie l k ie u b y tk i / w y c i ę c i a o p o w .1 - 3 c m ^ / ż e l a z a . Są o n e z a p e w n e p o z o s ta ło ś c ią " b a d a ń " j a k o ś c i ż e l a z a u ż y te g o do w y k o n a n ia g r z y w ie n . K RAKO W -W a w e l K ie ro w n ic tw o O d n o w ie n ia Z a m k u R e jo n X i V III K r ó le w s k ie g o i P a ń s tw o w e Z b io r y S z tu k i n a W aw elu B a d a n ia p r o w a d z ili m g r Z b ig n ie w P ia n o w e ki i J a n u s z F i r l e t / a u t o r z y s p r a w o z d a n i a / pod k ie r u n k ie m m g r S ta n is ła w a K o z ie ła . F ln a n s o · w a ł o K ie ro w n ic tw o O d n o w ie n ia Z a m k u K r ó le w s k ie g o n a W a w e lu . T r z y d z i e s t y s e z o n b a d a ń . G r o d z is k o g łó w n ie DC-X III w . , z a m e k g o ty c k i i r e n e s a n s o w y o r a z r e l i k t y o s a d n ic tw a s t a r o ż y t n e g o . R e jo n X , k o ło b a s z t y P a n i e ń s k i e j W z w ią z k u z r e a l i z a c j ą r e z e r w a t u a r c h e o lo g ic z n e g o ro tu n d y r o m a ń s k ie j o d k r y te j w 1977 r . w p o łu d n io w o -z a c h o d n ie j p a r t i i W aw elu / k o ło b a s z t y S a n d o n \ i e r e k i e j / , w y k o n an o w b ie ż ą c y m ro k u w ykop in s t a l a c y j n y , w c e lu p r z e m i e s z c z e n i a c ią g u k a n a liz a c y jn e g o z o b r ę b u p la n o w a n e g o r e z e r w a t u . W ykop p r z e c h o d z ił pod s to p ą a u s t r i a c k i e g o m u r u o b ro n n e g o na d r o g ę w io d ą c ą na W a w e l o d u lic y B e r n a r d y ń s k i e j . R o z p o z n a n o ta m n a w a r s tw ie n ia n a le ż ą c e d o c z t e r e c h k o m p le k s ó w s t r a t y g r a f i c z n y c h : 1/ w s p ó ł c z e s n e , u k s z ta łto w a n e w o k r e s i e m ię d z y w o je n n y m i po 11- g i e j w o jn ie ś w i a to w e j, 2 / n a w a r s tw ie n ia X D Î - w ie c z n e , z w ią z a n e g łó w n ie z b u d o w ą p r z e z A u s tria k ó w z e w n ę tr z n e g o m u r u o b ro n n e g o / 1 8 5 0 - 1 8 5 4 / , 3 / w a r s tw y w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e , s ta n o w ią c e p r a w ie w y łą c z n ie r e l i k t y n a j s t a r s z e go w ału o b ro n n e g o o r a z 4 / p ie r w o tn e n a w a r s tw ie n ia p o k r y w a ją c e n ie z b y t g r u b ą p o w ło k ą p o w ie r z c h n ię s k a ły w a p ie n n e j, z a w i e r a j ą c e m a t e r i a ł w y łą c z n ie s ta r o ż y tn y .
N a jb a r d z ie j i n t e r e s u j ą c y z p unktu w id z e n ia b a d a w c z e g o o k a z a ł s i ę ro z b u d o w a n y / m i ą ż s z o ś ć do o k . 4 m / z e s p ó ł w a r s tw w a łu w c z e s n o ś r e d - * n io w ie c z n e g o /r o z p o z n a n y w k ilk u s ą s i e d n i c h w y k o p a c h z l a t 1 9 5 3 - 1 9 5 6 /.
