Dorota Górna,Joanna
Kalaga,Zbigniew Pianowski
Wiślica, woj. kieleckie. Stanowisko
-grodzisko
Informator Archeologiczny : badania 14, 177-178
177
Ogółem odsłonięto 8 obiektów - jam y. N ie znaleziono nic co można byłoby w iązać z pochówkami /w sezonie 1970 odkryto trz y Bzkielety ludz k ie : kobieta, m ężczyzn a i dziecko/* M ateriał wykopaliskowy pochodził bądź z jam produkcyjnych lub mieszkalnych i potw ierdził r a z je s z c z e wielckulturowość stanowiska. W iększość m ateriału ceram iczn ego, p rzy stosunkowo ubogim m ateriale kostnym, chronologicznie m ie śc iła s ię w sz roko pojętych ramach w czesnego średniow iecza. Pozostałe fragm enty na czyń są łużyckie. Obiekty - jam y dostarczyty m ateriału jednorodnego /ja my 1, 2, 3, 4, 6 - w czesnośredniowieczne, jam y 7, 5, 8 - łużyckie/.
Warunki glebowe i geologiczne p otw ierdziły doświadczenia ubiegłych sezonów badawczych. W arstwa ziem i ornej we wszystkich wykopach m ają ca m ią ższo ść 25-30 cm albo przechodziła w warstw ę kulturową o gru bości 35-50 cm /wykop 2/80/ i 20 cm,albo w ogóle nie stwierdzano je j obei iiści /Wykop 1/80/.
Z zabytków wydzielonych należy w ym ienić: szydła kościane, r o z c ie - ra c z e kamienne, osełki z drobnoziarnistego piaskowca. Interesujące je s t znalezisko glinianej łyżki odlewniczej /Jama 1/80/ złożonej obok kam ieni.
Łączn ie w ciągu trzech sezonów przebadano 430 m2. Wyniki prac wskazują na intensywne zróżnicowanie zasiedlenia północnego brzegu Je z io ra W eneckiego.
P race wykopaliskowe będą kontynuowane.
W ILKO W ICE, gm . W artkowice U niw ersytet Łódzki w oj, sieradzkie Katedra A rch e o lo gii Stanów i B k o 1
Badania prowadził m gr Jacek Błaszczyk, Finansował W K Z w Sieradzu, Drugi sezon badań. Osada kultury p rzew orsk iej /późny okres lateński/, osada w czesnośredn iow iecz na / X I-X II w, /,
Badaniami objęto obszar o powierzchni 100 m2, W założonym w y kopie odkryto jedynie kilka dołków słupowych ułożonych w jednym r z ę d zie, W zdjętej w arstw ie wystąpiła lic zn ie ceram ika kultury p rze w o r skiej z późnego okresu lateńskiego oraz ceram ika w czesnośredn iow iecz na /XI-XH w. /.
Badania będą kontynuowane, W IŚLICA
w o j. k ieleck ie
Stanowisko - grodzisko
Badania weryfikacyjne prow adzili m gr m gr Do rota Górna, Joanna Kalaga i Zbigniew Pianow- ski /autorzy sprawozdania/. Finansował W KZ w K ielcach, Chronologia: X -x m / X IV w.
U niw ersytet W arszawski Instytut A rch eolo gii Kierow nictw o Odnowienia Zamku K rólew skiego na Wawelu
178
Badania stanowią pierw szy etap prac w eryfikacyjnych związanych z próbą określenia chronologii założeń obronnych grodu. Prowadzono rozpoznanie kontekstu stratygraficznego oraz chronologii muru w połud niowo-zachodniej c zę śc i obwałowań otaczających grodzisko do głębokości 1,6 m poniżej poziomu terenu*
*
Wyróżniono 9 warstw należących do trzech kompleksów stratygra ficznych : a/ najstarsze w czesnośredniowieczne warstwy /Va i b/ tw orzą ce nasyp wału obronnego. Strop warstw wału, ukształtowany w wyniku akcji niw elacyjnej, stanowi poziom użytkowy w momencie ro zp o częcia budowy muru obronnego;
b/ warstwy późnośredniowieczne reprezentowane p rzez zasypisko wąsko- przestrzennego wkopu fundamentowego muru /warstwa IV/, warstwę z okresu budowy naziemnej c zę śc i muru /warstwa III b/, cienką w a r stwę z okresu użytkowania muru /warstwa III a/ oraz warstw ę destruk c ji muru /warętwa II/;
c/ w arstw y nowożytne reprezentowane p rze z wkop nowożytny - okop wojskowy? /warstwa I a, b/.
Podczas eksploracji odsłonięto n iew ielki odcinek lic a wewnętrzne go muru o ra z je go korony. Struktura wnętrza muru, rodzaj zaprawy, wątek, występowanie poziomów wyrównawczych, drobnych fragmentów c e g ie ł o ra z w tórnie użytych ciosów romańskich wskazują na późno średniow ieczną m etrykę muru, co potwierdza stratygrafia warstw kul turowych.
Uzyskano łącznie 160 fragmentów ceram iki. Ceram ika wczesno średniow ieczna z wału /warstwa V a, b/ m oże być datowana w ramach X wieku z wyjątkiem 1 fragmentu /brzegu typu zbliżonego do 56 wg K, Radwańskiego/, datowanego na X III wiek. W ystąpił on w pobliżu wko pu fundamentowego na mur obronny. W w arstw ie III odsłonięto kilka naście fragm entów naczynia późnośredniowiecznego bez polewy /II gru pa surowca wg A . Wałowy/, Pozwala to na wyodrębnienie późnośrednio w ieczn ej fazy użytkowania grodziska, zaś pozycja stratygraficzn a pozwa la j e łączyć z okresem użytkowania muru obronnego. Naczynie to m oż na datować na X III-X IV wiek.
Na podstawie dotychczasowych badań można wysunąć tezę, że ob wodowy mur obronny, posiadający cechy gotyckie został w zniesiony na p rzełom ie X IH /XIV wieku p rzez załogę czeską króla Wacława II lub sprowadzony wówczas specjalny w arsztat budowlany. Zburzono go i c zęś ciow o rozebrano w niedługim cza sie po ostatecznym zdobyciu W iślicy p rzez Łokietka w 1304 r . K rótki okres użytkowania murowanego obwodu obronnego wydaje się znajdować odbicie w niew ielkiej m ią ższo ści w ar stwy III a i nielicznym m ateriale zabytkowym z późnośredniowiecznego.
P race w eryfikacyjne będą kontynuowane.
W O LIN Polska Akademia Nauk
w oj, szczeciń sk ie Instytut H isto rii Kultury Stanowisko 1 M aterialnej
