Ryc. 2. Autigeniczny kwarc w asocjacji z blastami gtpSU i barytu (wapieil. dolnocechsztynski). Nikole X,
pow. 140 X.
K - .kIwarc. B - ba.ryt. G - gIps.
Fig. 2. Authigene quartz :n association with blasts of gypsum and baryte (Lower Zechstein limestone).
Crossed nicols, enl. X 140. K - quam. B - bary.te. G - i\Y'Psum.
wanie autig~nicznego kwarcu nie jest przywi!lzane
do okreSlonych ognliw litologiczny>ch skal w~glano wych, lecz l'ac:rej do stref wykazuj!lcych mniejsze
lub wi~ksze slady prrepojenia roztworami lSolnymi.
Wyst~powanie autigenicznego kwarcu w utworach
cechsztynu nie j-est ogran:iczone wyl!lczni€ do skal
w~gIanowych. Obecnosc jego sygnalizowana jest
takie z brekcji anhydrytowej cechsztynu srodko~o
(4) monokliny przedsudeckiej. Znany jest r6wnie:i: w
utworach salinarnych cechsztyhu srodkowoniemiec
-kiego (2, 3, 5, 6), gdzie czyn1ione S!l pr6by pra' ktycz-nego wykorzystania autigeniczktycz-nego kwarcu do ch a-rakterystyki facji salilnarnych.
Wedlug Grimma krystalizacja kwarcu z roztwo-r6w zawieraj!lcych krzernionk~ uwarunkowana jest obecnosci!l w srodowisku skal osadowych
odpowied-JlJio dui!l zawartosci!l elektro14t6w. Inni autorzy (1) wi!li<\ wytr!lcan~e si~ krzemi'Onki w sk>a~ach osad
o-wych z wartosci!l pH roztworu wyst~puj<\oego w skale.
Sylifikacja skal w~glan{)'Wych dolnego cechsztynu
rejonu Lubina i Polkowic wywolana zostaba prawd o-podobnie roztworami )ub lugarni solnymi przenika-j<\cymi descenzyjnie kompleks skal w~glanowych. Rotwory te dostarczaj!lc odpowiedntej iloS'ci
elektro-lit6w spowodoweJy krystalizacj~ krzemionki zawartej w wodach diagenetycznych. w sJabo jeszcze
skonso-lidowanych OISaldach w~glan()wych.
Krystalizacja autigenicznego kwarcu miala mie j-sce w p6:i:niejszych stadiach diagenetycznych.
Prze-mawia za tym porfir~blastyczny c'harakter
Icryszta-16w k'waI'Cu oral. obecnosc .w nich licznych wrostk6w
mineral6w w~lanowylCh. K:rystalizacji tej sprzyjal UMMARY
Local silification phenomena have been observed to occur in the carbonate rocks of the Lower
Zech-stein in the region of Lubin and Polkowice (Lower
Silesia). Most probably, this process took place during
the later diagenebic phases of the c31l'bonate rocks
here. It led to the crystallization of the authigene
quartz that developed in the rorm of porphyroblasts,
frequently showing ideal crystallographic forms.
188
(,
-
•
Rye. 3. KrysztaZy autigenicznego kwarcu 0 petnym rczwoju form krystalicznych. Nikole 11 , pow. 80 X.
Fig. 3. Crystals
of
authigene quartz with completeLy developed crystallographic forms. Parallel nicols, entX 80.
prawdopodobnie takie rozproszony pelit kwar.cu allo-gen' c7)nego spelniaj<\cy rol~ zarodk6w
krj'lStalizacyj-nych.
Proces sylifikacji skal w~glan-CIwych, intere:suj!lcy
z punktu widzenia mineralogiczno-geochemicznego, mo:i:e miec tak~ aspekt praktyczny. Obecnosc wt6r-nego kwarcu nie pOZlOStaje bez wplywu lIla ich
para-metry wytrzym.aloSciowe oral. na charakter zapyle
-nia atmosfery w wyrobiska.ch g6rniczych pro. wadzo-nych w skalach w~gla'nowych.
LITERATURA
1. E chI e W. - Mineralogische Untersuchungen an
Sedimenten des Steinmerge1keupers und der
Roten Wand I3,US del' Umgebung von Gottingen.
B6itr. Mineral. Petrogr., 8. Berlin, 1961.
2. G rim m W. D. - ldiomorphe Quarze aIs Leit-mineralien fUr salinare Fazies. Erdol und Kohle, 1962, Bd. 15, H. 11.
3. G r j m m W. D. - AusfiHlung von KilCselsaure in
salinar beeinflussten Sedimenten. Z. dt. geo!. Ge-selschaft. 114. T. 3, Ber14n, 1964.
4. Klaopc'inski J., KQrnas J. - Wyst~powanie
aubi~nicznego kwarcu w brekcji anhydryt6w
Werra na monoklinie przedsudeckioej. Kwart. geo!.
1967, nr 2.
5. N 18, C h s e 1 G. - Idiomorphe Quarze tmd V'
ertau-bungen im KaliflOz "Stassfurt" des Stidharz- KaJi-reviers. Zeitschr. ang. Ge-ol. Bd. 15, H. 8, 1969.
6. N a c h s e 1 G. Quarze als Fazjesindikator. :Ibidem. Bd. 12, H. 6, 1966.
PE31Ol\U£
B paJiOl:le JIK>&mi:a IK TIoJIblKoBKl.\e (HJi}KHIUr C~
JIe3JiR) HaMKl'AaJIOCb RBJIeH~e CHJIJfi~:q)I1'KCl~
Kap6o-HaTHbIX nopOA HIDKHero Qex!I.I.lTeli'lHa. 'GTOT npoQecc npoRBJIRJICR, BepORTHO, B nooAHe~a·I'eHeTl1'iecKYlO
CTaAwro K:ap(iOHaTHbIX nopoA. OH ITpWBeJI K PS3BJ1TJilO ay-rHl' H'Horo KBapQa B Em,!{e DopQ)J1p06JIaCTOB, '
xapaK-Tep""'!3YfOll.\WXCR '-{acTo nOJIHblMJi KpI1'CTaJIJIOrpacj:m'lec-KKMI1' cPOPMaMI1'.
