tonie movements, and igneous and volcanic phenomena. A marked vertical extent of mineralization (especially barite mineralization), increase in fluorite content along with depth, and appearance of As and Sn admixtures in deeper-seated parts of quartz-siderite veins seem to indi-cate a vertical mineralization sequence: from high-tem-perature mineralization at large depths to medium- and low-temperature at the present erosional surface. There-fore, it may be assumed that the present metallogenic image, presence of volcano-tectonic depressions, and the Jawor oval form are genetically related to the same factor, i.e. presence of a large igneous body at large depths.
The image obtained in result of interpretation of satellite photos implicates necessity to change approach in further prospecting works in this area. In this way the Jawor oval form becomes one more example of purposefulness of the use of satellite in overall interpretation of the known geo-logical facts also in areas geology of which is fairly well understood.
PE3fOME
B cTaTbe on111caHb1 Tp111 r111n0Te3a 06pa30BaH111R osanb-Holll cpopMbl .Rsopa, xopowo BIA,D,HOH Ha KOCMIAYeCKIAX CbeMKax, Ho AO c111x nop He1113secTHOH. AsTop CTapaeTcR BblKa3aTb, YTO CaM'blM npaB,D,OnO,D,06HblM RBflReTCR r111n0Te3,
KOTOpblH CBR3blBaeT o6pa3oBaHHble nolll cpopMbl c rny-6111HOH MarMaTIAYeCKOi:1 IAHTpy3111ei:1.
0611aCTb oxsaYeHHaR osan bHoi:1 cpopMoi:1 .Rsopa co-CTaBnReT co6oi:1 y3e11 xapaKTep1A3YIOLI..\IAi:1CR IAHTeHCIABHbl-MIA, 1..41AKfllAYeCKIA noBTOpRIOLI..\IAMIACR, TeKTOHIAYeCKIAMIA ,D,BIA->KeHIARMIA, MarMaT111YeCKIAMIA Iii sy11KaH111YeCKIAMIA npo1..4ecca-MIA. 60flbWaR sepTIAKaflbHaR ,D,aflbHOCTb opy,D,eHeHIAR, oco-6eHHO 6ap111T0Boro, yse11111YeH111e c r11y61AHOH CO,D,ep>1<aH1AR cp11yop111n, np111cyTcTs111e s 6011ee rny60K111x naprnRx Ksap-1..4eso-c111,D,ep111T0Bb1x >1<11111 np111Mecei:1 MblWbRKa 111 onosa -sce 3TO MO>KeT yKa3btBaTb Ha np111cyTCTB111e sepTIA KaflbHOH ceKBeH1..41A1A opy,D,eHeHIAR: OT BblCOKOTeMnepaTypHoro Ha 6011bWIAX r11y6111Hax, ,D,O cpe,D,He- Iii HIA3KOTeMnepaTypHoro Ha cospeMeHHOH nosepxHOCTIA 3p031AOHHOro cpe3aHIAR. Mo>t<HO npe,D,nonaraTb, YTO cyLI..\eCTB,YtoLI..\ee MeTano-reHHoe 111306pa>t<eH111e, pacnpocTpaHeH111e sy11KaHo-TeKTO-H111YecK111x sna,D,IAH, a TaK>Ke osanbHaR cpopMa .Rsopa 111MetoT 06LI..11AH reHeTIA'·teCKIAH IACTOYHIAK - 60flbWOi:1 MarMaT111Ye-CK1Ai:1 oyar Haxo,D,RLI..\IAHCR Ha 3HaY1ATeflbHOH r11y6111He. llbo-6pa>t<eH1Ae nonyYeHHoe np111 IAHTepnpeTa1..4111111 KOCMIAYeCKIAX CbeMoK IAMnfl111KyeT HOBblH nO,D,XO,D, K 6YAYLI..\1AM pa3Be,D,OY-HblM 111cc11e,D,0BaH111RM s 3Toi:1 0611acT111. B TOM CMbtcne OBaflbHaR cpopMa .Rsopa RBflReTCR OYepe,D,HblM np111MepoM 1..4e11ecoo6pa3HOCTIA 111cnoflb30BaHIAR KOCMIAYeCKIAX CbeMOK
,D,flR no11Hoi:1 IAHTepnpeTa1..4111111 IA3BeCTHblX reo11or111YeCKIAX cpaKTOB, TaK>Ke B 0611aCTRX xopowo pa3Be,D,aHHblX B reo110-r111yeCKOM CMblCfle.
ANDRZEJ BLUSZCZ, MIECZYSŁAW F. PAZDUR
Politechnika Śląska
PROPOZYCJA UJEDNOLICENIA SPOSOBU PODAWANIA
I
CYTOWANIA
WYNIKÓW
DA TOW ANIA
OSADÓ~ M~TODĄTL
1. Wprowadzenie
Wysoki stopień zaawansowania metody TL stosowanej do oznaczenia wieku osadów czwartorzędowych w Polsce, wyrażający się istnieniem czterech laboratoriów wykonu-jących od kilku lat systematyczne datowania (Warszawa,
Lu blin, Gliwice, Gdańsk) oraz przekraczającą 1 OOO licz-bą wykonanych dotychczas oznaczeń wymaga podjęcia kroków o charakterze formalnym, zmierzających do ujedno-licenia zasad cytowania wyników oznaczeń wieku metodą TL we wszelkich publikacjach naukowych dotyczących paleogeografii i stratygrafii czwartorzędu.
Unifikacja taka jest niezbędna, tym bardziej że metoda TL zastosowana do oznaczania wieku osadów nie może być jeszcze uznana za standardową (jak np. metody 14C czy K-Ar), i jak wiadomo, uzyskiwane wyniki zależą zarówno od przyjętej metodyki laboratoryjnej, jak również od wielu (nie w pełni zbadanych) czynników pozalaborato-ryjnych. Przedstawiona poniżej propozycja wywodzi się z doświadczeń metodologicznych chronometrii radiowęglo wej oraz metody TL stosowanej do datowania ceramiki i jest właściwie próbą dostosowania konwencji przyjętej przy cytowaniu wyników datowania ceramiki do potrzeb datowania osadów.
Propozycja ta adresowana jest do autorów wszelkich publikacji dotyczących czwartorzędu (w tym również map geologicznych) oraz recenzentów i redaktorów naukowych. Nie stanowi ona w żadnym przypadku próby ingerencji w metodykę stosowaną w jakimkolwiek z wymienionych
UKD 550.93 :552.5 :551.79 :535.377 :550.8.056/057.001.12(083. 75/.76) laboratoriów wykonujących datowania metodą TL (jest to bowiem sprawa wyłącznej odpowiedzialności kierownika danego laboratorium), nie narzuca też żadnych ograniczeń w zakresie wykorzystywania i interpretacji dat TL dostęp
nych autorowi opracowania~
2. Konwencja cytowania wyników datowania metodą TL ceramiki
Od kilku lat w literaturze światowej (interdyscyplinarne czasopismo „MASCA Journal" oraz specjalistyczne „An-cient TL") przyjęła się sformułowana głównie przez Flemin-ga ( l, 2) jednolita konwencja podawania wyników datowań metodą TL ceramiki zabytkowej i innych materiałów podda-nych uprzednio procesowi wypalania. Według tej konwencji wynik datowania metodą TL podaje się w postaci unormo-wanego ciągu pewnych liczb i symboli, w którym wyróżnić można „zestaw danych podstawowych" oraz ,,informacje dodatkowe".
2.1. Z.estaw danych podstawowych (wg Fleminga - 1) Ustalony wzór przedstawiania danych podstawowych ma następującą postać:
wiek ( ±p, ±a, nr Iab)(metoda TL). [I] Objaśnienia
a) Wiek podawany jest w latach przed 1980 r. z oznaczeniem BP (Before Present),
b) w pierwszym nawiasie podawane są dwa błędy w następu jącej kolejności:
±p -
odchylenie standardowe średniego wieku szczątków ceramiki z tego samego kontekstu:
±a
błąd standardowy oszacowany dla kontekstu,obejmujący wszystkie znane źródła błędów
za-równo przypadkowych, jak i systematycznych,
oraz numer laboratoryjny, składający się z
symbo-lu identyfikacyjnego laboratorium, w którym wykonano datowanie, wraz z kolejnym numerem wykonanego pomiaru.
c) w drugim nawiasie podany jest skrótowy symbol zasto-sowanej metody datowania:
incl - (quartz inclusion) - metoda inkluzcji kwarcowych, f-g (fine-grain) ·- metoda drobnoziarnista,
p-d (pre-do.se) - metoda sensybilizacji piku 110°C kwar-cu.
Przykłady
A. 4755 BP ( - , ± 300, O x TL l 69j l )(incl) [2a]
B. 4720 BP ( ± 168, ± 270, O x TL l 69j)(incl) [2b]
Przykład A oznacza wynik datowania pojedynczego
fragmentu ceramiki, przykład B - wynik datowania
kon-tekstu. Pomiary wieku wykonane zostały w Laboratorium
TL w Oxfordzie metodą inkluzji kwarcowych. Błąd całko
wity jednego z pojedynczych pomiarów oszacowano na ± 300 lat, błąd całkowity dla kontekstu ± 270 lat, rozrzut dat otrzymanych dla poszczególnych datowanych
fragmen-tów ceramiki z tego kontekstu (odchylenie średniokwadra
towe wartości średniej) wynosi ± l 68 lat.
2.2. Informacje dodatkowe
Podany w powyżej przedstawionej formie wynik
dato-wania uzupełniony jest szeregiem dalszych szczegółów
metody pomiarowej, zatytułowanych „uwzględnione
czyn-niki". Ten zestaw dodatkowych informacji obejmuje
na-stępujące czynniki:
1r( - 0
0 ) - względna wilgotność nasycenia odniesiona
do masy suchej próbki,
/( - , ± - ) - przyjęty ułamek wilgotności w czasie zagrze-bania skorupy,
/ ( - " 0 ) - popraw ka na efekt nadliniowości w 0
0 cał kowitej dawki archeologicznej,
r( - 0
o) - poprawka na emanację radonu w "0 mocy dawki,
a/ -
wskaźnik, że nie stwierdzono w czasie badańq( -/krad) x(-)
efektu anomalnego zaniku (anomalous fad-ing),
procentowe udziały poszczególnych rodzajów
promieniowania w dawce rocznej (do udziału
dolicza się 150 µGy/rok promieniowania
kosmicznego),
- współczynnik wzrostu czułości piku 110°C
kwarcu (tylko w metodzie sensybilizacji), - zamierzony stosunek czułości S0 i S w
ruty-nowych pomiarach metodą sensybilizacji.
2. 3. U wagi krytyczne.
Konwencja dotycząca datowań metodą TL ceramiki
jest dotychczas jedynym pełnym i precyzyjnym sformuło
waniem wymagań stawianych przy podawaniu i cytowaniu
dat TL. Tym niemniej w literaturze przedmiotu znaleźć
można przykłady, świadczące o tym, że problem formy
podawania wyników datowań TL oraz ilości informacji
,;ubocznej" podawanej wraz z wiekiem TL jest doceniany
również przez innych autorów. Mallier et al. (4) sformuło
wali uwagi krytyczne wobec. przedstawionej konwencji
Fleminga (I, 2), sprowadzające się do rezygnacji z
poda-278
wania dwóch różnych wartości błędu oraz zamiany symbolu
BP (który jest od dawna używany w innym znaczeniu w
chronometrii radiowęglowej) symbolem B. 1980 (Before
1980). Wintle i Huntley (8) w swej krytyce dotychczasowych
prac poświęconych datowaniu metodą TL osadów po.stulują
podawanie jak największej ilości szczegółów technicznych,
a zwłaszcza przykładowych krzywych TL typowych próbek
oraz odwołania się przy podawaniu wyników datowań
do odpowiednich publikacji źródłowych, zawierających
pełny opis stosowanej metodyki datowania.
3. Proponowana konwencja
Wychodząc z powyższych rozważań i uwzględniając
dotychczasowe własne doświadczenia laboratoryjne oraz
dostępne przykłady cytowania wyników oznaczeń wieku
osadów metodą TL w literaturze zagranicznej ( 6. 7. 8. 5. 3)
proponujemy przyjęcie oraz stosowanie w publikacjach
(krajowych i zagranicznych) dotyczących zagadnień
czwarto-rzędu następującej konwencji cytowania wyników datowań
metodą TL:
3.1. Wzór zapisu:
wiek± błąd ka [nr lab. minerał. frakcja]
[metoda wyzn. DE: metoda wyzn. Dr!": wartość D,J [3] [inne czynniki]
3.2. Struktura zapisu:
podany wzór zapisu wyniku datowania składa się z czterech
segmentów:
A) wiek. jego błąd, jednostka, B) dane identyfikacyjne.
C) podstawowe dane dotyczące metodyki datowania, D)
in-formacje o uwzględnieniu (lub pominięciu) czynników
mogących mieć wpływ na wynik datowania.
3.3. Objaśnienia:
Segment A - postuluje się podawanie wyniku datowania
(oraz błędu) w tysiącach lat (
=
ka), w celu uniknięciapo-dawania zbędnych zer i wyeliminowania iluzorycznego
wrażenia o wysokiej dokładności np. 30,0 ±4,5 ka zamiast
30 000±4 500 lat.
Segment B - zawiera trzy elementy:
BI - numer laboratoryjny.-składający się z symbolu
identyfikacyjnego laboratorium \Vykonującego oznaczenie
oraz numeru kolejnego datowania (np. GdTL-29); ·
B2 - symbol . literowy oznaczający nazwę minerału
wydzielonego z próbki osadu, w celu wykonania oznaczenia
wieku. Proponowane oznaczenia: q - kwarc, s - skaleń,
c - kalcyt, pm - frakcja polimineralna, X - inny symbol
w przypadku wydzielania innego minerału;
B3 - frakcja (granulacja) ziaren wydzielonego minerału
w µm (np. I OO µm).
Segment C - zawiera dwa elementy:
Cl: symboliczne oznaczenie metody zastosowanej do
wyznaczenia dawki ekwiwalentnej (DE), uzupełnione (w
nawiasie) informacją czy przy wyznaczaniu DE
przeprowa-dzono test plateau (lp) w jakim zakresie temperatur czy
też wykorzystano wysokość piku TL i w jakiej
tempera-turze. Proponowane oznaczenia:
Z:~}
-
metoda addytywnaN+;· - /0} - metoda addytywna z uwzględnieniem
reszt-N
+
{J-/0 kowej TLN+
UV+~·}
N+UV+{J .
N+ SL+~· - metoda odtworzemowa
R-T} _
R-B metoda R-T
tp - test plateau.
Przykłady zapisu segmentu Cl :
I. R-I'(tp 260-360°C) metoda R -T, test plateau
w przedziale 260- 360°C,
2. N+ y, (pik 320°C) - metoda addytywna,
odczyty-wana wysokość piku TL przy 320°C,
3. N+SL+y, (tp 260-430°C) - metoda
odtworze-niowa, test plateau w przedziale 260-430°C,
C2 - symboliczne oznaczenie metody użytej do
wyzna-czenia efektywnej dawki rocznej (D,..) wraz z wartością
D„., jej błędem i jednostką. Proponowane oznaczenia:
r
(J. -A/3
K/JTLD-grupa metod laboratoryjnych scyntylacyjna spektrometria ;·,
spektrometria ;: dużej zdolności rozdzielczej (z
wykorzystaniem detektorów półprzewodniko
wych),
zliczanie cząstek (J.,
spektrometria cząstek (J.,
zliczanie cząstek f3,
oznaczanie potasu metodami fotometrii,
dozymetria TL promieniowania
/i.
grupa metod polowych
;· - is - bezpośredni pomiar mocy dawki ;· in situ,
;-TLD-is - dozymetria TL promieniowania ;· in situ,
wartość Dr„ powinna być wyrażana w µGy/a (mikrogreje
na rok) lub Gy/ka (greje na 1000 lat). Przykłady zapisu segmentu C2:
l. y(2.02 ± 0.20 Gy/ka).
2. K, a(l.13±0.15 Gy/ka) - efektywną moc dawki
wyznaczono na 1,13±0.15 Gy na tysiąclecie stosując
oznaczanie potasu metodą fotometryczną oraz zaliczanie
cząstek a.
3. yTLD, ;·-is (l.85±0.15 Gy/ka) wykonano in situ
niezależne pomiary mocy dawki ·za pomocą np. sondy
scyntylacyjnej y oraz rozmieszczonych w osadzie
dozy-metrów TL.
Segment D - zawiera nieokreśloną liczbę elementów,
w szczególnóści może nie zawierać żadnego ( = brak
segmentu D). Proponowane czynniki, ich symbole, ozna-czenia:
HF trawienie kwasem fluorowodorowym
ni w badaniach stwierdzono nieliniowy wzrost
TL,
af
1r( -± -
o o) r( - "o) se( - 0 0 ) ka(-)w badaniach stwierdzono liniowy wzrost TL,
w badaniach nie stwierdzono anomal-nego zaniku TL (anomalous fading), wilgotność nasycenia (w ~10) odniesiona
do masy suchej próbki,
wilgotność średnia za okres zalegania
prób-ki w osadzie przyjęta do obliczeń,
poprawka na emanację radonu w '~"mocy
da~ki,
poprawka na brak równowagi
promienio-twórczej w osadzie w 0
-c, mocy dawki,
w~f5ółczynnik efektywności
promieniowa-nia (J. w tworzeniu TL.
3.4. Przykład pełnego zapisu
30.0± 4.5 ka[GdTL-29; q; 150 µm][R-I'(pik 320°C);
;·(2.02 ±0.20 Gy/ka)]; [HF;
n
[4]Treść zapisu:
Wiek próbki wynosi 30 OOO lat, błąd oznaczenia wieku
oszacowano na 4500 lat, oznaczenie wykonano w labora-torium TL w Gliwicach, kolejny numer pomiaru wieku
29; do datowania użyto ziaren kwarcu o granulacji 150 µm.
Dawkę ekwiwalentną wyznaczono metodą R-T odczytując
wysokości pików TL w temperaturze 320°C. Efektywną
dawkę roczną wyznaczono na 2.02±0.20 Gy na 1000 lat
stosując scyntylacyjny spektrometr y. Zastosowano
tra-wienie ziaren kwasem fluorowodorowym; stwierdzono
linio-wy wzrost TL wraz z dawką. Nie uwzględniono wpływu
wilgotności osadu, ucieczki radonu z próbki, ani braku równowagi promieniotwórczej naturalnych szeregów
pro-mieniotwórczych. Nie badano występowania zjawiska
ano-malnego zaniku.
3. 5. Pragmatyka stosowania konwencji
Powyższa konwencja, przedstawiona w formie zapisu
wzorcowego (3] oraz wykazu proponowanych oznaczeń
symbolicznych nie przesądza sposobu jej praktycznej
reali-zacji ·w publikacjach. W szczególności od liczby datowań,
na jakie się autor powołuje, oraz ich metodycznej różno
rodności (tzn. różnic w segmentach B2, B3, Cl i C2) powinna zależeć decyzja o cytowaniu zapisu wzorcowego w tekście
(w linii) lub w wyodrębnionej tabeli. Przy praktycznym
stosowaniu proponowanej konwencji postulujemy uwzględ
nienie następujących zasad:
l. Wszystkie daty TL cytowane w tekście danego
opra-cowania powinny być zgrupowane w formie oddzielnej
tabeli lub suplementu wyodrębnionego z głównego tekstu
i zapisane zgodnie z przedstawionym zapisem wzorcowym [3].
2. Zestawienie dat TL powinno być opatrzone
odsy-łaczem do odpowiedniej publikacji, zawierającej szczegóło
wy opis techniki i metodyki pomiarowej.
3. Zestawienie dat TL powinno być udokumentowane
rysunkiem zawierającym przykładową rodzinę krzywych
TL (tzn. np. N, N+;" ... ; N, N +SL+;·, ... ).
4. Daty TL cytowane w tekście czy też zamieszczane
na przekrojach lub mapach geologicznych powinny być
każdorazqwo opatrzone numerem laboratoryjnym pomiaru.
5. Każda z dat TL zamieszczonych w zestawieniu
po-winna być poprzedzona krótką nazwą (symbolem)
dato-wanej próbki, wraz z odpowiednim skrótowym określe
niem typu genetycznego osadu i ewentualnie głębokością
pod powierzchnią terenu.
4. U wagi końcowe
Przedstawiona konwencja jednolitego sposobu
podawa-nia i cytowapodawa-nia wyników datowapodawa-nia metodą TL osadów
czwartorzędowych jest propozycją o charakterze tymczaso-wego standardu, która powinna stać się punktem wyjścia do
dalszych rozważań metodologicznych. Niezależnie od
przy-szłych niewątpliwych Il!odyfikacji konwencja ta powinna być - zdaniem autorów - wprowadzona jak najszybciej i w możliwie szerokim zakresie w piśmiennictwie dotyczą
cym badań czwartorzędu, a przede wszystkim w
publikac-jach o zasięgu międzynarodowym. Wymaga tego szybko
wzrastająca liczba dostępnych dat TL. Już obecnie należy
przewidywać konieczność opracowania odpowiednich baz
danych zawierających wyniki datowań metodą TL osadów,
w fazie początkowej w formie kartotek, w dalszej przyszłoś
ci w formie skomputeryzowanej.
Ujednolicenie ilości informacji i sposobu jej zapisu jest
tu nieodzownym warunkiem do dalszych prac. Ponadto, w
opinii autorów należy oczekiwać, że w przyszłości
znacz-na liczba dotychczas wykoznacz-nanych datowań (lub nawet
wszystkie) wymagać będzie rekalkulacji. Jako uzasadnienie
tej opmu można wymienić dwa powody: 1) konieczność uwzględnienia poprawek, wynikających z nie znanych
obec-nie (lub pomijanych) czynników, 2) konieczność
unormo-wania wszystkich dat według jednolitych kryteriów o
charak-terze międzynarodowym. W tym kierunku zmierzać będą
w przyszłości kolejne międzynarodowe seminaria robocze
poświęcone chronometrii metodą TL i ESR. Im wcześniej
odpowiednie posunięcia normalizacyjne zostaną podjęte
w skali krajowej, tym lepiej.
LITERATURA
I. FI em i n g S.J. - Thermoluminescent dating: MASCA
data list l; quotation of results. MASCA Journal 1978
vol. 1.
2. FI em i n g S.J. - Thermoluminescence techniques
in archaeology. Clarendon Press, Oxford 1979.
3. Hi.i t t G., Pu n n i n g J. M., Ma n g er ud I.
-Thermoluminescence dating of the Eemian-Early
Weich-selian sequence at Fjosanger, western Norway. Boreas
1983 vol. 12.
4. M a 11 ie r D., Fa i n J., San ze 11 e S., Ev i n
J. - Comments on the. quotation of TL dates. Ancient
TL 1983 no. 3.
5. Tr o i t s k y L., Pu n n i n g J.. M., H i.i t t G.,
Rajem a e R. - Pleistocene glaciation chronology
of Spitsbergen. Boreas 1979 vol. 8.
6. W i n t Ie A. G. - Thermoluminescence dating of late
Devensian leesses in southern England. Nature 1981 vol. 189.
7. W i n t Ie A. G., Hu n t Ie y D. J. -
Thermolumi-nescence dating of a deep-sea sediment core. Ibidem 1979 vol. 289.
8. W i n tle A. G., Hu n tle y D. J. -
Thermolumi-nescence dating of ocean sediments. Can. J. Earth Sci.
1980 no.-4.
SUM MARY
Development of the thermoluminescence (TL) method of dating applied to Quaternary sediments demands to undertake some resolutions concerning the unification of quotation of TL dates in all publications in the field of Quaternary palaeogeography and stratigraphy. Such a uni-fication seems to be necessary since the TL method of dating sediments cannot be regarded as standard routine method
··of dating, and results of dating are not independent of the
· versions of laboratory procedures used, and, moreover.
are also influenced by a number of poorely known
extra-laboratory factors. Present paper contains a proposal of a convention which is adressed to the authors, the reviewers and the editors of all publications in the field of Quaternary
studies.
Basing on methodological achievements in the field of radiocarbon dating, and taking into account the con-vention of quotation of TL dates of ancient pottery for-mulated by Fleming (1978, 1979) as well as available examples of quotation of TL dates of sediments in recent papers published in some outstanding international journals, the authors of this paper propose the following unified form
of quotation of TL dates:
age ± error ka [lab. no.; minerał; fraction]
[method used to ev. ED; method used to ev. Dr„ (value
of Dre)]
[other factors]
This form contains four separate segments which include
logical sequence of data co~cerning the result and the
280
method of datmg. Segment A contains the result (=age) with the dating error, and appropriate unit. We propose to quote the TL age and dating error in thousands of years
(=ka), i.e. for example 30,0±4,5 ka instead of 30000±
±4 500 years. Segment B includes basie parameters ne
-cessary for identification of the measurement: laboratory number, name of the minerał used and the grain size (in µm). We propose following denotations for the minerals which
are commonly used in TL dating: q - quartz, s - feldspar,
c - calcite, pm - polimineral fraction. Segment C contains
fundamental information on the method of age determina-tion and includes two subsegments: Cl - name of the method used to evaluate the equivalent dose (ED) with additional information (in parenthesis) whether or not the plateau test (tp) was performed, and, if so, with the corresponding temperature interval stated; C2 - presents name of the method used to eval uate the eq uivalent dose
rate (D r„) with its val ue, standard error and the unit of D re·
Short standard denotations are proposed for the most
frequently used methods of DE determination, i.e.
addi-tive method, regeneration method, and the R
-r
method,accounting for different technical versions of these methods.
Similarly, short denotations are proposed for nine methods which are of potential use in determining Dr„· We propose
that the value of Dr„ should be quoted in Gy/ka or µGy/a.
Segment D contains information on other factors considered
which could influence the result of TL dating. lt contains
un-determined n urn ber of parameters, in particular it can con ta in no element ( = lack of segment D). We propose short standard denotations for eight most relevant factors which
should - when necessary - be accounted for in TL dating
of sediments.
Described convention of quotation of TL dates does not forejudge technical and editorial aspects of its use in publications. We propose only that all the TL dates
quoted in the text should be grouped in form of single
table or supplement separated from the main text and quoted according to the presented conventional standard
form. The list of TL dates should be accomplished with
the reference to recent relevant paper containing detailed description of methods used to obtain the TL dates and appropriate figure showing an example of the family of
TL glow curves. Moreover, each of the TL dates should be
preceded with short name of dated sample with appropriate
short genetical definition of the type of sediment, and,
eventually, depth of the sample below actual level of the ground.
PE3K)ME
CKopoe pa3BHTHe xpoHoMeTpHH MeTOAOM
TepMomoM1<1-Hec1.4eH1.41<11<1 (Tn) npi.-tMeHReMOM Anfl o603HaYeHHfl B03paCTa
yeTaepTi.-tYHbtx ocaAKOB Tpe6yeT yHi.-tcł>i.-tl.4i.-tpoaaHi.-tR
npa-Bi.-tn 1.41<1Ti.-tpoaaH1<1R pe3ynbTaToB AaTi.-tpoaaHi.-ti1
npoBeAeH-HbtX MeTOAOM Tn ao acex ny6nHKa1.41<1Rx a o6nacTi.-t
naneo-reorpacł>Hi.-t i.-t CTpaTi.-trpaą>HH YeTaepTi.-tYHoro nepi.-toAa.
YHM<ł>HKa1.4MR Heo6xoAHMa TaK>Ke i.-t noToMy, YTO MeToA
Tn npi.-tMeHReMb1i1 AMI o6o3HaYeHMR ao3pacTa ocaAKOB,
He RBnReTCfl e1!4e CTaHAapTHblM MeTOAOM, a nonyyaeMble pe3ynbTaTbl 3aBHCRT OT npMHRTOi1 na6opaTopHoi1 MeTo-AMKH, a TaK>Ke OT MHOrHX, He anonHe e1!4e pa3BeAaHHblX,
BHena6opaTopHblX cł>aKTOpOB.
npeACTaaneHHOe B HaCTOR1!4eM CTaTbe npeAnO>KeHHe 06pa1!4eHo K aaTopaM, pe1.4eH3eHTaM H peAaKTOpaM BCRKHX ny6nvtKa1.41<11<1 KaCalOU4HXCR YeTaepTi.-tYHoro nepi.-toAa. B TOM
Yi.-tcne TaK>Ke reonorMYeCKi.-tx KapT. Ha ocHoaaHi.-tH
