CHEMIA OGÓLNA
Wojciech Solarski
STANY
SKUPIENIA
•
CIAŁO STAŁE
STANY
SKUPIENIA
•
CIAŁO STAŁE
•
CIECZ
GAZ
PLAZMA
STANY SKUPIENIA
CIAŁO STAŁE: LÓD
CIECZ: WODA
GAZ: PARA WODNA
spektrometria emisyjna ze wzbudzeniem plazmowym
Plazmowe narzędzia do cięcia metali i stopów
(stal, aluminium, miedź) o grubości 0,6 – 150 mm
ZASTOSOWANIA
TECHNIKA
ANALITYKA CHEMICZNA
UKŁAD
FAZA GAZOWA
FAZA CIEKŁA
FAZA STAŁA
FAZA – CZĘŚĆ UKŁADU, ODDZIELONA OD INNYCH CZĘŚCI GRANICAMI FAZOWYMI, W KTÓREJ
SUBSTANCJA POSIADA JEDNAKOWE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE
Faza
To w jakiej fazie występuje substancja zależy
od:
Siły oddziaływań międzycząsteczkowych.
Temperatura
PRZEMIANY FAZOWE
E
N
E
R
G
I
A
E
N
E
R
G
I
A
Krzywe ogrzewania i stygnięcia wody
Krzywe ogrzewania i stygnięcia wody
Ogrzewanie wody
Wrzenie wody
Topienie się lodu
Ogrz. pary
H2O CO2
DIAGRAM FAZOWY PRZEDSTAWIA PRZEMIANY FAZOWE DOKONUJĄCE SIĘ POD WPŁYWEM TEMPERATURY I
Przejścia
fazowe
Diagram fazowy
Linie są tworzone przez punkty o określonych
parametrach p i T, w których układ osiąga
równowagę między fazami.
Diagram fazowy wody
W punkcie potrójnym wszystkie trzy fazy
znajdują się w trwałym stanie równowagi. Punkt
potrójny dla wody znajduję się przy temperaturze
0.0098 C 610 Pa.
Diagram
fazowy wody
T(°C) P(hPa)
Wrzenie
100
1013,25
Krzepnięcie
0
1013,25
Punkt potrójny
0.0098 6,10
T(°C) P(hPa)
Wrzenie
100
1013,25
Krzepnięcie
0
1013,25
Punkt potrójny
0.0098 6,10
GAZ
Model gazu doskonałego można scharakteryzować następującymi założeniami:
1. Gaz składa się z cząsteczek (atomów) będących w nieustającym, przypadkowym ruchu.
2. Cząsteczki (atomy) można traktować jako punkty bezwymiarowe. Można zaniedbać wymiary cząsteczek. Średnica cząsteczek (atomów) jest znacznie mniejsza od średniej drogi między zderzeniami.
3. Zderzenia cząsteczek i atomów są „zderzeniami sprężystymi”.
GAZ
Prawa gazu doskonałego Prawo Avogadra
Jednakowe objętości różnych gazów znajdujących się pod tym samym ciśnieniem i w tej samej temperaturze zawierają jednakową liczbę cząsteczek.
Z prawa tego wynika, że jednakowa liczba moli różnych gazów w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury zajmuje tą samą objętość.
Objętość jednego mola gazu doskonałego tzw. objętość molowa, w warunkach normalnych wynosi:
Liczba cząsteczek (atomów) w jednym molu nosi nazwę liczby Avogadra i wynosi:
T =273K, p = 101325 Pa
NA = 6,023 * 1023
Objętość molowa = 22,4 dm3
Równanie stanu gazu doskonałego
Równania opisujące zachowanie się gazów wczasie przemian: izotermicznej, izobarycznej i izochorycznej można sprowadzić do ogólnego równania stanu gazu doskonałego.
const
T
V
p
T
V
p
1 1 1 0 0 0GAZ
doskonały
Równanie stanu gazu doskonałego
const
T
V
p
T
V
p
1 1 1 0 0 0nR
T
pV
R= 8,314 J/mol*KRównanie Clapeyrona
GAZ
doskonały
GAZ doskonały pV=nRT
Dla 1 mola gazu doskonałego1
GAZ
rzeczywisty
W niskich temperaturach (mała energia kinetyczna cząsteczek) i przy wysokich ciśnieniach (duże zagęszczenie cząsteczek) nie można zaniedbać ani wymiarów cząsteczek ani ich wzajemnego oddziaływania.
GAZ
rzeczywisty
RÓWNANIE VAN DER WAALSA
gaz rzeczywisty
nRT
pV
V
n
b
nRT
V
a
n
p
2 2*
*
RÓWNANIE CLAPEYRONA gaz idealny (doskonały)Ciecze
Cząsteczki są w stałym
ruchu
Oddziaływują na siebie
siłami
międzycząsteczkowymi
Odległości
międzycząsteczkowe są
znacznie mniesze niż w
gazach
Ciecze są praktycznie
nieściśliwe
Ciecze, w odróżnieniu do
gazów, nie wypełniają
całej objętości zbiornika
Napięcie powierzchniowe
Własności cieczy
Napięcie powierzchnioweNa skutek oddziaływań
międzycząsteczkowych na
powierzchnii cieczy tworzy się siła działająca do wnętrza cieczy.
Nadaje ona kroplom kształt kulisty. Nosi nazwę napięcia powierzchniowego , które definiujemy jak stosunek pracy
W
potrzebnej do zmianyswobodnej powierzchni cieczy
S
:Napięcie powierzchniowe
maleje wraz z temperaturą. W temperaturze krytycznej,
kiedy zanika różnica między cieczą a parą, uzyskuje
wartość równą zeru. 2
m
/
J
,
S
W
Lepkość cieczy
Istnienie sił spójności miedzy cząsteczkami cieczy powoduje, że
przesuwanie się jednych warstw cieczy względem drugich natrafia w ruchu jednostajnym na pewien opór zwany tarciem
wewnętrznym lub lepkością.
Mało ruchliwe płyny o dużej lepkości jak gliceryna czy olej to ciecze o dużym tarciu wewnętrznym.
dx
dv
S
F
PAROWANIE CIECZY
W KAŻDEJ TEMPERATURZE W CIECZY ZNAJDUJE SIĘ PEWNA LICZBA CZĄSTECZEK O
ENERGII WYŻSZEJ NIŻ
POTRZEBNA DO POKONANIA ODDZIAŁYWAŃ
MIĘDZYCZĄSTECZKOWYCH I PRZEJŚCIA W STAN GAZOWY.
W wyniku ustalenia się
równowagi dynamicznej
PAROWANIE CIECZY
Parowanie = Kondensacja
w fazie gazowej znajdzie się pewna ilość cząsteczek cieczy.
Ilość ta zależy od rodzaju cieczy i temperatury. Ciśnienie fazy
gazowej w warunkach równowagi nosi nazwę prężności pary
WODA
H 1s
1O 1s
22s
2p
4T
t= 0
°C, T
w= 100
°C,
T
kr= 374,1
°C, p
kr= 218,5 bar,
dysocjacja H
2O
H
++ OH
,
asocjacja x(H
2O) = (H
2O)
xprzewodność wł. = 4,2*10
8
1cm
1,
4°C= 1,000 g/cm
3, pH.
H
O
H
Wiązania wodorowe w H
2
O
Wiązanie O—H jest spolaryzowane, tzn
wiążąca para elektronów przesunięta jest w
stronę atomu tlenu
Atom tlenu posiada 2 pary wolnych elektronów
Wiązanie wodorowe 190 pm
Poniżej temperatury 0°C powstaje
krystaliczna struktura
lodu
.
Kryształ lodu posiada objętość większą niż ta sama ilość
ciekłej wody, zatem ma mniejszą gęstość.
O budowie krystalicznej
-metale
-niektóre mat. ceramiczne -niektóre polimery -złożone struktury -szkła
Si
Oxygen
krystaliczna SiO2Ciała stałe
Amorficzna SiO2O budowie niekrystalicznej
Ciała stałe
O budowie krystalicznej
Amorficzne - bezpostaciowe
Ciała amorficzne
CIAŁO STAŁE
Ciałem stałym nazywamy zbiór cząsteczek lub atomów
oddziaływujących ze sobą tak silnie, że wszelkie ruchy translacyjne względnie rotacyjne cząsteczek (atomów) są niemożliwe. Cząsteczki (atomy) ciała stałego mają tendencję do zajmowania ściśle określonych miejsc w przestrzeni co różni stan stały od stanu gazowego i ciekłego.
CIAŁO STAŁE
SIEĆ KUBICZNA SIEĆ KUBICZNA PŁASKO
CENTROWANA SIEĆ KUBICZNA
PRZESTRZENNIE CENTROWANA
CIAŁO STAŁE
Ruch cząsteczek i atomów w stanie stałym sprowadza się wyłącznie do ruchów oscylacyjnych wokół ich położenia równowagi. Zbiór cząstek o regularnym ułożeniu w przestrzeni nosi nazwę KRYSZTAŁU
Struktury krystaliczne węgla - alotropia
Diament
CIAŁO STAŁE
BADANIE STRUKTURY METODĄ
DYFRAKCJI RENTGENOWSKIEJ
Kryształ molekularny
W węzłach sieci znajdują się atomy lub cząsteczki. Siłą wiążącą są oddziaływania międzycząsteczkowe.
Kryształ metalu
Elektrony walencyjne atomów metalu mogą swobodnie poruszać się między dodatnimi rdzeniami atomowymi stanowiąc tzw. zdelokalizowany gaz elektronowy. Uporządkowany ruch elektronów to przepływ prądu elektrycznego.