Recenzje 591
E[duardl Mfakarowicz] M u г z a j e w: Oczerki toponimiki. Moskwa 1974. Izdatielstwo „Mysi". 380 s.
Akademija nauk SSSR. Institut gieografii.
W książce znajduje się stosunkowo obszerny rozdział stanowiący rys histo-ryczny badań nazewnictwa geograficznego ziem wchodzących dzisiaj w skład ZSRR (s. 28—79). Pierwszych kilkanaście stronic tego zarysu poświęconych jest zainteresowaniom nazwami geograficznymi dawnych uczonych k r a j ó w środkowo-azjatyckich i kaukaskich, pochodzącym z tych k r a j ó w przekazom, w których zawarty jest materiał onomastyczny (nie wszystkie dotychczas wydano drukiem) i uczonym rosyjskim XIX w., którzy zajmowali się toponomastyką. P i e r w -sze wskazówki metodyczne w zakresie badań nazewnictwa geograficznego, do' Ć2iś zresztą aktualne, dał A. Ch. Wostokow w pracy Zadacza Ijubitieljam eti-r.iołogii. „Sankt-Pietierskurskij wiestnik" 1812. Prawdziwy i nagły rozwój b a d a ń onomastycznych w ZSRR nastąpił w końcu pierwszej połowy i w latach sześć-dziesiątych obecnego wieku •— stwierdza autor na s. 47 i rozwojowi tych badań poświęcił resztę omawianego rozdziału książki. Na s. 325—352 z n a j d u j e się p o -tężny wykaz literatury, liczący ok. 600 pozycji opublikowanych w języku ro-syjskim (i 30 pozycji w innych językach, z których część z a j m u j e się topo-nimią ZSRR). Na wstępie rozdziału autor wskazuje, że podczas gdy w pięcioleciu 1950—1954 ukazało się w ZSRR 129 prac onomastycznych w języku rosyjskim, to w jednym tylko roku 1964 ok. 100.
W wykazie literatury są tylko dwie pozycje Polaków: etnografa Kazimierza Moszyńskiego, z 1921 r. (pracę tę E. M. Murzajew krótko omówił na s. 45), i nie-dawno zmarłego lingwisty lituanisty, Jana Otrębskiego, z 1961 r. Lingwistów Polaków zajmujących się toponimią dzisiejszych ziem ZSRR jest jednak więcej; (kilku z nich już nie żyje).
Zygmunt Brocki
Rola prasy technicznej w gospodarce morskiej. [Tyt. na okł.] Gdańsk 1975, 24 s.
Sekcja Okrętowców SIMP w Gdańsku. Redakcja „Budownictwa Okręto-wego".
Broszura zawiera dwa referaty i dwa komunikaty wygłoszone na spotkaniu w Gdańsku 16 grudnia 1975 r. zorganizowanym z okazji 20-lecia miesięcznika „Budownictwa Okrętowego". Historię tego czasopisma przedstawia referat prof. Lecha Kobylińskiego „Budownictwo Okrętowe" a postęp techniczny w okrętow-nictwie. XX lat „Budownictwa Okrętowego" (s. 1—7). Referat doc. Zbigniewa Grzywaczewskiego Dorobek prasy technicznej poświęconej gospodarce mor-skiej w Polsce (s. 8—15), obejmuje okres międzywojenny i lata po II wojnie światowej, wspomina też kilka książek z zakresu okrętownictwa wydanych w okre-sie międzywojennym, a także dział Okrętownictwo. Budowa statków i silników okrętowych wydanego w r. 1908 tomu II wydawnictwa Technik, będącego tłu-maczeniem wydawnictwa Taschenbuch der Hütte К Połowa komunikatu m g r a
1 Z. Grzywaczewski pisze, że tłumaczem i redaktorem tego działu był inż. Stadtmüller, który „wydał później, w 1928 г., przy pomocy Ligi Morskiej, słow-nik nazw okrętowych" (s. 8). W rzeczywistości o udziale inż. Karola Stadtmiille-ra w tej edycji nic nie jest wiadomo, a jego Niemiecko-polski słownik okrętowy (bo o niego tu idzie) ukazał się w r. 1921, kiedy Liga Morska jeszcze nie istniała. Por.: Z. B r o c k i , J. K u b i a t o w s k i : Inżynier Karol Stadtmüller (1880—1942} wybitny pracownik na polu terminologii i leksykografii technicznej. (Materiały Ъio-bibliograficzne). „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej" 1975 Ser, D. z. 8.
582 Recenzje
Stanisława Ludwiga — Jak „Budownictwo Okrętowe" może pomóc w rozwoju fachowej literatury okrętowej (s. 21—24) poświęcona jest rozwojowi literatury okrętownictwa od r. 1951.
2. Br.
Transactions of the 2 International Symposium on Molinology. Danmark 1969, 591 s. Danske Meilers Venner, Brede, Lyngby. Danmark.
Drugie międzynarodowe sympozjum molinologiczne1 odbyło się w maju
1969 r. w Danii. Z tej okazji ukazał się obszerny tom formatu A4, wydany tech-niką offsetową, pięknie ilustrowany, liczący 99 rozdziałów. Zawiera on referaty, sprawozdania oraz dyskusję. Z k r a j ó w socjalistycznych są tu jedynie reprezen-towane prace z Rumunii i Polski. Z Polski omówione są młyny podhalańskie w referacie H. Josta: Watermills in Podhale in Southern Polska (rozdział 31).
Tom poświęcony jest inicjatorowi spotkań molin ologicznych — Joäo Migue-lowi dos Santos Simdes (nie żyjącemu obecnie).
Piękne ilustracje (zdjęcia, mapy, rysunki), wykonane niezwykle staranną techniką reprodukcyjną, nadają temu wydawnictwu specjalnie wysoką wartość, nie mówiąc już o międzynarodowej problematyce zagadnień, opracowanych w poszczególnych referatach. Każdy z historyków techniki i historyków kultury materialnej znajdzie tu dla siebie wiele interesujących wiadomości i ilustracji.
Henryk Jost (Zakopane)
1 pc*r. informacje o pierwszym sympozjum w numerze 1—2/1966 „ K w a r t a l
