Krystyna Bednarska-Ruszajowa
"Metodologia badań nad historią
czytelnictwa"
Biuletyn Polonistyczny 32/3-4 (114-115), 62-64
KONFERENCJE NAUKOWE
"METODOLOGIA BADAŃ NAD HISTORIĄ CZYTELNICTWA" (Mogilany, 23-25 XI 1987)
Program konferencji, zorganizowanej przez IFP UO, jest zw ią zany z zadaniem "Czytelnictwo inteligencji okresu Oświecenia" w Centralnym Programie Badań Podstawowych 08.05 "Polska kultura na
rodowa - jej tendencje rozwojowe i percepcja", kierowanym przez Krystynę Bednarskę-Ruszajowę. Konferencja składała się z dwóch części: l) ogólnej, poświęconej teorii, podstawie źródłowej i me todom badań nad czytelnictwem różnych grup społecznych i epok i 2) szczegółowej, sprowadzonej jedynie do refleksji związanej ż czytelnictwem inteligencji okresu Oświecenia. Ogółem wygłoszono 11 referatów:
- B . B i e ń k o w s k a : "Analiza bibliologiczna inwentarzy księgozbiorów prywatnych jako podstawa badań nad czytelnictwem” ; - Z . S i a t k o w s k i : "Możliwości i sposoby identyfikowania
t
odbiorcy potencjalnego wpisanego w tekst literacki" ; - 0. A n- d r z e j e w s k a : "Kultura czytelnicza i terminy pokrewne. Próba definicji"; - 0 . K o s t e c k i i G. S t r a u s : "His
toria czytelnictwa - problemy przedmiotu poznania“ ; - 0. K o s- t e c k i i G. S t r a u s : "Historia czytelnictwa - podsta wowe problemy badawcze"; - B . K a m i ń s k a - C z u b a ł o w a : "Model bibliologicznych badań nad dawnymi księgozbiorami prywatny mi"; - A . Ź b i k o w s k a - M i g o ń : "Oświeceniowe czasopisma
63
-dla inteligencji"; - 3. W o j a k o w s k i : "Biblioteki prywatne i czytelnictwo członków Komisji Edukacji Narodowej"; - T. Kę- d z i o r a: "Księgozbiory prywatne i czytelnictwo artystów okre su Oświecenia"; - D . K o z i e l s k a : "Książka jako atrybut uczonego w sztuce polskiej okresu Oświecenia” ; - K. B e d n a r- s k a - R u s z a j o w a : "Propozycja kierunków badań nad c z y telnictwem inteligencji okresu Oświecenia w ramach CPBP 08.05 >Polska kultura narodowa«".
Ożywiona dyskusja, w której wzięli udział wszyscy uczestnicy konferencji, świadczyła o potrzebie jej zorganizowania i o za in te
resowaniu zaproponowaną tematyką. Efekty konferencji są następujące:
1. Potwierdzony teoretycznie, oparty na doświadczeniach empi rycznych wniosek, że najpełniej i najbardziej wszechstronnie można badać jedynie czytelnictwo "znawców" (według określenia 3. S ł aw iń skiego) , gdyż wówczas badacz dysponuje wiarygodną i szeroką be z pośrednią podstawą źródłową w postaci prac naukowych i literackich pióra interesujących go autorów oraz prospektami wykładów, w któ rych odwołują się oni do lektur.
2. Podkreślenie ogromnej przydatności w badaniach nad cz ytel nictwem znaków proweniencyjnych i zapisek marginesowych jako pod stawowego źródła księgoznawczego.
3. Zwrócenie uwagi na wartość naukową inwentarzy bibliotek prywatnych jako źródeł pośrednich, które nie świadczą o czytel nictwie realnym, ale wyznaczają zakres czytelnictwa potencjalnego.
4. Zasygnalizowanie znacznie uboższej niż przy badaniu "znaw ców" podstawy źródłowej w odniesieniu do innych grup inteligencji, jak lekarze, artyści, prawnicy, duchowni i in.
próbie64
-matykę czytelnictwa inteligencji okresu Oświecenia, na które moż na liczyć w dalszej realizacji tematu w C P BP 08.05.
grudzień 1988 Krystyna Bednarska-Ruszajowa
"OCHRONA ZBIORÓW FOTOGRAFICZNYCH PRZED ZNISZCZENIEM" (Katowice, 7 V 1988)
W dniu 7 maja 1988 r. na Uniwersytecie śląskim odbyła się sesja naukowa na temat "Ochrony zbiorów fotograficznych przed zniszczeniem". Jej organizatorem był Zakład Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Instytutu Literatury i Kultury Polskiej Uśl.
Pierwsze tego typu ogólnopolskie spotkanie poświęcone proble mom konserwacji zbiorów odbyło się z inicjatywy prof. Bronisława Zyski, który od 1980 r. prowadzi w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej specjalizację oraz seminarium magisterskie na temat ochrony książki przed zniszczeniem.
Otwarcia sesji dokonał doc. dr A. Jarosz, kierownik Zakładu, zaś obradom przewodniczył doc. dr hab. O. Ratajewski. Program kon ferencji obejmował pięć referatów autorów reprezentujących insty tucje naukowe Warszawy, Krakowa i Katowic.
Jako pierwszy zabrał głos Z. C i e p l i k (Główny Instytut Górnictwa) na temat "Mikrobiologicznego rozkładu negatywów na pod
łożu szklanym". Referent omówił badania doświadczalne, przeprowa dzone przez zespół pracowników Zakładu Inżynierii Materiałowej GIG i Muzeum Historycznego miasta Krakowa pod kierunkiem prof. B. Zy ski. W trakcie badań wyodrębniono 13 gatunków grzybów niszczących negatywy szklane zbiorów k r U g er ow sk ic h, zbiorów niezwykle cennych
