dla kibica chcącego poznać kulisy swojej ulubionej dyscypliny, jak i ludzi nauki, ba-dających tę sferę działalności społecznej. Do tej pory za pierwszoplanowego krytyka pol-skiej rzeczywistości futbolowej uchodził Jan Tomaszewski, ale z czasem jego opis sytu-acji stał się zbiorem oskarżeń, wynikających z personalnych animozji, prowadzonych na poziomie ulicznego krawężnika. Piłka sss… kopana jest zdecydowanie lepsza, posługu-jąc się terminologią sportową, można po-wiedzieć, że wymienionych tu krytyków polskiej piłki dzieli różnica klas. Autor pod-jął problem kompleksowo, przedstawiając mechanizmy funkcjonowania i nadużycia, które sprawiają, że polski futbol traci coraz większy dystans nie tylko do krajów Zacho-du, ale też do państw byłego bloku komuni-stycznego. Przy całej trudności tematu i jego kontrowersyjności autor zachował jednak dobry styl i stworzył książkę godną zajęcia ważnego miejsca wśród analiz polskiej piłki nożnej.
Łukasz Wrzesiński
Anna Ciechanowska: Sprawozdanie z kon-ferencji naukowej Nowa generacja seriali telewizyjnych a polska widownia
Ogólnopolska konferencja na ten temat zo-stała zorganizowana we współpracy Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej oraz Komi-tetu Nauk o Kulturze Polskiej Akademii Nauk. Do spotkania uznanych badaczy i młodych adeptów nauki z różnych zakąt-ków naszego kraju doszło w dniach 12–13 marca 2009 roku w Warszawie.
Spotkanie w zamyśle organizatorów miało służyć szerokiej refl eksji nad najnow-szymi serialami amerykańskimi oraz ich recepcją w Polsce. Jak się okazuje, proble-matyka ta jest praktycznie nieobecna we współczesnej rodzimej humanistyce. Zwa-żywszy na choćby wielomilionowe audyto-rium poszczególnych produkcji oraz wpływ wielu z nich na niektóre dziedziny naszego życia (na przykład język), wydaje się to zna-czącym przeoczeniem, żeby nie powiedzieć – ignorancją. Ów brak refl eksji nad seriala-mi telewizyjnyseriala-mi można uzasadnić seriala-między innymi tym, że ich oglądanie powszechnie uznawane jest za stratę czasu, zajęcie dla kur domowych, zwykle kojarzymy je z nudnymi, ciągnącymi się przez wiele lat i produkowa-nymi według tego samego schematu tasiem-cami, w dodatku niewymagającymi wysiłku intelektualnego w procesie odbioru, a tym samym – wiele na to wskazuje – uznajemy je za niegodne stania się przedmiotem dys-kursu naukowego.
Innym niezwykle ważnym zjawiskiem związanym z oglądaniem seriali telewizyj-nych, a dotąd również zręcznie pomijanym w opracowaniach, na które zwrócili organi-zatorzy konferencji Nowa generacja seriali telewizyjnych a polska widownia, jest ich drugie życie w sieci. Warto zauważyć, że współczesny widz nie ogląda kolejnych czę-ści przygód i perypetii swych ulubionych bohaterów tylko w telewizji czy z oryginal-nych płyt DVD, lecz w znaczącej części ko-rzysta z dobrodziejstw Internetu i progra-mów do wymiany plików. Do tej pory zjawisko to było tajemnicą poliszynela i ofi -cjalnie mało kto otwarcie przyznawał się, że
ściąga, choć w praktyce badania wykazują, że w ten właśnie sposób generowana jest połowa ruchu w sieciach p2p. Tym samym konferencja stała się przyczynkiem do swo-istego coming outu ściągających seriale. Pod takim zresztą tytułem ukazywały się teksty w Internecie, choćby w serwisie Popcorner. pl, zachęcające do wzięcia udziału w dys-kusji na temat korzystania z nielegalnych plików.
Powyższym problemom, tj. istotności badań nad problematyką odbioru seriali (i samych seriali), oraz zagadnieniu ogląda-nia ich przez internautów poświęcone były wystąpienia otwierające konferencję. Po uroczystym otwarciu spotkania i przywita-niu zgromadzonych przez pofesorów: Annę Zeidler-Janiszewską oraz Wiesława Godzi-ca, Mirosław Filiciak oraz Piotr Toczyski zajęli się wprowadzeniem zebranych do za-gadnień będących jego przedmiotem. Przedstawione zostały wyniki badań prze-prowadzonych wspólnie przez Centrum Badań nad Kulturą Popularną SWPS oraz Zespół Badań i Analiz Gazeta.pl nad oglą-dalnością seriali w sieci. Okazuje się, że choć blisko 80% ankietowanych śledzi losy ulubionych bohaterów zgodnie z ramówką telewizyjną, to jednocześnie 39% dociera do nich za pośrednictwem Internetu wła-śnie (ściągając pliki samodzielnie, korzysta-jąc z uprzejmości znajomych lub z serwi-sów umożliwiających oglądanie w przeka-zie strumieniowym). Proporcje te przedsta-wiają się zgoła inaczej wśród respondentów najmłodszych – tutaj aż 87% deklaruje wy-bór któregoś ze sposobów internetowych w celu dotarcia do najnowszych odcinków,
zaś tradycyjne oglądanie seriali już tylko 66%. Ponadto zaprezentowano krótki ma-teriał fi lmowy (notabene dostępny nadal pod adresem http://www.youtube.com/ watch?v=hfqYXacEWB4) pod znamien-nym tytułem Jak oglądacie seriale?. Daje on szansę poznania między innymi motywacji osób ściągających swoje ulubione tytuły z sieci. W opinii fanów seriali, którzy zde-cydowali się wystąpić przed kamerą oraz użytkowników Internetu komentujących zaproszenie do dyskusji na ten temat w Po-pcornerze, głównym powodem korzystania z nielegalnej wymiany plików jest często wielomiesięczna przerwa w nadawaniu ko-lejnych ulubionych seriali, nagłe ich prze-rywanie lub pomijanie niektórych z nich, wreszcie kiepska jakość tłumaczeń list dia-logowych, a wreszcie obecność lektora – użytkownicy preferują bowiem napisy, na-wet te nieprofesjonalne, które jednak po-zwalają na obcowanie z językiem oryginału i tym samym doskonalenie umiejętności w zakresie jego rozumienia. Ważnym i czę-sto podkreślanym elementem jest brak re-klam, jak również wolność od telewizora – seriale ściągnięte z Internetu oglądamy wtedy, kiedy chcemy.
Program konferencji obejmował blisko czterdzieści wystąpień zgrupowanych w te-matycznych blokach, które odbywały się równolegle. W związku z tym w dalszej czę-ści sprawozdania przedstawiona zostanie problematyka poszczególnych sekcji, zaś szczegółowiej wybrane referaty.
Pierwszy z bloków poświęcony był du-chowości w serialach nowej generacji. Wy-stąpili w nim między innymi Wiesław
Go-dzic, który przyznał, że: „Kocha Dextera”. Prelegent zestawił fenomen popularności sitcomu „Kocham Lucy” – pierwszego prze-boju serialowego, którego bohaterkę, Lucille Ball, uwielbiali wszyscy: od pozostałych po-staci pojawiających się w tej produkcji po amerykańskich widzów – z postacią seryjne-go mordercy, tytułoweseryjne-go Dextera. Przed-miotem refl eksji stała się tutaj relacja me-dium telewizyjne–widz oraz próba odpo-wiedzi na pytanie, co telewizja zyskała i co straciła, proponując jako głównego bohatera tak specyficzną i kontrowersyjną postać. „Dexter” bowiem jest wielkim wyzwaniem, z którym na wielu płaszczyznach (poznaw-czej, emocjonalnej, moralnej) musi zmierzyć się odbiorca. Z jednej strony bohater jawi się jako „ten dobry”, ponieważ eliminuje ze sfe-ry społecznej potwosfe-ry, przestępców nie-uchwytnych dla stróżów prawa, ale jedno-cześnie przecież zabija. Przejmuje funkcję sui generis boga wymierzającego sprawiedli-wość, ale jednocześnie jest na wskroś ludzki. Czy ktoś z nas, choć raz nie pomyślał, że gdyby miał możliwość, to własnoręcznie wy-mierzyłby sprawiedliwość groźnemu prze-stępcy? Problem komplikuje się tym bar-dziej, że Dexter, pomimo swej skrywanej profesji, jest niezwykle sympatyczny i – jak można wnioskować po opiniach wielbicielek serialu zamieszczanych na forach interneto-wych – uchodzi za niezwykle przystojnego i pociągającego mężczyznę.
W tym samym panelu wystąpili również Katarzyna Skowronek oraz Zbigniew Pasek, którzy opowiadali o nowej duchowości w se-rialach telewizyjnych. Zastanawiali się oni nad kwestią, na ile rzeczywistość serialowa
z takich produkcji, jak „Gotowe na wszystko”, „Sześć stóp pod ziemią” czy „CSI” stanowi refl eks współczesnej sytuacji społeczeństwa amerykańskiego, na ile na nią wpływa oraz czy można ją postrzegać jako zapowiedź przyszłych zmian społecznych w Polsce.
Odbywająca się równolegle sesja kon-centrowała się przede wszystkim na zagad-nieniach teoretycznych. Rozważano kwestie takie jak: przyczyny popularności sophisti-cated crime stories w Polsce, podobieństwa i różnice między amerykańskimi serialami nowej generacji a dziewiętnastowieczną powieścią, adaptacją filmowych technik narracyjnych oraz problemem autorytetów moralnych, którymi w dobie ponowocze-sności stają się między innymi bohaterowie sitcomów. W tej części udział wzięli: Ag-nieszka Ogonowska, Małgorzata Mika, Mi-chał Dzieliński, Hubert Kubit oraz Natalia Osiatyńska.
Kolejny panel poświęcony był recepcji animowanych seriali dla dorosłych, takich jak: „Simpsonowie”, „Miasteczko South Park” czy rodzimi „Włatcy Móch”. Paweł D. Madej w swym referacie „Simpsonowie na polskim gruncie” analizował kwestię niskiej oglądal-ności tego popularnego serialu w Polsce, wskazywał i analizował poszczególne możli-wości znikomego zainteresowania tą pro-dukcją, która sprawiła, że kolejne stacje stop-niowo rezygnowały z jego emisji. Z kolei Ju-die Land zajęła się kontrowersyjną kwestią, tj. krytyką Kościoła katolickiego w produkcjach „Family Guy” i „South Park”. Znaczna część jej wystąpienia poświęcona była analizie po-szczególnych odcinków wspomnianych se-riali, w których nie tylko instytucja, ale i sama
religia jest poddana ostrej i niewybrednej krytyce oraz ośmieszeniu. W dalszej części swojego wystąpienia zastanawiała się nad przełożeniem zarzutów hipokryzji stawia-nych klerowi na sytuację w Polsce oraz pró-bowała odpowiedzieć na pytanie, na ile sytu-acja i problemy obecne w Stanach Zjedno-czonych są odmienne, a w jakim stopniu jednak podobne do tych, które możemy za-obserwować w naszym kraju. Ponadto mó-wiła również o problemie antysemityzmu i homofobii oraz o przedstawieniach postaci Jezusa w katolicyzmie oraz w kulturze maso-wej. W tej części wzięli udział również Ewe-lina Twardoch, która opowiedziała o alterna-tywnej wizji świata i mediów, którą przyno-szą animowane seriale dla dorosłych, oraz Rafał Kuś, który rozważał kwestie polityczne w referacie zatytułowanym „Republikanie z kreskówki? Jak »South Park« komentuje rzeczywistość polityczną USA”.
Równoległy panel stanowił doskonałe preludium do wystąpień, które miały miej-sce następnego dnia. Powoli, ale nieuchron-nie zbliżał się moment, kiedy na warsztat wzięto kwestie związane z seksualnością, et-nicznością, płcią oraz poprawnością poli-tyczną. Trójka prelegentów przedstawiła re-feraty, które może nie stanowiły spójnej ca-łości, jednak pozwalały na szybkie zoriento-wanie się w ważnych problemach mających realne odzwierciedlenie nie tylko w rzeczy-wistości amerykańskiej, ale również euro-pejskiej, w tym w polskiej. Tomasz Bielak wskazał, iż serial „Nip/Tuck” („Bez skazy”) jest jednym z najpopularniejszych wśród użytkowników torrentów. Fenomenu tego tytułu doszukiwał się w jego uniwersalności
– problemy i bolączki pięknych i bogatych równie dobrze mogą dotyczyć przeciętnego człowieka. Ponadto wskazał, że współcześnie mamy do czynienia z obsesją i kultem ciała, zaś niskie poczucie własnej wartości czy kło-poty z tożsamością są bardzo często powią-zane z nieakceptowaniem swej fi zyczności. To może być kolejny powód popularności historii o chirurgach plastycznych.
Aleksandra Niemczyńska z kolei zasta-nawiała się nad problemem popularności oraz przemian gatunkowych w obrębie se-riali medycznych. Przede wszystkim przed-miotem jej refl eksji stał się „Dr House”, choć nie pominęła również innych telewizyjnych opowieści o lekarzach, takich jak: „General Hospital”, „Ostry dużur” czy „Chirurdzy” oraz rodzimych produkcji („Na dobre i na złe”, „Szpital na perypetiach”, „Daleko od no-szy”). Oś jej wystąpienia zdecydowanie jed-nak przechyliła się w stronę produkcji opowiadającej o zgorzkniałym, cynicznym, obarczonym niepełnosprawnością lekoma-nie. Znaczna część wystąpienia zawierała dane statystyczne dotyczące jego oglądalno-ści w Polsce i na świecie oraz analizę ko-mentarzy umieszczanych na różnego rodza-ju forach internetowych poświęconych se-rialom. Bardzo wyraźny w tym wystąpieniu był osobisty stosunek opowiadającej do bo-hatera, któremu poświeciła tyle miejsca w swych rozważaniach. Zresztą – sama przyznała – stało się tak dlatego, że go bar-dzo lubi. W toku dyskusji á propos tego wy-stąpienia rozważano między innymi kwestię poprawności politycznej w serialu „Dr Ho-use”. Badania dowodzą, że jedną z przyczyn popularności tej postaci jest właśnie
wykra-czanie poza przyjęte normy – mówienie pacjentom i ich rodzinom tego, co się myśli, nielubienie osób określonej nacji czy koloru skóry i w jakikolwiek inny sposób odmien-nych. Analizy samego serialu jednak wska-zują, że wszelkie te pozornie niepoprawne kwestie wypowiadane są z dużą dozą ironii, a ich celem może być między innymi zaszo-kowanie odbiorcy.
Ostatnie wystąpienie w pierwszym dniu konferencji – Agnieszki Fok – poświęcone było kwestiom etnicznym w najnowszych serialach amerykańskich. Uderzająca jest w nich rozbieżność między ofi cjalną polity-ką poszczególnych stacji telewizyjnych oraz państwową, zmierzającymi do niwelowania różnic rasowych w mediach, a rzeczywisty-mi praktykaa rzeczywisty-mi. Zobrazowaniu zagadnienia służyły liczne statystyki występowania osób pochodzenia afroamerykańskiego czy latynoskiego oraz granych przez nich ról w poszczególnych serialach, między innymi: „Gotowych na wszystko”, „CSI” czy „Seks w wielkim mieście”. Dane te pozornie uspo-kajają sumienie społeczeństwa amerykań-skiego – proporcje ras są porównywalne w poszczególnych tytułach i rzeczywistości społecznej. Z drugiej strony jednak prele-gentka wskazała na fakt, że role, w których obsadzani są niebiali aktorzy, to najczęściej postaci drugo-, a nawet trzecioplanowe, nie-rzadko pojawiające się jedynie epizodycznie w jednym bądź kilku kolejnych odcinkach. Ponadto rzadko Afroamerykanin, Latynos, Azjata czy osoba pochodzenia indiańskiego grają postaci szefów, menadżerów i innych osób cieszących się uznaniem społecznym. Tym samym pomimo pozorów dbałości
o równość utrwalane są etniczne i rasowe stereotypy. Rozważania teoretyczne zostały urozmaicone o analizę nieznanego szerszej publiczności w Polsce serialu „Scrubs” („Hoży doktorzy”).
Drugi dzień konferencji rozpoczął się od refl eksji nad tym, kto ogląda seriale amery-kańskie w Polsce. Z referatem podejmującym tę problematykę wystąpiły Aneta Jaworska, a następnie Katarzyna Reizer („Serialowa pożywka”) oraz Anna Petelenz, która rozwa-żała przyczyny odwrócenia się odbiorców od telewizji, a zwrócenie w stronę Internetu – szanse konkurowania tej pierwszej z dostęp-nością seriali w sieci („Dlaczego nie-telezja? O praktykach stacji tv spychających wi-dzów w otchłań sieci”). Wiktor Piątkowski zaś zajął się problematyką serialowego mar-ketingu i jego znaczenia dla sukcesu poszcze-gólnych tytułów. Jako ostatni w tej grupie wystąpił Mateusz Sobecki z referatem „Made in Showtime”, w którym podjął próbę refl ek-sji nad sympatiami widzów w Polsce dla se-riali wyprodukowanych przez tę popularną w Stanach Zjednoczonych stację.
W równoległym panelu wiodącym za-gadnieniem stała się płeć oraz orientacja seksualna. Jako pierwsza wystąpiła Anna Jawor, która opowiadała o serialowym wize-runku kobiety. W swym referacie przedsta-wiła najczęstsze role, w jakich one występu-ją w polskich produkcjach, wskazała na znaczną ich stereotypizację oraz spróbowa-ła dokonać przełożenia rzeczywistości seria-lowej na społeczną i vice versa. Po niej z bardzo ciekawym tekstem wystąpiła też Agnieszka Kozak. W oparciu o genderowe i queerowe koncepcje starała się
odpowie-dzieć na pytanie, czy „Californication” to za nowy typ serialu dla kobiet. Próbowała rów-nież rozstrzygnąć kwestię możliwości uzna-nia mitów, choćby męskości i kobiecości, obecnych w omawianej produkcji za konty-nuację tych z „Seksu w wielkim mieście”, „Gotowych na wszystko” czy „Th e L Word”.
Po tematyce skoncentrowanej na kobie-tach przyszedł czas na tekst poświęcony męskiemu homoseksualizmowi. Samuel Nowak opowiadał o serialu „Queer as Folk”, który stanowi wyraz inkorporowania przez telewizję polityki różnicy jako strategii nar-racyjnej, co ma służyć zagospodarowywaniu kolejnych segmentów rynku. Prelegent do-konał porównania dwóch wersji serialu – starszej angielskiej oraz amerykańskiej wskazując na dokonane modyfi kacje, nie-zbędne z punktu widzenia dostosowania go do wymogów, oczekiwań i obyczajowości panującej w Stanach Zjednoczonych. Celem referatu była również próba odpowiedzi na pytanie o postpolityczny wymiar „Queer as Folk” na gruncie brytyjskim oraz polskim.
W dalszej części panelu Michał Gulik rozważał problem nadreprezentacji płci w popularnym serialu „Gotowe na wszyst-ko”. Wskazał on na brak spójnych wizerun-ków płci, które widz mógłby biernie przy-swoić, co zmusza widza do gry ze schema-tami. Ponadto, posługując się teorią queer, wykazał, że pozornie antyfeministyczny backlash, za jaki uchodzą „Gotowe na wszystko”, jest w istocie sposobem walki z nadmierną sztucznością, światem pozo-rów. W świetle tych rozważań już sama ka-tegoria kobiecości jawi się jako niejasna, pozorna, swoisty performance. W serialu
dowodem tego jest idealność bohaterek oraz uporczywe i bezwzględne trzymanie się pozorów i sztywnych reguł. Prowadzi to do znacznego przerysowania i wręcz paro-dii. W efekcie okazuje się, że trzymamy się owego sztucznego świata, gdyż ani poza nim, ani poza dyskursem nie istnieje żadna rzeczywistość służąca za oparcie.
Przedpołudniową część obrad zamknęło wystąpienie Zuzanny Konarskiej oraz Moni-ki Marczak na temat fenomenu seriali LGBT w Polsce na przykładzie „Queer as Folk” oraz „Th e L Word”. Referat ten spotkał się z dużą krytyką ze strony zgromadzonego audyto-rium, oburzonego – skądinąd słusznie – próbą połączenia metodologii gender/queer z psychologią ewolucyjną. Zgodnie uznano, że jest to nadużycie, jak również pojawiły się głosy sugerujące niezrozumienie przywoły-wanych koncepcji czy niedostrzeżenie faktu ich przeciwstawności. Prelegentkom nie udało się przekonać dyskutantów do swoich racji, choć – co trzeba im oddać – wytrwale próbowały uzasadnić swój wybór.
Kolejne wystąpienia, już po przerwie obiadowej, poświęcone były niezwykle róż-norodnej tematyce. W sekcji pierwszej, w której udział wzięli kolejno: Marta Olcoń---Kubicka, Bogumiła Mateja, Anna Nacher oraz Marta Juza, dyskutowano o interneto-wych społeczności serialoo interneto-wych fanów, jed-nak zdecydowaną przewagę miała proble-matyka konwergencji – przepływu między starymi a nowymi mediami. Autorki wska-zywały na różnorodne mechanizmy prze-obrażenia serialowego gatunku, jak również podkreślały znaczenie komunikacji interne-towej.
Rozważania w sekcji drugiej rozpoczęła Justyna Wierzchowska, która przedstawiła referat pt. „Wątki psychoanalityczne w Ro-dzinie Soprano”. Analizując terapię głównego bohatera – Tony’ego Soprano oraz niejasne stosunki łączące go ze swoją psychoanali-tyczką, wskazała na problemy współczesne-go społeczeństwa amerykańskiewspółczesne-go, którewspółczesne-go członkowie poddani są presji wpasowania się w model bądź ideał prawdziwego Amery-kanina, dowodzącego prawdziwości ameri-can dream. Ponadto wskazała wiele proble-mów, które są poruszone w serialu, a jakie mogą umknąć widzowi zaabsorbowanemu historią zmagania się Tony’ego z problemem depresji. Autorka odniosła również kontekst amerykańskiego serialu do polskich realiów, tym samym pokazując uniwersalne elemen-ty przekazu „Rodziny Soprano”.
Kolejny referat poświęcony był amery-kańskim przedmieściom. Katarzyna Gry-nienko poprzez tekst „Serialowa dekon-strukcja obrazu amerykańskiego przedmie-ścia w oczach polskiego odbiorcy” pokazała, jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat zmie-niał się sposób przedstawiania podmiej-skich osiedli. Wskazała na rozbieżności między serialowymi a rzeczywistymi przy-kładami suburbii oraz zastanawiała się nad czytelnością obrazu przedmieść dla polskie-go widza w takich serialach, jak choćby „Gotowe na wszystko” czy „Weeds”.
Anna Sawczuk oraz Magdalena Dasie-wicz, studentki psychologii w SWPS, przed-stawiły z kolei wspólny referat poświęcony psychologicznym aspektom serialu „Przyja-ciele”, w którym starały się odpowiedzieć na pytanie, co nam daje oglądanie tej
produk-cji, czyli jakie potrzeby widza zostają zaspo-kojone i jakie przełożenie ma ona na jego życie. Autorki dowodziły, że poprzez poru-szanie trudnych, kontrowersyjnych proble-mów serial ten uczy radzenia sobie w trud-nych chwilach, oswaja z nieznanymi zjawi-skami i sytuacjami. Przede wszystkim jed-nak „Przyjaciele”, jak sam tytuł wskazuje, podkreślają wielkie znaczenie więzi mię-dzyludzkich, nie tylko z rodziną, ale właśnie ze znajomymi, przyjaciółmi, z którymi dużo łatwiej pokonuje się problemy.
Na zakończenie sekcji wystąpiła autorka niniejszego sprawozdania z referatem po-święconym przemianom postaci wampira w serialach nowej generacji. Przedmiotem refleksji stały się najnowsze produkcje: „True Blood”, „Blood Ties” oraz „Moon-light”. Kluczowa kwestia: czemu służy tema-tyka wampiryczna i w jaki sposób wampi-ryczni bohaterowie mogą w linii prostej stać się kontynuacją mitów rasowych i etnicz-nych? Jakie są związki między najnowszymi serialami wampirycznymi, prężnie rozwija-jącymi się społecznościami wampirów oraz grami komputerowymi? Charakterystyczna jest przy tym niszowość odbioru tego typu produkcji w Polsce – jakie są jej potencjalne przyczyny?
Konferencję Nowa generacja seriali tele-wizyjnych a polska widownia można uznać za bardzo udaną. Zgodnie z zamysłem or-ganizatorów stała się ona faktycznie okazją do spotkania przedstawicieli różnych dys-cyplin i ośrodków naukowych, co okazało się bardzo inspirujące. Przejawem tego by-ły nierzadko zaciekłe dyskusje i spory po kolejnych wystąpieniach czy rozmowy
pro-wadzone w kuluarach. Konferencja stała się również świetną okazją do integracji środo-wiska naukowego rozsianego po różnych zakątkach naszego kraju.
Zajmowano się przede wszystkim naj-popularniejszymi i modnymi serialami (co było do przewidzenia), tymi, które zbierają przed telewizorami i monitorami wielomi-lionową publiczność: „Gotowe na wszystko”, „Seks w wielkim mieście”, „Californications”, „Dr House”, ale także stosunkowo rzadko emitowanymi w polskiej telewizji serialami z nurtu LGBT. Zabrakło jednak refl eksji nad równie prężnie rozwijającym się i popular-nym nurtem science-fi cion i fantasy, czego przykładem może być choćby popularny wśród internautów serial „Heroes”.
Dużym urozmaiceniem zorganizowanej konferencji było również zorganizowanie dwóch paneli dyskusyjnych z udziałem za-proszonych gości – przedstawicieli świata mediów oraz nauki. Szczególnie interesują-cy okazał się ten odbyty w pierwszym dniu jej trwania poświęcony przemianom for-muły współczesnego serialu. Wzięli w nim udział: Wiesław Godzic, Edwin Bendyk z „Polityki”, Izabela Łopuch – reprezentant-ka TVN oraz Radosław Zaleski – serwisy internetowe Agory. W toku dyskusji okazało się, że różnica w postrzeganiu potrzeb pol-skiego widza między nadawcami a rzeczy-wistym audytorium jest przeogromna. Ze-stawienie polskich i amerykańskich fanów produkcji serialowych wypada zdecydowa-nie na korzyść tych drugich jako bardziej doświadczonych, wyrobionych, jak również wyedukowanych odbiorców. W myśl tego polskiego widza można zaspokoić
czymkol-wiek (czyli miałką, tendencyjną, mocno ste-reotypową propozycją). Ponadto należy unikać tematów kontrowersyjnych czy wy-magających refl eksji nad obejrzanym od-cinkiem czy jego konkretnym problemem. To główne powody tego, że seriale tak chęt-nie ściągane z sieci (na przykład „Dexter”czy „Californication”) są emitowane o późnej porze – żeby nie zmuszać do myślenia nie-przygotowanego widza. Z ust przedstawi-cielki TVN w trakcie dyskusji padły bardzo wymowne słowa, gdy wypowiadała się na ten właśnie temat – „Widać, gdzie my tych widzów mamy”. Miało to, co prawda ozna-czać, że doświadczenie polskiego miłośnika seriali jest dużo mniejsze niż jego kolegi ze Stanów Zjednoczonych. Wyszło niewątpli-wie dwuznacznie, co od razu zostało zauwa-żone przez słuchaczy. Czyżby niechcący wicedyrektorce Działu Produkcji Fabular-nych TVN zdarzyło się powiedzieć, co na-prawdę myśli i jak polskich widzów postrze-gają decydenci wiodących stacji telewizyj-nych?
Ponadto warto podkreślić nowatorstwo podjętej tematyki oraz przekroczenie tabu w kwestii otwartego i publicznego przyzna-wania się do ściągania plików z Internetu. Po raz pierwszy w środowisku naukowym ofi cjalnie dyskutowano nie tylko nad praw-dopodobną skalą zjawiska, lecz również nad jego przyczynami oraz skutkami. Mam nadzieję, że wnioski z konferencji wpłyną choćby w jakimś stopniu na politykę pu-blicznych i komercyjnych nadawców w za-kresie zaspokajania potrzeb widzów.
