Czasy N ow ożytne to m I P eriod yk po ś w ię c o n y dziejom polskim i europejskim od XV do XX w ieku T o ru ń -L u b lin -S ta lo w a W o la -O ls z ty n -K ie lc e 1996
M A T E R I A Ł Y Ź R Ó D Ł O W E
Ja cek W ijaczka (K ielce)
Inw entarz dó br tuczyńskich na W ołyniu z 1742 r.
Przedmiotem niniejszego wydawnictwa jest inwentarz Starego i N ow ego Miasta Tu czyn a oraz wsi Pohryłow ki, położonych w p ow iecie łuckim w ojew ód ztw a wołyńskiego z 10 marca 1742 r. Inwentarz spisany został przy okazji przekazywania przez krajczego koronnego Franciszka Salezego Potockiego dóbr tuczyńskich w trzyletnią arendę sędziemu grodzkiemu łuckiemu Michałowi Kamińskiemu1.
W 1576 r. Tuczyn stanowił własność Aleksandra Siemaszki. Pobór opłacono w ów czas od 29 dym ów, 9 ogrodników, 21 kół młyńskich, karczmy i od palenia gorzałki. W 1583 r. w miasteczku było: 10 domów rynkowych, 10 domów ulicznych i
12 nędznych chałup oraz 10 półłanków, 2 rzemieślników i młyn o kołach^.
W 1711 r. w Starym Tucznie wzniesiona została drewniana cerkiew pod wezwaniem św. Parascenii. Druga cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego, również drewniana, wzniesiona została w 1730 r. Kościół parafialny katolicki pod wezwaniem św. Michała Archanioła został zbudowny z kamienia dopiero w 1767 r.^ R ów n ież Ż y d zi posiadali w X V I II w. swą synagogę. Obecność starozakonnych w Tuczynie poświadczona jest dopiero w 1662 r. W latach 1662-1676 poglówne płaciło 6 osób wyznania m ojżeszowego4 . W 1735 r. Żydzi tuczyńscy mieli zapłacić ju ż 545 zł poglównego5, a w 1765 r. spisano tam 376 Żydów w 92 domach6. Znaczny wzrost liczb y Ż ydów w Tuczynie nastąpił-prawdopodobnie w okresie, kiedy właścicielem miasteczka był F. S. Potocki. Znany on był z tego, że troszczył się o swych poddanych różnych nacji. Dla mieszkających w należącym do niego M ohylowie Ormian, uzyskał takie same przywileje, jakie posiadali Ormianie z Lw ow a i Kamieńca. Wiadomo, że dbał również i o Żydów , którymi posługiwał się tak w swych misjach dyplomatycznych jak i w zarządzaniu swymi majętnościami7.
Inwentarz zawiera dość dokładny opis Tuczyna oraz podaje sporo interesujących informacji na temat dziejów wsi wołyńskiej, lepiej znanych dopiero dla II połowy X V III
w.® Zwraca uwagę słaby rozwój gospodarki folwarcznej.
Rękopis stanowiący podstawę wydania, znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie w zespole Zbiór Branickich z Suchej pod sygnaturą 323/409 na stronach 677-687. Pismo jest w zasadzie czytelne. Przy przygotowaniu niniejszej publikacji oparto się na obowiązującej instrukcji wydawniczej dla źródeł nowożytnych^. Zmodernizowano jedynie pisownię oraz zmieniono układ graficzny źródła.
P rz y p is y
1. S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 6, W arszawa 1906, s. 173; Urzędnicy centralni i nadworni Polski X IV -X V III wieku. Spisy, oprać. K. Chłapowski, S. Ciara, Ł. Kądziela, T. Nowakowski, E. Opaliński, G. Rutkowska, T. Zielińska, Kórnik 1992, s. 67.
2. Polska X V I wieku p od względem geograficzno-statystycznym, t. 8: Ziem ie ruskie, Wołyń i Pod ole, wyd. A . Jabłonowski, Źródła Dziejowe, t. 19, Warszawa 1889, s. 55, 87.
3. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego innych krajów słowiańskich, t. 12, Warszawa 1892, s. 606.
4. Z. Guidon, Żydzi i Szkoci w Polsce w X V I-X V III wieku. Studia i materiały, K ielce 1990, s. 116, tab. 7.
5. B iblioteka Czartoryskich w Krakow ie, rkps 1079, p. 28. Szerzej o Żydach wołyńskich zob.: Z. Guidon, J. W ijaczka, Żydzi a chrześcijanie na Wołyniu w X V I-X V III wieku, „Nasza Przeszłość” , t. 80, 1993, s. 225-248.
6. Perepisi evrejskago naselenija v jugo-zapadnom krae v 1765-1791 gg., wyd. I. Kamanin, Archiv Jugo-Zapadnoj Rossii, cz. 5, t. 2, K iev 1890, s. 83.
7. Zob. szerzej: W . Pobóg-Górski, Pow iat mohylowski w guberni podolskiej, Kraków 1903, s. 201-211; M. Czeppe, Potocki Franciszek Salezy (1700-1772), [w :] Polski słownik biograficzny, W roclaw 1982-1983, t. 27, s. 822.
8. Zob. zwłaszcza: A . I. Baranovic, Magnatskoe chazjajstvo na juge Vołyni w X V III v. Moskva 1965; A . Homecki, Produkcja i handel zbożowy w latyjundium Lubomirskich w dru giej połow ie X V II i pierwszej X V III wieku, W rocław 1970; V. A. Markina, M a g n a ts k o e p o m e s te P ra v o b e re ź n o j U krainy v t o r o j p o lo v in y X V I I I v. (Socialno-ekonomićeskoe razvitie), K iev 1961; tejże, Krestjane Pravobereznoj Ukrainy. Konec X V II - 6 0 -e gody X V III St., K iev 1971; I. Rychlikowa, Produkcja zbożowa wielkiej własności w M ałopolsce w latach 1764-1805, Warszawa 1967; tejże, Studia nad towarową prod ukcją w ielkiej własności w M ałopolsce w latach 1764-1805, Wrocław 1966.
9. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od X V I do połowy X IX w., Wrocław 1953.
-T e k s t ź r ó d ł o w y
Inwentarz miasta N ow ego i Starego Tuczyna, tudzież wsi Pohrylowki in fundo spisany i zweryfikowany, a w posesyją zastawną trzyletnią W ielmożnem u JM Panu Kamińskiemu, sędziemu grodzkimu łuckiemu, podany dnia 10 marca anno Domini 1742
Opisanie dworu tuczyńskiego
W jeżdżając do dworu most długi z poręczami na palach dębowych, od którego brama z drzewa postawiona z wrotami na biegunach drewnianych. Na tej bramie jest rezydencyja, do której są drzwi na zawiasach z skoblem i wrzeciądzem. Okno w drzewo oprawne. Z bramy idącyj ku budynku wozownia czyli stajenka z drzewa robiona, po prawej ręce szpichlerzyk o dwojgu piętrach, lecz już dobrze nadgnity, a latere izdebka, do której drzwi na zawiasach żelaznych. Dach potrzebuje reparacyi. Budynek, do którego wchodząc drzwi na zawiasach do sionek na prawej ręce. Izba, drzwi na zawiasach żelaznych z klamką i zaszczepką, z piecem kaflowym zielonym, okien trzy w ołów oprawne, reparowane. Ex opposito izba, do której drzwi' na zawiasach żelaznych z klamką i zaszczepką. T a ż izba z piecem kaflowym zielonym, okien cztery taflowych w drzew ie dobrze oprawnym. Z tej izby drzwi do pokoiku na zawiasach żelaznych z zaszczepką. W tymże pokoiku okien dwie taflowych w drzewie dobrze oprawnym. Z tego pokoiku drzwi na zawiasach żelaznych do gabineciku o jednym oknie w drzewie. Z tegoż drzwi na ganek na zawiasach żelaznych. Ganek nad Horyniem reparowany, do którego drzwi z sionek na zawiasach żelaznych. Z budynku na lewej ręce od miasta szpichlerzyk na podłodze, a latere drugi szpichlerzyk z dolnym i górnym schowaniem, dalej kuchnia, w której komin lepiony na prawej ręce. Izba kuchenna z piecem kaflowym białym i kominem, okien 3 w drzewo oprawne. Ex opposito piekarnia z piecem piekarskim. W szystkie dachy na tych budynkach znacznej potrzebują reparacyi. W szytek zaś dwór palami osadzony, lecz ju ż połowę pogniły i powypadały. Przed bramą za mostem stajnia z paszami, żłobami i izdebką stajenną z piecem kaflowym nowym, stołów 2 wielkich w budynku.
Inwentarz miasta N ow ego i Starego Tuczyna, tudzież wsi Pohyryłowki in fundo spisany i zw eryfikowany, a w posesyją zastawną trzyletnią W ielmożnem u JM Panu Kamińskiemu, sędziemu grodzkiemu łuckiemu, podany dnia 10 marca anno 1742.
Żydzi - N ow e Miasto Tuczyn Domy Chałupy Kramy
Neywach 1
-Jankiel Szymchowicz 1
Zelrnan M osiow icz 1
-Josiowa z synem 1
-Meusza Drabczuka syn - 1
Żydzi - N o w e Miasto Tuczyn Domy Chałupy Kramy
Hirsz Korostiatynski Meusze Kramarz
T eg oż Meuszy plac pusty Noson piekarz
Szlouma Drozdowskiego zięć Abram Drozdowski Icko Zelmanczuk Szymon Szlomowicz W o lf kuśnierz Gładki Rachela wdowa Lejbicha wdowa Nyson Szynkarz Lejba Konda
Morduch Aronow zięć Srol syn Bajczychy Szaria zięć Drozdowskiego Lejba Koninski
Meusze rzeczycki pogorzelec Troim bystrzycki pogorzelec Icko horokohowski pogorzelec Łachman pogorzelec
Lejba syn Lejzorow Naw tul cerulik Lejzar Perczuk Dawid szmuklerz Goldawdowa Morduch Szapował K iw a kuśnierz Hirsz Perczuk Icko kuśnierz Jankiel szklarz Srol Nisiow zięć los Gdalow zięć Abram zięć Gdalow Jankiel cerulik Jankielicha wdowa Zelman Morduchowicz Szm ojlo Zadoj Ślepy Jakowicha wdowa
1
2
-Żydzi - N ow e Miasto Tuczyn Domy Chałupy Kramy Kijcha wdowa Josio Bakalarz Morduchkrawiec Da widko krawiec Icko rzeźnik Nochym piekarz Dawidko kuśnierz Lejzo v Kosy
Michel Lejbiszyn syn lekowa wdowa Icko krawiec Srol szkolnik M ejor Jankielowicz Icka Sieliskiego plac pusty Srol Chotyński
IckoHamaniec Lejba krawiec
Srola Chotyńskiego plac pusty Lejba Woskolojnik
Cudyk Pargaminnik Moszko rzeźnik Szymonicha wdowa Berka cyrulika plac pusty Morduch Kupiec
Icko Sieliski w Pańskiej Berko W o lo f syn Ilasz Pustomycki Icko Ukr aiński Dawid złotnik Boruch Mokwiński Lej zor Łucki Chaimowa wdowa Drabczuk przeszły rabin ZelikTerczuk
Chabko Zawalany
C iż wszyscy Żydzi powinni do arendy płacić według postanowienia z arendarzami czterema ratami co ćwierć roku tak z osiadłości kotłowe, klitkowe, pensyją miodów i piwa. Co się szerzy w kontrakcie arendarskim opisze według dawnych zwyczajów. Warty nocne z spół z chrześcianami nowomiejskiemi dla ognia w mieście odbywać powinni,
drabiny u każdego domu jako i koryta przed domami z wodą każdy trzymać powinni. Pachołszczyzny raz na rok po złotych 130 i 3 i groszy 10 od nich należy. Żaden z tych Żydów z miasta w yjeżdżać nie powinien prócz jednemu przeszłemu rabinowi staremu. Jeżeli zechce wolno będzie, inszego zaś rabina JW JMP krajczy koronny i dobrodziej przyśle.
Inwentarz chrześcian Nowego Miasta Tuczyna
N ow e Miasto - chrześcianie włoki pólwłoki czetwerci złote grosze
Danilo Prociuk wójt tuczyński wolny 1 .
_
Jędrzej Dyczyński pisarz, wolny_
1_
_ _ Szymon Majcherczuk - 1 - 5 18 Franko Zadunski 1 - - 11 6 Chwedor Wasilewski - 1 - 5 18 Iwan Baran - - 1 2 27 Semen Filipczuk - - 1 2 27Lesko zięć Kirszczuków - - 1 2 27
Jaków Antonczuk - - 1 2 27
Jan Mielnik Horyński - 1 - 5 18
Pawio Czupura Miernik - 1 - 5 18
Andrej Mielnik pod zamkiem - 1 - 5 18
Jakim Głuchego syn - 1 - 5 18
Andrej Sosnowski leśny - - - -
-Jakub Pinczuk - - 1 2 27
Paweł Lipski - 1 - 5 18
Choma Droaluk - - 1 2 27
Stepan smolarz - - 1 2 27
Iwan Jakowczuk z Ci miną - 1 - 5 18
Nycpor Kiryszcz.uk - 1 - 5 18
HryckoBalan - 1 - 5 18
Korniej Lipszczuk - 1 - 5 18
Semen Lipszczuk - 1 - 5 18
Iwan Prymak - 1 - 5 18
Omelko Bałanow zięć - 1 - 5 18
Kalińska wdowa z Turczynowej - - 1 2 27
Kirylicha Kolesniczyna - 1 - 5 18
Michalko Horucha - - 1 2 27
Chwedor Klesznik - 1 - 5 18
Iwan Hnałow - - 1 2 27
-N ow e Miasto - chrześcianie wioki półwloki czetwerci złote grosze
Demyd z czetwerci ą Hrycka
Hołowen (czuka) 1 2
Hrycko Hołowenczuk - - 1 2
Jakub zięć jego - - 1 2
Zacharko Kolesniczyn - - 1 2
Petro Winnik - - - 1
Józef kucharz na placu - - - 1
Eliasz Poleszuk - - 1 2
Jakowy cha Kry wa - 1 - 5
AndrejWarasz - - - 1 Weremko Podhajczuk - 1 - 5 Semen Podhajczuk - 1 - 5 Korniej bednarz - 1 - 5 Łukasz Ki bita - 1 - 5 Zacharko smolarz - - 1 2 Kondrat Lewczuk - - 1 2 Hawrylo Nizewski - - 1 2
Jarosz z bratem Leonczuki - 1 - 5
Hawrylo Zakowa Krywosio - - 1 2
Demko zięć Parszywego - - 1 2
Andrej W olodczuk - - 1 2
Hryćko Bojko - 1 - 5
Petro zięć Kralczyn - 1 - 5
Chwedor Kralka - 1 - 5
Kodarycha wdowa chałupa pusta - - -
-Iwan Pszeniczny - 1 - 5 Iwan Piwowarczuk - 1 - 5 Roman Dobysz - 1 - 5 Hrycko Muzyka - - 1 2 Iwan Zdaniuk - - 1 2 Martyn Nowerko - 1 - 5 Hawrylo krawiec - - 1 2 Iwan Weremczuk - 1 - 5 Nadziej Poleszuk - - 1 2
Iwan zięć Zdobyszow - - 1 2
Ihnat Rzeszocianka - 1 - 5 Chwedor Komcomier - 1 - 5 Petro Poleszuk - - 1 2 Dczycha wdowa - - 1 2 27 27 27 27 15 15 27 18 15 18 18 18 18 27 27 27 18 27 27 27 18 18 18 18 18 18 27 27 18 27 18 27 27 18 18 27 27
Now e Miasto - chrześcianie włoki pólwłoki czetwerci złote grosze Onopry Dcrzetowiec - 1 - 5 18 Iwan Prokopczuk - 1 - 5 18 Karp Biłowsiak - 1 - 5 18 Stefan Muzycka - 1 - 5 18 Harasim Lubaniszyn — 1 2 27
Now e Miasto - chrześcianie włoki pólwłoki czetwerci złote grosze
Korniej zięć Skrzetowcow - 1 - 5 18
Semen Skrzetowiec z czetwiercią
Lubczyko - 1 - 5 18 Iwan Porosz - - 1 2 27 Hryc Jakowczuk - - 1 2 27 Prokula piekarz - 1 - 5 18 Paweł Jakowczuk - 1 - 5 18 Chwesko Gierak - 1 - 5 18 Demczycha Koszelicha - - 1 2 27
Onufry zięć Pisarzow - - 1 2 27
Stepan zięć Charczukow - - 1 2 27
T ymosza Charc zycha wdowa - 1 - 5 18
Klim Szymczuk - 1 - 5 18 Iwanicha Piwowarczykowa - - 1 2 27 Semen Nesterczuk - 1 - 5 18 Sydor Juszczuk - 1 - 5 18 Semen Juszczuk - - 1 2 27 Danila Samujluk - - 1 2 27
Ostap Zuskow zięć - - 1 2 27
Stepan Turyk - 1 - 5 18
Dmitro T urczynow - - 1 2 27
Turycha wdowa - 1 - 5 18
Iwan Mamoniszyn - 1 - 5 18
Iwan zięć Prymakow - - 1 2 27
Omelko kowal - 1 - 5 18
Pilip T orokaniec - - 1 2 27
W asyl Gierak - 1 - 5 18
W asyl Plasiuk - 1 - 5 18
Matwiej zięć jego - - 1 2 27
Maćko Majcherczuk - 1 - 5 18
Sawka tkacz - 1 - 5 18
-Now e M iasto-chrześcianie włoki pólwłoki czetwerci złote grosze
Wasyl Nesterczuk - 1 - 5 18
Andrej Czemech - - 1 2 27
Chwesko Czemech - - 1 2 27
Stepanicha Szewczycha wdowa - 1 - 5 18
Iwan Goba Kazmierzy syn - - 1 2 27
Andrej Nazarczukow - 1 - 5 18 Chwedor Łuczka - 1 - 5 18 Prokopicha Zuczycha - - 1 2 27 Michalko Nazarczuk - - 1 2 27 Paweł Zuk - 1 - 5 18 Panas Czermejczuk - 1 - 5 18
Panas K rzyw ego syn - 1 - 5 18
Andrej Łuczka - 1 - 5 18
Hrycko zięć Owerkow - 1 - 5 18
Chwedor Łuczka za wdowę Leśno - - 1 2 27
Daniło Borsuk - - 1 2 27 Michalko Gieraczuk - - 1 2 27 Sydor Nazarczukow - 1 - 5 18 Chwedor Szermet - 1 - 5 18 Wasyłicha Stepanczucha - 1 - 5 18 Karp Samujluk - - 1 2 27 Lesko Kraska - 1 - 5 18 Trochim piekarz - - 1 2 27 Jaków Trochimczuk - - 1 2 27 Jannoła Jednorozczuk - - 1 2 27
Mikita zięć Ryszków - - 1 2 27
Jaków Hus krawiec - - 1 2 27
Hryszko Szynarszki - - 1 2 27
Chwesko Łukaszuk — 1 — 5 18
Stepana i Andrzeja leśniczych mieszkających w Tuczynie do pilnowania lasów i dyspozycyi leśniczego ekscypuje się i zastawuje, od wszelkich podatków uwalniając.
B ojarów dwóch Łukasza W asilow sk iego i Jaska Zduńskiego na usługi wielmożnego posesora przyłącza się.
M ielnicy, wszyscy oddawszy czynsz w leniach opisany co tydzień, każdy z nich po 2 dni odbyć powinien do reparacyi dworu.
W asyla Rybaka i Iwana Chowana do łowienia ryb w ielm ożnego posesora zostawuje się do niewodu pańskiego.
Now e Miasto Tuczyn - piesi zagrodnicy złote grosze
Iwan Dziki 2
-Iwan jeg o zięć 2
-Jacko ślepy dziad 1 15
Iwanicha wdowa 1
-Semko Polisiuk 1 15
Owsiej Moskalczuk 1
-Oleksiej Szwiec 1
-Kiryła szewca chałupa 2
-Hrycko Antonczuk 2 -Paweł Janczuk 2 -Andrej Hnydka 2 -StepanNedbaj 2 -Semen Olejnik 2 -Semen Gien 2 -Wasyl pastuch 2 -Stefan rymarz 2 -Michał Kurczewski 2 -M ojsiej cieśla 2 -Łukian Czarny 2 -Hrycko Perdunczyk 1
-Mikołai cha Zawarczycha 1
-Panas W ozniakow 2
-Sawka Polesiuk 2
-Pilip pastuch 2
-Bazyli cygan
3
Powinności N ow ego Miasta Tuczyna mieszczan takowe. Naprzód, aby w drogę żadną nie chodzili, dać powinni zl 200 według dawnych zwyczajów. Szarwarki do grobel horyńskich odbywać powinni, aby ze młynów decessu nie było w arendzie. C zego nie tylko zwierzchność zamkowa, ale i wójt, któren jest wolny, dozierać tego powinien, nie obracając szarwarków do inszej roboty. Sianożęci nazwiskiem Sosnowskiego Łuka, druga pod rzeczyckim lasem, pod Woronowem, w Nadoumym, na Czerniecznym, oprócz szarwarków rozdzieliw szy się na dziesiątki skosić, zgrabić, w styrtę zrzucić powinni dawnym zwyczajem . Jako też i dzielnice grodzić koło obszarów pańskich, sług dwie z poczęstunkiem pańskim do żniwa odbyć powinni. Czynsze według z w y ż opisanego inwentarza w jesieni oddawać powinni za kartami JMP gubernatora natenczas będącego. Pacholszczyzny raz w rok z całego miasta złotych 100 za kwitem oddać powinni
Stróżą dzienną i nocną w zamku w kolej lub rokowego nająć będą powinni Tkacze wszyscy tuczyńscy, którzy na warsztatach robią, połsetków 13 po 50 arszynów w
-sobie mających dla w ielm ożnego posesora wyrobić powinni, tylko na omastkę do każdego polsetka czetweryk z.boża jeden dać im należy.
Inwentarz Starego Miasta spisany in anno 1742
Stare Miasto dni woły konie polwłoki czetwert motki kury jajca złote grosze
K lim o C z y ż - 1 1 1 — 2 1 12 12 —
Lew ko Zakroi o w syn 2 1 1 1 - 2 1 12 - —
Harasym C zyż 2 1 1 1 - 2 1 12 - — Iwan Weremczuk 2 2 - 1 - 2 1 12 - -Hawrylicha Czyżycha Stecko gumienny 2 2 1 1 — 2 1 12 — — w oln y Dejno Bojczuk — — — — — m ielnik 2 1 2 1 - 2 1 12 - — Petro Iwaszczuk 1 1 - - 1 1 1 6 — — Iwan Antoszczuk 2 2 - 1 - 2 12 — — Mikita Tertycznik 1 - - - 1 1 1 6 - -Anton Radczuk 1 - - - 1 1 1 6 - — Harasym Trochimczuk 2 2 - 1 - 2 1 12 - -Danilo Rystwianczuk 2 2 - 1 - 2 1 12 -
-Onysko B ojkow syn Iwan Dołki 2 2 — 1 — 2 1 12 — — Tertyczniki Michalko mielnik 1 — — — — 1 1 6 - — czynsz - - - 1 - - 1 12 5 18 Prokop Blirniuk - - - - 1 1 1 6 3
-Prokop zięć Zakroiow 2 2 - 1 - 2 1 12 -
-Wasihcha Klewczycha 1 2 - - 1 1 1 6 - -Michalko Rokuniec 1 2 - - 1 1 1 6 - -Łukasz Onysczuk - - - 1 - - -Klimicha wdowa 1 - - - 1 1 1 6 - -Jasko Koloszta Sam ko T rochimczuk 2 2 — 1 — 2 1 12 - — z bratem 2 2 2 • 1 - 2 1 12 - -Iwan Martynczuk 2 2 1 1 - 2 1 12 - -Kondratycha wdowa 1 2 - - 1 1 1 6 - -Jasko Konuszko 1 - 1 - 1 1 1 6 - -Anton Gancarz - - - - 2 15
Mikita Bojkow iec 1 2 - - 1 1 1 6 -
-Wasyl Derkacz 2 - 1 1 - 2 1 12 -
-Andrej Gancarz - 1 1 1 - 2 1 12 -
Stare Miasto dni w o ły kon ie p o lw lo k i czetwert m otki kury ja jca zło te g rosze Semen Trocki 1 — — — — 1 1 6 — -Semen Krawiec - - - 1 1 6 2 15 Parchom Kowal czynsz - - - - 1 1 1 6 8 -Jaków Czynszow y 1 1 6 2 15
T oż Stare Miasto - chrześcianie
Petro Szwieć — 2 - 1 - 2 1 12 1 -Roman Bajkowieć 1 1 - - 1 1 1 6 - -Iwan syn Trochimczukow - 1 1 1 - 2 1 12 12 -Kadun tkacz - - - 1 1 6 2 15 Harasym Perduniec 1 - - - 1 1 1 6 -
-Hrycko Hrug Świeć - - - 2 15
Filip Gancarz - - - 2 15
Hrycko kowal
czynsz - - - 12
-Wasyl Rzeszotianka 1 — 1 — — 1 1 6
Andrzej Korzyk, Daniło zięć Mojsiejczukow, Paweł Hawryłow zięć, ci według dawnych zw yczajów kontraktów do arendarzów miejskich tuczyńskich ze wszystkiemi powinnościami oprócz podorszczyzny przyłączają się.
Powinności Starego Miasta takowe. Pańszczyznę, jako w leniach są położeni, jedni po dwa, drudzy po dniowi jednemu tak lecie jako i zim ie odbywać powinni. Szarwarki do grobel Starego Miasta, młynka Hupnika drugiego, młynka Słupnika, trzeciego młynka pod zamkiem. Za rzynki, obrzynki i sług dwie z poczęstowaniem ze dworu odbyć powinni, sianożęć za Horyniem skosić, zgrabić i do sterty zrzucić, a prócz pańszczyzny podróż raz w rok do brzegu odbyć powinni wszyscy nad dwanaście podwód sprzągszy się albo li też jeżeli w drogę nie jadą, za każde podwodę po złotych 4 zapłacić powinni. Czynsze, kury i jajca, motki według opisania w leniach w tym inwentarzu oddawać mają. Stróża na folwark Starego Miasta ze wsią Moszczaną i Pohryłowką jednego najmować mają lub sami w kolei chodzić, aby zawsze był stróż na folwarku. Dzielnice kolo obszarów pańskich grodzić powinni. Pachołszczyzny po złotych 50 raz na rok oddać powinni. Moszczana zaś podwód 10 do brzegu lub za każdą podwodę, jeżeli nie pojadą w drogę, zapłacić powinni po złotych 4. Szarwarków na rok do grobel horyńskich, tuczyńskich dwanaście odrobić powinni. Arenda do jeneralnej arendy
-tuczyńskiej jako i podymne wraz z miastem płacić mają według dawnych zwyczajów.
Inwentarz wsi Pohrylowki do folwarku tuczyńskiego należącej spisany anno 1742
d n i k o n i e c z e t w e r t g r o s z e w o ł y p o ł w ł o k i z ł o t e m i o d y --kosze Jakim Lewczuk 2 2 1 - 1 - - -Paweł Sawczuk 2 2 1 - 1 - - 2 Samojło Andrzejczuk 2 2 1 - 1 - - -Dmiter Lewczuk 2 2 1 - 1 - - -Misko Lewczuk 2 2 1 - 1 - — 7
Stepan Stepura Mielników 2 2 1 1 10 -
-Misko kowal 2 1 - - 1 10 - -Mielnik Trochim - 2 1 - 1 20 - -Hołowejczuk Dmitro Sawczuk 2 2 — - 1 — — 3 czyli Trocki - 2 1 - - 20 - -Iwan Sawczuk 2 2 1 1 - 20 - 8 Andrzej Dziuba 2 2 1 1 - 10 - -Iwan Trochimczuk W asyl Trochimczuk 2 2 — 1 — — z częścią pustą 2 2 1 - - - - -Semen T rochimczuk - - - - 1 20 - -Iwan Kozioł - - - - 1 20 - 4 Pawło Omelczuk Matwiej i W asyl 2 — — — — — — — Sydorczukowie - - - 20 - -J okim Andrejczuk Po Kiryle synu bendarza
2 — — — — — —
znajduje się pole Tamże i sianożęć ~ — — — — — arendarz - - - - - 6 - -Jaków Kozaczek 2 - - - -Wasyl Bojczuk 2 - - - -Roman Michalczuk 2 - - - - 10 - -K irylo Sawczuk 2 - - - -Jaśkowa wdowa - - - 6 - -Szulha Hołowenczuk - - • • - - 6 - -Iwan Saweńczuk 2 - - - -Hrycycha z zięciem — — - 147-— — 18 — —
d n i k o n i e c z e t w e r t g r o s z e w o ł y p o ł w l o k i z ł o t e
Jaków Trochimczuk 2 - - - —
Wasyl Omelczuk 2 - - -
-Ohysko Hałycko pusty i ogród za siano Żyd
ma dać za sianożęć _ _ _ _ _ 6 — Grunt krawców D m i-ter Trochimczuk _ _ _ _ _ 6 -Mereszczyn Iwan trzyma _ _ _ _ _ 6 Dmiter gruntu b o ry -sowskiego sianożęć - - - 1 15
Powinności tej wsi Pohryłowki. Pańszczyznę jako w leniach opisane tak w lecie jako i zim ie odbywać powinni, sług dwie do roku z poczęstowaniem gorzałki do zamku tuczyńskiego odbyć mają. Pańszczyznę do tuczyńskiego folwarku odbywać mają na trzecim tygodniu, do czego rozkażą na cały tydzień począwszy od poniedziałku aż do soboty. Stróża wraz z Starym Miastem i Moszczaną jednego nająć powinni. Szarwarki do grobelki pohryłowskiej lub na majdan do Klebki naznaczają się. W drogę do brzegu raz na rok podwód 12 wysiać powinni, albo li też, jeżeli w drogę nie pójdą, za każdą podwodę po złotych 4 zapłacić powinni. Pachołszczyzny co rok po złotych 50 do skarbu płacić powinni. Sianożęć w Pohryłowce skosić, zgrabić i w stertę wrzucuć powinni. Oprócz pańszczyzny dań z miodu od ostrowów koszami według opisania w leniach oddać powinni. Z pasiek zaś, gdzie zajdzie dziesięcioro, od dziesiątego koszów dwa miodu dać powinien. O czkow ego zaś, jeśli nie zajdzie dziesięć, od każdego po groszy 6 płacić mają. Podymne do Tuczyna, arenda karczemna do arendy generalnej tuczyńskiej.
Zasiew y ozim e. Żyta na Czem icznym łan cały zasiany, w yszło osmak 97 i czetwertyków 2.
Sumariusz intraty rocznej Tuczyna Miasta Starego i Now ego, wsi Pohryłowki z podwodami moszczańskicmi
zł gr
Arendykarczemnej 7500
-Czynszów z N ow ego Miasta 609 27
Czynszów z Starego Miasta 91 18
Czynszów z Pohryłowki 205 15
-zł gr
Podorszczyzny z Now ego Miasta 200 —
Z Starego Miasta podwód 12, pod w oda po zl 4 48 -Z Pohryłowki podwód 12, pod w oda po zl 4 48
-Z Moszczyn podwód 10, podwoda po zł 4 40
-Pacholszczyzny z Miasta Nowego 100
-Pachołszczyzny z Miasta Starego 50
-Od Żydów z arendarzami pachołszczyzny 133 10
Z Pohryłowki pachołszczyzny 50
-Z Pohryłowki od ostrowów i pasiek miodu koszy 30,
kosz po zł 3 90
-Pańszczyzny z Starego Miasta na tydzień dni 42,
dzień groszy 6 dico sześć 420
-Z Pohryłowki na tydzień pańszczyzny dni 40 i 4,
dzień po groszy 6 440
-10 026 10
Inwentarz tuczyńskiego folwarku, co się zostaje na groncie
Krów dojnych 6, buhaj 1, owiec z jagniętami 19, owca jałowa 1, jarek 7, skop 1, baranów 6, świń maciurek 35, kierdow starych 2, podświnków kierdalików 8, wieprzy 7, w ieprzy w karmniku 2, kur prostych 9, kapłonów 10, kogut 1, kaczek 17, kaczorów 5, gęsi 17, gąsiorów 6.
A że w tych dobrach nachodzi się wytyczna dziesięcina z obszarów tuczyńskich do kościoła tuczyńskiego, w ięc te dawanie dziesięciny w ielm ożny posesor na siebie przyjmuje, zaś to jest JW krajczy korony bonifikując te dziesięcinę, aby żadnej a posterum wielm ożny posesor nie mial pretensyjej, puszcza do inwentarza nie wchodzące wszystkie nabiały i owies i tego być może na rok z skupienia się od lasów wszystkich, które owsy pan leśniczy wielmożnemu posesorowi oddawać będzie powinien.
