Przełom w historii lecznictwa XIX wieku

624

połu Historii Farm acji PAN podczas uroczystego otwarcia sympozjum, jak rów ­ nież w części końcowej, dziękując organizatorom za ich trud w im ieniu Zespołu PAN, Sekcji H istorii Farm acji PTFarm. oraz uczestników.

Obradom tow arzyszyły różne imprezy, przeznaczone dla uczestników: przede w szystkim pokaz kilku nowych film ów o zabytkach aptekarstw a polskiego, dwie w ycieczki po Ziem i K ieleckiej (jaskinia Raj, Chęciny, Kadzielnia, św. Krzyż), spot­ kanie tow arzyskie w restauracji hotelu Bristol. W kuluarach eksponowane były 2 w ystaw k i historyczne: 1) pokaz ekslibrisów farm aceutycznych przygotowany przez doc. H. Pankiew icza, 2) dokumenty z dziejów aptekarstw a Kielecczyzny. Ponadto w sali obrad prezentowane było m alarstwo olejne mgr farm . A liny Wawrzosek, zasłużonej w badaniach dziejów regionu lubelskiego, która uczestniczyła w sym ­ pozjum, prezentując fragm ent sw ej pracy historycznej.

N ależy podkreślić m iłą atm osferę sympozjum, w trakcie którego uczestnicy m ogli w ym ienić sw e doświadczenia nie tylko w form ie w ygłaszanych referatów, ale rów nież drogą bezpośrednich rozmów. Sprzyjało to integracji środowiska hi­ storyków farm acji i inspirowało do podejm owania nowych prac badawczych.

Jadwiga Brzezińska

(Kołobrzeg)

PRZEŁOM W HISTORII LECZNICTWA X IX WIEKU

Taką form ułę tem atyczną obrał X IV Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii M edycyny i Farm acji, który odbył się w dniach 12— 14 w rześnia 1985 r. w W arsza­ w ie. W Zjeździe tym w zięło udział ok. 150 osób — lekarzy i farm aceutów ; przy­ b yli rów nież delegaci Tow arzystwa Historii M edycyny z NRD, RFN i Węgier.

Uroczystego otwarcia Zjazdu dokonał przewodniczący K om itetu Organizacyj­ nego, dr n. med. Piotr M iildner-Nieckowski. N astępnie przem ów ienie powitalne w y ­ głosił przew odniczący Towarzystw a Historii M edycyny i Farm acji — doc. dr farm. W ładysław Markowski. W w ykładzie inauguracyjnym prof. dr med. Romuald W ie­ sław Gutt podkreślił znaczenie dla rozwoju m edycyny rew olucyjnych przemian, jakie dokonały się w X IX w. w nauce, technice i życiu społecznym.

W trzech sekcjach zostało wygłoszonych 45 referatów, które dotyczyły dziejów lecznictw a i farm acji w X IX w. M.in. doc. dr Henryk Pankiew icz przedstawił re­ ferat: Lekarze pigułkowi. Pigułki jako p o dstaw ow a form a leczenia klinicznego w

drugiej połowie X I X w.; dr W aldemar Szwarczyński — Niektóre środki lecznicze stosowane w klinice chorób w e w n ę tr zn y c h w X I X w. na terenie Polski; doc. dr

Zofia Podgórska-K law e — Polska szkoła rozumowania klinicznego w końcu X I X

w.; mgr Jadwiga Brzezińska — Wzrost wym agań odnośnie do wykształcenia a p te ­ karzy w X I X w ieku na p rzy k ła d zie Pomorza Zachodniego; dr Beata Ciećko — Wkład Edmunda Biernackiego w rozw ój eksperym en taln ych badań klinicznych.

W następnym dniu, tj. 13 września 1985 r. odbyła się dyskusja okrągłego sto­ łu, której m oderatorem był prof. dr med. B olesław Górnicki. Jej celem była syn­ teza w spółczesnych poglądów na rozwój lecznictw a polskiego w X IX w. w opar­ ciu o przeprowadzone badania historyczne. Poszczególni prelegenci scharakteryzo­ w ali koncepcje filozoficzne w m edycynie X IX w ieku {prof. B. Górnicki), stan p iś­ m iennictw a m edycznego w X IX w ieku (mgr Halina Dusińska) ew olucję w sy ste­ mach leczenia i diagnostyki lekarskiej (dr Andrzej Sródka), stan szpitalnictw a w X IX w. (doc. Zofia Podgórska-K lawe), zmiany w statusie społecznym lekarzy (prof. Tadeusz Brzeziński), poglądy deontologiczne (dr P iotr M iildner-Nieckowski), prze­ m iany w zakresie szikolenda lekarzy i ich specjalizację (doc. Roman Meissner, prof. Eugeniusz Sieńkowski), rozwój farm acji i przem ysłu farm aceutycznego w X IX w.,

K ronika

₆₂₅

w kład aptekarzy w rozwój chem ii i analizy (doc. W. M arkowski), tło społeczne i ekonom iczne przemiian w farm acji, ew olucję w zakresie arsenału leków, fu n k cji apteki i w ykształcenia aptekarzy (mgr J. Brzezińska).

Zarówno w ypowiedzi, przedstawione w ramach konferencji okrągłego stołu, jak i w ygłoszone referaty — stały się inspiracją do szerokiej dyskusji. B yła ona kontynuowana rów nież w kuluarach, w czasie w ieczornego spotkania tow arzysk ie­ go oraz w trakcie w ycieczek autokarow ych. U czestnicy Zjazdu zw iedzili w spólnie Zamek K rólew ski w W arszawie, pałac i park w W ilanowie, Żelazową W olę i P a­ łac K rasińskich w Radziejowicach. P iękny koncert utw orów Chopina w w ykonaniu artystki Iw ony K lim aszew skiej, którego w ysłuchano w Żelazowej Woli — stano­ w ił m iły akcent, wiążący uczestników Zjazdu w odczuciu piękna oraz w spólnoty twórczych poczynań.

Z okazji Zjazdu odbyło się w dniu 12 września 1985 r. Walne Zebranie człon­ ków Polskiego T ow arzystw a Historii M edycyny i Farm acji w czasie którego doko­ nano w yboru now ego Zarządu. Przew odniczącym Zarządu Głównego PTHM iF zo­ stał prof. dr med. Tadeusz Brzeziński; zastępcą przewodniczącego doc. dr farm. W ładysław Markowski; sekretarzem generalnym — dr n. med. Danuta K rysa-L esz- czyńska, a skarbnikiem — dr stom. Sym cha Wajs.

Zjazd przyczynił się do pogłębienia zainteresow ań dziejam i lecznictw a w X IX wieku. U m ożliw ił nawiązanie kontaktów naukowych pomiędzy historykam i m edy­ cyny i farm acji, m ieszkającymi w różnych regionach kraju.

Jadwiga Brzezińska

(Kołobrzeg)

SESJA HISTORYCZNA GDAŃSKIEGO ODDZIAŁU POLSKIEGO TOWARZYSTWA FARMACEUTYCZNEGO

Z okazji 40-lecia Akadem ii Medycznej w Gdańsku Oddział Gdański PTFarm., zorganizował sesję historyczną, która odbyła się w dniu 26 października 1985 r. Celem tej sesji było przypom nienie trudu i osiągnięć w ykładow ców i w ych ow an ­ ków Wydziału Farm acji Akadem ii M edycznej w Gdańsku, który tak ściśle zw iąza­ ny był z działalnością i rozwojem Oddziału Gdańskiego Polskiego Tow arzystw a Farm aceutycznego.

Obszerny i interesujący referat na ten tem at przedstaw ił dr farm. A leksander Drygas. U w ypuklił on bliską współpracę uczelni z Oddziałem PT F arm , dzięki cze­ mu Oddział mógł się poszczycić w ielu sukcesam i. Do najw iększych należy dw u ­ krotne zorganizow anie z w ielkim rozmachem krajowych zjazdów Polskiego T ow a­ rzystwa Farm aceutycznego w Gdańsku, w których każdorazowo w zięło udział ok. 1500 osób. Podczas pierwszego z nich czynna była w ystaw a druków i książek far­ m aceutycznych, a podczas drugiego otwarto uroczyście Izbę Muzealną przy A pte­ ce Ratuszowej na Starym Rynku w Gdańsku. Osiągnięcia sekcji naukowych Od­ działu Gdańskiego PTFarm., zwłaszcza Sekcji Aptek Otwartych, Sekcji A ptek Szpi­ talnych oraz Sekcji O światy Zdrowotnej, w yróżniają się p ozytyw nie w skali kra­ jowej.

N astępnie przedstawiano w oddzielnych doniesieniach sylw etk i dwóch w y b it­ nych uczonych farm aceutycznego środowiska naukowego Gdańska, którzy byli rów ­ nież aktyw nym i członkami Polskiego Towarzystw a Farmaceutycznego. Prof. dr M. Nabrzyski przypom niał dzieło i życie zmarłego prof. dra J. W ierzchowskiego, a prof. dr M. Grabowska scharakteryzow ała dorobek twórczy prof. dra H. Ellerta. Należy zaznaczyć, że w uroczystości w zięły udział rodziny Profesorów J. W ierz­