M ich ai M ichalak
B adanie nad procesam i utleniania
b iop oliestrow alifatycznych
і ich syntetycznych analogow
Praca doktorska
w ykonana pod kierunkiem
dr hab. inz. Piotra K urcoka p ro f ndzw. PAN w Centrum M aterialow Polim erow ych і W ^glow ych Polskiej A kadem ii N auk
Z alq czn ik 1
Opisane w pracy badania dotyczq_ syntezy nowych funkcjonalizowanych oligomerow 3- hydroksmaslanowych na drodze utleniania niskoczasteczkowego PHB posiadajqcego krotonianowe grupy koncowe. W ramach pracy przeprowadzono rowniez badania stabilnosci PHA w warunkach utleniaj^cych.
Opracowano m etod? syntezy oligomerow zawieraj^cych koncow^ grup? 3- metyloksirano-2-karboksylanow^ na drodze utleniania krotonianu PHB z wykorzystaniem
mCPBA lub tlenu w obecnosci nadtlenkow organicznych. Reaktywnosc tak
funkcjonalizowanego polimeru potwierdzono w reakcjach modelowych z pierwszorz?dowq. amin^ (heksyloaminq) oraz pierwszorzqdowym alkoholem (metanolem).
W ykazano, ze ozonoliza krotonianowej grupy koncowej PHB, polqczona z redukcyjnym rozkladem jej produktow, prowadzi do glioksylanu PHB. Zastosowanie warunkow utleniajqcych w rozkladzie nadtlenowych produktow ozonolizy prowadzi do otrzymania monoszczawianu PHB. Ponadto wykazano, ze glioksylan PHB moze znalezc zastosowanie w syntezie nowych systemow dostarczania lekow.
Badania stabilnosci PHA w warunkach utleniajqcych wykazaly, ze jedynie w przypadku zastosowania jako czynnika utleniajqcego mieszaniny ozon/tlen, w temperaturze powyzej 100°C, obserwuje si? istotne obnizenie masy molowej polimeru. Produktem utleniajqcej degradacji PHB jest mieszanina oligomerycznych produktow - oligo(3-hydroksymaslanu oraz oligo(3-hydroksymaslanu-ko-P-jablczanu) tworzqcego si? w wyniku niespodziewanego cz?sciowego utlenienia grup metylowych jednostek 3-hydroksymaslanowych do gmp karboksylowych. W ykazano, ze otrzymane oligomery jako grupy koncowe zawierajg ugrupowania pochodzq.ce od wbudowanych kwasow: szczawiowego, malonowego, 3- hydroksymaslowego, mlekowego і jablkowego.
