Pruszcz Gdański, woj. gdańskie, St. 7, AZP 14-44/11

Małgorzata Tuszyńska,Mirosław

Pietrzak,Franciszek Rożnowski

Pruszcz Gdański, woj. gdańskie, St. 7,

AZP 14-44/11

Informator Archeologiczny : badania 24, 49-50

Informator Archeologiczny 1990 49

Pochówki te m ożna zaliczyć do kultu ry pom orskiej t w stępnie datow ać n a w czesny okres lateński.

Badania będą kontynuowane.

ОЫΙα, gm . M aciejow ice woj. Państwowe Muzeum Archeologiczne s ie d le c k ie S t. 5 AZP 6 8 -7 1 w W arszawie_______________________

B adania prowadziła d r K. Czarnecka pray współudziale mgr. Z. Nowakow­ skiego. Piąty sezon badań. Cmentarzysko kultury przeworskiej z m łodsze­ go okresu przed rzymskiego i wczesnego okresu wpływów rzym skich. Przebadano 637 m 2 odkrywając 3 5 grobów, w tym 17 popielnicowych 1 18 jam owych. Uchwycono dalszą część wschodniego 1 zachodniego skraju cm entarzyska 1 zbliżono się. p raw ­ dopodobnie, do sk raju południowego. Groby datow ane s ą na fazy Aa, A3 i Bi. Duża. sto su n k o ­ wo. liczba grobów datow anych n a B) wypełnia tukę chronologiczną obserw ow aną w poprze­

dnich sezonach, kiedy wśród znalezisk dominowały m ateriały datow ane n a Aa, A3 i B2.

Z grobów 2 okresu przed rzymskiego pochodzą zapinki wyłącznie odm iany M, Znaleziono je w grobach 146, 154, 156, 157. Z fazy Bl pochodzą zapinki A 67 i 68 (z grobów 136, 142, 153, 167 I 169). Do ciekawszych znalezisk należą dwie zapinki A 236, Jedna znaleziona w grobie 143, d ru g a luźno. Z fazy Bi pochodzi również sprzączka omegowata, którą znaleziono luźno. Broń reprezentuje 1 miecz jeanosieczny z grobu 158 datow any n a fazę Bi, jed n o um bo żel. typ 9 wg B ohnsacka datow ane n a fazę A3 z grobu 156 oraz 13 grotów, w tym dw a o liściu wycinanym , z grobów 135 1 163. Z grobu 163 pochodzi również ostroga żel. typ 1 wg J a h n a . datow ana n a fazę A2.

Luźno w czystym, plasku n a skraju cm entarzyska, znaleziono fragm enty jednego naczynia k u ltu ry łużyckiej datow anego n a IV-V okres epoki brą2u.

M ateriały z b ad a ń złożono w PMA.

I

P lk u le , gm . J a n ó w L u b elsk i w o j . t a r n o b r z e s k i e S t . 2 AZP 8 9 - 7 9

Biuro B adań 1 D okum entacji Z abyt­ ków w Tarnobrzegu

B adania prowadził m gr Krzysztof G arbacz. Finansow ał WKZ w T arno­ brzegu. Pierwszy sezon badań. Cm entarzysko k ultury przeworskiej. Stanow isko zostało odkryte w Lasach Janow skich w lipcu 1990 г., w sposób przypadkowy, przez poszukiwaczy militariów.

Przy pomocy wykrywacza metali wydobyto z ziemi żelazne przedmioty (elementy uzbroje­ nia, narzędzia) ja k miecz z pochwą, fragm enty um ba. 17 nitów, 9 grotów oszczepów i włóczni, ostrogę, tok. 7 no w , a także brązowy fragm ent pochwy mlecza.

We w rześniu 1990 r. BBIDZ w Tarnobrzegu przeprowadziło jednodniow e b ad a n ia rato w n i­ cze. Wykop założono w miejscu odkrycia miecza. Odkryto drobne resztki przedm iotów żelaz­ nych. J a m a grobu nie zachow ała się. Brak było kości oraz Jakiej kol wiek ceram iki. Zlokalizowa­ no m iejsca odkrycia części spośród zabytków i w ykonano szkic w terenie.

W najbliższych latach pfanuje się przeprowadzenie ratowniczych b ad a ń wykopaliskowych. Spośród pozyskanych zabytków n a szczególną uwagę zasługują żelazny mlecz z pochw ą oraz brązowy fragm ent pochwy. Miecz, zaliczany do typu IV J . Kostrzewskiego posiadał pochwę w zm ocnioną bocznymi rynienkowatym i okucfaml I zdobioną prostym i oraz profilowanymi listew kam i poprzecznymi. Miecz ten może być datow any na środkow ą fazę młodszego okresu przedrzymskiego. Zdobiony ornam entem odciskanym 1 2 profilowanymi nakładkam i brązowy fragm ent pochwy miecza z pew nością należy zaliczyć do Importów z terenów Noricum 1 Pano­ nii. Egzemplarz ten datow any je s t n a późną fazę młodszego okresu przedrzymskiego.

Cm entarzysko w PIkulacn w stępnie datow ane Jest n a okres: od środkowej fazy młodszego o kresu przedrzymskiego do fazy B2 okresu wpływów rzymskich.

P ru szcz Gdański, woj. gd ań s­ k ie S t. 7 AZP 1 4 -4 4 /1 1

Muzeum Archeologiczne w G d ań sk u

B adania prowadzili mgr m gr M ałgorzata T uszyńska i Mirosław Pietrzak przy w spółpracy dr. Franciszka Rożnowskiego z WSP w S łupsku. F in an ­ sował WKZ w G dańsku, Urząd M iasta w Pruszczu G dańskim i Software

5 0 Ofcres lateński

Technology C om puters w G dańsku. Czwarty sezon b ad ań . C m entarzys­ ko płaskie z młodszego okresu przed rzymskiego 1 wpływów rzym skich. K ontynuacja b a d a ń ratowniczych z la t 1984-85 i 1989. Przebadano obszar około 8 arów w zachodniej części cm entarzyska odsłaniając 91 obiektów, w tym 89 grobów — ciałopalnych 77 (39 lamowych i 3 8 popielnicowych), szkieletowych 12 oraz 2 jam y. Z naczna część grobów ciałopalnych była w różnym stopniu uszkodzona.

W szystkie groby popielnicowe pochodziły z młodszego okresu przed rzymskiego. W iększość popielnic była uszkodzona. Wśród nich wyróżniono formy Jajowate, jed n o u ch e naczynia szero- kootworowe oraz b ezuche zaopatrzone, w nielicznych w ypadkach, w górnej części w guzki lub krążki. Pozyskano kilkanaście grotów żelaznych. 6 um b. 3 mlecze żelazne dw usieczne w po­ chw ach żelaznych oraz 1 Jednosleczny.

W śród grobów Jamowych 36 reprezentuje k u ltu rę oksywską. W ystąpiły w nich m .in. klamry brązowe żebrowane, klam ry żelazne jednodzlelne i dwuczęściowe, zawiasowe, nożyki żelazne sierpikow ate. przęślikl gliniane.

W grobach k u ltu ry oksywskiej tak popielnicowych Jak i jam ow ych datow anych n a fazy Аг i A3 młodszego okresu przed rzymskiego wystąpiły zapinki żelazne odm iany D-E, К oraz M-N a także brązowe, odm iany G i O wg J . Kostrzewskiego.

Trzy groby Jamowe, w których znajdowały się zapinki brązowe il i III grupy wg Alm grena (II. 39; ΙΠ, 45, 46, 53) pochodzą z fazy Bi i Ваь starszego okresu wpływów rzymski cn.

Cztery spośród grobów szkieletowych nie posiadały żadnych wyznaczników chronologicz­ nych, pięć pochodziło z faz Bi —Bza, Jeden z fazy В гь Wśród nich n a uwagę zasługuje grób n r 295. w którym obok dwóch zapinek brązowych —ΑΠΙ, 45 była zapinka brązow a AIII, 59-61.

Grób szkieletowy n r 352 z fazy B2 wyróżniał się innym ułożeniem szkieletu, rzadkim w kulturze w lelbarskiej. Kości szkieletu ułożone były n a osi E-W z odchyleniem na południe z gtową od w schodu.

Schyłkową fazę użytkow ania cm entarzyska — w czesna faza okresu wędrówek ludów, rep rezen tu ją 2 groby szkieletowe. Grób n r 342. w którym była m.in. Języczkowata końców ka p a s a z brązu oraz grób n r 378, gdzie obok sprzączki żelaznej do p asa z lekko pogrubiałą ram ą znajdowały się 2 zapinki brązowe z czterozwojową sprężyną, przednią cięciwą, o kabłąku taśm ow a tym i pełnej pochewce, z ornam entem metopowym n a k ab łąk u i nóżce, m ające analo­ gie n a cm entarzysku w Mlkulczlcach (Peregrlnatio Gothica, s. 235. Abb. 12, 11. Łódź 1986.).

M ateriały znajdują się w M uzeum Archeologicznym w G dańsku.

Całkowite przebadanie cm entarzyska będzie m ożliwe po u dostępnieniu teren u zajętego obecni« przez ogródki.

I Psary, gm, Jem lelln woj. leszczyńskie St. 40 patrz okres rzymski

K ąty, gm . S o m o n in o M ueum Archeologiczne w G d ań sk u

w oj. g d a ń s k ie

S t. 1 AZP nr 1 4 -3 9 /4 0

B adania prowadził m gr Mirosław Fudzińskf (autor spraw ozdania) przy w spółudziale m gr Barbary Babińskiej z MAG i mgr Ewy Kurylak z MA1E w Łodzi. Finansow ało M uzeum Archeologiczne w G dańsku. Piąty sezon b ad ań . Cm entarzysko kultury w schód ni opomors klej z wczesnego okre­ su lateńskiego ze śladam i osadnictw a z okresu wpływów rzym skich. Celem tegorocznych b ad a ń była próba uchw ycenia granic stanow iska w kieru n k u połu­ dniowym 1 zachodnim .

J e d e n wykop o powierzchni 64 m 1· usyytuow ano w części południowej stanow iska, n a terenie łąki. W części zachodniej, dwa wykopy o powierzchni 71 m2 usytuow ano w lesie przyle­ gającym z tej stro n y pola.

Odkryto 5 obiektów (od n r 64 do n r 68): 4 paleniska i b ru k kam ienny. Ponadto wy eksplo­ row ano zachow aną część dużego b ru k u kam iennego (obiekt n r 40) odkrytego w sezonie poprze­ dnim .

Obiekty południowej części stanow iska datowane n a wczesny okres lateń sk i (nr 40 i n r 65 do 68) zawierały nieliczne fragmenty ceramiki. Obiekt n r 64 - palenisko, zostało odkryte w wykopie usytuow anym w lesie w zachodniej części stanow iska. Zawierało ono liczne frag­ m enty ceram iki (niektóre w tórnie przepalone) i polepę. Obiekt ten m ożna datow ać n a przełom

II i 111 w. n. e. i zaliczyć ja k o pozostałość osadnictw a ludności k u ltu ry wlelbarskiej.

D okum entacja 1 m ateriały zn ajdują się w M uzeum Archeologicznym w G dańsku.