© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
Wprowadzenie
S
!"#$%#&'(#) &'*+),-.%&"&)$/ 0,"&121&345&3&'*(637#7-"&8&98-#0#+7*:$-;&87#,*<-$-.&'(*)'.("%;$ $/&3-.+,-$/&,*7$.(763&'(#)*3 $/&7#&:3-.= $-.5&7-.&7#'#3#0#&*'! <-8<.<4&>(8 $8 7;&!#,-.?*&)!#7"&@ 0&<4-74&A#,!5&B.& >*+),#5&7#&<*$ &",0#9"&(*8@-*(*3.?*&8#3#(!.?*&3&CDDE&(4&'(8.8&F")!(-G5& >(") &-&H*)%G5&*9&'*7#9&)!"&+#!&87#%9*3#0#&)-G&'*9&8#@*(#<-&-&%#,*&'#I= )!3*&7-.&-)!7-#0#&7#&<#'-.&J"(*' &-&:3-#!#4&K#)#97-$8 <-&$8 77-,#<-&9.= !.(<-7"%;$ <-&(*836%&'(#) &'*+),-.%&@ 0 &'*8-*<&"<-.%G!7*:$-&$8 !#7-#& 3& '*)8$8.?6+7 $/& 8#@*(#$/& *(#8& '*+-! ,#& '#I)!3& 8#@*($8 $/& 3'(*3#= 98#%;$ $/&30#)7.&) )!.< &,*7!(*+-&3&'*)!#$-&")!#3&'(#)*3 $/&-&(6B7.?*& (*98#%"&(*8'*(8;98.I5&,!6(.&3&<7-.%)8 <&+"@&3-G,)8 <&)!*'7-"&*?(#7-= $8#0 &%.%&A"7,$%*7*3#7-.4
L*$;& ",0#9"& (*8@-*(*3.?*& M"%#3 & K#$/*97-.& 3(#8& 8.& )3;& )!*+-$;& 27*3(*$0#3-.<& 87#+#80 & )-G& 3& *@(G@-.& '#I)!3#& '("),-.?*4& N#,*& %.97* 8&7#%3-G,)8 $/&<-#)!&'(*3-7$%-&O-.+,*'*+),-&-&'(GB7 &*:(*9.,&'(8.< = )0*3 &27*3(*$0#3&@ 0&!#,B.&%.97 <&8&7#%#,! 37-.%)8 $/&$.7!(63&3#+,-*&'*+),*:P4&Q'*0.$8.I)!3*&'*+),-.&8#<-.)8,"%;$.&!.&!.(.7 &8*)!#0*&'*99#= 7.&)-+7.%&A#+-&?.(<#7-8#$%-&*@.%<"%;$.%&7-.<#+&3)8 )!,-.&98-.98-7 &B $-#4& O0#98.&'("),-.&3&3#+$.&8&'*+),*:$-;&'*)0"?-3#0 &)-G&(6B7 <-&<.!*9#<-4& R$-),&7#(*9*3 &'*+.?#0&7#&) )!.<#! $87 <&.+-<-7*3#7-"&7-.&! +,*&%G8 = ,#&'*+),-.?*5&#+.&!#,B.&*@ $8#%635&!(#9 $%-&/-)!*( $87 $/&-&(.+-?--&,#!*+-$=
Jolanta Albi ska
Biblioteka Miejska im. Jana Kasprowicza w Inowroc awiu e-mail: jola_ino@wp.pl
Procesy prasowe redaktora
„Dziennika Kujawskiego”
Józefa Chociszewskiego z lat 1893–1896
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika ,-.%4&>#(#+-B*3#7*&(*836%&7#",-&-&,"+!"( &7#(*9*3.%&*(#8&'(*'#?*3#7-.& 3)8 )!,-.?*5& $*& 8#3-.(#0*& %#,-,*+3-.,& '*+),-& #,$.7!4& S8-#0#7-#& B 3-*0"& '("),-.?*&),"'-0 &)-G&7#&+-,3-9#$%-&3)8.+,-$/&"'(#37-.I5&%#,-<-&$-.)8 0#& )-G&+"97*:P&'*+),#&O-.+,-.?*&M)-G)!3#&>*87#I),-.?*4&>(8.%#3-#0 &)-G&*7.& <4-74&3&<#)*3 <&'(8.%<*3#7-"&'(8.8&7#'0 3#%;$ $/&7-.<-.$,-$/&,*= +*7-)!63&8-.<&'*+),-$/&*(#8&3&9#+.,*&-9;$.%&?.(<#7-8#$%-	<-7-)!(#$%-5& )8,*+7-$!3#5&);9*37-$!3#&-&3*%),#4&O)8 )!,*&!*&$8 7-*7*&7#&<*$ &63= $8.)7.?*& '(#3#& '("),-.?*4& H.'(.)%.& )!*)*3#7.& '(8.8& 7-.<-.$,-.& 30#= 98.&'*3*9*3#0 &9*!,+-3.&)!(#! &3&'*+),-<&)!#7-.&'*)-#9#7-#4&T-.&9*'(*= 3#98#0 &%.97#,&9*&8#<-.(8*7.?*&'(8.8&8#@*($G&$.+"4&>*+),#&)'*0.$87*:P 3&)3.%&89.$ 9*3#7.%&3-G,)8*:$-&3 (#8-0#&'*?+;95&B.&'(*@+.<&3 83*+.= 7-#&!(8.@#&*9)"7;P&7#&$8#)&@#(98-.%&!.<"&)'(8 %#%;$ 5&?0637 &8#:&3 )-0.,& 7#+.B &),*7$.7!(*3#P&7#&) )!.<#! $87.%&3#+$.&*&"!(8 <#7-.&-&"<#$7-#= 7-.&*9(G@7*:$-&7#(*9*3.%&9*&<*<.7!"5&?9 &8763&'*%#3-&)-G&)8#7)#&*9= @"9*3 &'#I)!3#&'*+),-.?*C4
Sytuacja polskiej prasy w zaborze pruskim
P
(8 3-;8#7-.&+"97*:$-&,"%#3),-.%&9*&8-.<-5&*%$8 )!.%&<*3 &-&*@ $8#%63& '(8 $8 7-0*& )-G& 9*& 38<*B*7.%& #,! 37*:$-& 3 )"3#%;$.%& 27*3(*$0#3& 7#&$8*0*&7#%3#B7-.%)8 $/&*:(*9,63&'*+),-.?*&B $-#&,"+!"(#+7.?*&'*9&'#= 7*3#7-.<& '("),-<4& Q'*0.$8.I)!3*& '*+),-.& M"%#3& K#$/*97-$/& 3& *)!#!= 7-<&98-.)-G$-*+.$-"&121&345&'*9*@7-.&%#,&3&3-.+"&-77 $/&(.?-*7#$/&8#@*("& '("),-.?*5&)!#7G0*&'(8.9&!("97 <&8#9#7-.<&'(8.$-3)!#3-.7-#&)-G&'*$8 = 7#7-*<& ?.(<#7-8#$ %7 <& 8#@*($ 5& 8#,(*%*7 <& 7#& 7-.)'*! ,#7;& 9*!;9& ),#+G4& >*<-<*& '*8*(7.?*5& 7-.)!.! 5& 80#?*98.7-#& '("),-.?*& ")!#3*9#3= )!3#&'(#)*3.?*&-&$*(#8&9*!,+-3)8 $/&'(8.:+#9*3#I&8.&)!(*7 &8#@*($ &7#& ! <&'*+"5&(*83*%"&'(#) &'*+),-.%&7-.&"9#0*&)-G-&8#/#<*3#P5-&89.8= *(?#7-8*3#P4&H.'(.)%.&)!*)*3#7.&3*@.$&>*+#,63&7-.&'(8 7*)-0 &'*B;9#= 7 $/&'(8.8&30#98.&'("),-.&(.8"+!#!63&98-G,-&8##7?#B*3#7-"&3 @-!7 $/& '*+),-$/&98-#0#$8 5&,!6( $/&7#&M"%#3#$/&K#$/*97-$/&7-.&@(#,*3#0*E4&N#,=C& U4&V(8.$-#,*3),-5&Pod pruskim zaborem 1850 19185 O#()8#3#&CWDX5&)4&YE4 E& R&)$/ 0,"&121&34&7#&!.(.7-.&M"%#3&K#$/*97-$/5&)0 7;$ $/&8&"(*98#%7.%&?+.@ &-&@*=
?#! $/&'*,0#963&)*+-5&B 0*&-&'(#$*3#0*&3-.+"&3 @-!7 $/&+"98-4&Z +-&3:(69&7-$/&87#,*<-$-& "$8.7-5&'*.$-5&'-)#(8.&-&#(! :$-5&#&!#,B.&98-#0#$8.&)'*0.$87-5&'*+-! $87-&-&,"+!"(#+7-4&T#+.B.= +-&9*&7-$/&<4-74[&U"$%#7&\(#@),-5&Q!.A#7&\(#@),-5&K ?<"7!&O-+,*I),-5&L#$-.%&O-.(8@-I),-5& U.*7& ]8#(+-I),-5& Z(*7-)0#3& M*(#)8.3),-5& L#,) <-+-#7& \(")8$8 I),-5& ^(#7$-)8.,& J+)7.(5& F7!*7-&>+"!#5&,)4&F7!*7-&U#"@-!8&-&3-.+"&-77 $/4&>*(4&N4&F+.,)#79(*3-$85&Zwiedzamy
Inowro-© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika @ &7#&'(8.,6(&98-#0#7-*<&8#@*($ &3:(69&>*+#,63&7#)-+-0*&)-G&8#-7!.(.)*= 3#7-.&)'(#3#<-&'*+-! $87 <-5&$*&3&9"B <&)!*'7-"&'(8 $8 7-0*&)-G&9*&'*= 3)!#3#7-#&7*3 $/&*:(*9,63&3 9#37-$8 $/5&7*3 $/&! !"063&-&*?6+7.?*& 38(*)!"&$8 !.+7-$!3#&$8#)*'-)<X4
K#)#97-$8 <&9*,"<.7!.<&(.?"+"%;$ <&8#,(.)&98-#0#7-#&'(#) &3&8#= @*(8.&'("),-<&@ 0#&")!#3#&'(#)*3#&8&97-#&D&<#%#&C_D`&(45&,!6(#&8.83#= +#0#&7#&9(",*3#7-.&7-.<#+B.&3)8 )!,-.?*&@.8&"'(8.97-.%&8?*9 &30#98& #9<-7-)!(#$ %7 $/4& L*B+-3*:P& !G& '(.$ 8*3#0& )!*)*37 & 8#'-)& )#7,$%*= 7"%;$ &3&'#I)!3-.&$.78"(G&(.'(.) %7;4&O-;8#0*&)-G&!*&%.97#,&8&'.37 = <-& 8*@*3-;8#7-#<-& 3 9#3$63& '(#)*3 $/& 38?+G9.<& 30#98& *9'*3-.= 98-#+7 $/&8#&'(#3-90*3.&%.%&A"7,$%*7*3#7-.4&>*&3 9(",*3#7-"&$#0.?*& 7#,0#9"& '-)<#& 7#+.B#0*& '(8.90*B P& 30#98*<& $.78*(),-<& !834& .?8.<= '+#(8& *@*3-;8,*3 5& #& 3& '(8 '#9,"5& ?9 & 8?0#)8#0 & *7.& 8#)!(8.B.7-#& $*& 9*&8#<-.)8$8*7 $/&!(.:$-5&9#+)8.&98-#0#7-#&+.B#0 &3&?.)!--&);9635&,!6(. 3&)3 $/&'*)!#7*3-.7-#$/&*'(6$8&")!#3 &*&'(#3-.&'(#)*3 <&'*)-0,*= 3#0 &)-G&,*9.,).<&,#(7 <&8&CY&<#%#&C_DC&(4&-&")!#3;&*&'*)!G'*3#7-"& ,#(7 <&8&C_DD&(4`
V.&8&'*8*("&+-@.(#+7.&#,! &'(#37.&3 <")8#0 &7#&(.9#,!*(#$/&-&'*8*= )!#0 $/&3)'60!36($#$/&'*+),-$/&$8#)*'-)<&@.838?+G97.&'*)0")8.I)!3*& -& ,*7).,3.7!7.& .?8.,3*3#7-.& 8#3#(! $/& 3& 7-$/& '(8.'-)635& )!3#(8#0 & <*B+-3*:P5&$8G)!*&@.88#)#97 $/5&-7?.(.7$%-&'*+-$%-&-&'(*,"(#!"( &3&B $-.& '*+),-.%&'(#) &-&'(8 )'#(8#0 &'*+),-<&(.9#,!*(*<&3-.+"&,0*'*!634&M#B= 9.&'(8.,(*$8.7-.&?(#7-$&+.?#+7*:$-5&*&,!6(.&'(8 &!.<#! $.&7#(*9*3.%&'*= (")8#7.%&7-.<#+B.&'(8.8&3)8 )!,-.&'*+),-.&'.(-*9 ,-&",#8"%;$.&)-G&3&! <& $8#)-.&7#&!.(.7-.&8#@*("&'("),-.?*&7-.&@ 0*&3$#+.&!("97*5&9*'(*3#98#= 0*&9*&+-$87 $/&)'(#3&);9*3 $/5&3&3 7-,"&,!6( $/&!36($ &'(#) &'*+),-.%5& #&7-.(8#9,*&!#,B.&%.%&3)'60!36($ 5&'0#$-+-&3 )*,-.&?(8 37 &8#&8#83 $8#%& (8.,*<.& '(8.)!G')!3#& '(#)*3.4& T#9.(& $8G)!*& !(#a-#+-& (637-.B& 7#& 3-.+.& ! ?*97-5&#&$8#)#<-&7#3.!&<-.)-G$ 5&9*&3-G8-.7-#Y4
c!aw5&27*3(*$0#3&CWbD5&)4&b`c_`d&M4&e<-?-.+5&Biskup Antoni Laubitz 1861–19395 \7-.87*& CWW`d&Inowroc!awski s!ownik biograficzny&f9#+.%&$ !4&2QZg5&84&Cc`5&'*9&(.94&J4&L-,*0#%$8#,#5& 27*3(*$0#3&CWWCcEhhh4
X& U4&V(8.$-#,*3),-5&Pod pruskim zaborem…5&)4&CXW4
`& L4&>-.!(8#,5&Reglamentacja wolno"ci prasy w Polsce (1918 1939)5 O#()8#3#&CWbX5&
)4&Eb4&] !4&8#[&\4&\8.++#5&Pruskie prawo prasowe w drugiej po!owie XIX wieku5&i3[j&W kr#-gu prasy (przesz!o"$ tera%niejszo"$ przysz!o"$)5&!4&E5&'*9&(.94&\4&\8.++-&-&N4&\8.++-5&V*("I& EhhC5&)4&`E4
Y& \4&\8.++#5&„Przed wysokim s&dem”. Procesy prasowe polskich redaktorów czasopism
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
-./012/34& 56/7879/7& 38756& :"2/.;<9;.=& /& :#">$#7?"#*>/.=& *>$?4.69/4& "*87@/78;&A$9>.<"9"379/4&:"2*>/4<&:#7*;&97&?4#49/4&:7%*?37&9/4B/4.>/4C D"+&-?#$59/79/4&:#7.;&5#$>7#%&/&":EF9/79/4&3*642>/B/&B"12/3;B/&*:"*"C @7B/&5"./4#79/7&:4#/"5;>E3&5"&:#49$B4#7?"#E3&"#76&3;?7.679/4&:#".4C *E3&*05"3;.= &7&."&67&?;B&/56/4&G&97>87579/4&>7#&D#6;39;&9734?&5"&H(((& B7#4>&2$@&3/I6/49/7&5"&<4594D"&#">$&97#7178"&3;573.E3&/lj>?"#E3& 97&9/4:"34?"3794&*?#7?; &."&6&>"24/&.6I*?"&*?73/78"&:"5&697>/4B&67:;?7C 9/7&572*6;&@;?&3/42$&:"2*>/.=&3;5739/.?3&:#7*"3;.=+&J#64./3lj>?"C #"B&J"27>"B&B"@/2/6"379"&:"975?"&.78;&7:7#7?&$#6I59/.6;+&K4#@"379"& 5"&3*:E8:#7.;&:#7."39/>E3D49.</ &2795#7?E3 &*"8?;*E3&/&17957#BE3 & 7&?7>14&97$.6;./42/&"#76&:#7*I&/&"#D79/67.<4&9/4B/4.>/4+&L7@#79/79"&*:#64C 571;&:"2*>/.=&:4#/"5;>E3&97&53"#.7.=&>"24<"3;.=&/&#"6:#"375679/7&/.=& 3M#E5>#$?E3&3&3"<*>$ &*6;>79"379"&387M././42/*?7$#7.</&/&>73/7#C 9/ & >?E#6;& $5"*?I:9/72/& <4& *3"/B& D"M./"B+& K:#"3756"9"& #E39/41& "D#7C 9/.649/7&3&/.=&:#64*;879/$&67&:"M#459/.?34B&:".6?;N+&K&".67.=&:"2/.;<C
9;.=&.496"#E3&9/4B72&3*6;*?>" &."&3&<7>/>"23/4>&*:"*E@&B"D8"&*8$1;O& :"2*>"M./ & 97@/4#78"& 7$?"B7?;.69/4& 7*:4>?$& :"2/?;.694D"+& K*642>/4& D8"C *;& >#;?;>/ & :"<73/7<0.4& */I& 97& 87B7.=& 3/42$& :/*B & 3*>76$<0.4& 97& 975C D"#2/30&7>?;39"MO&$#6I59/>E3&:"2/.</&/&:#">$#7?$#;&"#76&*$#"3"MO&9/4C B/4.>/.=& *05E3& 36D2I54B& ?3E#.E3& :#7*;& :"2*>/4< & 36@$5678;& <4*6.64& 3/I>*6;&9/4:">E<&/&#"65#719/49/4&:#$*>/.=&38756+&K;5739/.?37&:"557C 379"&./0D8;B+/6<"B &5">"9;379"&>"9P/*>7? &7&.67*4B&@46&:"57379/7& <7>/.=>"23/4>&:"3"5E3&5437*?"379"&:"B/4*6.649/7&/&9/*6.6"9"&37#*6C ?7?;&:#7.;+&!7>/4&56/7879/7&6763;.67<&M#459/4D"&7:7#7?$&75B/9/*?#7.;<94C D"&$*:#73/452/3/78;&3&5"3"29;&*:"*E@&/9?4#:#4?"3794&:#64:/*;&:#7394& *8$10.4& 6372.679/$& 3*642>/.=& :#64<73E3& :"2*>"M./& /& .=#"9/0.4& 97#"5"C 3"M./"3;&*:">E<&"#76&/9?4#4*;&:7%*?37&9/4B/4.>/4D"Q+&
R9?;:"2*>/4&$*?73"573*?3"&:#$*>/4&*:"3"5"378" &14&D8E39;B&.4C 24B&#E19;.=&:"2*>/.=&?"37#6;*?3&/&"#D79/67.</&:7?#/"?;.69;.=&@;87&"@#"C 97&97<3;1*6;.=&37#?"M./&97#"5"3;.= &?7>/.=&<7>&<I6;> &B"37&/&"@;.67<4 & "#76&67.="379/4&527&:#6;*68;.=&:">"24%&97<.499/4<*6;.=&*>7#@E3&56/4C 56/.?37&97#"5"34D"+&S:#6;B/4#64%.4B&9/4:"524D8"M./"3;.=&5014%&J"C 27>E3&/&<459".64M9/4&97<9"3".64M9/4<*6;B&3E3.67*&M#"5>/4B&B7*"34<& >"B$9/>7.</&@;87&:"2*>7&:#7*7+&K&>#E?>/B&.67*/4&$#"*87&"97&5"OD/&<45C 94D"&6&3/"50.;.=&"#D79E3&1;./7&:$@2/.694D" &*:"84.694D"&/&:"2/?;.694C
N& K+&T"2/> &Dziennikarze polscy pod panowaniem pruskim 1890!1914
U3VW&Inteligen-cja polska XIX i XX wieku ?+&, &:"5-+&X+&Y64:$2/*CX7*?49/* &K7#*6737&HZ[, &*+&HHQ+
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
D"[+& X"63/<787& */I& :"3"2/& 3& @7#56"& ?#$59;.=& 37#$9>7.=& /& 64& 6B/499;B&
:"3"5649/4B &<4597>&:#":7D$<0.&*"2/57#;6B&*:"84.69;&/&:7?#/"?;6B&"#76& :/I?9$<0.&:"2/?;>I&D4#B79/67.;<90 &:"8"1;87&9/4".49/"94&67*8$D/&3&6B7C D79/7.=& "& $?#37249/4& M3/75"B"M./& 97#"5"34<& *:"84.64%*?37& :"2*>/4D"+& \8"*/87&:#73"&5"&3"29"M./&:#64>"97% &*?787&9/4$D/I./4&3&"@#"9/4&"<.6;*?4<& B"3; &<I6;>7 &?#75;.</&/&>$2?$#;&97#"5"34< &M3/75"B/4&>$2?;3"3787&:"2C *>0&"@;.67<"3"MO &<7>&#E39/41&:"5?#6;B;3787&3/7#I&/&9756/4<I&#"57>E3& 97&#;.=84&"56;*>79/4&9/4:"524D8"M./+
L7*759/.6;B& /& D8E39;B& ?#4954B& "@*4#3"379;B& 97& 87B7.=& :#7*;& :"2*>/4<&<$1&"5&:/4#3*6;.=&.=3/2&$?#7?;&*$34#499"M./&@;8"&*;*?4B7?;.6C 94& :#64>76;379/4& B"12/3/4& 3*64.=*?#"994<& /& 3;.64#:$<0.4<& /9A"#B7.</ "& 3*642>/.=& :#64<737.=& :"2*>/4<& 7>?;39"M./& 97& #E19;.=& 9/37.=& ]& 67C #E39"&"&*$>.4*7.= &<7>&/&9/4:"3"5649/7.=&]&654?4#B/9"379;.=&:"2/?;C >0&38756&67@"#.6;.=+&K#76&6&$:8;34B&27?&/&:"D8I@/7<0.0&*/I&@46#759"M./0& #"57>E3&3"@4.&3#"D/4D"&<7#6B7&672419"MO&?7&:#":"#.<"9729/4&36B7D787& */I&/&36B7.9/787Z+&J#7*7 &?#7P/7<0.&5"&."#76&*64#*6;.=&>#IDE3&*:"84.64%C
*?37 & 3& *?"*$9>"3"& >#E?>/B& .67*/4& *?787& */I& 9/4"580.69;B& /& ."#76& @7#C 56/4<& :"*:"2/?;B& 7?#;@$?4B& 1;./7& ."56/4994D" & 9/4"580.69;B& A#7DB49C ?4B& $2/.694D"& /& 5"B"34D"& :4<671$+& ^I50.& "@/4>?4B& /95;3/5$729;.=& 67/9?4#4*"37%&2$56/&6&#E19;.=&M#"5"3/*> &5"*?7#.6787&3*642>/4D"&#"567C <$&*?#73;&5$.="34<&"#76&79/B"3787&1;./4&:"2/?;.694&/&>$2?$#7294&:"2*>/4C D"&*:"84.64%*?37+&_7>"&97#6I56/4&3/42"*?#"994D"&"556/78;379/7&*?787&*/I& <459".64M9/4&?#;@$90&/@.69/>/4B&3*642>/.=&*:#73&:"2*>/4<&2$59"M./H(+&
Powstanie „Dziennika Kujawskiego”
J
459;B&6&3719/4<*6;.=&5">"97%&97&D#$9./4&#"63"<$&:"2*>/4<&:#7*;&:#"C 3/9.<"97294<&"*?7?9/4D"&56/4*/I./"24./7&`a`&3+&@;8"&:"3"879/4&5"&1;./7& /9"3#".873*>/4D"& bc6/499/>7& d$<73*>/4D"e & @I50.4D"& 67#764B& :/4#3C *6;B&697.60.;B&:/*B4B&:"2*>/B &>?E#4&?#3724&67697.6;8"&*34&B/4<*.4& 3M#E5&:4#/"5;>E3&."56/499;.=&K/42>":"2*>/+&J"B;*8&$?3"#649/7&:/*B7&[& K+& S:7249/7> & Encyklopedyczny zarys dziejów prasy wielkopolskiej (1794!1939)
U3VW&Z dziejów prasy wielkopolskiej XIX i XX wieku &?+&, &:"5-+&T+&d"*B797 &J"697%&HZZQ & *+&Hf+
Z& S+&c6/>/ &Czy prasa dopomog a Polakom wybi" si# na niepodleg o$"? &bL4*6;?;&J#7*"C
6973.64e&HZ[[ &9#&) &*+&H,+
H(& R+&J7.6>"3*>/ &Prasa codzienna Warszawy w latach 1918!1939 &K7#*6737&HZ[, &
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
97#"56/8& */I& 3& ">#4*/4& 97<?#7D/.69/4<*6;.=& 2"*E3& >"24@>/& :7%*?3"3"M./& :"2*>/4<+& c"& <4D"& :"3*?79/7& :#6;.6;9/2/& */I& 2$56/4& 3/42>/4D"& *4#.7 & >?EC #;B&2"*;&J"2*>/&/&J"27>E3&9/4&@;8;&"@"<I?94+&K&:"#I&$:#6;?"B9/2/&"9/&*"C @/4&697.649/4&:"2*>/4D"&*8"37&5#$>"3794D" &97&>?E#4&3&?;B&.67*/4&@;8"& "D#"B94&67:"?#64@"379/4 &7&>?E#4D"&9/4&67*:">7<78;&79/&5#$>7#9/4&53$C <I6;.694 &79/&?41&B784 &*87@4&4>"9"B/.69/4&5#$>7#9/4&:"2*>/4+&\#"6I&:"C 8"149/7&:"2*>/4<&*:"84.69"M./&>$<73*>/4< &6724194<&3&697.694<&B/4#64&"5& 54.;6</&B/4<*."3;.=&9/4B/4.>/.=&38756&:"3/7?"3;.= &$M3/75"B/2/&*"@/4& ?7>14&:"2*.;&56/787.64&d$<73&L7.="59/.=+&J"*?79"3/2/&:"3"87O&5"&1;./7& 3;5739/.?3"& :"2*>"<I6;.694 & $36D2I59/7<0.4& :"D205;& :"2/?;.694& 3/I>C *6"M./&*:"84.64%*?37&6@2/1"94&5"&:"*?I:"34D"&#$.=$&B/4*6.67%*>/4D"+& !7>/&.=7#7>?4#&:/*B7&:"637278&97&678"149/4&*:E8>/&/&":7#./4&67:279"37C 94<&56/78729"M./&97&B".9;.=&:"5*?737.=&P/979*"3;.=HH+
bc6/499/>& d$<73*>/e& 6754@/$?"378& 97& #;9>$& :#7*"3;B& a9"3#".87C 3/7& 34& 3#64M9/$& H[Z,& #+& g@4<B$<0.& *3;B& 67*/ID/4B& 3*6;*?>/4& *?79; /&37#*?3;&*:"84.64%*?37&:"2*>/4D" &:#646&)N&27?&:#":7D"378&97<3;1*64& 37#?"M./&:"2*>/4<&>$2?$#; &"*/0D9/I./7&97$>/&/&?4.=9/>/&"#76ƫ.<"9"378& 3/424& 697.60.;.=& 3;57#64%& 6& 1;./7& *:"84.694D"& /& :"2/?;.694D"& B/7*?7 /D/"9$ &7&?7>14&:$@2/>"378&5"9/4*/49/7&6&>#7<$&/&6&67D#79/.;+&L7.="3794& 5"&56/M &24.6&9/4*?4?;&9/4>"B:24?94 &#".69/>/&:4#/"5;>$ &>?E#;.=&97<@"D7?C *6;&6@/E#&697<5$<4&*/I&3&67*"@7.=&^/@2/"?4>/&T/4<*>/4<&/B+&_797&d7*:#"3/C .67&3&a9"3#".873/$ &*0&9/43;.64#:79;B&/&<459;B&6&97<.499/4<*6;.=&F#EC 548&3/456;&"D/"9/4+
L&/9/.<7?;30&:"3"879/7&5"&1;./7&3&a9"3#".873/$&:"2*>/4D"&:/*B7&."C 56/4994D"&3;*?0:/8&3&H[Z'&#+&56/787.6&97#"5"3; &:#64B;*8"3/4. &>/4#"39/>& B/4<*."34D"&B8;97&:7#"34D"&/&67#764B&5;#4>?"#&.$>#"39/&3&d#$*63/.; & h$.<79&\#7@*>/+ i/4&B/78&"9&."&:#7357&3/424&3*:E294D"&6&56/499/>7#*?34B& .6;&?41&6&2/?4#7?$#0 &724&<7>"&.68"3/4>&3;>*6?78."9; &7&:#6454&3*6;*?>/B&3/42C >/&:7?#/"?7 &5".49/78&*/8I&/&697.649/4&:#7*; &>?E#4<&@;8&<459".64M9/4&:/29;B& .6;?429/>/4B&/&"#I5"39/>/4B+&^;8&?7>14&6779D71"379;&3&@$5"3I&/9"3#"C .873*>/.=&bS"2794>e&G&"*"@/M./4&":#7."378&$#605649/4&:7#>$&*"279>"34D"& /& 3;?;.6;8& #4:#4649?7.;<90& $2/.I& 80.60.0& $65#"3/*>"& 6& .49?#$B& B/7*?7H'+
K& *3"<4& :279;& 3?7<4B9/.6;8& *;97 S?4A797& \#7@*>/4D", #E39/41& :#64B;C
HH& Y6+& S/>"#*>/ & %wiadkowie 800-lecia. Encyklopedia wiedzy o zabytkach Inowroc
a-wia a9"3#".873&'((' &*+&H[)]H[f+&
H'& h$.<79&\#7@*>/&jH[)']HZ((k&G&56/787.6&D"*:"57#.6;&/&97#"5"3; &58$D"24?9/&.68"C
94>&X75;&T/4<*>/4<&a9"3#".873/7 &.68"94>&54:$?7.</&*"279>"34<+&S64#64<&6"@+&l+&T/>"87<C .67> &Grabski Lucjan &U3VW&aS^ &6+&' &a9"3#".873&HZZ) &*+&,(],H+
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika *8"3.7 &56/787.67&*:"84.694D"&/&:"2/?;.694D" &>?E#;&6&5$1;B&6779D71"37C 9/4B&380.6;8&*/I&3ǘ/67.<I&"<."3*>/4D"&:"B;*8$H,+
L7B;*8& 3;57379/7& ."56/4994<& :"2*>/4<& D764?;& 2">7294<& 6972768& *64C #">/4&:":7#./4&3M#E5&E3.64*9;.=&2/54#E3&:"2*>/4D"&*:"84.64%*?37&d$C <73&/9"3#".873*>/.=&6&>#IDE3&6/4B/7%*?37 &67B"194D"&B/4*6.67%*?37 & 7&?7>14&5$.="3/4%*?37+&c"&D#"97&"*E@&:":/4#7<0.;.=&?I&/9/.<7?;3I&/&D"?"C 3;.=&$56/42/O&:#6454&3*6;*?>/B&3*:7#./7&P/979*"34D"&5"80.6;2/&5">?"#& B45;.;9;& /& 3;@/?9;& 56/787.6& *:"84.69; & :EF9/4<*6;& :"*48& 5"& :7#27B49C ?$&X64*6;&i/4B/4.>/4< &.68"94>&#E19;.=&697.60.;.=&:"2*>/.=&?"37#6;*?3& /&:/4#3*6;&:#46;549?&a9"3#".873/7&3&27?7.=&HZHZ]HZ'[&_E64A&d#6;B/%C *>/H)"#76&.6"8"37&:"*?7O&:"2*>/4D"&1;./7&97#"5"34D"&3&B/4M./4 &>*+&R9C
?"9/&h7$@/?6Hf+&i/4."&:EF9/4<&5"&D#"97&:#6;<7./E8C$56/78"3.E3&5"80.6;2/V&
6/4B/79/9 &=#7@/7&R5"2A&J"9/%*>/ &>$:/4.&_79&_7D"56/%*>/ &7:?4>7#6&K/9C .49?;& K0*"3/.6& "#76& 3/42.4& 67*8$1"9;& 527& #"63"<$& /9"3#".873*>/4D"& :#64B;*8$&B4?72$#D/.694D"&/91;9/4#&h4"9&Y67#2/%*>/HN+&
K/42"B/4*/I.69;& ">#4*& :#6;D"?"37%& "#76& 67/934*?"379;& :#646& 3*:E29/>E3&5"MO&:">7F9;&>7:/?78&3&3;*">"M./&'(&?;*+&B7#4> &:"56/42"C 9;& 97& $56/78;& :"& '((& B7#4> & D37#79?$<0.;& :#645*/I36/I./$& @46:/4.694& :"5*?73;& A$9>.<"9"379/7 & 6"*?78& $3/4%.6"9;& *$>.4*4B+& K4& 3#64M9/$& H[Z,&#+&:"3"879"&5"&1;./7&?"37#6;*?3"&3;5739/.64&6&"D#79/.6"90& "5C :"3/456/729"M./0&:"5&97630V&S?4A79&\#7@*>/&/&S:E8>7&]&d*/ID7#9/7&/&c#$C >7#9/7&bc6/499/>7&d$<73*>/4D"e &>?E#4D"&3*:E8678"1;./424&34*62/&3&*>875& X75;&i756"#.64<&6&:#464*4B&h$.<794B&\#7@*>/B&97&.6424+&S:E8>7&?7&B/7C 87&.=7#7>?4#&<739;&6&./.=;B/&$56/78"3.7B/HQ+
K& :".60?>"3;B& ">#4*/4& 56/78729"M./& P/#B;& 97& 64@#79/7& ?"37#6;*?37& 67:#7*679" &:#735":"5"@9/4&3&#"2/&4>*:4#?7 &3/42"24?9/4D"lj>?"#7&bd$C #/4#7& J"697%*>/4D"e& >*+& R9?"9/4D"& d79?4.>/4D" & D5;1& @#7>& 5"M3/75.64% 3&:#7.;&3;5739/.64<&/&9/4:"3"5649/7&:":#6459/.=&:/*B&97&d$<737.=&@$C 56/8;&3/424&"@73&/&>"9?#"34#*</&3&>34*?/7.=&:#739;.=&/&"#D79/67.;<9;.=H[+&
H,& S64#64<&"&S?4A79/4&\#7@*>/B&6"@+&l+&T/>"87<.67> &Grabski Stefan Józef Maria
Teles-for &U3VW&aS^ &6+&' &*+&,H],'+&
H)& S64#64<& "& _+& d#6;B/%*>/B& 6"@+& R+& m+& d#6;B/%*>/ & Krzymi&ski Józef U3VW& aS^ & 6+& '
*+&fZ]NH+
Hf& S64#64<& "& R+& h7$@/?6$& 6"@+& X+& ^#4<67 & Laubitz Antoni U3VW& aS^ & 6+& H & a9"3#".873&
HZZH &*+&f,]ff+
HN& _+& R24>*795#"3/.6 & 75 lat drukarni zak adu wydawnictw CRS w Inowroc awiu
1893!1968 K7#*6737&HZNZ &*+&HN+
HQ& T+&c4#41;%*>/ &Józef Chociszewski w Inowroc awiu &a9"3#".873&HZ,f *+&Z+ H[& _+& K7<4# & Miejsce „Dziennika Kujawskiego” (1893!1939) w prasie wielkopolskiej
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
!" #$%&'$()" &*+,!*-$." ,#$)/!*-$" $" *%&!,01$" 23'$%--$,!" 4+1!5#,$%/67" '!!&!8965!-6"86:$%#'0'%-$!"5"86#%#1$"'-!1&+1;0%1"#$)"8*'<"+=$0<">*<&%? *<,65#,$%1" -+:%*" @" A5B50'!#" +=$0!" >*$%&*$0C#9*!##%" @." !" 6(%0-$%" +=$0!" 4*B=65%1"D!&5$/$"@EF"G*'<"&*+,!*-$"865#9!H!"9!,I%"$-9*6=$/!96*-$!JKF
Pierwszy redaktor „Dziennika Kujawskiego”
Z
56=$"!,016-!*$+#'<"*%&!,96*%:"-65%/6"8$#:!"'6#9!H"DB'%L"MC60$#'%5? #,$NOF"P'-!-<"8$#!*'."!"8*'%&%"5#'<#9,$:"&6Q5$!&0'6-<"*%&!,96*.":!?1;0<" -!" #56$:" ,6-0$%" 5$%=%" '-!0';0<0C" 6#$;/-$)R" -!" -$5$%" &'$%--$,!*? #,$%1." 8*'<(<H" &6" S-65*60H!5$!" 5" J@KT" *F" U0'%Q-$%1" 8*!065!H" 5" 5$%=+" *%&!,01!0CV"5"M$%#'<-$%"A2W5$!'&,!"M$%#'<X#,!7E."MC%H:-$%"A2G*'<1!0$%=" Y+&+7." 24!96=$,7." 2 !&5$Q=!-$-7." 2G$!#97E" $" G6'-!-$+" A23'56-" U$%=,686=? #,$7."2Y%0C7."2G*'%/=;&"ZH65$!X#,$7EF"[-!-<"'%"#5%1"8*!065$96Q0$"$"-$%+/$)? 9%1"86#9!5<"56(%0"'!(6*0<."(<H"6&&!-<:"#8*!5$%"86=#,$%1"&'$!H!0'%:"-!? *6&65<:"6"#8*%0<'65!-%1"86#9!5$%"$&%6=6/$0'-%1.",9B*%1"86'6#9!H"5$%*-<" &6",6X0!NJF"D+I"5"J@\K"*F."8*'%-6#';0"#561;",#$)/!*-$)"'"MC%H:-!"&6"G6? '-!-$!.":$!H"Q0$Q=%"6,*%Q=6-<"8*6/*!:"8*!0<"&=!"=+&+F"U"-65<:"Q*6&6? 5$#,+"60'%,$5!H"'-!0'-$%"I<5#'%/6"'!$-9%*%#65!-$!"#561;"&'$!H!=-6Q0$; $"#'%*6,$%1"!,0%89!01$"$-$01!9<5"#86H%0'-<0CF"Y$0'<H"9!,I%"-!"5$),#'<"'(<9" ,#$;I%,F"]$:6"I%"0$;/=%"(6*<,!H"#$)"'",H6869!:$"^$-!-#65<:$."(%'"5$),? #'<0C"9*+&-6Q0$"5<8%H-$!H"#5%"6(65$;',$"$"+'<#,!H"'!&'$5$!1;0%."1!,"-!" 9!:9%"=!9!"$":6I=$56Q0$."5<-$,$NNF" G6" N_" =!9!0C" #!:6&'$%=-%1" 8*!0<" ,#$)/!*#,6?5<&!5-$0'%1" 5" #96=$0<" U$%=,686=#,$"(!-,*+0956"5H!#-%1"^$*:<"$"+9*!9!"1%1",!8$9!H+"':+#$H<"MC60$? #'%5#,$%/6"&6"86#'+,!-$!"-65%1"86#!&<F"[-!=!'H"1;"5"S-65*60H!5$+."5"*%?
JK" ]F"3%*%I<X#,$."Józef Chociszewski w Inowroc awiu…."#F"JOF NO" DF"U!1%*."&'F"0<9F."#F"JJ`F
NJ" Z'%*'%1"6"DF"MC60$#'%5#,$:"'6(F"M'F"Z$,6*#,$."Miasto na soli. Zarys historii
Inowro-c awia do roku 1919."U!*#'!5!"JK@@."#F"J_\a"DF"3H+/6#'. S ownik dziennikarzy regionu ku-jawsko-pomorskiego."b<&/6#'0'"JK@@."#F"NTa"bF"M</=%*."Chociszewski Józef Roman. c5Vd"S ow-nik biograficzny Pomorza Nadwi!la"skiego. 9F"J."86&"*%&F"ZF"W$%*#'%5#,$%/6."W&!X#,"JKKN." #F"NO@eNOKa"fF"G$%Q0$,65#,$."Chociszewski Józef Roman. c5Vd"Wielkopolski s ownik biogra-ficzny. 86&" *%&F" gF" W;#$6*65#,$%/6" $" DF" h686=#,$%/6." G6'-!X" JK@T." #F" JO_a" UF" Z6(,65$!,." Chociszewski Józef Roman. c5Vd"Polski s ownik biograficzny. 9F"T."4*!,B5"JKT`."#F"Ti_eTi`a" DF"Z$,6*#,!."Chociszewski Józef Roman."c5Vd"SZb. 'F"i."S-65*60H!5"NOOO."#F"JieJ`F
NN" DF"G<'$6."Gnie#nie"skie lata dzia alno!ci Józefa Chociszewskiego (1837$1914). W 150
rocznic% urodzin. c5Vd"Gniezno. Studia i materia y historyczne."9F"T."86&"*%&F"DF"h686=#,$%/6." U!*#'!5!"JKKO."#F"JOiF
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika &!,01$"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67F"]$!H"1+I"5B50'!#"-!"#5<:",6-0$%"86-!&" J_O"9<9+HB5"5<&!-<0C",#$;I%,F"b<H"9%I"865#'%0C-$%"'-!-<:"$"0%-$6-<:." -$%"9<=,6"5"'!(6*'%"8*+#,$:."&'$!H!0'%:"6Q5$!965<:."5<&!50;",#$;I%," $"(*6#'+*"6"H;0'-<:"-!,H!&'$%"8*!5$%"N":$=$6-B5"%/'%:8=!*'<"6*!'"!+96? *%:"6,6H6"_"9<#F"!*9<,+HB5"68+(=$,65!-<0C"5"0'!#68$#:!0C"+,!'+1;0<0C" #$)" 5" ,!I&<:" '" 9*'%0C" '!(6*B5NTF" UQ*B&" 5#'<#9,$0C" 8*!0." ,9B*%" 5<&!?
5!H." -!" 8$%*5#'<:" :$%1#0+" #9!5$!H" 86&*)0'-$,$." :!1;0%" 8*'<-$%QR" =+&6? 5$"#<#9%:!9<0'-<"5<,H!&"86=#,$%1"C$#96*$$."=$9%*!9+*<."/%6/*!^$$"$"8*'<*6&<F" G6-!&96" 8+(=$,65!H" 865$%Q0$" $" !=%/6*<0'-%" 865$!#9,$" :!1;0%" 0C!*!,9%*" (!Q-$"6*!'"86&!-$!."=%/%-&<."6865$!&!-$!."8*'%865$%&-$%."#'9+,$"#0%-$0'? -%."86*!&-$,$"8*!5-%."=$#965-$,$."!"9!,I%",#$;I,$"*%=$/$1-%"$":6&=$9%5-$,$F $/&<"-$%"+#9!5!H"5"8$#!-$+F"UQ*B&"5<&!-<0C"H;0'-$%"N_N"9<9+HB5",#$;? I%,"$"(*6#'+*"!I"JOK"86'<01$"96"+956*<"1%/6"!+96*#95!F"G6'6#9!H%"96"68*!06? 5!-%"8*'%'"-$%/6"'($6*<"86%'1$"$"6865$!&!X"5<($9-<0C"86=#,$0C"95B*0B5" 6*!'"'($6*<"8$%Q-$."96!#9B5."8*'%:B5$%X."I!*9B5."!"-!5%9"8*'%865$%&-$F" ]!1;0"-!"5'/=)&'$%"&69!*0$%"'%"#H65%:"86=#,$:"&6"#'%*6,$%1"*'%#'<"#86H%? 0'%X#95!"86=#,$%/6"$"869*'%()"8*'%0$5#9!5$%-$!"#$)"5"9%-"#86#B("/*6j($%" -!*!#9!1;0%1"/%*:!-$'!01$."8*'</6965<5!H"1%"&6"&*+,+"'"9*6#,;"6"-$%5<? *6($6-%/6" 0'<9%=-$,!." 68!9*+1;0" '%(*!-%" 9%,#9<" ,6:%-9!*'!:$" 5" 86#9!0$" +5!/"5#9)8-<0C"6"+956*'%."1%/6"5!*96Q0$"$"!+96*'%."!"0'!#%:"-!5%9"5"L6*? :$%"8*'<8$#B5.":!1;0<0C"+H!95$R"6&($6*0<"'*6'+:$%-$%"9%,#9+F"Z9!*!H"#$)" 5<&!5!R"#561%"8+(=$,!01%"5"1!,"-!15$),#'<0C"-!,H!&!0C."+'<#,+1;0"Q*%&? -$6"_._"9<#F"%/'%:8=!*'<NiF" 4$=,!" :$%#$)0<" 86" 8*'<1%j&'$%" MC60$#'%5#,$%/6" &6" S-65*60H!5$! $"86&1)0$+"8*'%'"-$%/6"8*!0<"5"*%&!,01$"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67"'"1%/6" $-$01!9<5<"5"J@KT"*F"+,!'!H6"#$)"&*+/$%"5<&!-$%"Podr%cznika do pisania
li-stów "6*!'"9*'%0$%"5<&!-$%"Bukietu powinszowa" dla dzieci."U"0$;/+"'!=%?
&5$%",$=,+"=!9"-!,H!&%:"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67"+,!'!H6"#$)"!I"J_",#$;? I%,"1%/6"!+96*#95!N_F"D%&-<:"'"-!15!*96Q0$65#'<0C"86&*)0'-$,B5"8*'%'"
-$%/6"68*!065!-<0C"$"5<&!-<0C"#+:89%:"$-65*60H!5#,$%/6"8$#:!"(<H6" 9*'%0$%"5<&!-$%"Malowniczego opisu Polski, czyli geografii ojczystego
kra-juN\F"3+I<:"'!$-9%*%#65!-$%:"0$%#'<H<"#$)"8$#!-%"8*'%'"MC60$#'%5#,$%/6" &*6(-%"#'9+,$"#0%-$0'-%"1%&-6?."&5+?."!"-!5%9"9*'<!,965%."8+(=$,65!-%" '!*B5-6"5"-$%5$%=,$0C"(*6#'+*,!0C"'!5$%*!1;0<0C"861%&<-0'%"&*!:!0$? NT" h!:I%F Ni" h!:I%."#F"JOi."JJ_F N_" h!:I%."#F"JJOF N\" h!:I%."#F"JJO."JJ_F
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika ,$."1!,"$"5"86,!j-<0C"'($6*!0C"A-8F"Scena ludowa"=$0';0!"NiO"#9*6-EF"b<H<" 6-%"-$%"9<=,6"0C)9-$%",+865!-%."!=%"9!,I%"/*<5!-%"5"0'!#$%"*BI-<0C"+*6? 0'<#96Q0$F" MC60$!I" =$9%*!0,6" #9!H<" -!" (!*&'6" -$#,$:" 86'$6:$%." #9!-65$H<" $#969-<"&68$-/"&=!"1%/6"8*!0<"8$#!*#,$%1F"U!*96"5$)0"-!&:$%-$R."I%"-!8$#!H" $0C"!I"J_ON`F"36*6(%,"5<&!5-$0'<"0!H%/6"1%/6"I<0$!"96"N_N"9<9+H<",#$;I%," $"(*6#'+*"6*!'"\J"5'-65$%X"9<9+HB5",#$;I%,"$"(*6#'+*"5<&!-<0C"50'%? Q-$%1."1%#'0'%"86&0'!#"86(<9+"5"G6'-!-$+N@F"G*'%'"*6&!,B5"(<H"5#86:$? -!-<"1!,6"2-!18*!065$9#'<"U$%=,686=!-$-7.",9B*<"86H6I<H"6/*6:-%"'!#H+? /$"-!"86=+"%&+,!01$"#86H%0'-%1NKF k8*B0'"*%&!/65!-$!"5"S-65*60H!5$+"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67"$"8*'<? /6965<5!-$!"&6"&*+,+",6=%1-<0C."-65<0C"8+(=$,!01$."5</H!#'!H"9!,I%"=$0'? -%"6&0'<9<"$"8*'%:B5$%-$!"-!"'%(*!-$!0C"$"5$%0!0C."868$%*!H"&'$!H!=-6QR" ,BH%," *6=-$0'<0C." G6=#,$%/6" h65!*'<#95!" W$:-!#9<0'-%/6" 2Z6,BH7." #8*!? 565!H"L+-,01)"68$%,+-!"h65!*'<#95!"]H6&<0C"G*'%:<#H650B5"6*!'"-!? 56H<5!H" &6" 6*/!-$'65!-$!" ,!#" 6#'0')&-6Q0$65<0C" $" 5<0$%0'%," ,*!16? '-!50'<0CTOF"b<H" *B5-$%I" '-!-<" 1!,6" $-$01!96*" 5$%0'6*-$0" $" +*60'<#96Q0$"
8!9*$69<0'-<0C." *BI-%/6" *6&'!1+" ,6-0%*9B5" $" !:!96*#,$0C" 8*'%	!5$%X" 9%!9*!=-<0C."!"-!"'%(*!-$!0C"$"5$%0!0C"1!,6"&6#,6-!H<":B50!"5</H!#'!1;0<" 6&0'<9<"$"8*'%:B5$%-$!"&!1;0%"-!&'$%1)"-!"=%8#'%"1+9*6TJF !15$),#'<:" #+,0%#%:" DB'%L!" MC60$#'%5#,$%/6" (<H6" *6'(+&'%? -$%" 5" #'%*6,$0C" 5!*#95!0C" =+&+" 0C)0$" &6" 0'<9!-$!" 86=#,$%/6" #H65!F" D!," :!H6",96."869*!^$H"6&/!&-;R"1%/6"&+0C65%"869*'%(<."9*!^$R"&6"#%*0!"$":<? Q=$."+:$!H"8*'%:!5$!R"&6"-$%/6"1)'<,$%:"8*6#9<:"$"1!#-<:F"D%/6"5#'%0C? #9*6--6QR."+:$H65!-$%"&'$%1B5."+,60C!-$%"86=#,6Q0$"#8*!5$H<."I%"'!"/HB5? -<"0%="6(*!H"#6($%"+0'%-$%"=+&+"6*!'"86&-6#'%-$%"-!"5<I#'<"86'$6:"1%/6" ,+=9+*<":!9%*$!=-%1"$"&+0C65%1TNF
k,!'65<." -$%&'$%=-<" -+:%*" 23'$%--$,!" 4+1!5#,$%/67" 86&" *%&!,01;" DB'%L!"MC60$#'%5#,$%/6"+,!'!H"#$)"J`"5*'%Q-$!"J@KT"*F."5"6(1)96Q0$"6Q:$+" -$%-+:%*65!-<0C"#9*6-."L6*:!9+"_O"0:"l"T_"0:F"[6#9!H"5<&!-<"-!,H!?
N`" h!:I%."#F"JJ_F N@" h!:I%."#F"JJTeJJiF
NK" M<9F" '!V" ]F" m!10C." Cenzura pruska w Wielkopolsce w latach 1848$1918." G6'-!X"
NOOi."#F"J@F
TO" ]F"3%*%I<X#,$."Józef Chociszewski w Inowroc
awiu…."#F"JNa"DF"g=%,#!-&*65$0'."Mate-ria y do dziejów prasy polskiej w Inowroc awiu."2[$%:$!"4+1!5#,!7"JK\T."9F"J."#F"JT@eJTKF
TJ" DF"g=%,#!-&*65$0'."Materia y do dziejów…. #F"JT`eJT@F"M<9F"'!V"]F"m!10C."&'F"0<9F.
#F"J`eJ@F
TN" ]F"3%*%I<X#,$."Józef Chociszewski. &ycie, czyny i !rodowisko najpracowitszego
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika &%:">*!-0$#',!"f=#-%*!."!"5<9H60'6-<"5"G6'-!-$+"8*'%'"8$#!*'!"=+&65%? /6." 86'-!X#,$%/6" ,#$)/!*'!" $" 5<&!50)" D!*6#H!5!" Y%$9/%(%*!." 86-$%5!I" $-65*60H!5#,!" #8BH,!" 5<&!5-$0'!" -$%" +'<#,!H!" 1%#'0'%" 5<:!/!-%/6" 8*'%'"-$%:$%0,$%"8*!56"8*!#65%"'%'56=%-$!"-!"#561;"&'$!H!=-6QR."!"&*+? ,!*-$!"-$%":$!H!"5"8%H-$"8*'</6965!-%/6"'!8=%0'!TTF G$%*5#'<."5H!Q0$5<"-+:%*"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67"+,!'!H"#$)"J"8!j? &'$%*-$,!"J@KT"*F"$"=$0'<H"6#$%:"-+:%*65!-<0C"#9*6-F"U",*B9,$:"0'!#$%" 8%*$6&<,"9%-"'<#,!H"6/*6:-%"+'-!-$%"$":$!-6"6*)&65-$,!"$-9%*%#B5"=+&? -6Q0$"86=#,$%1"-!"9%*%-$%"4+1!5"[!0C6&-$0CTiF" ["&-$!"-!"&'$%X"/!'%9!"5':!0-$!H!"#561;"86'<01)"86&"5'/=)&%:"6*? /!-$'!0<1-6?^$-!-#65<:." '5$),#'!1;0" 6(1)96QR." -!,H!&." !" 9!,I%" '!#$)/F U" 0$;/+" '!=%&5$%" 1%&-%/6" ,5!*9!H+" 23'$%--$," 4+1!5#,$7" '<#,!H" 6,6H6 _"9<#F"8*%-+:%*!96*B5"$"=$0'(!"9!"0$;/=%"*6#H!."06"'!8%5-$H6":+"%/'<#9%-? 01)"-!"&H+/$%"=!9!."#9!5$!1;0"/6"5"*')&'$%"-!1860'<9-$%1#'<0C"&'$%--$,B5" 86=#,$0C" 86&" '!(6*%:" 8*+#,$:T_F" ]$!H" 6-" #56$0C" 0'<9%=-$,B5" -$%" 9<=,6" -!"4+1!5!0C"$"G!H+,!0C."!=%"9!,I%"5"4*B=%#95$%"G6=#,$:."W!=$01$."!"-!5%9 5"g:%*<0%"$"g'1$T\F k"8656&'%-$+"8$#:!"'!&%0<&65!H6":$)&'<"$--<:$"+:$%1)9-%"H;0'%? -$%"5$!&6:6Q0$"=6,!=-<0C"$"*%/$6-!=-<0C"'"8*6(=%:!:$"I<0$!"#86H%0'-%/6" $--<0C"'$%:"86=#,$0CF"]$!H<"5"9<:"#561;"'!#H+/)"8$B*!"0%-$6-<0C"=$9%*!9B5." 8+(=$0<#9B5"$"&'$!H!0'<"#86H%0'-<0C"-$%"9<=,6"'"4+1!5."!=%"9!,I%"'"U$%=,6? 86=#,$"$"G6:6*'!T`F"G6-!&96."()&;0"#!:6&'$%=-<:"&'$%--$,$%:",!96=$0,$:." :$%#'0'!X#,$:"$"-!*6&65<:."23'$%--$,"4+1!5#,$7"'!0C65!H"!9*<(+9<"8$? #:!"-$%'!=%I-%/6"$"86-!&8!*9<1-%/6F"D%/6"8*6/*!:"(<H"1%&-!,"(=$#,$" !? *6&65%1"3%:6,*!01$.",9B*!"/H6#$H!"5B50'!#"-65%"$&%%"6(*6-<"-!*6&65%1" -!"'!#!&!0C"#6=$&!*<':+"#86H%0'-%/6"5#'<#9,$0C"5!*#95"6*!'"$&%%"8*!0<" 6*/!-$0'-%1."8!9*$69<':+"$",!96=$0<':+."!"8*'%&%"5#'<#9,$:"$&%%"6(*6-<" '$%:"86=#,$0C"8*'%&"6(0<:$F" !96:$!#9"5<1;9,656"-$%8*'<0C<=-$%"(<H"-!? #9!5$6-<"56(%0"*+0C+"#601!=$#9<0'-%/6"$",6:+-$#9<0'-%/6F"h!,!"86#9!5!" *%&!,96*B5"$"95B*0B5"8$#:!"(<H!"8*'<0'<-;"6#9*%/6"8$)9-65!-$!"-!"1%/6" H!:!0C"9<0C"G6=!,B5.",9B*'<"6*'%&!5!=$"#561%"'$%:$%"-$%:$%0,$:",6? =6-$#96:"=+("':$%-$!=$"-!'5$#,!"86=#,$%"-!"-$%:$%0,$%T@F
TT" DF"U!1%*."&'F"0<9F."#F"JJ\a"]F"3%*%I<X#,$."Józef Chociszewski w Inowroc awiu…."#F"JJF Ti" DF"g=%,#!-&*65$0'."75 lat drukarni…."#F"J\eJ@F
T_" h%-I%."Materia y do dziejów…."#F"JTTF
T\" M<9F"'!V"YF"h*'%0$!,65#,$."Kszta towanie si% nowoczesnego spo ecze"stwa miejskiego."
c5Vd"Dzieje Inowroc awia."9F"JV"(do 1919 r.)."86&"*%&F"]F"b$#,+8!."U!*#'!5!"JK`@."#F"T\@F
T`" DF"U!1%*."&'F"0<9F."#F"JJ\F
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika G=!-<" *%&!,0<1-%" '!:$%#'0'6-%" 5" 6,!'65<:" -+:%*'%" 8%*$6&<,+" '-!=!'H<"6&($0$%"5",6=%1-<0C"-+:%*!0C"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67F" !"($%? I;06" $-L6*:65!-6" 0'<9%=-$,B5" 6" 5!I-$%1#'<0C" 5<&!*'%-$!0C" 86=$9<0'? -<0C"$"#86H%0'-<0C"'!"/*!-$0;."!"9!,I%"5"86'6#9!H<0C"&'$%=-$0!0C"'-$%56? =6-%/6"8*'%'"'!(6*0B5"8!X#95!"86=#,$%/6"6*!'"5" $%:0'%0C."'5H!#'0'!" 5" 8*65$-01!0C" 8*+#,$0CF" G6H65)." !" -$%,$%&<" -!5%9" n" 6(1)96Q0$." '!1:6? 5!H<" 5$!&6:6Q0$" 8*65$-016-!=-%F" 36" -!1(!*&'$%1" *6'(+&65!-<0C" &'$!? HB5"-!=%I!H!",*6-$,!"=6,!=-!."()&;0!"'"*%/+H<"6&($0$%:"9%*%-65<0C",6*%? #86-&%-01$."$-L6*:+1;0!"6"*BI-%/6"*6&'!1+"&*6(-$%1#'<0C"5<&!*'%-$!0C." 9!,$0C" 1!,V" 5$%0'6*,$" 9!-%0'-%." #869,!-$!" 965!*'<#,$%." 86I!*<." -!8!? &<" *!(+-,65%." 6L%*9<" 8*!0<" $98F" S-L6*:!01%" 9%" 0'%*8!-6" 8*'%&%" 5#'<#9? ,$:"'"=$#9B5"8*'%#<H!-<0C"8*'%'"0'<9%=-$,B5F"b<H<":6:%-9<.",$%&<"*%&!,? 01!" 8$#:!" (<H!" 5*)0'" '!#<8<5!-!" 5$!&6:6Q0$!:$" =6,!=-<:$." '" ,9B*<0C" 06"-!1:-$%1"86H65!"-!&!5!H!"#$)"&6"&*+,+"(%'"I!&-<0C"868*!5%,F" !&? #<H!=$"1%"8*'%	!5$0$%=%"&+0C65$%X#95!."-!+0'<0$%=%."+*')&-$0<."!"9!,I%" 0CH68$."*'%:$%Q=-$0<"$"*6(69-$0<F"G6&!5!-6"*B5-$%I"!,9+!=-%"&!-%"'":$%1? #065%/6"P*')&+"Z9!-+"M<5$=-%/6"&69<0';0%"+*6&'$-."'!865$%&'$."Q=+(B5 $"'/6-B5":$%#',!X0B5"S-65*60H!5$!F"Z561%"#9!H%":$%1#0%":$!H<"9%I"($%I;? 0%"5$!&6:6Q0$"6"860'<-!-$!0C"86=#,$0C"965!*'<#95"&'$!H!1;0<0C"5":$%? Q0$%F" [!:$%#'0'!-6" 9!,I%" $-L6*:!01%" &69<0';0%" #8*!5" /6#86&!*0'<0C." -8F"=6,!=-<0C"$"/$%H&65<0C"0%-"'(BI"6*!'"$--<0C"8H6&B5"*6=-<0CF"4!I&%? /6"&-$!"$-L6*:65!-6"*B5-$%I"6"8*'<8!&!1;0<0C"5"&-$+"-!#9)8-<:"$:$%? -$-!0C"6*!'"6"/6&'$-!0C"5#0C6&+"$"'!0C6&+"#H6X0!F"U"#'%*6,$:"'!,*%#$%" 86*+#'!-6"9%:!9<,)"*%=$/$1-;."&*+,+1;0"*%/+=!*-$%"!*9<,+H<"86Q5$)06-%" C$#96*$$" *%=$/$$." 8!8$%I65$." I<5696:" Q5$)9<0C." 8*'%Q=!&65!-$6:" ,!96=$? ,B5."+*60'<#96Q0$6:"*%=$/$1-<:"$98F"Z<#9%:!9<0'-$%"+5'/=)&-$!-6"9!,I%" *BI-%/6"*6&'!1+"86*!&<"8*!5-%."/6#86&!*0'%.",+=$-!*-%"6*!'"5$%=%"$-? -<0C"&69<0';0<0C"I<0$!"06&'$%--%/6."!"9!,I%"!*9<,+H<"6"9%:!9<0%"6Q5$!? 965%1." 86Q5$)06-%" :%96&6:" 5<0C65!-$!" &'$%0$" $" :H6&'$%I<" 6*!'" &6? :65%1"-!+0%"1)'<,!"86=#,$%/6TKF"[!:$%#'0'!-6"9%I":!9%*$!H<"&69<0';0%"
6(*6-<"-!*6&65<0C"$-9%*%#B5"6*!'"8*'%&*+,$"8*'%:B5$%X"86#HB5"86=? #,$0C"5"-$%:$%0,$:"8!*=!:%-0$%F"G61!5$!H<"#$)"*B5-$%I"*%0%-'1%"-656" 5<&!-<0C" =+(" :!1;0<0C" #$)" 5,*B90%" +,!'!R" ,#$;I%," 6*!'" 5$!&6:6Q0$ 6"'!#H+I6-<0C",*'%5$0$%=!0C"$"95B*0!0C"86=#,$%1",+=9+*<"-!*6&65%1F" $%" (*!,65!H6"9!,I%"6(#'%*-<0C"!*9<,+HB5"C$#96*<0'-<0C"6:!5$!1;0<0C"&6? -$6#H%"5<&!*'%-$!"&'$%165%F"Z86*6":$%1#0!"-!"H!:!0C"8$#:!"'!1:65!?
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika H!"(%=%9*<#9<,!V"865$%Q0$"5"6&0$-,!0C."5$%*#'%."-65%=,$."6(*!',$."#',$0%" 0'<"9%I"6865$!&!-$!F"b<H<"96"'!*B5-6"8*'%&*+,$"+956*B5"8$#!*'<"'!/*!? -$0'-<0C" 9H+:!0'6-%" -!" 1)'<," 86=#,$." -!10')Q0$%1" '" L*!-0+#,$%/6." *6#<1? #,$%/6." !-/$%=#,$%/6" =+(" 0'%#,$%/6." 1!," $" *6&'$:%" +956*<" =$9%*!0,$%" 5<? ($9-<0C"8$#!*'<"86=#,$0CF"U"6&0$-,!0C"&*+,65!-6":F$-F"+956*<"o%-*<,!" Z$%-,$%5$0'!."DB'%L!"46*'%-$65#,$%/6."f=$'<"k*'%#',65%1."]!*$$"m6&'$%? 5$0'B5-<." !" 9!,I%" 5$%=+" 95B*0B5" =+&65<0C." 9!,$0C" 1!,V" DB'%L" W*!1-%*9." f&:+-&"M!==$%*."G$69*"G!=$X#,$"A8#F"D!-%,"'-!&"U$#H<E."6*!'"8$6#%-,$"=+? &65%"g-96-$%/6"G=+9<iOF" !"H!:!0C"23'$%--$,!7"0')#96":6I-!"(<H6"*B5? -$%I"'-!=%jR"+956*<"8$%*5#'%/6"*%&!,96*!."DB'%L!"MC60$#'%5#,$%/6F"3!? 5!H" 6-" 9%I" #'!-#)" 8+(=$0'-%/6" &%($+9+" 0!H%1" *'%#'<" 95B*0B5" :H6&<0C $"-$%'-!-<0CF" G6"6(1)0$+"#9!-65$#,!"*%&!,96*!"23'$%--$,!"4+1!5#,$%/67.":!1;0"'!" #6(;"(!/!I"&6Q5$!&0'%X"-!(<9<0C"8*'%'"=!9!"8*!0<"5"*BI-<0C"*%&!,01!0C." MC60$#'%5#,$"'"'!8!H%:"5H;0'<H"#$)"5"5$*"8*!0<"#86H%0'-%1"$"&'$%--$,!*? #,$%1."6(%1:+1;0"#561;"&'$!H!=-6Q0$;"-$%:!="5#'<#9,$%"&'$%&'$-<",+1!5? #,$%/6"I<0$!"8+(=$0'-%/6F"G*'%&"#+:$%--<:"5<8%H-$!-$%:"8*'<1)9<0C"'6? (65$;'!X" -$%" 865#9*'<:!H<" /6" -!5%9" 5<#'+,!-%" :%96&<" '!#9*!#'!-$!." 1!,$:$"86#H+/$5!=$"#$)"'!(6*0<"5"#96#+-,+"&6"/6*=$5<0C"&'$!H!0'<"-!*6? &65<0C." 86-$%5!I" (<H<" :+" 6-%" &6#,6-!=%" '-!-%F" D+I" (65$%:" 1!,6" ,$=? ,+-!#96=%9-$" 0CH68!," &6Q5$!&0'<H" '" $0C" #9*6-<" 5$%=+" +86,6*'%X." ,9B*% 5"&+I%1":$%*'%"'!&%0<&65!H<"6"9<:."I%"0!H%"#561%"8Bj-$%1#'%"I<0$%"86Q5$)? 0$H"-!*6&65%:+"+Q5$!&!:$!-$+"8*6#9%/6"=+&+"86=#,$%/6"6*!'"(+&'%-$+ 5"-$:"8!9*$69<':+"$"&+:<"-!*6&65%1F"b)&;0"+0'-$%:"/$:-!'1+:"5"h*'%? :%#'-$%."6*/!-$'65!H",BH,!"#!:6,#'9!H0%-$65%"5"0%=+"-!+0'!-$!"C$#96*$$" $"=$9%*!9+*<"86=#,$%1F"G6-!&96"8*B(65!H"#5<0C"#$H"-!"-$5$%"=$9%*!0,$%1"6*!'" +&'$%=!H"#$)"5"9!1-<:"*+0C+"86=$9<0'-<:.",$%*+1;0"#$)"5<8*!065!-;"8*'%'" #$%($%" $&%;" 5#'%0C#H65$!X#,;" 8*'%,H!&!1;0;" #$)" -!" (!*5-%" 6865$%Q0$ $"86&!-$!"=+&65%F"G*%&<#86'<01%"&6"9%/6"*6&'!1+"&'$!H!=-6Q0$"-$%"8*'<8!? &H<"&6"/+#9+"8*+#,$:"-!+0'<0$%=6:."&=!9%/6"9%I":H6&<"5B50'!#"MC60$? #'%5#,$"#9!H"#$)"6($%,9%:"#'<,!-"$"8*'%Q=!&65!X"'"$0C"#9*6-<."06"5"*%'+=? 9!0$%"&68*65!&'$H6"&6"86*'+0%-$!"#',6H<"8*'%&"1%1"+,6X0'%-$%:F"3!=#';" %&+,!01)"+'+8%H-$!H"1+I"1!,6"#!:6+,iJF iO" DF"U!1%*."&'F"0<9F."#F"JJ`F
iJ" ]F" 3%*%I<X#,$." Józef Chociszewski w Inowroc awiu…." #F" JTa" DF" Z$,6*#,!." &'F" 0<9F.
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
Procesy prasowe Chociszewskiego
R
!"#$%&' '()%*" +,&'-!.%/&012*#&3%'45"-6%&.(&*27" * 8" +,&14.%9 1:$3"%&-&!34* 0 &' *(!3%"%&'* ;)4.%1:0%&"%* 8 5%/&%&5&!3$34<2)" 9 +$-&5:' 5-%8%"4&"%&=4< &6%.%$>&<6 !:&'* 14!1(&'*34$-50 &5!34)0-4=&"-49 !'*%5-48)-5 +$-&5 ;4$&)(8" +$-&' )!0-4=&3%84$:8 5%6:& &1:./&74&' )-$=%& '*(!0%&.-%6%&=4&!1%)4&' 8&0 "1* )#?&@%.&3%+&*48%01 *&A> $-!345!0-&5& '-9 "--&56%83&3%; *$3:$>&($> 83-6&3%&"-4;43'-4$3"4< &'*34!1B'$B&' )-1:$3"49 < ?&C)%14< &147&+)483 " &0%78:&=4< &0* 0/&%"<%7(=#$&8 &1:$>&83-%6%D&E&=%0& "%'-!%6&F-4$3:!6%5&C4*47:D!0-&E&G5!3B8 ;:)!0-$>&'*(!0-$>&!3'-$)-HIJ?K%8< *)-5 +,&-&3%-"14*4! 5%"-4&56%83&'*(!0-$>&-" 5* $6%5!0-.&'49 *- 8:0-4.& ' 15-4*83-6%& 3%.-4!3$3 "%& 5& =48":.& 3& .%= 5:$>& "(.4*25& GC3-4""-0%&L(=%5!0-4< H&3&MNOI&*?/&5&!1%64=&*(;*:$4&Wiadomo ci
miejsco-we, potoczne i sprawy bie!"ce/&0*210%&" 1%10%&"%!1B'(=#$4=&1*4+$-IPQ&GR 9
)-$:%& -" 5* $6%5!0%& ;6 7:6%& %*4!314.& ')%0%1& '?& '?& S* !.%"%& -& @3:'*% &34;*%"-(/&<8:7&"-4&;:6 &"%&"-.&"%35-!0%&8*(0%*3%?&T$3:5-+$-4/&74&14.(& 5-"-4"& UC3-4""-0& L(=%5!0-V& E& 1%0-4& =4!1& 38%"-4& "-4012*:$>& 3& 135?& U'%*9 1:-&)(8 54=VHII?&W&5&0-)0%&.-4!-B$:&'2X"-4=/&5&14=&!%.4=&*(;*:$4/&0 )4="%Q&
GY$3 *%=&7#8%" & 8&"%!&3&' )-$:-&5:=%+"-4"-%/&01 &=4!1&"%06%8$#&"%!34< & '-!.%&-&-)(&UC3-4""-0&L(=%5!0-V&.%&%; "4"125HIZ.
R 5%7"4& 06 ' 1:& *48%01 *%& A> $-!345!0-4< & 3%' $3#10 5%6%& *49 5-3=%& !#8 5%& '*34'* 5%83 "%& 5& ) 0%)(& *48%0$=-& '-!.%& 8"-%& I& $34*5$%& MNOZ& *?& S625":.& $4)4.& '*34!3(0%"-%& ;:6 & 8"%)43-4"-4& *B0 '-!(& 0 *49 !' "84"$=-& Z pod [\]& PszczewaI^& 3%.-4!3$3 "4=& 5& =48":.& 3& .%*$ 5:$>&
"(.4*25&'4*- 8:0(/&5&83-%)4&Korespondencje Dziennika Kujawskiego.&_ 9 !1%6:&5&"-4=& '-!%"4&!1 !("0-&!30 )"4&'%"(=#$4&5&` 5:"-(&E&5- !$4&)47#9 $4=&5&<*%"-$%$>&' 5-%1(&.-B83:$> 830-4< Ia?
_%1* !0%":& %(1 *& 0 *4!' "84"$=-& ' -"b *. 5%6& 5& !5 -.& )-+$-4& 8 & *48%0$=-/& 74& !30 6B& 5& ` 5:"-(& ' 8& R!3$3454./& .%=#$#& $>%*%014*& !30 9 6:& 0%1 )-$0-4=/& 3& "%0%3(& -"!'401 *%& ' 5-%1 54< & c-413%& 3& F-B83:$> 8(/& ;43&' * 3(.-4"-%&3&8 3 *4.&')%$250-&-&56%83%.-&<.-":/&'*340!31%6$ 9 " & 5& !30 6B& !:.()1%""#?& d48" $34+"-4& '*%$(=#$:& 5& "-4=& "%($3:$-4)& R%9 546& Fe"$>;4*<& 1*3:.%6& 5& )-!1%$>& 0%*":$>& ' )4$4"-4& !6(7; 54/& ;:& 54&
IJ& F?&C4*47:D!0-/&Józef Chociszewski w Inowroc#awiu…/&!?&JJ? IP& Y&$:1%1%$>&3%$> 5%" &'-! 5"-B& *:<-"%6(?
II& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOI/&"*&Mff&gZ&hi/&!?&J? IZ& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&JN&gJ&jji/&!?&P? I^& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&Za&gO&jjji/&!?&J? Ia& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&MJ^&gZ&hji/&!?&J?
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
5!3:!10-$>&'-!.%$>&8 1:$3#$:$>&!30 6:&(7:5%6& 0*4+)4"-%&G'%*-1k1-!$>H& 3%.-%!1&G0%1> )-!$>H?&T"&=48"%0&384$:8 5%"-4&!-B&14.(&!'*34$-5-6&-&8%9 )4=&(5:8%1"-%6&=4=&0%1 )-$0-&$>%*%014*/&.%=#$&"%&(5%834&.-B83:&-"":.-&1 /& 74&($3B!3$3%6 &8 &"-4=&%7&JfN&83-4$-&0%1 )-$0-$>/&%&1:)0 &MJ&45%"<4)-$0-$>?& _%&"-4' !6(!34D!15 &5 ;4$&84$:3=-&56%83&35-4*3$>"-$>&"%6 7 " &"%&"-49 < &0%*:&' *3#80 54/&012*:$>&5:! 0 +,&5&$-#<(&'%*(&.-4!-B$:&5:"- !6%& JO&.%*40IN?
Y&8%)!34=&$3B+$-&)-!1(&0 *4!' "84"1&"%'-!%6Q
Y8%6& !-B& 14*%3& 5& 1B& *34$3& -& 8 32*& !302)":/& (8%=#$& !-B& 3& 3%7%)4"-4.& 8 & *4<4"$:-&5&R 3"%"-(&"%&-"!'401 *%&'?&c-413%l&14"&3%+/&$>$#$&5!34)0-.& . 7)-5:.& 454"1(%)" +$- .& 3%' ;-483& [\]/& 3%!0%*7:6& 8 32*& & ;*%9 3B& !54=& ! ;:?& R%"& Fe"$>;4*<& !1%"#6& =%0 & '-4*5!3:& +5-%840& -& '*3489 6 7:6&!#8 5-&)-!1:&0%*"4/&' 8'-!%"4&'*343&'?&c-413%&g3&^&8 &N&.-4!-B$:i/& <83-4& 5:*%X"-4& !30 6%& 5& ` 5:"-(& =%0 & 0%1 )-$0%& 3"%$3 "%l& 41%1/& ' 9 15-4*83 ":&'*343&0*2)45!0#&*4<4"$:#&5&R 3"%"-(/&=4!1&1%0&!%. &m&"-4& 8)%&'%*-1k1-!$>4&1:)0 &8)%&0%1 )-$0-4=&!30 6:&5&` 5:"-(&5:!1%5- ":?&c & !%. &' 15-4*83-)-&1%074&$36 "0 5-4&8 3 *(&-&m&0 "-4$&0 D$25&m&'?&c-413& 3 !1%6&34&!5 =#&*340 .#& ;*%3#& 88%) ":/&%&*3#8&'6%$-&0 !31%&'* $4!(?& K%($3:$-4)%& '?& Fe"$>;4*<%& %1 )-& '*34!-48)%=#& m& 8 & @1%"-!6%5 5%/& %;:& "%8%)&"-4&'*34!30%83%6&5&'*34-!1 $34"-(&!30 6:&5&` 5:"-(&"%&!:.()9 1%"0B/&012*:$>&845-3#&;:6 /&=4!1&-&;B83-4&m&%&845-3%&1%&5B<64.&' )-1:0-& n-!.%*$0%&-&$%64=&;-!.%*$0 5!0-4=&@'260-Q
A &5%!34&m&1 &"%!34
W&$ &"%!34&m&1 &5%.&8 &14< &3%!-B\IO?
Y& '-"--&%(1 *%&)-!1(&"-45-4)4&8 ;*4< &. 7"%&;:6 &!' 83-45%,&!-B&' & " 5:.&"%($3:$-4)(/&012*:&.-%6&3%!1#'-,&Fe"$>;4*<%?&L *4!' "84"1&(; 9 )45%6&"%8&1:./&74&3%'45"4&"%&.-4=!$4&14< &'*%54< &$36 5-40%&3"%=8#&' 9 5 )"4< &-&;%*83-4=&()4<64< &5 ;4$&56%83/&012*:&"-4&;B83-4&'*34!30%83%6& 5&8 '-B$-(&' 53-B14< &53<)B84.&!30 6:&3%.-%*(?&C)%14< &147&!1%*%6&!-B& '*34.25-,&8 &* 3!#80(&5!3:!10-.&1:./&012*3:&.-4)-&=%0-0 )5-40&5'6:5& "%&' 8=B$-4& !1%14$3":$>&84$:3=-&5&!'*%5-4&!30 6:&5&` 5:"-(/&;:&$3(5%9 )-&-&' 8&7%8":.&' 3 *4.&"-4&8%)-&!-B&35-4+,&b%6!3:54=&8 ;* 8(!3" +$-&)(9 83-&*3#83#$:$>&!-B&;-!.%*$0 5!0-.-&3%!%8%.-?&o83-4)-6&-.&1%074&.#8*4=& *%8:/&012*#&5:*%3-6&!6 5%.-Q&GS8:&!%.-&;* "-,&!-B&"-4&(.-4$-4/&'-!3$-4&)(;&
IN& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&Za&gO&jjji/&!?&J? IO& c%.74/&!?&J?
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
8%=$-4&! ;-4&"%'-!%,&8 &"%!3:$>&' !625&8 &n4*)-"%&"'?&8 &'?&A3%*)-D!0-49 < /&012*:&1 &"-48%5" &14.(&5&!4=.-4&1%0&4"4*<-$3"-4&;* "-6&!30 6:&"%!34=& -&0%1 )-$0-$>&"%($3:$-4)-/& "&5%.&=(7&*%8#&!6(7:,&;B83-4HZf. A> $-%7&*B0 9
'-!(&14=&0 *4!' "84"$=-&"-4&3"%)43- " /&<8:7&3 !1%6&3"-!3$3 ":&3%*%3&' & 5:8*(0 5%"-(/& *48%01 * 5-& 8' 5-483-%)"4.(& GC3-4""-0%& L(=%5!0-49 < H& A> $-!345!0-4.(& 5:1 $3 " & '* $4!& '*%! 5:/& ' "-45%7& !#8& 8 '%9 1*3:6&!-B&5&"-4=& ;*%3:&*4<4"$=-&' 3"%D!0-4=ZM?
R-4*5!3:&14*.-"&* 3'*%5:&3 !1%6&5:3"%$3 ":&"%&MP&)-'$%&MNOZ&*?&W01& !0%*74"-%/&=%0&' 8%" &5&MZN&"(.4*34&GC3-4""-0%&L(=%5!0-4< H&3&MNOZ&*?/& <6 !-6/&74&*48%0$=%/&3%.-4!3$3%=#$&%*1:0(6& &!30 )4&5&` 5:"-(/&8 '(+$-6%& !-B& ;*%3:&0*2)45!0-4=&*4<4"$=-&5&R 3"%"-(?&p48%01 *&A> $-!345!0-&' 9 !1%5-6&=48"%0&5"- !40& & 8* $34"-4&'* $4!(/&<8:7&' 345&8 *B$3 " &.(& 3%)485-4&1*3:&8"-&5$34+"-4=/&%&'*%5 &=48" 3"%$3"-4& 0*4+)%6 /&74&* 3'*%9 5%&. <6%&!-B& 8;:,&8 '-4* &' &('6:5-4&1:< 8"-%& 8&. .4"1(&=4< &8 *B9 $34"-%?&@#8&'*3:$>:)-6&!-B&8 &5"- !0(&' 35%"4< &-&14*.-"&* 3'*%5:&3 9 !1%6& 8* $3 ":ZJ?
p 3!1*3:<"-B$-4&"%!1#'-6 &.-4!-#$&'2X"-4=?&Y&GC3-4""-0(&L(=%5!0-.H/& 5&14=&!%.4=&!1%64=&*(;*:$4/&"%'-!%" Q&
C3-+& !1%5%6& '*348& !#84.& *48%01 *& "%!34< & '-!.%& d?& A> $-!345!0-/& !0%*7 ":& & ;*%3B&0*2)?&*4<4"$:-&5&R 3"%"-(&3%&(.-4!3$34"-4&%*1:0(9 6(& &!30 )4&5&` 5:"-(&'*3:&R!3$345-4?&R* 0(*%1 *&5"-2!6& &Pff&.%*40& <*3:5-4"/&!#8&=48"%074&!0%3%6& !0%*7 "4< &"%&.-4!-#$&5-B3-4"-%/&' 9 "-4!-4"-4&0 !3125&-&'*3:3"%6&0*2)?&*4<4"$:-&5&R 3"%"-(&'*%5 &(.-4!39 $34"-%&5:* 0(&5&GC3?&L(=?HZP
K%!1B'"4< &8"-%&5& ! ;":.&%*1:0()4&3%1:1(6 5%":.&Proces w
Ino-wroc#awiu '*3:1 $3 " & *%3& =4!3$34& 0 )-$3" +$-/& 012*4& 8 '* 5%83-6:&
8 & '* $4!(& *48%01 *%& 8' 5-483-%)"4< & GC3-4""-0%& L(=%5!0-4< H?& R 9 "%81 & *48%0$=%& ' 0(!-6%& !-B& & 0*210#& *4)%$=B& 3& =4< & '*34;-4<(/& -"b *.(9 =#$/&-7& !0%*7 ":&;* "-6&!-B&!%./&'*2;(=#$&'*3484&5!3:!10-.&8 5-4+,/&74& 5& 3%!0%*7 "4=& 0 *4!' "84"$=-& "-4& ;:6 & ;*%3:& 0*2)45!0-4=& *4<4"$=-& ' 9 3"%D!0-4=/&)4$3&$> 83-6 &1:)0 & & ;* "B&('*%5"- ":$>&-"14*4!25?&Y&!54=& 5:' 5-483-&5:=%+"-6/&74&5!34)0-4&(5%<-&8 1:$3#$4&<4*.%"-3%$=-&5&L!-B9
Zf& c%.74?
ZM& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&MJ^&gZ&hji/&!?&J? ZJ& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&MZN&gMI&hjji/&!?&P? ZP& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&MN^&gM^&hjjji/&!?&J?
© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika
!15-4/&012*4&%*1:0(6&3%5-4*%6/&5& ;)-$3(&"-4.%)&3('46"4< &3%0%3(&"%(0-& =B3:0%& ' )!0-4< & 5& !30 6%$>/& ;:6:& 3('46"-4& (3%!%8"- "4/& <8:7& b%01& 14"& *34$3:5-+$-4&.-%6&.-4=!$4&-&;(83-6&5&!' 64$34D!15-4&' )!0-.&' 5!34$>9 "4&"-43%8 5 )4"-4?&K%1 .-%!1&5& 8"-4!-4"-(&8 &"-4' $>)4;":$>&5:*%74D& &' )-1:$4&T11 "%&q "&n-!.%*$0%&-&'*34+)%8 5%"-(&0%1 )-$0-$>&"%($3:$-4)-& !0%*7 ":&*48%01 *&' -"b *. 5%6/&74&0 .4"1%*34&3%.-4!3$3 "4&5& '(9 ;)-0 5%":.& 140+$-4& 8 1:$3:6:& !30 )":$>& -"!'401 *25& ' 5-%1 5:$>/& "%& 012*:$>&"%($3:$-4)4&!-B&(!0%*7%)-ZI?&
p4)%$=B&3%0 D$3 " &-"b *.%$=#& &3%!#83 "4=&8)%&A> $-!345!0-4< &0%9 *34& *%3&' 8%" &' 5 8:/&=%0-.-&0-4* 5%6&!-B&!#8/&3%.-4"-%=#$&'* ' " 9 5%"#&'*343&'* 0(*%1 *%&0%*B&<*3:5":&"%& &5-4)4&!(* 5!3#&0%*B&5-B3-49 "-%?&o3%!%8"-%=#$&5:* 0/&!B83-%&5:=%+"-6/&-7&' 5 84.&1%0-4=&84$:3=-&;:6& ;*%0&'45" +$-/&$3:& !0%*7 ":&(-+$-&0%*B&r-"%"! 5#?&R !1%" 5-4"-4&!#8(& m&38%"-4.&*48%0$=-&m&;:6 &3%!0%0(=#$4/&' "-45%7&3%35:$3%=&6%< 83-6& "& 5"- !0-& '* 0(*%1 *%?& Y& 1:.& 5:'%80(& 5:8%6& =48"%0& !(* 5!3:& 5:* 0/& %"-74)-& 3%7#8%6& '* 0(*%1 *?& C 8%10 5 & 3%*3#83 " & !0 "r-!0 5%"-4& 3%9 !0%*7 "4< &"(.4*(&'-!.%ZZ?
L*210-4&-"b *.%$=4& &-" 5* $6%5!0-.&'* $4!-4&3%.-4+$-6:&1%074&-""4& ' )!0-4&'4*- 8:0-/&.?-"?&GS%341%&c *(D!0%HZ^/&GS%341%&T)!31:D!0%HZa/ GR*3:9
=%$-4)HZN/ GL(*-4*& R 3"%D!0-HZO. K-4$ & ;!34*"-4=!34& " 1%10-& .%5-%=#$4&
0 )-$3" +$-& '* $4!(& -& ' !1%" 5-4"-%& !#8(& 3%.-4+$-6& "%& !5 -$>& 6%.%$>& GY-4)0 ' )%"-"H^f?
K%&5:*%X"4&7#8%"-4&'* 0(*%1(*:&' !1%" 5-4"-4&!#8(&5&14=&!'*%5-4& 3"%)%36 & !-B& 5& *:<-"%)"4=& 54*!=-& =B3:0 54=& 5& =48":.& 3& '%X83-4*"-0 9 5:$>&"(.4*25&GC3-4""-0%&L(=%5!0-4< H&-&;*3.-%6 Q&
j"&84*&@1*%b!%$>4&<4<4"&84"&p48%$14(*&d !4'>&A> $-!345!0-&3(&j" 5*%9 3)%5/& %.& JN& s4;*(%*& MNPa& 3(& K4(14-$>& -.& L*4-!4& A3%*"-0%(& <4; *4"/& 0%1> )-!$>/& 54<4"& tu&4"1)-$>4*& n4)4-8-<("<& >%1& 8-4& @1*%r0%..4*& ;4-& 84.&Lt"-<)-$>4"&W.1!<4*-$>14&3(&j" 5*%3)%5&%.&MZ&14"&W(<(!1&MNOZ&
ZI& GC3-4""-0&L(=%5!0-H&MNOZ/&"*&MNa&gMa&hjjji/&!?&J? ZZ& c%.74?
Z^& Rozmaito ci/&GS%341%&c *(D!0%H&MNOZ/&"*&MOJ&gJM&hjjji/&8 8%140/&!?&[Z]?
Za& Wiadomo ci z Warmii i dalszych stron/&GS%341%&T)!31:D!0%H&MNOZ/&"*&^a&gJM&hjjji/&
!?&[P]?
ZN& Rozmaito ci/&GR*3:=%$-4)H&MNOZ/&"*&^a&gJf&hjjji/&!?&J?
ZO& Kronika miejscowa, prowincjonalna i zagraniczna/&GL(*-4*&R 3"%D!0-H&MNOZ/&"*&MNa&
gMa&hjjji/&!?&[P]?
^f& Wiadomo ci z bliska i z daleka/&GY-4)0 ' )%"-"H&MNOZ/&"*&MNN&gMN&hjjji/&!?&Pl&GY-4)9