RECENZJE
158
wybranych hase Autorka nakrelia obrazy Polski i Japonii, które wyaniaj si ze sownikowych opisów.
Z kolei ujcie diachroniczno-synchroniczne cechuje artyku Kazuhiro Sa-dakane Jzyk emkowski dzisiaj. Autor przedstawia strategi swoich bada , których zasadniczym celem jest badanie normalizacji pisowni jzyka emkow-skiego oraz wyjanienie relacji pomidzy pisowni emkowsk a wiadomo-ci jzykow emków.
Postpujcy proces globalizacji sprawia, e zjawiska migracji (mniej lub bardziej masowej) nie s dzisiaj jedynym istotnym czynnikiem wpywajcym na intensywno nauczania jzyka polskiego poza granicami Polski. Zaintere-sowanie kultur europejsk, w tym polsk, intensyfikowanie wspópracy go-spodarczej Europy z innymi kontynentami sprawiaj, e rosn (i rozszerzaj si) potrzeby edukacyjne w zakresie nauczania jzyków Starego Kontynentu. Opublikowane w Roczniku artykuy nie zawsze s analizami wyczerpujco po-gbionymi i czasem trac azjatyck perspektyw, której czytelnik prezento-wanego tomu najbardziej by oczekiwa. W caoci jednak s zbiorem refleksji, które dla zainteresowanych obrazem ksztacenia polonistycznego za granic mog stanowi ródo nowych spostrzee i glottodydaktycznych poszukiwa .
Magdalena Smole -Wawrzusiszyn Katedra Jzyka Polskiego KUL
Monika S k i b i c k i, Grammatikübungsbuch Polnisch, Hamburg: H. Buske
Verlag 2011, ss. 199
Grammatikübungsbuch Polnisch [Podrcznik do wicze gramatycznych z jzyka polskiego] Moniki Skibickiej to praca o charakterze podrcznikowym. Jest opracowaniem gramatyki typu deskrypcyjnego o charakterze kontrastyw-nym. Podrcznik ten przez wzgld na jego aspekty metodologiczne moe dosko-nale suy celom glottodydaktycznym. Autorka tej rzetelnej pracy jest zna-komitym znawc polskiego systemu gramatycznego, nie tylko od strony teore-tycznej. Wykazuje take dobr znajomo rónych, czsto subtelnych form jego aplikacji.
RECENZJE 159
Skibicki od lat szedziesitych ubiegego wieku yje w Niemczech, w Kolonii. Urodzia si na lsku Opolskim w roku 1936. Do szkoy podsta-wowej uczszczaa w swej rodzinnej miejscowoci Gsiorowice, a liceum ogólnoksztacce uko czya w Strzelcach Opolskich. Nastpnie podja studia w zakresie filologii germa skiej na Wydziale Nauk Humanistycznych Kato-lickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Monika Gawlik (nazwisko pa-nie skie) uzyskaa magisterium w 1959 roku. Na tym kierunku studiów bya najlepsz studentk.
Jako lzaczka dzielia Golgot swoich rodaków – i t wojenn, i t powo-jenn w PRL. Konsekwencj tego losu bya decyzja o emigracji. W latach szedziesitych wraz z mem J. Skibickim wyjechaa do Niemiec Zachod-nich, gdzie zostaa ju na stae. Tam podja studia w zakresie slawistyki w Uniwersytecie w Kolonii. Po uzyskaniu na podstawie rozprawy Die Integra-tion deutscher Substantive in die polnischen Mundarten Oberschlesiens (Köln 1978) doktoratu zostaa wykadowc w tyme uniwersytecie. Obecnie na eme-ryturze, lecz nadal pracuje w zmniejszonej iloci godzin jako wykadowca. Daa si pozna jako wybitny (glotto)dydaktyk. Jako pracownik naukowy natomiast jest autork licznych, interesujcych prac jzykoznawczych, w tym m.in. obszernej Gramatyki jzyka polskiego (Polnische Grammatik, Hamburg: Helmut Buske Verlag 2007, ss. XVI, 503)1.
W prezentowanej tu, wydanej w 2011 roku, pracy Monika Skibicki poddaje analizie kontrastywnej polsko-niemieckiej nastpujce zagadnienia gramatyczne: 1. fonetyka, 2. rzeczowniki, 3. przymiotniki, 4. przysówki, 5. zaimki, 6. przy-padki gramatyczne, 7. czasowniki, 8. imiesowy, 9. strona bierna czasownika, 10. spójniki, 11. liczebniki, 12. wyrazy z nie i zdania zaprzeczone.
Omawiana publikacja zawiera take: spis treci, przedmow, wykaz skró-tów, indeks hase, klucz rozwiza i polsko-niemiecki wykaz wyrazów. Ten ostatni bardzo uatwia korzystanie z wicze gramatycznych i pomaga rozu-mie teksty zawarte w opracowaniu.
W sumie podrcznik skada si z 50 czci. Liczne tabele przejrzycie ilu-struj polskie paradygmaty gramatyczne. Na szczególne podkrelenie zasu-guje zastosowana w Grammatikübungsbuch niezwykle poyteczna metoda dystrybucji elementów gramatycznych, co bardzo uatwia poprawn budow
1 Polnische Grammatik zostaa zrecenzowana przez M. azi skiego w „Poradniku Jzy-kowym”, 2007, z. 10, s. 93-96. Wykaz publikacji M. Skibickiej na stronach domowych Instytutu Slawistyki Uniwersytetu w Kolonii: http://uk-online.uni-koeln.de/cgi-bin/show.pl /page?uni=1&i_nr=32&f_nr=4&id=560. Zob. te: http://www.slavistik-portal.de /ru/datenpool /matslav bib-db.html?pageNum=0&autor=Skibicki,%20Monika (publikacje do 1983 r.).
RECENZJE
160
zda uczestnikom wicze . Zauway naley równie, i przedstawiony tu podrcznik uwzgldnia nie tylko rónice form gramatycznych midzy kiem polskim i niemieckim, zwraca te uwag na analogi form w obu jzy-kach. Ta metoda bilateralna daje wgld w istot i funkcjonowanie jzyków. Moe zatem mie, oprócz celów dydaktycznych, znaczenie dla teorii lingwi-stycznej. Autorka doskonale wyczuwa rónice midzy kodem jzyka pisanego i mówionego, np. w odniesieniu do participiów.
Jzyk zastosowany do opisu prezentowanych zjawisk gramatycznych (me-tajzyk) jest precyzyjny, czytelny i zrozumiay. Objanienia, komentarze i pole-cenia nie sprawi trudnoci ani uytkownikowi jzyka niemieckiego, ani red-nio wadajcego jzykiem niemieckim obcokrajowcowi.
Omawiana praca nosi istotne znamiona rzetelnej roboty naukowej i jako podrcznik na pewno speni swoje zadanie w nabywaniu kompetencji jzyka polskiego.
Jerzy Jeszke Emerytowany profesor KUL
