Jubileusz prof. dr hab. Józefa Miąso.
Seminarium Atlas historyczny szkół na ziemiach polskich:
Problemy sieci szkolnej Okręgu Naukowego Wileńskiego
Pułtusk 3-4.06.2004 r.
W dniu 3 czerwca 2004 r. w Pułtusku miał miejsce Jubileusz prof. dr hab. Józefa Miąso, na który przybyły delegacje historyków ośw iaty reprezentujące ośrodki naukowo-badawcze z całej Polski. Rektor W yzszej Szkoły Humanistycznej im. A leksandra G ieysztora prof. dr hab. Adam Koseski witając zgromadzonych gości wyraził radość z możliwości zorganizow ania tej uroczystości w murach uczelni w Pułtusku. Stwierdził, iż Szkoła swój sukces zawdzięcza profesorom tej rangi jak prof. dr hab. Józef Miąso.
U roczystą laudację w ygłosił prof. dr hab. Julian Dybiec. Zaprezentow ał dorobek naukowy i wkład Jubilata do rozwoju historii w ychow ania i pedagogiki porównawczej, szczególnie w zakresie zagadnień historiografii, historii zawodu nauczycielskiego, myśli pedagogicznej oraz reform oświaty polskiej na tle tendencji m iędzynarodowych.
Profesor J. Dybiec podkreślił wartość warsztatu naukow o-badaw czego Jubilata, zdumiewającą dyscyplinę naukową, skrupulatność w grom adzeniu i opracowaniu źródeł oraz precyzję metodologiczną. W konkluzji znakomitej laudacji prof, dr hab. J. Dybiec stwierdził, że cechy osobowości Profesora pozw alają na uznanie go za w zorzec w dziedzinie nauk historycznych porów nyw alny do wzorca Sevres pod Paryżem.
Z kolei prof. dr hab. Irena Szybiak i prof. dr hab. Kalina B artnicka przedstawiły dostojnego Jubilata jako uczonego, mistrza, przyjaciela i kolegę.
Następnie delegacje wygłosiły okolicznościow e przem ówienia, złożyły gratulacje i wręczyły kwiaty. Profesor J. M iąso podziękow ał w szystkim przybyłym na Jubileusz przyjaciołom, kolegom i koleżankom. Szczególne wyrazy wdzięczności skierował do żony, która wspierała go w pracy i w życiu. W krótkim rysie autobiograficznym zwrócił uwagę na przełom ow e momenty w swoim życiu, które zadecydow ały o zainteresow aniach, pracy naukowej oraz sukcesie osobistym i zawodowym.
Punktem kulminacyjnym było w ręczenie księgi pamiątkow ej dedykowanej Jubilatowi pt.: Historia.
Społeczeństwo. W ychow anie' przez Profesorów: Kalinę Bartnicka i Irenę Szybiak. Praca obejmuje
artykuły i rozpraw y podzielone na cztery grupy problemowe: tradycja uniwersytecka, stan nauczyciel- ski, szkoły i nauczanie, edukacja a społeczeństwo.
Na zakończenie uroczystości prof. zw. dr hab. Lech M okrzecki zaintonował wspólne uroczyste
100 lat. 1
Obchody Jubileuszu prof. dr hab. Józefa M iąso połączone były z sem inarium naukowym Atlas
historyczny szkół na ziem iach polskich. Obrady pośw ięcono problem om sieci szkolnej Okręgu
N aukow ego W ileńskiego. Zagadnienia szkolnictwa parafialnego analizowali dr Adam Fijałkowski (Szkoły parafialne na Litwie przed pow staniem Komisji Edukacji Narodowej), dr Katarzyna Buczek (Koncepcja szkolnictwa parafialnego H ugona K ołłątaja w początku XIX w.) oraz doc. dr hab. Leszek Zasztow t (Szkoły elem entarne na ziem iach litewsko-ruskich po roku 1832).
Z kolei problem atykę szkół średnich i w yższych podjęli: prof. dr hab. Kalina Bartnicka (Komitet Szkolny Uniwersytetu W ileńskiego), dr Joanna Schiller (Absolw enci Uniwersytetu W ileńskiego
1 H istoria Społeczeństwo. W ychowanie. K sięga pam iątkow a dedykow ana Profesorow i Józefow i M iąso pod red
Kaliny Bartnickiej przy w spółpracy Joanny Schiller i zespołu pracow ników Zakładu D ziejów Oświaty Instytutu is o n i Nauki Polskiej A kadem ii N auk oraz K atedry H istorii W ychow ania W ydziału Pedagogicznego W yższej Szkoły H um anistycznej im. A leksandra G ieysztora w Pułtusku: Tadeusza Bieńkowskiego, Katarzyny Buczek Janiny C hodaków sklej K atarzyny Dorm us, A dam a Fijałkow skiego, W andy G ierlach, Janiny Kam ińskiej, Jana Piskurewicza W ojciecha Sokołow skiego, Ireny Szybiak, Ryszarda Terleckiego, Ew eliny Tylińskiej, Leszka Zasztowta, W yższa szk o ła H um anistyczna im. A leksandra G ieysztora w Pułtusku, Pułtusk-W arszaw a 2004.
nauczyciele szkół średnich w K rólestwie Polskim ), doc. dr hab. Jan Piskurewicz (Organizacja Uniwersytetu Stefana Batorego po I wojnie św iatowej), dr Katarzyna Dormus (K raków -W ilno: organizacja W ydziału Sztuk Pięknych U niwersytetu Stefana Batorego w W ilnie), dr Janina Kamińska (Sieć szkół średnich na Litwie w latach 1795-1803 a Szkoła G łówna Litewska), dr Janina Chodakowska (Szkoła krzem ieniecka w sieci szkolnej W ON) i m gr W anda Gierlach (Głosy w sprawie pensji żeńskich w Okręgu Szkolnym W ileńskim).
Prof. dr hab. Irena Szybiak w sw oim wystąpieniu zw róciła uwagę na politykę Kom isji Edukacji Narodowej w kwestii sieci szkolnej, a doc. dr hab. W anda Grębecka om ówiła założenia dydaktyczne ogrodów botanicznych w Okręgu N aukowym W ileńskim. M gr Ewa W ołoszyn przedstaw iła współpracę drukami Józefa Zaw adzkiego z U niwersytetem W ileńskim.
Obradom towarzyszyły ożyw ione dyskusje. W w ystąpieniach poruszano problemy: zasobów bibliotek wileńskich (doc. dr hab. L eszek Zasztowt, dr Janina Kamińska, dr Dorota Zam ojska, doc. dr hab. Jan Piskurewicz), atrakcyjności W ilna jako ośrodka naukow ego w czasach zaborów i w Drugiej Rzeczypospolitej, a także licznych błędów m erytorycznych w polskim przekładzie dzieła Daniela Beauvois (prof. W ołoszyński). Postulowano prow adzenie dalszych badań porównawczych w zakresie: organizacji litewskiego szkolnictw a parafialnego i protestanckich szkół pom orskich (prof. zw. dr hab. Lech M okrzecki), działalności Kom itetów Szkolnych (prof. dr hab. Kalina Bartnicka), pensji żeńskich (prof. dr hab. Piotr Gach) oraz podręczników , program ów i sieci szkolnej. Podnoszono kwestię konieczności ponawiania prób uzyskania dostępu do zbiorów źródeł archiwalnych poza granicami Polski.
Zamykając ostatnią sesję obrad prof. zw. dr hab. Lech M okrzecki dziękując organizatorom Jubileuszu i seminarium: JM Rektorowi W SH w Pułtusku oraz Profesorom Irenie Szybiak i Kalinie Bartnickiej stwierdził, że je s t to jedna z najlepszych konferencji w ostatnich latach krystalizująca badania nad szkolnictwem Okręgu Naukowego W ileńskiego.
Prof. dr hab. Irena Szybiak poinform ow ała o uruchomieniu stałej strony internetowej i pracach Tow arzystwa Historii Edukacji. D uże zainteresowanie wzbudziły przedstawione przez prof. dr hab. Krzysztofa Jakubiaka nowe standardy edukacyjne ograniczające liczbę godzin przeznaczonych na realizację przedm iotu historia wychowania. Ocenione zostały jednoznacznie przez uczestników seminarium jak o cios w kulturę kształcenia pedagogów i brak zrozum ienia idei przedm iotów kierunkowych w edukacji nauczycielskiej.
W trakcie sem inarium prof. dr hab. Irena Szybiak i prof. dr hab. Kalina B artnicka ogłosiły nazwiska laureatów ogólnopolskiego Konkursu Prac M agisterskich z Historii Edukacji o Nagrodę im. Profesora Czesława Majorka.
Ewelina Tylińska otrzym ała dyplom nr 1 i nagrodę pierw szego stopnia za pracę m agisterską pośw ięconą studentom Cesarskiego U niwersytetu w W arszaw ie w latach 1869 -1 9 0 4 jak o grupie akademickiej i ich znaczeniu w życiu miasta. Praca została napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Kaliny Bartnickiej, a recenzentam i byli: prof. dr hab. Julian Dybiec i doc. dr hab. Leszek Zasztowt.
Z kolei I N agroda im. Profesora Czesław a M ajorka w drugiej edycji Konkursu została przyznana Monice Nawrót za pracę nt.: Rola rodziny i nauczania dom owego w utrzymaniu tożsam ości narodowej
Polaków na terenie zaboru rosyjskiego w drugiej połow ie X IX wieku i w początkach w ieku XX
w świetle pamiątnikarstwa. Praca została napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Krzysztofa Jakubiaka.
Ewa Romanowska Joanna D ąbrowska
2 Daniel Beauvois, Szkolnictw o polskie na ziem iach litew sko-ruskich 1 8 0 3-1832. U niw ersytet W ileński, przel. z jęz. francuskiego Ireneusz Kania, t. 1, Fundacja Jana Paw ła II - Rzym , Redakcja W ydaw nictw KUL, Lublin 1991. Daniel Beauvois, Szkolnictw o polskie na ziem iach litew sko-ruskich 1 8 0 3 -1 8 3 2 . Szkoły podstaw ow e i średnie, przeł. z jęz. francuskiego Ireneusz Kania, t. 2, Fundacja Jana Paw ia II - Rzym , Redakcja W ydaw nictw KUL, Lublin 1991.
