EUGENIUSZ CIE9LA Instytut Geol.oglczny
NOWE DANE O PRZEBIEGU
P()ŁNOCNEJ CZĘSCIANTYKLINY.
INOWŁODZKIEJ'B
RAK DANYCH GEOLOGICZNYCH dotyczą-cych północnego obszaru tak· zwanej. ant y-klinYinowłodzkiej nie pozwalał dotychczas na ści-. ślejsze sprecyzowanie przebiegu wychodni najwyż-.szych ogniw dogg'eru. .
. Badania na obszarze antykliny inowłpchk1ej prze-prowaq.zali w oJtresie przedwojennYm E. Passen-dorfer,' J. Lewiński. Cz. Kuźniar •... M. Kobyłecki i S.' Z. Różycki,który podał jej schet.ąatyczny za-rys ..
• .5 ./4 ,.-.-, ~ł".
_ ...
-.~gRt/c. 1. Schemat'1łczna mapa geol*zna
im.
częki' . anf1lklint/ inc'WlodzkieJ.l - malm, wapienie w dolnej partU zsyllfIkowane (Jura środ kowa), 2 - kelowej, piaskowce wapniste I margliste, 3 - ba-l.0~~o~c~_W!lP'pI~~~_Z. w..!!.a~l ~~6w J łupków
lIastych, 4 wezul, piaskowce, IłY, mułowce I muszlowce, . ~ - otwory wIertnIcze, II - przypuszczalna granica wyCho>dnl 'malmu 1 doggeru, ., -. przeprowa':iZana dQtYChC!lU granica.
malmu i doggeru,· 8 - linia. przekroJli~ iI. - Ulkok. .
Po wojnie poza W. Karaszewilkim szereg prac ba-dawczych na ,znanych już wychodniach skał krze-mionkOWYCh malmu wykonał Przemysł Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach oraz na' wychodniach doggeru - Zakład Złóż Rud Zelaza. IG.
Wszystkie jednak wyżej wymienione prace
ogra-niczały się do badań fragmentów wychOdni. liasu, doggeru i malmu zarówno zachodniego, jak i wschod-niego skrZydła antykliny inowłodzk1ej, gdzie naj dalej ku północy wysunięte odsłonięcia zanotowano na linii· Królowa Wola-Rzeczyca-Kawęcz'yn.
Obszar położony na północ od tej linii nie był aż
do 1955 r. bliżej badany, co wynikało przede wszyst-. kim z. braku odsłonięć podłoża. Cały obsza.r bowIem
przykryty jest płaszczem utworów trzeciorzędowych
i czwartorzędowych o miąższościach dochodzących
niekiedy do kilkudziesięciu metrów. Małe zaintere-sowanie tym terenem tłumaczyć można również sta-nem ówczesnej techniki górniczej. Zarówno bowiem rudy żelaza, występujące w doggerze, jak i chalcedo-nity dolnego malmu nie mogły wówczas 'mieć zna-czenia przemysłowego ze względu na zbyt duży
nad-kład. . .
Hipoteza więc,' że północne zamknięcie anty1diny
inQwł~kiej stanowią utwory malmu" była dotych-czas nie udowodniona, a wysunięta jedYnie na
pod-stawie przypuszczeń. .
otw6r Badwanka U:lI: 0,00 - 35,20 cżwartOl'zęd 35.20 - 68,80 malm 68,80 - 73,10 ? 71,10 - 86,30 kelowej lł6;,lIO -157,00 baton 157,00 ... 262,30 wezul
- piaąki i gliny morenowe, - wapienie zsylifikowane. - rdzenia nie wydobyto, - piaskowce wapniste' i
margliste; na głęb. 84,5
znaleziono Macrocepha-lites sp.
'- piaskowce wapniste i . margliste twarde i
kru-che z wkładkami
mu-łowców i łupków ila-stych; na głębokości 87,80 znaleziono AZcii'" dia coBtata R o e m.
- piaskowce, iły, mułowce.
Dopiero wiercenia wykonane w latach 1955-56 przez Zakład Złóż' Rud Zęlaza Instytutu Geologicz-nego usytuowane na osi antykliny inowłodzkiej poz-125
NWN
.'0 .~ .
.~J 1~4
~ Ę_·_]
.
-.
,
Ryc .. 2.' Przekrój' geologiczny 'Przezotw.oTy Radtoanka, Strzem.es:mo i RzecZ'jjca. .
l czwartorzęd piaski gUnv 2 - trzeciorzęd, mułowce, uy i plll!lkt, 3 - malm, wapienie
zsYllfikowane . 4 ' - kelo.wej pi'askowce wapniSte l margliste, 5 - llaton, piaskowce wapniste z wlą,adkam1 'mułowców i łUpków Uastfch, 6 -. wezul, piaSkowce, iły mułowe 1 muszlowce. Walają na· . skorygowanie dotychczasowych poglądów
i ściślejsze. określenie przebiegu wychodni &'Órnych ogniw doggeru.
Wiercenia te wykonano w Radwance,' Strzemesz-nie i Rzeezycy. Znajdują się one w jednej linii
w odległości 8 km od siebie (ryc. 1).
Na
str.
125 i obok podaję któtki~-schematyczne profile stratygraficzne tych wierceń oraz przekrój".geologiczny (ryc .. 2).
Zaznaczyć' należy, że dogger świętokrzyski
charak-teryzuje się bardzo ' ubogą, sporadycząie spotykaną
fauną amonitową, co powoduje- duże. trudności przy
jego podziale' stratygrafICznym. Wyżej wymieniona
fauna amonitowa' ściśle określa wiek górnych. ogrriw
doggeru;' ' .
,"ledynie graniCa 'spągu batonu może ulec jeszcze zmianie, . co zostanie obecnIe uwzględnio1l'e' w przygo-·
towywanym szerszym opracowaniu dotyczącym. tego
obszaru, gdzie będzie. również szczegółowo omóWiona
stratygrafia i wykształcenie litologic.me utworów. .
Na p<>dstawie przekroju . przeprowadzonego . prze:z;
wyżej wymienione otwory wyznaczono zasi~ granicy'
malmu, który zamyka wychodnie górnych, ogniw,
doggeru antykliny inowłodzkiej.
Przedst8:wion'e zostało to na załąc.wnej schematycz-.
nej mapie północnej' części ant~kliny inowłodzkiej ..
Otwór Strzemeszna
n/z:
G,OO - 5~,40 czwartorzęd
54,40 -,6~,90 trzeciorzęd
. 68,90 - 79,15 baton
70'" - 297,80 wezul
- piaski, gliny morenowe,
- mułowce, iły i piaski ze
szc~tkami drewna,
- piaskowce wapniste,
- piaskowce, Uy.
mułow-. : '.ce;na głęb. 89,10 zna,:, leziono Parkinsonia
ci.
·compressa . Qu (g.
we-·zul).
Otwór Rzeozyea" WI:
0,00- 19,00' c.zwartorzęd - piaski, gliny. morenowe.
19,00 -IB6;60 wezn1 - iły, iły pia~zczyste, pias- .
kowce. .,
Wychodlrla malmu przebiega od Królowej Woli,
między, pąbr6wką a Wielką Wolą, następnie przez.
CzernieWice, ... Turob6w,. Krzemienicę, . Bartosz6wkę
kieruje się na Kawęczyn,
Fakt ten ma duże znaczenie dla tych dziedzin
prze-mysłu, któte-interesują'się u#tkoW'aniem skały
krze-mionkowej. Stwierdzenie boWiem zamknięcia doggeru
antykliny inowłodzkiej przez malm o około 6 km da-lej na NWN, niż to dotychCZas przypuszczano,
stwa-rza nowe perspektywy powiększenia zasobów tego
