Janusz Królikowski
"Izajasz wieszczem Chrystusa", Józef
Paściak, Katowice 1987 : [recenzja]
Collectanea Theologica 60/1, 169-170
zu sa C h ry stu sa , S y n a B o żeg o , Z b a w ic ie la — w y ja śn ia za sa d n iczą tożsam ość teg o w y zn a n ia . N asz autor d ok on ał teg o w y ja śn ie n ia n a drodze r e fle k sji b ib lijn ej n ad tytu łam i, ja k ie n a d a ł J ezu so w i C h ry stu so w i N o w y T estam en t; są nim i: Jezu s C hrystus, P a n Jezu s, S y n C zło w ieczy , J ed en i te n sam , B óg i czło w ie k , K ap łan i P o śred n ik , Z b a w iciel i O dkupiciel, U m a rły i z m a r tw y c h w sta ły , S ęd zia ż y w y c h i u m arłych .
C zęść druga — A n to lo g ia te k s tó w i ś w ia d e c tw — p rezen tu je d zieje w y zn a n ia i w ia ry w Jezu sa C h rystu sa. A u to r o sią g n ą ł w y zn a czo n y c e l w sposób bardzo o ry g in a ln y — p rzez z e s ta w ie n ie różn ych w y p o w ie d z i o ta je m n ic y Jezu sa, zarów n o w y p o w ie d z i u rzędu n a u c z y c ie lsk ie g o K ościoła, jak i w y p o w ie d z i te o lo g ó w od cza só w n a jd a w n ie jsz y c h do w sp ó łczesn y ch , k a to lick ich i n iek a to lick ich . C zęść ta sta n o w i cen tra ln ą część o m a w ia n e j p u b lik acji, jest jak b y jej u k ie ru n k o w a n iem .
C zęść trzecia — W y k ła d — je s t za ry sem c h ry sto lo g ii sy stem a ty czn ej. W p row ad zen iem do teg o za ry su jest r e fle k sja m etod ologiczn a o zw iązk ach , ja k ie zachodzą m ięd zy teo lo g ią i ch ry sto lo g ią (C h ry sto lo g ia ja k o teo lo g ia ;
T e o lo g ia ja k o c h r y s to lo g ia ) oraz o m o ż liw o śc i ich cią g łeg o rozw oju . N a stęp n y
etap w y k ła d u ch ry sto lo g iczn eg o au tora o b ejm u je sp ojrzen ie n a Jezu sa C h rys tu sa jako „człow ieka w o b ec B o g a ” i „B oga w o b ec czło w ie k a ”. T ak ie u sta w ie n ie r e fle k sji ch ry sto lo g icz n e j p o zw a la n aszem u a u to ro w i uk azać w e w n ę tr z n y d yn am izm zjed n o czen ia B oga i c zło w ie k a w J ezu sie C h ry stu sie S yn u B ożym i jego d ostęp n ość dla czło w ie k a d zięk i D u ch o w i Ś w ię te m u . D użą część w y k ła d u T. W ę c ła w sk i p o św ię c a ta je m n ic y W cielen ia; a k cen tu je w n ie j p o w sz e c h n y za m ia r zb a w czy B oga. Z w ień czen iem w y k ła d u jest r e fle k sja n ad p a sch a ln ą ta jem n icą Jezu sa C h rystu sa i jej sk u tk iem , c z y li O dku p ien iem ; w · r e fle k s ji tej zw raca u w a g ę c z y te ln ik a n a dw a szczeg ó ln e m o m en ty te j tajem n icy : k rzyż i zm a rtw y ch w sta n ie.
C h rystologiczn e o p ra co w a n ie T. W ęcła w sk ieg o za słu g u je n a dużą u w a g ę, p o n ie w a ż w p ro w a d za sy ste m a ty c z n ie w p o d sta w o w e p ra w d y w ia r y d otyczące J ezu sa C hrystusa; n a w ie le p ro b lem ó w w p o lsk iej litera tu r ze ch ry sto lo g icz n e j zw raca u w a g ę po raz p ie r w sz y i p od d aje zn aczn ą liczb ę n o w y c h u k ieru n - k ow ań , jak ie m ożna b y za u w a ży ć w n a szy ch refle k sja c h teo lo g iczn y ch . E le
m e n ty c h r y s to lo g ii sta n o w ią u d an ą próbę ca ło ścio w eg o sp o jrzen ia n a ta je m
n icę Jezu sa C hrystusa, choć dom aga się o n a w ie lu u śc iśle ń i o d p o w ied zi (np. m ało u w a g i p o św ię c ił au tor to żsa m o ści J ezu sa C h rystu sa, J eg o h isto rii, i w sposób za w ężo n y p o tra k to w a ł Jego ta jem n icę p asch aln ą). C harakter p u b lik a cji dom aga się tak że szerszego o p ra co w a n ia p rzyp isów ; w id a ć u n aszego autora szeroką zn ajom ość w ie lu w sp ó łc z e sn y c h opracow ań ch ry sto lo g iczn y ch . J a k k o lw ie k k sią żk a jest sy s te m a ty c z n y m w y k ła d e m ch ry sto lo g ii, to w w ie lu m ie jsc a c h za w iera szereg o d n ie s ie ń do życia ch rześcijań sk iego; m o że b yć dużą pom ocą dla tych , k tórzy szu k ają p o g łęb ien ia isto tn y ch tr e śc i sw o je j w ia ry .
ks. J a n u sz K r ó lik o w s k i, G o rlice
o. J ó zef P A Ś C IA K OP, I z a ja s z w ie s z c z e m C h ry stu sa , K a to w ice 1987, K s ię garn ia S w . Jacka, s. 152 (A tte n d e L e c tio n i, t. 12).
„B óg sp raw ca n a tch n ien ia i au tor k sią g o b y d w u T e sta m e n tó w m ądrze p o sta n o w ił, b y N o w y T esta m en t b y ł u k r y ty w S tarym , a S ta ry w N o w y m z n a la zł w y ja śn ie n ie ” (KO 16; por. św . A u g u sty n , Q u aest. in H ep t. 2, 73: PL 34, 623). P rzyk ład k on k retn eg o re a liz o w a n ia się tej zasad n iczej p ra w d y o d n o szą cej się do z w ią z k ó w za ch o d zą cy ch m ięd zy S ta ry m i N o w y m T esta m en tem o trzy m a liśm y w k sią żce o. J. P a ścia k a , d o tyczącej k s ię g i p rorok a Izajasza, zw ła szcza p ro ro ctw m e sja ń sk ic h w n ie j za w a rty ch . A utor a n a lizu je i u k a zu je w sw y m o p ra co w a n iu o so b ę M esjasza, Jego p rzy m io ty , m isję i zb aw cze
d zieło, w y ła n ia ją c e się z p rzep o w ia d a n ia proroka oraz sp e łn ie n ie się tego p rzep o w ia d a n ia w J ezu sie C h rystu sie.
N a początk u sy g n a lizo w a n eg o o p ra co w a n ia zn ajd u jem y k ró tk ie o m ó w ien ie tła h isto ry czn eg o , osob y, rodziny, d zia ła ln o ści i ch ro n o lo g ii p rorok a Izajasza oraz poru szon e zagad n ien ie a u to rstw a K sięg i, która od n ie g o w z ię ła sw o ją n azw ę.
C zęść druga p rzyn osi ob raz M esjasza, jak i za w iera się w tzw . K sięd ze E m m an u ela (Zz 6, 12), w k tó rej to k sięd ze na szczeg ó ln ą u w a g ę za słu g u ją p ro ro ctw a m esja ń sk ie: Iz 7, 14, za p o w ia d a ją ce E m m an u ela n arod zon ego z D z ie w ic y — zn a k o ca len ia dla rod u D aw id a i n arod u izra elsk ieg o ; Iz 9, 1— 6, m ó w ią c e o Z b aw cy i K sięciu p ok oju oraz Iz 11, 1— 9, w k tó ry m d o w ia d u jem y się o M esjaszu K rólu sp ra w ied liw y m , n a k tórym sp oczn ie D u ch Jah w e.
W części trzeciej autor p o d d a ł szczeg ó ło w ej r e fle k sji eg z e g e ty c z n e j cztery p rorocze P ie śn i o S łu d ze P a ń sk im . P ie śń I (Iz 42,1— 7) p rzed sta w ia p o w o ła n ie i ch arak ter m isji S łu g i J a h w e; P ie śń II (Iz 49, 1— 7) u k azu je J eg o tru d n e zad an ie; P ie śń III (Iz 50, 4— 9) za p o w ia d a Jego proroczą m isję, cier p ien ie i cnoty, a w P ie śn i IV (Iz 52,13—53,12) p o zn a jem y w ie lk o ść cier p ień S łu gi, Jego śm ierć za grzech y lu d zi i p rzyszłą ch w ałę.
O p racow an ie o . J. P a ścia k a sta w ia przed n a szy m i oczy m a o w ocn ość r e fle k s ji eg zeg ety czn ej nad P ism e m Ś w ięty m , k tóre d zięk i n ie j s ta je przed n a m i w sw e j ta jem n iczej w z n io sło śc i, m istery jn o ści i b o sk ości. N ie m a n a św ię ty c h k artach ta k ieg o sło w a , k tóre b y ło b y p o zb a w io n e zn aczen ia. P o p rzeczy ta n iu o m a w ia n eg o o p ra co w a n ia jeszcze raz sta je przed n a m i S tare P rzym ierze, n io są ce b o g a ctw o tr e śc i i p o ry w a ją ce p ięk n o B o żej p ed agogii zb a w czej, k tórem u trzeb a w n a sz e j r z eczy w isto ści p rzy w ró cić n ajb ard ziej p ierw o tn e zn a czen ie oraz p ogłęb ić r e fle k sję nad n im p rzez eg zeg ezę, teo lo g ię i p obożną m ed y ta cję. S zk od a ty lk o , że n a sz autor p rzed sta w ia ją c „ch ry sto lo g ię ” proroka Izajasza p o m in ą ł n ie k tó r e jej cie k a w e m o m en ty , te zw łaszcza, k tó re zw ią za n e są z K ró lestw em m esja ń sk im , w ty m w ie lk ie j w a g i zap o w ie d ź o b lu b ień czeg o zw ią zk u C h rystu sa z K o ścio łem (Iz 54, 4— 14 — E f 5, 2.23— 29). N a leży sp o d ziew a ć się, że au tor w n ied łu g im czasie za p rezen tu je n am in n e o w o c e sw o jej r e fle k s ji eg zeg ety czn ej n ad k sięg ą proroka Izajasza.
k s. J a n u sz K r ó lik o w s k i, G o rlice
ks. S ta n isła w K O W ALC ZY K , C z ło w ie k i B óg w n au ce ś w ię te g o A u g u sty n a , W arszaw a 1988, O środek D o k u m en ta cji i S tu d ió w S p o łeczn y ch , s. 276.
W śród m y ś lic ie li, k tórzy w sposób d ecy d u ją cy w p ły n ę li n a rozw ój lu d z k ie j m y ś li i w cią ż na n ieg o w p ły w a ją , n ie w ą tp liw ie n a jed n y m z czołow ych m ie js c n a leży u m ieścić św . A u g u sty n a . T ym , co d ecy d u je o jeg o zn aczen iu w d ziejach lu d zk iej m y śli, jest jego k on cep cja filo zo ficzn a ch rześcija ń sk iej p o sta w y w o b ec B oga i św ia ta , w y r o sła n a gru n cie sta ro ży tn ej tra d y cji f ilo zo ficzn ej.
”_K s. S ta n isła w K o w a lczy k , p ro feso r K a to lick ieg o U n iw e r sy te tu L u b elsk ie go, o p u b lik o w a ł o statn io o w o ce sw o jeg o za fa scy n o w a n ia św . A u g u sty n em jako filo z o fe m w k sią żce C z ło w ie k i B óg w n au ce ś w ię te g o A u g u sty n a . O trzy m a liśm y w tej p u b lik a cji c a ło ś c io w e sp o jrzen ie n a k o n cep cję filo z o fic z n ą św . A u g u sty n a , która zam yk a się w kręgu p ro b lem ó w d o ty czą cy ch B oga i czło w ie k a , prob lem ów , k tóre w y r a sta ły z jego osob istego d o św ia d czen ia i d zia łan ia.
W części p ierw szej sw eg o o p ra co w a n ia filo z o fii św . A u g u sty n a ks. S. K o w a lc z y k p od ejm u je zesp ó ł p o d sta w o w y ch p rob lem ów , k tóre p o zw a la ją w e w ła śc iw y m ś w ie tle p o sta w ić ta k o so b ę m y ślic ie la z T agasty, ja k i jego r e f le k s ję filo zo ficzn o -teo lo g iczn ą . Z a g a d n ie n ia w s tę p n e p rzyn oszą ob raz e w o lu c ji u m y sło w o -d u c h o w e j św . A u g u sty n a , w y lic z e n ie jego p ism o te m a ty c e a n tro p ologiczn ej i teo d y cea ln ej, o m ó w ie n ie zagad n ień w za jem n y ch r e la c ji m ięd zy
