ACTA UNIVERSITATIS LO D ZIEN SIS FOLIA OECONOMICA 157, 2002
Jolan ta C h ę ć*
SYSTEM TRANSPORTU W IADOM OŚCI (M TS)
W SYSTEM ACH OBSŁUGI W IADOM OŚCI (M HS)
STOSOW ANYCH W EDI
System obsługi wiadomości MHS (zgodny z zaleceniami CCITT serii X.400) jest bardzo przydatny, ze względu na jego globalny charakter, jako system komunikacyjny dla realizacji koncepcji EDI
o zasięgu światowym.
W
referacie przedstawiony zostal abstrak-cyjny model systemu elektronicznej wymiany danych (EDIMS) w systemach obsługi wiadomości (MHS) z uwzględnieniem syste mu transportu wiadomości (MTS). Omówiona została rola systemu
MTS
w
systemach MHS.Message Handling System MHS (in accordance with CCITT Recommendations o f X.400 series) is very useful, because o f its global nature, as communication system fo r realization o f EDI concept on world-wide scale. Abstract Model o f Electronic Data Interchange Messaging System (EDIMS) in Message Handling Systems (MHS) including Message Transfer System (MTS) was presented in this paper. The role o f MTS system in MHS systems
was discussed.
W stęp
R ealizacja koncepcji EDI w ym aga zastosow ania odpow iedniego system u kom unikacyjnego. System kom unikacyjny stosowany na potrzeby ED I pow inien mieć charakter globalny um ożliw iając realizację koncepcji EDI o zasięgu św ia towym. Znorm alizow anie systemu kom unikacyjnego w skali św iatow ej zapew nia jego globalny charakter.
System kom unikacyjny wykorzystywany dla realizacji koncepcji EDI po winien zapew niać w spółpracującym ze sobą użytkow nikom dostęp do danych EDI różnymi drogam i teletransm isyjnym i w różnych sieciach um ożliw iając
współpracę pom iędzy użytkow nikam i EDI (w tej samej branży lub w tym sa mym regionie) niezależnie od posiadanego przez nich dostępu do sieci teleko m unikacyjnych. Takie w łaściw ości posiada system poczty elektronicznej. W iadom ości m ogą być nadaw ane i odbierane przy w ykorzystaniu skrzynek elektronicznych partnerów. Takie rozw iązanie je st niezależne od m iejsca i czasu w których wiadom ości są nadaw ane i odbierane.
System O bsługi W iadom ości (M HS) znorm alizow any w skali światowej zgodnie z zaleceniam i C C ITT serii X .400 oraz norm am i ISO/IEC 10021 (M OTIS) posiada takie właściwości. W celu spełnienia wszystkich wym agań kom unikacyjnych EDI w prow adzona została dodatkow a służba św iadczona w ramach systemu MHS nazw ana służbą EDI. Pociągnęło to za sobą koniecz ność opracow ania protokołu Pedi, który określa form at danych do w ysłania oraz procedury transm isji danych. W ykorzystano ju ż istniejące w MHS m echanizm y, pojawiły się jednak problem y specyficzne tylko dla EDI. W ym agało to posze rzenia ju ż istniejących i opracow ania dodatkow ych m ożliw ości takich, jak np. dostosow anie struktury wiadom ości EDI (znorm alizow anej wg określonego standardu np. ED IFA C T) do struktury wiadom ości MHS, w prow adzenie dodat kowych zaw iadom ień (pozytyw nych, negatyw nych, o retransm isji), określenie wym agań na nazwy w służbie EDI, zapew nienie obsługi czasow ej wiadom ości i zaw iadom ień EDI, opracow anie koncepcji dostępności wiadom ości EDI dla użytkow nika, wprow adzenie dodatkowych usług, udogodnień oraz m echani zmów zabezpieczających (um ożliw iając elim inację w ystępujących zagrożeń co jest bardzo istotne ze względu na obszar zastosow ań EDI).
W dalszej części referatu przedstawiony zostanie abstrakcyjny model funk cjonalny systemu elektronicznej wym iany danych (ED IM S) w system ach MHS z uw zględnieniem systemu transportu wiadom ości (M TS), a także podana bę dzie charakterystyka i om ów iona zostanie rola system u M TS (stanow iącego kręgosłup systemu MHS w łańcuchu „zapam iętaj i przekaż” oraz „zapam iętaj i zw róć” ) w system ach MHS.
A bstrakcyjny model funkcjonalny system u elektronicznej w ym iany danych (EDIM S)
Środow isko działania służby elektronicznej wym iany danych (ED IM E; ang. EDI m essaging environm ent) może być przedstaw ione jak o obiekt abstrakcyjny składający się z m niejszych obiektów zw anych głównym i obiektam i funkcjonal nymi, które w spółpracują ze sobą za pośrednictw em portów głównych.
Na EDIM E składają się następujące głów ne obiekty funkcjonalne: pojedyn czy obiekt centralny zwany system em EDI (ED IM S; ang. EDI m essaging
sys-tem) oraz liczne obiekty peryferyjne zw ane użytkow nikam i EDIM S (ang. EDIM S users).
Rys. I System EDI w MHS
U żytkow nik EDIM S je st typow ym procesem kom puterow ym , który nadaje, odbiera lub jednocześnie nadaje i odbiera główne obiekty inform acyjne takie, jak wiadom ość EDI (ED IM ), zaw iadom ienie EDI (EDIN), próba oraz raport. Użytkow nik bezpośredni (ang. direct user) korzysta bezpośrednio z EDIM S. U żytkow nik pośredni (ang. indirect user) korzysta z ED IM E za pośrednictw em innych system ów kom unikacyjnych np. systemu dostaw y fizycznej (PDS; ang. Physical Delivery System).
EDIM S jest obiektem funkcjonalnym za pośrednictw em , którego użytkow nicy EDIMS m ogą przesyłać pom iędzy sobą obiekty inform acyjne.
W EDIM E w yróżnia się następujące porty główne: porty nadaw cze i od biorcze. EDIM S zapew nia każdem u użytkow nikow i jeden port nadaw czy i jeden port odbiorczy (za w yjątkiem użytkow nika obsługiw anego przez jednostkę PDAU, któremu zapew nia tylko port odbiorczy) udostępniając mu w ten sposób
odpow iednio operacje nadawcze oraz odbiorcze abstrakcyjnej służby systemu EDI.
EDIM S może być przedstaw iony w postaci m odelu abstrakcyjnego składa jąceg o się z m niejszych obiektów zwanych pom ocniczym i obiektam i funkcjo
nalnym i, które w spółpracują ze sobą za pośrednictw em portów pom ocniczych. EDIM S obejm uje następujące pom ocnicze obiekty funkcjonalne: pojedyn czy obiekt centralny zwany system em transportu w iadom ości (M TS; ang. m essage transfer system ) oraz liczne obiekty peryferyjne takie, jak: agencje użytkow nika (ED I-IJA ; ang. EDI m essaging system user agents), magazyny w iadom ości (ED I-M S; ang. EDI m essaging system m essage stores), jednostki dostępu (ED I-AU ; ang. EDI m essaging system access units) w tym agencje te- lem atyczne (TLM A ; ang. telem atic agents) oraz jednostki dostępu dostaw y fi zycznej (ED I-PD A U ; ang. EDI m essaging system physical delivery access units).
MTS jest obiektem funkcjonalnym um ożliw iającym jego użytkow nikom tj. obiektom peryferyjnym (ED I-IJA , EDI-M S i EDI-AU) w zajem ne przesyłanie obiektów inform acyjnych. Działa zgodnie z zasadą „zapam iętaj i przekaż’ Składa się z m niejszych obiektów (trzeciorzędnych) zw anych agencjam i trans portu wiadom ości (M TA; m essage transfer agent). M TA stanowi ogniw o w łań cuchu MTS „zapam iętaj i przekaż” . Pomiędzy M TA przekazyw ane są obiekty inform acyjne za pośrednictw em portów transportu M TA. K ońcow a M TA w spółpracuje z obiektem peryferyjnym (ED I-UA , EDI-M S lub ED I-A U ) um oż liwiając przenoszenie obiektów inform acyjnych do użytkownika.
EDI-UA jest obiektem funkcjonalnym pom agającym użytkow nikow i bez pośredniem u nadawać, odbierać lub jednocześnie nadaw ać i odbierać obiekty inform acyjne.
EDI-M S jest obiektem funkcjonalnym w spom agającym pojedynczą EDI- UA w pow ierzaniu, przyjęciu dostawy lub jednocześnie pow ierzaniu i przyjęciu dostaw y obiektów inform acyjnych. Jego użycie jest opcjonalne.
EDI-AU jest obiektem funkcjonalnym pom agającym użytkow nikow i po średniem u nadawać, odbierać lub jednocześnie nadawać i odbierać obiekty in form acyjne. Przykładam i EDI-AU są TLM A , EDI-PD AU. ED I-PD A U pom aga wielu użytkow nikom pośrednim tylko w odbiorze obiektów inform acyjnych.
Obiekty inform acyjne są przesyłane pom iędzy obiektam i pom ocniczym i w EDIM S w ykorzystując dostępne w portach pom ocniczych operacje abstrak cyjnych służb MTS i MS. W EDIM S wyróżnia się następujące porty pom ocni cze: pow ierzanie (bezpośrednie lub pośrednie), dostaw a, odzysk, adm inistracja, im port, eksport.
MTS zapew nia każdej BD1-UA (skonfigurow anej bez ED I-M S) porty: po wierzanie bezpośrednie, dostaw a i adm inistracja. Podobnie M TS zapew nia każ dem u EDI-M S (jeśli występuje) porty: pow ierzanie bezpośrednie, dostaw a i adm inistracja. M TS zapew nia każdej EDI-AU (w tym ED I-PD A U i TLM A ) porty: import i eksport.
EDI-M S (jeśli występuje) zapew nia swojej ED I-U A porty: pow ierzanie po średnie, odzysk i adm inistracja.
EDI-UA zapew nia użytkow nikow i bezpośredniem u dw a porty główne: nadawczy i odbiorczy.
EDI-AU zapew nia użytkow nikow i pośredniem u porty głów ne: nadawczy i odbiorczy. ED I-PD A U zapew nia użytkow nikow i pośredniem u tylko port od biorczy.
Proces przenoszenia obiektu inform acyjnego pom iędzy głów nym i obiekta mi funkcjonalnym i w EDIM E oraz pom ocniczym i obiektam i funkcjonalnym i w EDIM S za pośrednictw em ich portów nazywany jest procesem „transm ittala". Stopień procesu „transm ittala” to przeniesienie obiektu inform acyjnego od je d nego obiektu funkcjonalnego do portu następnego obiektu funkcjonalnego. W procesie „transm ittala” wyróżnia się następujące stopnie: nadaw anie, pow ie rzanie (pośrednie lub bezpośrednie), import, transport, eksport, dostaw a, odzysk, odbiór.
Tabela 1 Stopnie procesu „transmittala" Stopień transmit-talny Znorm ali zowany Obiekty
informacyjne Obiekty funkcjonalne
w p R kownikUżyt EDI-UA EDI-MS MTA EDI-AU
nadawanie nie X X - i P - - -powierzanie lak X X - - Ź ip P -import nie X X X - - ■ P i transport tak X X X - - ■ żp -eksport nie X X X - - - ż P dostawa tak X - X - P P ż -odzysk tak X - X - P ź - -odbiór nie X - X p Ź - - -Opis do tabeli I :
W wiadomość NAD nadawanie OD В odbiór
P próba IMP import POWp powierzanie pośrednie
R raport EXP eksport POWb powierzanie bezpośrednie
ź źródło TRN transport
P przeznaczenie DST dostawa
X dozwolony ODZ odzysk
Na różnych poziom ach om aw ianego m odelu abstrakcyjnego każdem u użyt kow nikow i są udostępniane za pośrednictw em portów obiektów funkcjonalnych zbiory m ożliwości zwane służbam i abstrakcyjnym i. M ożliw ości te nazyw ane są operacjam i abstrakcyjnym i danej służby.
EDIMS dostarcza abstrakcyjną służbę EDIM S (elektronicznej w ym iany d a nych). MTS dostarcza abstrakcyjną służbę MTS (transportu w iadom ości). E D I MS dostarcza abstrakcyjną służbę MS (m agazynu w iadom ości).
A bstrakcyjną służbę EDIMS tw orzą m ożliwości zaw arte w jed n y m porcie nadaw czym i jednym porcie odbiorczym E D IM S ’u. A bstrakcyjną służbę MTS tw orzą m ożliwości zawarte w jednym porcie pow ierzania bezpośredniego, je d nym dostaw y i jednym adm inistracyjnym M T S ’u. A bstrakcyjną służbę MS tw o rzą m ożliw ości zaw arte w jednym porcie pow ierzania pośredniego, jed ny m odzysku i jednym adm inistracyjnym M S ’u.
O peracje służby abstrakcyjnej EDIMS (Nadaj próbę. Nadaj ED IM , Nadaj EDIN oraz O dbierz raport. O dbierz EDIM, O dbierz EDIN) dostępne są w por tach głównych zapew nianych przez EDIM S. O peracje służby abstrakcyjnej M TS (Pow ierzanie próby, Pow ierzanie wiadom ości oraz D ostaw a raportu, D ostaw a w iadom ości) dostępne są w portach pom ocniczych zapew nianych przez MTS. O peracje służby abstrakcyjnej MS dostępne są w portach pom ocniczych zapew nianych przez MS.
System transportu wiadom ości (M TS)
System transportu wiadom ości (M TS) jest system em realizującym , nieza leżnie od rodzaju użytkow ników systemu M HS, przenoszenie w iadom ości po między indyw idualnym i użytkow nikam i lub członkam i rozdzielnika zgodnie z zasadą „zapam iętaj i przekaż” oraz „zapam iętaj i zw róć” . Stanowi kręgosłup systemu MHS. Dany system MHS zapew nia tylko jeden system M TS. System M TS obejm uje pew ną liczbę agencji transportu w iadom ości M TA (które w spół pracują ze sobą w oparciu o protokół P I) oraz w spółpracuje z agencjam i UA (protokół P3), m agazynam i MS (protokół P3) i jednostkam i AU.
System MTS oferuje niezależną od zastosow ań służbę transportu w iadom o ści (służba MT). Abonentami służby M T są: służba elektronicznej wym iany danych (EDI) oraz służba wiadom ości m iędzyosobow ych (IPM ). Służba EDI oraz służba IPM m ogą w spółpracow ać ze służbą dostaw y fizycznej PD. Służba oferow ana przez M HS zapew nia swoim użytkow nikom zbiór środków , do w za jem nego kom unikow ania się, zw anych usługam i. Istnieją dw ie grupy usług w ram ach służby MHS: zestaw podstaw ow y (obow iązkow y) oraz zestaw opcjo nalny. Dla realizacji poszczególnych funkcji system u M HS usługi zostały po grupow ane w tzw. grupy funkcyjne.
Podstaw ow ym celem służby M T jest zapew nienie transportu w iadom ości dostarczanych przez inne służby MH poprzez agencje UA, jednostki AU lub pośrednio przez m agazyny MS. Służba M T zapew nia konw ersję kodów i for
m atów (gdy zachodzi taka potrzeba) zgodnie z zaleceniem X.408 C C ITT. K on wersji m ogą podlegać następujące rodzaje kodów: TLX , IA 5Text, telefaks G3, telefaks G4, wideoteks, tryb mieszany. Służba M T zapew nia bezpieczeństw o transportu wiadom ości poprzez usługi w zakresie poufności i integralności d a nych, etykietow ania ochronnego w iadom ości, zarządzania zabezpieczaniem , uw ierzytelnienia nadawcy, nieodrzucania, zarządzania zabezpieczonym do stę pem.
Inne MTA
Użytkownicy AU Rys. 2 Agencja transportu wiadomości
Odbiór wiadomości Lokalne dostawy Konwersje Rozdzielniki Ruling wiadomości Bezpieczny magazyn wiadomości W y sy łan ie w ia d o m o śc i
A gencje M TA połączone są ze sobą tworząc sieć um ożliw iającą przenosze nie obiektów inform acyjnych od dow olnego nadawcy do dow olnego odbiorcy przy w ykorzystaniu portów transportu M TA. A gencja M TA oferuje abstrakcyjną służbę MTA. Operacje abstrakcyjnej służby M TA (Transport w iadom ości, Transport próby. Transport raportu) są dostępne w portach transportu MTA. Raport może być dwóch rodzajów: raport o dostaw ie i raport o braku dostawy. A gencja MTA m oże w ykonyw ać następujące funkcje składowe:
> Bezpieczny m agazyn wiadomości - przechow uje w szystkie w iadom ości oczekujące na dostaw ę, przeniesienie do innej agencji M TA, przełożone do późniejszej dostaw y, podlegające konwersji;
> O dbiór w iadom ości - dotyczy wiadom ości pow ierzonych przez użytkow ni ków M TS dołączonych do danej agencji M TA lub w iadom ości im portow a nych od innych system ów kom unikacyjnych za pośrednictw em jednostek dostępu lub przekazanych przez inne agencje M TA;
> D ostaw a w iadom ości - dostarczane są wiadom ości zaadresow ane do agencji UA dołączonych do systemu MTS. Gdy agencja UA zaakceptuje dostarczo n ą wiadom ość to może ona być usunięta z bezpiecznego m agazynu i um ieszczona w archiwum ;
> Procesy konw ersji - patrz pkt. 3.1; > Procesy rozdzielnika - patrz pkt. 3.2; > Ru ting wiadom ości - patrz pkt. 3.4;
> W ysłanie w iadom ości - w iadom ości pobierane są z bezpiecznego m agazynu w iadom ości z przydzieloną trasą lub zaadresow ane do dołączonego użyt kow nika M TS i przekazyw ane poprzez odpow iedni link kom unikacyjny do następnej agencji M TA lub użytkow nika M TS.
A gencje MTA m ogą realizow ać wiele innych lokalnych funkcji takich, jak zarządzanie system em , rejestracja w iadom ości, billing, testow anie, które nie są unorm owane. K onwersja Nadawca wiadomości tekstowej IA5 G3FAX Proces konwertera 1AS---- ► G3FAX IA 5---- » T6I łańcuch
K onw ersja w ykonywana przez agencję M TA polega na przekształceniu części treści wiadom ości z jednej postaci (tj. zm iana kodu i form atu) na inną albo zm ianie próby (w taki sposób jakby opisane wiadom ości zostały zm odyfi kow ane), um ożliw iając dostosow anie inform acji do potrzeb odbiorcy. M ożna wyróżnić dw a rodzaje konwersji w ykonywanej przez agencję MTA:
> Konwersja ja w n a - nadaw ca w ybiera i określa początkow ą i końcow ą po stać inform acji;
> Konwersja ukryta - agencja MTA w ybiera końcow ą postać inform acji w oparciu o postać początkow ą informacji i m ożliwości agencji odbiorczej UA. (tj. akceptow alne przez nią typy części treści). K onw ersja je st w ykony wana jeśli nadaw ca wiadom ości nie użył usługi zakazu konwersji.
Konw ersja jest opcjonalną usługą w ykonyw aną przez agencję M TA, nie wszystkie agencje M TA posiadają taką m ożliwość. Jeżeli dana agencja M TA nie może dokonać wym aganej konwersji to pow inna skierow ać wiadom ość do innej agencji M TA (lub nawet do zew nętrznej dom eny zarządzania M D), gdzie w yko nana zostanie w ym agana konwersja.
Rozdzielnik
Rozdzielnik określa grupę użytkow ników system u MHS zw anych czło n kami rozdzielnika (zaw iera ich nazwy m nem oniczne OR). Prośba skierow ana do M H S ’u przez nadaw cę wiadom ości o przeniesienie w iadom ości wg rozdzielnika (przez podanie jeg o nazwy OR) jest rów noznaczna z prośbą o przeniesienie tej w iadom ości do wszystkich członków rozdzielnika wg ich nazw OR. M ogą być spraw dzane upraw nienia nadawcy do przenoszenia wiadom ości wg rozdzielnika. R ozdzielnik um iejscow iony je st w ew nątrz agencji M TA i rozpoznaw any przez nazwę OR. Ekspansja rozdzielnika jest wykonyw ana przez agencję MTA, jest jej funkcję opcjonalną.
Na rys.4 użytkownik M TS ‘o ’ pow ierza wiadom ość do agencji MTA1 wg rozdzielnika ‘w ’ (ulokow anego w agencji M T A I), którego członkam i są użyt kownicy ‘a ’, ‘b \ ‘c ’ oraz rozdzielnik V . Użytkow nicy ‘a ’, ‘b \ ‘c ’ s ą dołączeni do agencji M TA I i do nich dostarczana jest w iadom ość, ‘x ’ jest drugim roz dzielnik ичп (ulokow anym w agencji M TA2), którego członkam i są użytkow nicy ‘e ’, T oiuz rozdzielnik ‘w ’. Użytkow nicy ‘e \ T są dołączeni do agencji M TA 2 i do nich dostarczana jest wiadom ość, ‘w ’ jest pierw szym rozdzielnikiem wg którego jeg o członkow ie otrzym ali ju ż w iadom ość. W ystąpiła tu pętla rekursji. Rozdzielnik ‘x ’ może wykryć taką sytuację i nie przekazyw ać w iadom ości do rozdzielnika ‘w ’. Jeśli jednak rozdzielnik ‘w ’ odbierze w iadom ość po ekspansji od rozdzielnika ‘x’ to musi wykryć, że w ystąpiła pętla rekursji i zignorow ać taką wiadom ość.
Rozdzielniki m ogą być w ykorzystyw ane jak o narzędzia dla organizacji dystrybucji wiadom ości lub do optym alizacji zasobów M TS.
Katalog
K atalog został znorm alizow any zgodnie z zaleceniam i C C IT T (ITU -T) serii Х.500 i popularnie znany jest jako Katalog Х.500. W przypadku M HS katalog
zaw iera uporządkow ane dane o użytkow nikach M H S’u, m iędzy innymi nazwę m nem oniczną użytkow nika, jego adres i uprawnienia.
Katalog m oże być tak skonfigurow any, aby zaw ierał definicję rozdzielnika (w ykaz członków i kontrolę dostępu). Nie jest to obow iązkow e. D efinicje roz dzielników mogą być także lokalnie przechow yw ane w agencjach MTA.
U żytkow nicy M H S’u, agencje M TA, agencje UA m ogą w ykorzystyw ać katalog dla uzyskania informacji dotyczących innych użytkow ników M H S ’u W tym celu powinni za pośrednictw em agencji użytkow nika katalogu (DU A) skierow ać zapytanie do katalogu. Każda agencja DUA w spółdziała z katalogiem (protokół DAP) przez kom unikow anie się z je d n ą lub w ielom a agencjam i DSA (agencje system u katalogow ego), które przechow ują stosow ne inform acje.
Rys. 5 Zastosowanie katalogu w MHS
Poprzez podanie nazwy m nem onicznej (jednoznacznej, niepow tarzalnej i niezależnej od konfiguracji) przyjaznej użytkow nikow i katalogu, określającej użytkow nika M HS, m ożna uzyskać z katalogu przechow yw ane w nim inform a cje dotyczące danego użytkow nika MHS takie, jak: jeg o adres fizyczny, upraw nienia, param etry dotyczące zabezpieczeń, wykaz członków w przypadku rozdzielnika oraz typy zawartości wiadom ości (np. EDI, IPM ), m aksym alna długość wiadom ości, rodzaje kodowań inform acji akceptow alne przez agencję użytkow nika, itp. System MTS musi posiadać adresy fizyczne odbiorców w ia dom ości. W przypadku, gdy nadaw ca wiadom ości poda nazw ę m nem oniczną
odbiorcy wówczas agencja M TA musi odczytać z katalogu adres fizyczny od biorcy i um ieścić go w wiadom ości odbiorcy. W przypadku, gdy dany użytkow nik M HS posiada większą ilość agencji UA z różnym i adresam i fizycznym i (które m ogą się różnić typami zawartości i częściam i treści, które m ogą obsłu giw ać) oraz gdy zam ierzony odbiorca ma określoną preferow aną m etodę do sta wy w ów czas nadaw ca wiadom ości może w yspecyfikow ać w niej w ym aganą m etodę dostawy.
Ruling wiadom ości
T rasa w iadom ości jest to droga ja k ą przebyw a w iadom ość poprzez system MTS od nadawczej do odbiorczej agencji UA. Ruting w iadom ości je s t określany jak o przyrostow y, tutaj każda agencja M TA odbierająca w iadom ość musi anali
zow ać adres fizyczny OR odbiorcy i albo dostarczać w iadom ość do lokalnej agencji UA określonej przez adres O R albo przesyłać j ą w kierunku docelow ej agencji UA poprzez je d n ą z sąsiadujących agencji M TA. Przy w yborze trasy dla wiadom ości system M TS uw zględnia inform acje dotyczące kosztów , zabezpie czeń, elastyczności, wym aganych usług, ilości w ykorzystanych agencji M TA oraz inne zw iązane z w ykorzystaniem danej trasy. W iadom ość m oże przecho dzić przez je d n ą lub więcej adm inistracyjnych i pryw atnych dom en zarządzania, a w ramach każdej z tych dom en przez wiele agencji M TA.
Rys. 6 Przykład rutingu MTS
Na rys. 6 wiadom ość jest pow ierzana przez agencję UA ‘X ’ do agencji M TA ‘a ’. A gencja M TA *a’ może wybrać jed n ą z sąsiadujących agencji M TA ‘b ’, ‘c ’ lub ‘ď w celu przesłania wiadom ości do docelow ej agencji UA ‘Y ’. A gencja MTA ‘a ’ w oparciu o adres OR docelow ej agencji UA ‘y ’ i inne infor m acje w ybiera agencję M TA ‘b \
Z akończenie
Zastosow anie systemu MHS jak o systemu kom unikacyjnego na potrzeby EDI zapew nia użytkow nikom EDI niezależność od sieci telekom unikacyjnej do której m ają oni dostęp oraz elim inuje problemy zw iązane z korzystaniem z nie standardow ych system ów kom unikacyjnych (trudności zw iązane z dołączeniem i w spółpracą).
W referacie scharakteryzow any został system transportu w iadom ości (M TS), stanowiący kręgosłup system u M HS, um ożliw iający niezależnie od ro dzaju użytkow ników systemu MHS przenoszenie w iadom ości pom iędzy indy
w idualnym i użytkow nikam i lub członkam i rozdzielnika zgodnie z zasadą „za pam iętaj i przekaż” oraz „zapam iętaj i zw róć”.
Zastosow anie MHS daje użytkow nikow i następujące korzyści:
> m ożliw ość przekazyw ania w iadom ości do odbiorców w ciągłym ruchu (w iadom ość może być odebrana w dow olnym czasie z dow olnego m iejsca). MHS jest usługą asynchroniczną;
> zapew nienie wym iany wiadom ości pom iędzy różnymi system am i telekom u nikacyjnym i i typami urządzeń końcow ych w skali św iatow ej (w węźle MHS realizow ana jest konw ersja kodu, szybkości transm isji i protokołu ko m unikacyjnego). MHS jest usługą otwartą;
> m ożliw ość przesłania wiadom ości do wielu odbiorców rów nocześnie w e dług rozdzielnika. MHS jest usługą wieloadresową;
> m ożliw ość przesunięcia przesyłania wiadom ości przez sieć telekom unika
cy jną na czas tańszej strefy;
> m ożliw ość określenia stopnia pilności dostaw y w iadom ości (pilna, norm al na, nie-pilna). M HS jest usługą o charakterze priorytetow ym ;
> zapew nienie bogatego m echanizm u zabezpieczeń.
/ /
K r a jC
K raj A ' K raj В
Rys. 7 Globalny MHS
Realizacja MHS za pom ocą środków OSI zapew nia kom patybilność syste mów kom unikacyjnych w spółpracujących ze sobą w skali globalnej, a to z kolei
um ożliw ia zbudow anie G lobalnego MHS zapew niającego m iędzynarodow ą obsługę wiadom ości o zasięgu światowym . Dom ena zarządzania jest zbiorem złożonym z różnych kom binacji m odułów funkcjonalnych M HS zarządzanym przez pojedynczą organizację. Pow inna zawierać co najm niej je d n ą agencję MTA. W yróżnia się następujące rodzaje dom en zarządzania: adm inistracyjne ADM D, prywatne PRM D, globalne korporacyjne G CM D. Dom eny ADM D odgryw ają głów ną rolę w globalnym MHS. Przez w zajem ne połączenia w skali m iędzynarodow ej zapew niają szkielet dla m iędzynarodow ego transportu w ia dom ości. Zorganizow anie globalnego MHS wiąże się m.in. z koniecznością w prow adzenia nazew nictw a o charakterze globalnie niepow tarzalnym przy za stosow aniu m iędzynarodow ego katalogu (wg zaleceń serii X .500) oraz z ko niecznością stw orzenia globalnego szkieletu (w zajem ne połączenia dom en A DM D ) dla m iędzynarodow ego transportu w iadom ości, a co się z tym wiąże koniecznością utw orzenia odpow iedniej struktury organizacyjnej dla M HS (zor ganizow anie domen: ADM D , PRM D oraz GCM D ). Ze względu na globalny charakter MHS stanowi jeden z elem entów Globalnej Infrastruktury inform acyj nej.
Pełną realizację koncepcji EDI w skali światowej um ożliw ia zastosow anie systemu MHS ze względu na jeg o globalny charakter.
Źródła
1. Chęć J .: Wymagania na procedury obsługi wiadomości Elektronicznej Wymiany Danych (EDI) w systemach MHS. IŁ, grudzień 1994 zatwierdzone jako Załącznik nr 42 Część 3 do Rozpo rządzenia Ministra Łączności z dnia 4 września 1997 r.
2. Chęć J.; Služba Elektronicznej Wymiany Danych (EDI) w system ach obsługi wiadom ości (MHS), referat K ST'94 Krajowe Sympozjum Telekomunikacji.
3. Chęć J.: Poczta X.400, referat na II Międzynarodowych Targach TECH E X PO ’94. Białystok, wrzesień 1994.
4. Chęć J.: Systemy obsługi wiadomości (MHS) ja ko baza dla realizacji usług Elektronicznej Wymiany Danych (EDI) referat na III Krajowej Konferencji EDI. Łódź - Arturówck, czerwiec 1995.
5. Chęć J.: Abstrakcyjny m odel systemu elektronicznej wymiany danych (EDIMS) w systemach obsługi wiadomości (MHS), referat K ST'95 Krajowe Sympozjum Telekomunikacji.
6. Chęć J.: Protokół i procedury Elektronicznej Wymiany Danych (EDI) w systemach obsługi wia domości (MHS), referat na IV Krajowej Konferencji EDI. Łódź - Arturówek, czerwiec 1996. 7. Chęć J : 7Mbez.piecz.enia Elektronicznej Wymiany Danych (EDI) w system ach obsługi w iado
m ości (MHS). referat KST’96 Krajowe Sympozjum Telekomunikacji.
8. Chęć J.: Globalny system obsługi wiadomości (MHS) dla Elektronicznej Wymiany Danych (EDI), referat na V Krajowej Konferencji EDI. Łódź - Dobieszków, czerwiec 1997.
9. Chęć J.: Elektroniczna Wymiana Danych i dostawa fizyczna w systemach obsługi wiadomości, referat na V Sympozjum Poczty Polskiej. Szczecin, wrzesień 1997.
10. Chęć J.: M odel OSI w systemach obsługi wiadomości (MHS) zastosowanych dla EDI, referat na VI Krajową Konferencję EDI-EC; Łódź - Dobieszków, czerwiec 1998.
11. Chęć J.: Standardization o f Telecommunications Environment fo r EDI in Poland - a Way towards Information Society - referat na Konferencji M iędzynarodowej Research for Inform a tion Society. Instytut Łączności. Warszawa, październik 1998.
12. Chęć J.: M iędzynarodowy katalog w systemach obsługi wiadomości zastosowanych dla EDI, referat na VII Krajową Konferencję EDI-EC; Łódź - Dobieszków, czerwiec 1999.
13. Zalecenia CCITT (ITU-T) serii, F.400 i X.400 oraz normy ISO/IEC 9594 i 10021 (M OTIS). 14. .Chęć J ; Process o f MHS Introduction fo r EDI - a Very Useful Technology f o r Information
Society - referat na II Konferencji Międzynarodowej Research for Information Society. Insty tut Łączności. W arszawa, październik 1999.
15. Willmott R.: The Essential Handbook on Message H andling& Directory Systems, 1993, IBC Technical Services LTD.
16. Chęć J.: Współpraca system ów X.400 zastosowanych dla ED I z innymi system ami, referat na VIII Krajową Konferencję EDI-EC; Łódź - Dobieszków, czerwiec 2000.
17. Chęć J.: E D I - as a Technology f o r the New E-Economy. Proceedings o f Second International Conference Information Society'2000. Jump into the New E-Economy. Vilnius, 2000.
18. Chęć J.: EDI - technologia dla aplikacji telematycznych zastosowana w e d u k a c ji. Telekom u nikacja & telematyka, 1/2001, styczeń 200 lr.
19. Chęć J.: Magazyn wiadomości (MS) w systemach obsługi wiadomości (MHS) zastosowanych dla EDI, referat na IX Krajową Konferencję EDI-EC; Łódź - Dobieszków, czerwiec 2001.
