Strategie w zarządzaniu flotami samochodów osobowych stosowane na polskim rynku – wyniki badań Strategies for managing passenger car fleets applied on the Polish market – research results

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 125. Transport. 2019. Daniel Trzaskowski

(2) ,<%&@

(3) . Mariusz Wasiak

(4) * >* '

(5) . "!"./1.+2!2;72!16'"!1 SAMOCHODÓW OSOBOWYCH STOSOWANE NA POLSKIM RYNKU – +31 1!7! 9!

(6)

(7)

(8)

(9) , maj 2019. Streszczenie:

(10)

(11) (

(12) %%

(13)

(14)

(15)

(16) &

(17) > "

(18) %GG

(19) !% &

(20) M (

(21)

(22) >

(23)

(24) > "

(25) > % "

(26)

(27) m.in. (

(28) !&

(29) %& ",

(30) (

(31) G+

(32) >a potrzeby opracowania metody doboru strategii wymiany pojazdów

(33)

(34) &

(35)

(36) (

(37) %> &

(38)

(39) G

(40) |? respondentów odpowiedzialnych za firmowe par

(41) G<

(42) & >

(43)

(44)

(45)

(46) "

(47)

(48) ( %>

(49) & )'

(50) (

(51) > "

(52) % "

(53)

(54) ( %G

(55)

(56)

(57) dentyfikowano g &

(58) %

(59)

(60)

(61) ( %

(62)

(63)

(64) & (

(65)

(66) jazdów i strategie ich serwisowania. *

(67)

(68) !$ &#G % = (

(69) > (

(70) !&

(71) > &#. _^+"

(72)

(73) !&

(74)

(75) (

(76) %

(77)

(78) & &

(79) "

(80) G *

(81) %GG

(82) > "

(83) & $

(84)

(85)

(86) "

(87)

(88)

(89) !&

(90) ( adanych dla pojazdów #G

(91)

(92)

(93)

(94) (

(95) %( %

(96) &

(97)

(98) (

(99) # ie finansowania pojazdów [8[G* %

(100) " " " $> "

(101) !% !

(102) %

(103) &

(104) %

(105)

(106) niu samocho

(107) $G :

(108)

(109) (

(110) %

(111)

(112)

(113) > "

(114) nienia pracownikom mobil

(115)

(116) %%%&" !&

(117) G " &

(118)

(119)

(120)

(121)

(122) &%

(123) "

(124) ( %

(125)

(126) &(

(127) (

(128) X3]..

(129) 182. Daniel Trzaskowski, Mariusz Wasiak. + "

(130)

(131) # "

(132) # (

(133)

(134)

(135) %

(136) # % >

(137) &# !

(138) ( !

(139)

(140)

(141)

(142)

(143)

(144)

(145) #

(146) (

(147)

(148) !&

(149)

(150) G

(151)

(152) "

(153)

(154)

(155) mach rozprawy doktorskiej modelu doboru strategii wymiany pojazdów. Postawiony pro&%&

(156)

(157) %

(158) &#

(159) G Wyniki zrealizowanych &#

(160) ,

(161)

(162) %

(163)

(164) wym pierwszego autora,

(165)

(166)

(167)

(168) % !%

(169) doboru strate %

(170) !%

(171)

(172)

(173) %

(174) finansowania, który &!%

(175) " uzyskanie optymalnej strategii wymiany pojazdów %

(176)

(177)

(178)

(179) +Q

(180) }>Y

(181)

(182)

(183) %. P

(184)

(185)

(186) " tego modelu !_

(187)

(188) &

(189) (

(190)

(191)

(192)

(193)

(194) & i wieku, jak ró "

(195) #

(196)

(197)

(198) kresie polityki flotowej,

(199) $

(200) (

(201)

(202) &

(203) > "& " > &

(204)

(205)

(206) > rabaty udzielane przy zakupie pojazd ( &

(207)

(208)

(209) !&

(210) >

(211) &#

(212) "

(213)

(214) > &

(215)

(216)

(217)

(218) % % !&

(219) G q

(220) %

(221) (m.in. [1], [2], [3], [6], [7], [11]),

(222)

(223) &%

(224)

(225)

(226)

(227) G *

(228) !

(229)

(230) &! &

(231) &#

(232) .

(233) _ okresu eksploatacji pojazdów i rocznego ich przebiegu oraz wykorzysta

(234) # %

(235) > " procesu wyboru samochodów do floty.. 2. PRÓBA BADAWCZA 12! .!7! Opisane w artykule badania ankietowe

(236) zrealizowane w dniach 5 stycznia – 7 lutego |= G

(237) &

(238)

(239) wie ( %

(240)

(241) G

(242) 106 respondentów> % " & "> % _ FMCG, transport, logistyka i motoryzacja oraz budownictwo (rys. 1). <

(243) & >

(244)

(245)

(246)

(247) "

(248)

(249) ( %>

(250) & )'

(251) (

(252) > "

(253) % " kowania pojazdów w firmie. Dodatkowo zidentyfi

(254)

(255) &

(256) %

(257) chodu do firmy oraz sposoby finansowania zakupy pojazdów i strategie ich serwisowania. * &#

(258)

(259)

(260) ( %

(261) (

(262)

(263)

(264) Y|

(265)

(266) }>Y

(267) ( %

(268) (

(269)

(270) "Y| G Struktur!

(271) &

(272) (

(273)

(274)

(275) rys. 2G /

(276) %

(277) % % % & !&

(278)

(279) .

(280) (

(281) %%

(282)

(283)

(284)

(285) &

(286)

(287)

(288)

(289) % .... 183. "(

(290)

(291)

(292) Y1 do 250 aut (35,85% respondentów),

(293) " Y| aut (33,96% respondentów) oraz od 16 do 50 aut (16,04% respondentów). /%&

(294) (

(295) % ! %"50 pojazdów samo

(296)

(297)

(298) +Q

(299) }>Y

(300)

(301) }>&

(302) (

(303) % ! %& równa 74.. Rys. 1. Struktura

(304) & " !&

(305) !"_

(306)

(307)

(308) &# G. Rys. 2. Struktura

(309) &

(310) (

(311) !&

(312) !"_

(313)

(314)

(315) &# G.

(316) 184. Daniel Trzaskowski, Mariusz Wasiak. 3. OKRES EKSPLOATACJI I ROCZNY PRZEBIEG POJAZDÓW

(317)

(318)

(319)

(320)

(321)

(322) >" ~" !&

(323)

(324)

(325)

(326) }?%! &GG;%}|( % wymienia je na nowe p

(327) ~%> –

(328) ?|%! G +

(329)

(330) ~ %! – zaledwie 4 proc. firm wymienia samochody po

(331) G *

(332) %$>" {%

(333)

(334)

(335)

(336) ! !&

(337)

(338) % (

(339)

(340) }-4 latach, czyli w optymalnym z finansowego i operacyjnego punktu widzenia okresie. Po 4 latach koszty

(341) &" ( % & $

(342) &

(343) %

(344) !

(345)

(346) G Z kol

(347)

(348) "?|%! – z jednej strony –

(349)

(350) > ( % $%

(351)

(352)

(353) #%

(354) %

(355) > – !

(356)

(357) jazdów dostawczych o DMC do }>Y

(358) G ;&

(359)

(360)

(361) ! G Tab. 1 Okresy eksploatacji pojazdów Okres eksploatacji pojazdów

(362) %!. '$Q#. 7`

(363) #. 1,89%. 0,00%.

(364) q

(365) (

(366) 0*

(367) 6,25%. ~%. 4,72%. 4,05%. 6,25%. }?%!. 38,68%. 41,89%. 31,25%. ~%!. 31,13%. 29,73%. 34,38%. %?|%!. 23,58%. 24,32%. 21,88%. 8rednio V#

(368)

(369) U%. 47,21 47,84 !"_

(370)

(371)

(372) &# G. 45,75.

(373)

(374) & "

(375) %

(376) %

(377) (

(378)

(379) }&

(380) ~% !&

(381)

(382) jest ich prawie 66%), jednak bardziej popularny jest tu

(383) ~ %!y (nieco ponad 34%) w porówn

(384) }? %!

(385) " 31%).

(386) ?| %! &

(387) "

(388)

(389) "

(390) %

(391)

(392) % przypadków, a kontrakty na 2 lata lub rok wybiera niewiele ponad 6% ankietowanych. !

(393) tu

(394)

(395)

(396) ~6 %! G A

(397) & równi" "

(398)

(399) w "

(400) %

(401)

(402) + (tab.l. 2). Najbardziej miarodajnym, niemal przy

(403)

(404) % &% ( %&

(405) ~| G %

(406) G'

(407) $

(408) }% ankietowanych. Przebieg równy lub " &

(409) " >

(410) nad 60 tys. km rocznie)

(411)

(412) Y~% & G*" ( %

(413) ! >"

(414) "" ! &~| G %

(415) "

(416) ?% z nich. Natomiast +

(417)

(418)

(419) !&

(420) $>

(421) "

(422) % &%jest tu 25 tys. km rocznie – !"

(423)

(424) !

(425) "

(426)

(427)

(428) . Z kolei przebieg ~| G %&

(429) "

(430) }{>Y% administratorów tych flot..

(431) (

(432) %%

(433)

(434)

(435)

(436) &

(437)

(438)

(439)

(440) % .... 185. Tab. 2 8

(441) roczne przebiegi pojazdów 8

(442) % ( *

(443) $ pojazdu do 10 000 km. 1,89%. 0,00%.

(444) q

(445) (

(446) 0*

(447) 6,25%. od 10 001 do 15 000 km. 3,77%. 2,70%. 6,25%. od 15 001 do 20 000 km. 5,66%. 4,05%. 9,38%. od 20 001 do 25 000 km. 11,32%. 8,11%. 18,75%. od 25 001 do 30 000 km. 13,21%. 13,51%. 12,50%. od 30 001 do 35 000 km. 10,38%. 10,81%. 9,38%. od 35 001 do 40 000 km. 22,64%. 25,68%. 15,63%. od 40 001 do 45 000 km. 10,38%. 14,86%. 0,00%. '$Q#. 7`

(448) #. od 45 001 do 50 000 km. 8,49%. 8,11%. 9,38%. od 50 001 do 55 000 km. 0,94%. 1,35%. 0,00%. od 55 001 do 60 000 km. 2,83%. 4,05%. 0,00%.

(449) "?|||| %. 8,49%. 6,76%. 12,50%. 8

(450) V# . 36 108 37 669 !"_

(451)

(452)

(453) &# G. 32 500. !

(454)

(455) &# &

(456) ( %

(457)

(458)

(459) chwili jego wymiany na nowy oszacowano jako równy 142 G %> %" ( %

(460) Y| G %>% !&

(461) on 24 tys. km. Natomiast jako czynniki wymiany pojazdów wskazywane &

(462)

(463)

(464) _

(465)

(466) %{~" ( %??+>

(467) {|" ( %Y=+>

(468)

(469)

(470)

(471) ! % & ? " ( % i }+>

(472)

(473) }" ( %Y+G. 4. "..!"3 !+2!2!72!16'"; q

(474)

(475) &#%

(476)

(477)

(478) ( %

(479)

(480) # % "&

(481) %

(482) %G * " (

(483)

(484)

(485) ! " Y>{%>

(486) % + ! "> %

(487) "!&

(488)

(489) $G

(490)

(491) % ">

(492) tu 50% próba & (

(493) ?-50 samocho +> "

(494) ! (

(495)

(496) "

(497)

(498) Y|%

(499)

(500) !G ;" " $> " %%

(501) # % (

(502) pos ( % "G *

(503)

(504) "

(505) # .

(506) 186. Daniel Trzaskowski, Mariusz Wasiak.

(507) %

(508) %> &

(509)

(510) z telematyki wobec kosztów instalacj #

(511) G' %% " szerokie zastosowanie systemów telemetrycznych we flotach. 71% zbadanych firm posiada od 50 do 100% pojazdów

(512) "

(513)

(514) % &G}. Tab. 3 6

(515) y pojazdów z zain U# U 6

(516) ( Q

(517) U# U 5%. '$Q#. 7`

(518) #. 13,46%. 12,82%.

(519) q

(520) (

(521) 0*

(522) 15,38%. 20%. 15,38%. 12,82%. 23,08%. 50%. 19,23%. 15,38%. 30,77%. 70%. 3,85%. 5,13%. 0,00%. 75%. 1,92%. 2,56%. 0,00%. 80%. 11,54%. 10,26%. 15,38%. 90%. 3,85%. 2,56%. 7,69%. 91-99%. 9,62%. 12,82%. 0,00%. 19,23%. 23,08%. 100%

(523). 58,65% 62,31% !"_

(524)

(525)

(526) &# G. 7,69% 47,69%. '%

(527)

(528)

(529) &

(530) &

(531)

(532) G q

(533)

(534)

(535)

(536)

(537)

(538) %

(539) $

(540)

(541) G * %" " (

(542) >

(543)

(544)

(545)

(546) # %

(547) pojazdach, ponad 87%

(548)

(549) >"

(550) %

(551)

(552)

(553) %

(554) $ G;

(555) %> "%

(556)

(557) "

(558)

(559) &%) pot

(560) >"% %

(561) &#

(562)

(563) %

(564)

(565) #

(566) G Ponadto ponad 92% b " !&

(567)

(568) "> "

(569)

(570) % !

(571)

(572) &"

(573) (

(574) G Najbardziej widoczne

(575) &

(576) !

(577)

(578)

(579) z

(580) }|>Y%

(581) &!( %%

(582) " %

(583)

(584) du w wyniku codziennej eksploatacji (19,5%), przy czym praktycy flotowi wskazali> "

(585) % !

(586)

(587) %

(588) Y

(589) |%

(590) !

(591)

(592)

(593) &

(594)

(595) G Firmy z sektora M& %

(596) &G)

(597) % tyki jest jednak jeszcze bardziej pozyty G/

(598)

(599)

(600) #%

(601)

(602)

(603) "

(604) %! ( %

(605)

(606) > %

(607) G

(608) =% administratorów tych (

(609)

(610) > "

(611) %

(612)

(613)

(614) %

(615) $ > ||%

(616) > " % %

(617) &#

(618)

(619)

(620) G

(621)

(622) & " ( %> %"

(623) %

(624)

(625) =% >"% !

(626) &"

(627) floty. W 50% &

(628)

(629) zmniejszen%

(630) "

(631) %

(632) poprawa stylu jazdy)G*

(633)

(634) !%

(635) "ograniczenie kosztów ! optymalizacji tras..

(636) (

(637) %%

(638)

(639)

(640)

(641) &

(642)

(643)

(644)

(645) % .... 187. / (

(646) "

(647) % !&

(648) !

(649) !

(650)

(651)

(652) #%

(653)

(654) &licy 4. Tab. 4 Skala %

(655) Q

(656) 0

(657)

(658)

(659) U # % %&

(660) q

(661) (

(662) 0*

(663) 10,42%. Rodzaj kosztów. '$Q#. 7`

(664) #. Koszt " . 11,77%. 12,22%. Koszt ubezpieczenia. 7,92%. 8,61%. 5,83%. K

(665) . 7,71%. 7,92%. 7,08%. K

(666) "

(667) %. 7,40% 7,78% !"_

(668)

(669)

(670) &# G. 6,25%. 5. PROCES WYBORU POJAZDÓW :

(671) podczas wyboru samochodów do floty " ( %&

(672) GPo pierwsze !"

(673)

(674) %

(675) (

(676)

(677) % %(

(678) (

(679)

(680) G

(681) !( >" jest to jedno z kryteriów stosunkowo prostych do zaraportowania i uzasadnienia. Nato%

(682) ! efekt skali>! %"(

(683) daje szans! !

(684) !

(685) G Ponadto odpowiedzi badanych !

(686)

(687) $

(688) (

(689) !&

(690)

(691) podzielone na 3 grupy.

(692) %

(693) " $TCO, czyli kowite koszty posiadania pojazdu 1>

(694) }>~=

(695)

(696) % " (

(697) " ( %G Niewiele n" jest >

(698) }>?=> ! " % !(

(699) % >

(700) }>{G

(701) %

(702) " $

(703) _ &#

(704) mochodu, jego " paliwa i komf

(705) "

(706) > %

(707) %

(708)

(709) nio: 4,53, 4,62 i Y>~}G

(710) % "> kwestie finansowe i TCO, & % %%

(711)

(712) %>

(713) %

(714) %G Trzecia grupa, zdecydowanie najmniej istotna w procesie decyzyjnym, obejmuje kryterium ekonomii !

(715)

(716) " !

(717) e w grupie 1 i 2)

(718) 6,72, dywersyfikacj! dostawców

(719) 8,35 oraz kryterium "

(720) ?>= i ekologiczne

(721) 7,50. *

(722)

(723) &%

(724) pojazdów i

(725)

(726)

(727) (patrz np. [4])>

(728) !

(729) & %

(730) $> "

(731) &

(732) – ekologia i ekonomia – nie &!!

(733) $& > %

(734)

(735) %$

(736) !

(737) &

(738)

(739)

(740) G. 1.

(741) &% 'Q@ . (

(742)

(743)

(744) %.in. w [5]>%

(745)

(746) !

(747)

(748)

(749)

(750)

(751)

(752)

(753) [10],

(754) &% !

(755) &

(756)

(757) .

(758)

(759)

(760)

(761)

(762) X=[G.

(763) 188. Daniel Trzaskowski, Mariusz Wasiak.

(764)

(765)

(766)

(767) &# "M (

(768) ( mowych samochodów " (

(769) to: leasing operacyjny a pozycja 2,24), Full Service Leasing

(770) >Y> " zakup

(771) >G ' M

(772)

(773)

(774) ( %

(775) (

(776) %%

(777)

(778)

(779)

(780) }

(781) G>}Y

(782) G{

(783) G

(784) G"

(785) %

(786) tu % nio %

(787) > %

(788) %

(789) 9Q>

(790)

(791) ~>~

(792) 4,57. + (

(793)

(794) !

(795)

(796) & &

(797) %

(798)

(799) ( %

(800) G@ %> " (

(801) >

(802) Gq

(803) &

(804) ! %

(805) %

(806) % &

(807) %% >'Q@

(808) %

(809)

(810) %%> zakupu pojazdu na miejscu pierwszym. Ten prosty mechanizm ma jednak swoje mocne uzasad

(811)

(812) %G @

(813) M (

(814) % (

(815) & %

(816) %

(817) G

(818)

(819) %%

(820) >

(821) >|}> %

(822) %

(823) >|?G<

(824) dowanie

(825) %>

(826) "

(827) " M

(828)

(829) %

(830)

(831)

(832) !&

(833)

(834)

(835)

(836) %~=

(837) G>

(838) |

(839) !"

(840) G

(841) % (

(842) % ybór danego samo

(843)

(844) ( % % % !

(845) >G 9 " ">

(846) %

(847)

(848)

(849) ! }>=G ;

(850) % "" – % " %

(851) &

(852) rednio na kosz &"

(853)

(854)

(855) }>Y}G 'Q@

(856) ~>?

(857) >

(858) %

(859) %

(860)

(861) %G ; % & #

(862)

(863) %(

(864) "

(865) %

(866)

(867) >

(868) #>

(869)

(870) & " flotach, kryteria ekologiczne i wizerunkowe. +"

(871) % (

(872) M (

(873) ( %

(874) mochodów –

(875) %

(876) "

(877)

(878)

(879) G:

(880)

(881) ! % ¯ , }>}Y

(882) }>YY> %

(883) M >

(884) %

(885) -

(886) %

(887) G. 6. PODSUMOWANIE q

(888) &#>% (

(889) w firmach (

(890) na rynku

(891) %G Q!$ % ( %

(892)

(893) (

(894) w

(895) &

(896)

(897)

(898)

(899)

(900) %

(901) %G;

(902) %"{" ( % &

(903) > "

(904)

(905)

(906)

(907) (

(908)

(909) G Ponadto n&

(910)

(911) " tkowania pojazdów w polskich flotach to okres

(912) %! }? %! > ~ %! > przy czym s

(913) " ( %

(914) . " &

(915) (! ~| ||| %

(916) ) "

(917) + ! 25 000 km rocznie). Natomiast czynniki de e o okresie eksploatacji pojazdów to kolejno: czynniki ekonomiczne, czynniki wizerunkowe, odgórnie narzucone przez korpo !% & oraz czynniki ekologiczne..

(918) (

(919) %%

(920)

(921)

(922)

(923) &

(924)

(925)

(926)

(927) % .... 189. Q

(928) " % >

(929) $

(930) !

(931) ! 5% – 10>

(932) "Y|& ( %> %" !&

(933) %

(934) "

(935) % !

(936) 62%

(937) >% – 47,69%. : % !( %

(938)

(939)

(940) " niejszych !: a) koszty, b) b#

(941)

(942) %(

(943) , c) "

(944)

(945)

(946)

(947) G

(948)

(949)

(950)

(951) > " ajbardziej popularne sposoby finansow (

(952) " firm to: a) leasing operacyjny, b) FSL, c) gotówka. Natomiast w +

(953) &

(954)

(955) M (

(956) wania pojazdów !

(957) _ a) leasing operacyjny, b) gotówka, c) FSL.. Bibliografia 1.. Ansaripoor A.H., Oliveira F.S.: Flexible lease contracts in the fleet replacement problem with alternative fuel vehicles: A real-options approach. European Journal of Operational Research, Vol. 266, 2018, ELSEVIER, s. 316–327. 2. Hritonenko N., Yatsenko Y.: Fleet replacement under technological shocks. Annals of Operations Research, Vol. 196, 2012, Springer, s. 311–331 3. Jin D., Kite-Powell H.L.: Optimal fleet utilization and replacement. Transportation Research Part E, Vol. 36, 2000, s. 3–20. 4. q +G>* +G>, :G>:

(958) #<G_;

(959)

(960) %al pollution from transport: decisive problems in developing ecologically efficient transport systems. W: Journal of Vibroengineering (JVE), Vol. 19, nr 7, 2017, s. 5639–5655. 5. Mazur B., Wasiak M.: TCO – '

(961) Q

(962)

(963) (@

(964) !

(965) %wybór floty sa%

(966)

(967)

(968)

(969) " %

(970)

(971) G ;

(972)

(973) * G '

(974) > 123, 2018, s. 95–109. 6. Parthanadee P., Buddhakulsomsiri J., Charnsethikul P.: A study of replacement rules for a parallel fleet replacement problem based on user preference utilization pattern and alternative fuel considerations. Computers & Industrial Engineering, Vol. 63, Iss. 1, August 2012, ELSEVIER, s. 46–57. 7. Redmer A.: Strategic vehicle fleet management – the replacement problem. LogForum, Vol. 12 (1), 2016, s. 17–24. 8. '

(975) G>* +G*(

(976) % (

(977)

(978) %

(979) – studium przypadku. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport, 119, 2017, s. 477–492. 9. Wasiak M. Vehicle selection model with respect to Economic Order Quantity. Archives of Transport, 40, Iss. 4, 2016, s. 77–85. 10. Wasiak M., Jacyna M.: Model of transport costs in the function of the road vehicles structure. W: 19th International Conference Transport Means 2015. Proceedings / Kersys Robertas (red.), 2015, Publishing House "Technologija", s. 669–677. 11. Zheng S., Chen S.: Fleet replacement decisions under demand and fuel price uncertainties. Transportation Research Part D, 2016..

(980) 190. Daniel Trzaskowski, Mariusz Wasiak. STRATEGIES FOR MANAGING PASSENGER CAR FLEETS APPLIED ON THE POLISH MARKET – RESEARCH RESULTS Summary: Strategies used in passenger car fleets management are diverse in terms of choice of sources of vehicle financing, operational periods or service strategies, which is due to the specificity of individual enterprises and, above all, the industries they operate in. With this in mind, to develope a method for selecting vehicle replacement strategy, a survey regarding the fleet management strategy was carried out. Selected results of the survey are described in the paper. The questionnaires were filled in by 106 respondents people responsible for corporate vehicle fleets. The main areas covered by the questions are strategies regarding the usage period of vehicles in the company, human and IT resources for fleet management, as well as documents regulating the rules of using the company vehicles. In addition, the main criteria for selecting a car for a company were identified, as well as the methods of financing the purchase of vehicles and their maintenance strategies. The paper presents only selected research results. Keywords: fleet management strategy, fleet management in companies, research results.

(981)