Katarzyna Krasoń
"Cztery pory roku w przedszkolu i
szkole", oprac. Wiesława
Jabłonowska, Białystok 1997 :
[recenzja]
Nauczyciel i Szkoła 2 (5), 157-158
Katarzyna Krasoń
Recenzja publikacji
Cztery pory roku w przedszkolu
i szkole,
opracowanej przez Wiesławę Jabłonowską
i
Poradnika metodycznego dla nauczycieli i rodziców
--- E l ż b i e t y J a S Z C Z y S Z y n (Trans H um ana, Białystok 19971)
Proces edukacji dzieci przedszkolnych i uczniów klas początkowych odbyw a się nadal jeszcze w oparciu o material repertuarowy zgromadzony dziesiątki lat temu. Pojaw iają się oczywiście różnego typu wpisy, m nożą się opracow ania metodyczne, często jednak, niestety, wykorzystują wciąż tę sam ą propozycję wierszy, piosenek czy innych utworów, które rzadko ju ż można nazwać aktualnymi.
Głównym, choć nie jedynym , walorem zbioru Cztery p o ry roku w przedszkolu
i szkole jest właśnie ów — jakże pożądany — powiew świeżości. Największą bowiem
objętościowo część materiałów stanowią utwory' napisane specjalnie do tego poradnika. Publikacja, opracow ana przez W. Jabłonowską i E. Jaszczyszyn, pedagogów - -metodyków, złożona jest z czterech tomów. Każdy poświęcony zostal kolejnej porze roku, zaś poszczególne treści uporządkow ane zostały w tygodniowe bloki tem a tyczne, które jeszcze dla większej przejrzystości podzielono na dni tygodnia. Daje to w yjątkow o przejrzysty i przem yślany pom ysł dla każdego, poszukującego, w rażliwego na potrzeby ekspresyjne wychowanków i ucm iów — nauczyciela czy rodzica. Niezmiernie wyważony i trafny komentarz metodyczny dodatkowo podnosi w artość książki.
K olejne tom iki nie w yczerpują w szystkich haseł program ow ych, co je s t ze wszech m iar słuszne. Stanowić m ają one bowiem inspiracje działań edukacyjnych i w ychow aw czych, a nie gotow y przepis postępow ania. K oncentracja treści na problemach rozwoju mowy i silny nacisk na kontakt z literaturą stanowi o specyfice całej publikacji. Zamieszczono w nim szereg scenariuszy imprez i zabaw, dotyczą cych określonych ośrodków tem atycznych, np.: W m arcu ja k w garncu, Wiosna
w lesie, W ielkanoc z pierw szego tom u pt. Wiosna — Ś lic zn a p a n n a czy D baj o zdrowie, Jestem przedszkolakiem z trzeciego zbioru zatytułow anego Jesień — K asztanow y ludzik. Głównym zaleceniem metodycznym autorek jest stw arzanie
okazji do podjęcia aktywności, właściwej dziecku. Działanie wychowanka i ucznia nie jest tu zaplanowane. Projektowane są jedynie okazje edukacyjne (w myśl założeń
158 Nauczyciel i Szkoła 2(5) 1 9 9 8
R yszarda Ł ukaszew icza2), które nie dają gotow ych algorytm ów postępow ania, zaw ierzając i nauczycielowi, i dziecku.
C ztery p o r y roku... trafiają również znakomicie w aktualne zapotrzebow anie
nauczania początkowego. O bowiązujący w klasach I-III profil edukacji (zgodny z najnow szą reform ą ośw iatową) wyeliminował kształcenie przedm iotowe, które zostało zastąpione blokami tem atycznym i, obejmującymi го яп ак е form y aktyw ności uczniów. Takie w łaśnie propozycje, łączące w sobie treści intelektualne, estetyczne, zdrowotne, techniczne i społeczne — skonstruow ały autorki.
W arto przyjrzeć się przykladow'emu projektowi, zaczerpniętemu z tom u Lato
— Łąka kwiatów, który mieści się w bloku tematycznym P odróż biegiem Wisły.
Konkretna propozycja zatytułow ana została Kraków i cała „akcja” zajęcia toczy się wokół tego miasta. A złożyły się na nią:
• teatrzyk kukiełkowy — Cz. Janczarski O sm oku w aw elskim ;
• aranżow anie scenki rodzajowej, wykonanie dekoracji (działalność plas- tyczno-konstrukcyjna) „Wawel i smocza jam a” — budowa zamku z kartonu, jam y z papieroplastyki, lepienie sm oka z gliny;
• słuchanie opow iadania Zofii Chmurowej O trębaczu z Wieży M a ria ckie j; • nauka tańca ludow'ego „K rakow iak”.
• im prow izacja i pantom im a do legendy o smoku wawelskim, zastosow anie odpowiedniego podkładu muzycznego;
• inscenizacja w opracowaniu autorek (tekst pomieszczony w tomie). Jak podkreślają W iesław a Jabłonow ska i Elżbieta Jaszczyszyn, cykl C ztery
p o ry roku w p rzedszkolu i szkole adresow any je s t „do nauczycieli pracujących
w przedszkolach i szkołach, a także do rodziców, chcących uatrakcyjnić zabawy' z dziećmi” . Dodajmy, że teksty i pomysły zebrane w tomikach mogą ułatwić również pracę pedagogom w domach dziecka czy innych instytucjach opiekuńczo-wycho wawczych, a specjalnie napisane liryki oraz rymowanki będą z pewnością pożądaną pom ocą dla polonistów i logopedów'. Zadanie, jakie podjęły autorki, przygotowując czte ry książki-poradniki, inspirujące projektow anie spotkań z w ychow ankiem i uczniem, należy uznać za spełnione.
Podejście nauczyciela-wychowawcy: tw órcze i oparte na o tw a rty m tr a k to w a n iu przedstaw ionych w publikacji koncepcji będzie tu jed n ak nadrzędnym warunkiem rzeczywistej niepowtarzalności i wyjątkowości tych spotkań.
Dodajmy, że dodatkow ą atrakcję stanowi dołączona do każdego tom u kaseta, nagrana w systemie play along, co stw arza szansę na zaśpiewanie piosenek (napi sanych specjalnie dla tego opracowania przez Helenę Mieszkuniec) z profesjonalnym akom paniam entem . Każda prym ka melodii posiada także określenie funkcji, dzięki czemu nawet początkujący wykonawca poradzi sobie z pełnym jej, również harm o nicznym, odtworzeniem.
