am
WEZÉN, DE ZEEVAARTKUNDE EN DE DAARMEE I N VERBAND
" STAANDE WETENSCHAPPEN.
R e d a c t i e : J a c o b S w a r t
J a a r g a n g 1858 e e r s t e a f d e l i n g ^ V \ V I .
XXXVI Pag.430-437 i( A
V
I ' O K I
> < > C. h N (J M \. > » j ' j( : . 1 \- )• No m DE WERKING VAR HET ROER.
n.
j .
Ti
9M
r
n
i %
(/'Oi.-r t'> /.ar.'.cfui.".' ^ lAv*.'•(;,/• /,r f i'aafnmt/ tnyf/üfijtti)
^ » - t - f : ; >-i <i
•<»-•-/Hrtt ifU'r rum St k ' '•f'4' -.'v
i.-Il) r<:n ili;r r.i j . | «n i v ,(i «len k . M I I m wi^lri ( i j d o a oHl* it:r \ i u i / . ' . >1', l r c i ; . ( i I I H : | N U . ' O I . I V M t t ) . > ; ^ , , f » .Atlinir \ a n \ V a *
-'M(.»<'f , k i ' i . d i i <.t (io i>|tiiM I k i t i g M M . r oiiiiH.-iif i l r
werking
^•in hel ,11 bel » a ( c r ( i l i | V r - ! „ | d, , : l «h r H
l.rocf,
«)s tj<ieRcllgt wan,
t)i(>
V \ r ( k » ) l ) L , 1)1(1 l i r i ong 4lo g l ' > V Ü Ü « u ü k l t n i i g i . u i lit.'i . M u r r i i , «loor ni»*lil.l >un hel r o e r ,Rt'tMK iang ni«rl \ u l k o f t i . , f i I M ' ^ n - l i g » ! iloor tlie
terkUring,
«nv )M'I i n i j r r c r a ^ é u g e n a a i u , tloor I ' I f . (»e{a«t l# viüfiicii m r i li( 1 *I(>«M) v.iu /.oo »rlo j»iO€»oii
op pfoe ilorp,
f'^ licuMÜ^'
K i o K i f i i lUjiv.u om liel oiulrr>ieipreoigiitui
oj> U' hr.\i\vj(u, y.<Ht >riog«lijk lo v f r k l a r e n .
ZouAi'T 1.'
nu
vii«'fi, iUïiproef en, op eeiw b^lrekkelgk
k k ' i i K i u],Hn\ ^ e u u i n r u ,
iu hel «Igemeen een groydslég
/:ou(lr«i lijn, lir< ht j^f D o e j ; ,
om daarop eetie tbeorie t«
iKJu^cii, grioof lk iü( h , «).«t, m a r ilete dicol aiii » hét
gfoot
«>(tgeni.!rklo u'ischijQK'lcnie \ c i k l a f f « , in f t l * f t r *
ARCt
i.
4 n t
tch^Oieleti t t l f t fcu' groolen Nraarborg l i g l n»or do waar-heid der op «Ie proeven gegronde Itescltouwiog.
Om deza r e d f n aciit i k dc i>e()oelde «aak U i i a n g r i j k genoeg, U H . E, G , w l i r i f l r l i j k daarvan verdag ie d o e n , en er be«eheiden m i j n e o p m e r k i n g e n hij le Trnrgen,
Vöór
de l a a l i l e i i j k op hel fregat WaMenaer aangebraglc veranderiog i n het iigllop«tl» 1 der » r h r o e f , konde i l e t e n i e l geheel u i l h e l water gewontlen worden. H e l omlaag ge-koerde blad bleef ongeveer 1 el i n de vloeistof gedom-peld , en vormde dus een nage noeg plat \^eèrMand h i r d e n d o p p e r f l i k m h e l aehroefgat, waarvan h e l tooreirwlc xi» h M n liakhoord-, hel a e h l « ' r e i n d o l i c h aan s t u u r l w o r d i y d ebetond. ( F i g . 1 , P l . IV.)
Men m e r k t e o p , dat dit deel op het ji«ilende schip de u i l w r r k i n ^ had van een r o e r , gcplaaUl 'u\ don door de «lippellijn M 1 i n de f i g . 1 a a n g c w e i e u «tand , un d a t men, om rej^l vooruit s t u r e n , hel roer moest hrengen
in eene
l e g m ^ c ï U l t l e r i l l i n g .De gewone v t ' f k l a r n ) g van IIH wcrkin;;; t a n h e l roer op i l i t de<'l van ilo «-liroef loepas>cndo, k o m t men tot het t o l g r n d e :
Jlel hl.jtl t a n d f s<'hrot;f o n l f n o c l i t j In t water eenen tegenslaritl , wcW^r T o o r g c s l t . l ' l kan \ > o f < l r j i door d^ k i a i d i f
C W , AtrrkcntI' <)[! het nnd fcn. |)i;/.o \>()r(ij ontbonden in ecne k r a c h l H H , dio , l . m ^ s I j c l s e l j r i > r f i , l , t d ^'(^'cn a a n g r i j
-p i n g < -p u n l t i t i ' l e o ' l c , verloren g a a l , en erne k r a c h t M 4 , die normaal d a a r o p s v c r k l . Dr/.c l i a l u l r weder t m l b o u d c n ,
geefl eene k i a c l i t M l ) , dio sleclils de vaail v a u I M I y ; h i p v e r l r a a g l , n r et nt» dsvarsselieepsehe kracht W P , die het • r l d e r e i u d e \ , i n h t t i c l n p o i n z e l , n a a r dr-zi'lfdc. r i j d e , als
e«o roer in «len laavlgenocmden slan*l /oude doen. T o l
100 verre i«, mijns inziens, de redenering j u i s t , en w e r k e
-l i j k gf -loof -l k , d a t . &U d-l' «chroef -losgriatcr» w e r d , het onderite blad n c l i i u rie r i g t i n g tan M naar V « o u d e bewegen. Hor h men heeft bijkrimenrle <»n)ülanrlrgheden
by het MK>I soorbij l i strijki n , <>(» <lal p u n t e r n e i i i b u k l i i t o e f f o d e n , j u i d getjoeg , om h e l > e r M l n l l a n t b u k \;tn
het i ï i l e r 0|» den r o o r k a n t eu den a e h t c r k a n l >an to f e r u i e l i g e n .
3*. ( F i g . 3.) Ailes i l s boven.
Z.00 de hoek \ M B tussehen 70* eu 180" wns, had hel roer eeoe n e i g i n g om san IJ naar C le l>ewegen.
4*. ( F i g . 4,; De »loo|i a c h t e r u i t liewegende. Overigens « l l » * * als voreu.
Zoo de hoek A M B k l e i n e r dao 70" w a i , bcvtoog da nïotp i n de l i g l i n g T I D d e n p i j l 1.
V o o r
eenen
hoek A M B = 7 0 ' ,bewoog
de sloep regta c h t e r u i t .
V o o r eeo^n hoek A M B , lusfiehcn 70* cn I S O * , In^woog
de s l t H ' p lu do r i g l i u g San den p i j l 2.
5 ' . ( F i g . 4.) Alles als INJTCH.
V o o r e i k e n hoek A M B , luvMhen O' en 1 8 0 ' , ha.l hel roer eene n r i g i n g om van B naar A l ' ' bewegf'U.
6 ° . ( F i g . 5 . ) Do s l o e p N o o r u i l I M M M g c m i e .
Dr r u i m t e A M o p ' M i .
V O O I eeiien hoek A M B , kleinci dan t i l ) " , l»ew(H)g d - i
>loep in d e n g l i n ^ i a n d'-u p j j l 1
7^. ( F ) g . b.) Alh'.*< als i K n e t i .
Voor eeiren h<M>k \ M U , l o ' ^ x l n n liO' MI | M » " , ÏH,.VVO(I:^ de s h M ' p (U d<' r i g t i d g \ a n d o n | i i j l 2.
b". (T'ig. b.) \ l ! r s .»]-. 1 <n< O,
Voor e i k e n h u c k A M B , I n - c h r i . ( r en \i^<r, h id I n . r
i i w r een'.' neigirrj; ' o n san l i na.it ti h- be^vf^i^j-n. 9". ( I 'K- • I * ' ' ^''hK'p :M h l e r u i l bessegeteh . t j v c f i ^ e n s a i j r s . d - voren,
Vonr c i ' o e i i hoi k A M B , kh-inei d.m (.••>', hcvMnij I
slocj' i n A'- t i j , ; ! i i i y V 111 (l(.:n i- . i ! 1 .
\ OOI i.enen .ho-. k .\ .M H , u (J-.i" • •• . i-cv.- -'IM.
434
Vuoi t-ooeu iiQck
A M B 60*
ftogHe tlotfi r t | |
a r h l e r u i l .
10". (K»g. 6.) Alle» ftli boven*
Voor e l k e ö boek A N B , l u ^ h f D Ü« eit 180*. kéé hol roer eene n e i g i n g óm van B onar A le bewegen.
U " . (Fig 7.) De beide helften (o en k, ê^. %) aaogebragt.
De r u i m l c A M voor het roer open.
I n r i k e t ) si.ind van hel roer tuifterde de iloep wel OMr do werking d a a r v a n , i n eene rigling, aU of tllOen 4 t achler do l i j n X Y gelegene helfl van hel roer betiood. H e l roer bleef in eiken «Und, lotgehitent slaOB,
verK'hijnsel, l i a l , hoe vreemd op hel eer^lc geaigl,
«ióli
b i j herhaalde pioenen lelkeomale we<ler voordeed,
ver-klaard moet worden daardoor, dat
de
itaiidvan bet roor
dan juisl rakende was aan de l u a n
N N ,
doorhet
punt
M doorgeloopen.
Deio verklaring, die voor IN'. 2 (fig. 3)
niet doorgaal,
is gegrond op bel l)estaan van de opening A M f oor b«t
«itibhelo roer.
\ 2 \ ( F i g . 8.) Alles aU boven,
maar
daratinte
A I Ig c d o l e n .
Do sloep was bijna geheel ongevoelig soor de werking van hel r n r r , d a l inlusschen de «nelhejd teer benadeelde,
F.chler b c j l o n d er eene « w a k k e neiging o m le geboor-/ i i n e n aan lo-l r o e r , op dcgeboor-/.elfdr wij»e als m 11*.
1 3 ' . ( F i g . 8.) Alles uls boven.
Voor ecnon hoek A M B , kh-iner dan S0\ pUalvle bot rorM , lo^g' l a l r n , zich laiigudieep*, v;,n B naar A draaijemb?.
Noor e c n t n hoek A M B , tiisstdien 80" eo 9 0 * , Helde he( iiK i y.n U d\>at v s c i n Cjis, v.m B naar G draaijeode.
J ( l i g . '>,) JW'iih' I n I f h u van hel roer aangebraft.
D o r o i M i i i ; ,V M o j i e n .
Do n i i n i i . . C M mei een |daiik).>, d a l vrij om
M k«»
Dc
lAoepluiiterdb
naar lielroei
i n Kdcn x i n ,alt
111 U * . ( f i g . 7 ) ; ilot'ii u « I
/.wakk'
f <:ii i r . i u i U r i n e l .J 5 ' . ( h g . 9.) A i l r > l u M e o .
Ilet plankjr
I H Chixl
> u i n i l L d i h o i k A >1 H > i i n lietroer kleiner dan
5 K ) ' . , eene n t i g m g o m van L n a a r C 'le draaijen.
16*. F i g . 10. A l h h als h o s t . ! ) , m a u do r n i i n l e A . H
geiloleo.
De «Iwp
luislerde naar I n t l o o , e n • t i d i e r d a n in 1 2 * .( f i g . 8 ) , <loch i n o n i g o k i o n i e n / i n , < l i l i s ,
Voor e l k e n lioek A H M , k h i m r i l a n O ü " , liowoog
de
aloep nn t den k(j|> naar ^ ( u u r l » o o n l , en het s l n k v l als A « B = 2 0 ' w a s .
1 7 ' . ( F i g . 10.) A l l e s a K lM)M-n
H e i p l a n k j e M(. hleel de n e i g m g h e l m u d t u , om t a n (.
near
C 'le
d r a a i j e n .Op g r o n d van het b o r e n s U a n d p , is m i j n e heM.heiden
m e e n i n g , d a l h e l o p ' / / . f i e g a l \ V a s « e n a e r o p g r m e i k l e
v e i s e l n j i i M l i i t i . ' l i n t M ' l l<H gis< h f e i i , n vMifden aun e r n e n
f o o i w a u r l s g r i i g l e n l e g e n » l i o o m ( I ' l iie*^!) iti h e l H e h r o ( f ; ^ H t ,
maar dat
m e n h e l alilos moot u . i k l . u e n ;De wdiroef heefl w e r k e l i j k cvne n e i g m g , ( o n l o ' l ikdiip
in de
r i g l i n g v a n p i j l S ( l i ^ . I I ) o m o; / e l l r n , e n 7 o n d ed i i ook « I o e n , w a r e daat a i ht< r ^•'< n n / e t s l < . ' \ r n i n t o r i .
h h e l j o i - r ei h i r i langui he( |>> g- pl i a , dan / n l l c n de r o e r s l e i e n e n h i I r o i M eeneri d r o k ondernaa/i . ; t ; i n h a k
-lioord/.ijde u v l ^ l i r k e r dan a . i n sUiiif h o o r d / . i j ' l r , daar h n r
de Wnlerdradeii l a n g s t i e l i j t u n s . m h i l . u ! i « c f o p op tie
achroef valh.-ndi-, door l i c t w . i t i r , dal IIIMM h e l V >T ^ voor <lc tt;.hi(»ef geh-i;rii , i!i,p..| u u l v\ . j k< : n , (.11 l o t dci.d IM I V d e r x d i r o i f / t d » t . ' v r( l r m . i . ' r ( ! : . . M > . i n K n i r d * : » ) n f : " e l » ( i " c i i
r V fr* *
ilun l i f t s o i d ' . i \ o i ) ( v> .1..I I- il g t. n i . d r d )\ \{ d i l a a n
andi'ie / i j d i «.lot t.
