Notatki bibliograficzne 795
Henryk z Nettesheimu bądź Cornelius Agrippa. Niedopatrzenia tego można było łatwo uniknąć, nie jest to jednakże winą autora. Niestety, nie widnieje na frontispiisie nazwisko redaktora odpowiedzialnego.
Wędrówka czytelnika drogą Bystroń — Kuchowicz — Bugaj jest ponętna. Dzieło Bugaja zawiera najwięcej materiałów źródłowych, po które część czy-telników z pewnością chętnie sięgnie w poszukiwaniu tych czy innych szcze-gółów.
Zainteresowanymi dziejami kultury i nauki w Polsce przybyła zatem nowa, bardzo cenna pozycja wydawnicza.
Romuald Wiesław Gutt ( W a r s z a w a )
N O T A T K I B I B L I O G R A F I C Z N E
Maria Luisa R i g h i n i B o n e l l i : Vita di Galileo Galilei. Firenze 1974. N a r -dini Editore Centro Internazionale del Libro. 231 s.
Wypadnie już na wstępie stwierdzić, że omawiana tu książka ma charakter popularnonaukowy i nie wnosi stąd nowych ustaleń do wiedzy o życiu i dzia-łalności Galileusza. Doskonale skomponowana, bardzo jasno i przystępnie napi-sana, praca ta posłużyć może jako wstęp do studiów nad Galileuszem; autorka potrafiła bowiem umiejętnie sharmonizować narrację o losach wielkiego uczo-nego z wykładem głównych wątków jego twórczości naukowej i omówieniem zarazem recepcji tej twórczości w ówczesnych kręgach intelektualnych. Zbyt zwięźle, jak się wydaje, zostały natomiast zarysowane w książce związki Gali-leusza z ówczesnymi prądami umysłowymi, często tylko kwitowanymi przy po-mocy zdawkowych raczej określeń. Biorąc pod uwagę stricte popularny charakter książki należy też zwrócić uwagę na brak bibliografii ważniejszych prac na temat Galileusza; niewykluczone przecież, że znajdą się czytelnicy, którzy będą chcieli zapoznać się z cytowanymi w tekście, bez podania jednak danych biblio-graficznych, pracami rozmaitych badaczy Galileusza. Z uznaniem powitać należy, poprzedzającą sam tekst, chronologię najważniejszych wydarzeń z życia Gali-leusza — który to zwyczaj, nader już rozpowszechniony w zachodniej literaturze popularnonaukowej, warto chyba byłoby przyjąć i w naszym piśmiennictwie tego rodzaju — oraz dwa indeksy, z których pierwszy przynosi krótkie infor-macje na temat ważniejszych osób występujących w książce, drugi — wykaz pierwszych wydań dzieł Galileusza. Walory tej pożytecznej i cennej książki pomnaża dobrze — jeśli pominąć kilka obrazów dziewiętnastowiecznych — do-brana, choć nie zawsze najlepiej reprodukowana, ikonografia.
L. S.
Sir Harold H a r t l e y : Studies in the History of Chemistry. Oxford 1971. Clarendon Press. 243 s. (15 ilustracji w tekście).
Książka Sir Harolda Hartleya — członka honorowego Balliol College w O x -fordzie — stanowi zbiór jego 10 artykułów poświęconych różnym wybitnym postaciom z dziejów chemii. Są to następujące artykuły: 1. Joseph Priestley (1733—1804), 2. Antoine Laurent Lavoisier (1743—1794), 3. John Dalton (1766—
796 Notatki bibliograficzne
1844) and the Atomie Theory, 4. Humphry Davy (1778—1829), 5. The Place of Jons Jakob Berzelius (1779—1848) in the History of Chemistry, 6. Michael Faraday (1791—1867) as a Physical Chemist., 7. Faraday's Successors and the Theory of
Electrolytic Dissociation, 8. Stanislao Cannizzaro (1826—1910) and the First
In-ternational Chemical Conference at Karlsruhe in 1860, 9. Henry Armstrong (1848—1937) and Some of the Great Figures of Nineteenth Century Organic Chem-istry, 10. The Contribution of the College Laboratories to the Oxford School of Chemistry.
Książka omawia wydarzenia, które uchodzą w opinii historyków n a u k i za n a j w a ż n i e j s z e w dziejach chemii klasycznej. Szczególnie wiele miejsca autor poświęcił przedstawieniu w k ł a d u do chemii ś w i a t o w e j trzech uczonych: A. L. L a -voisier a, J. Daltona i H. Davy'ego. Pierwszy z nich doczekał się już w polskiej l i t e r a t u r z e n a u k o z n a w c z e j dość szczegółowej monografii (por. E. P i e t r u s k a - M a d e j : Metodologiczne problemy rewolucji chemicznej. Warszawa 1975. P a ń s t w o w e Wy-dawnictwo Naukowe); pozostali d w a j oczekują na swych biografów. O innych w y b i t n y c h postaciach o m a w i a n y c h przez Sir H. H a r t l e y a bardzo r z a d k o p r z e -czytać można w polskim piśmienniewie naukoznawczym.
Decydując się na p o w t ó r n e opublikowanie swych a r t y k u ł ó w a u t o r chciał przyczynić się do stymulowania zainteresowań badawczych pośród s t u d i u j ą c y c h chemię. Książka wychodzi tedy naprzeciw potrzebom w y k ł a d o w c ó w historii chemii, dostarczając m i n i m u m i n f o r m a c j i , niezbędnej dla wyrobienia sobie syn-tetycznej wizji chemii klasycznej.
Zachęcając czytelnika polskiego do przestudiowania tej wartościowej publi-kacji, chciałbym jednocześnie podkreślić doskonałą u a u t o r a znajomość dziejów chemii w Wielkiej Brytanii. Co więcej, Sir H. H a r t l e y lubi pisać o r o d z i m e j chemii, chociaż nie stroni od wypowiadania się na t e m a t chemii r o z w i j a n e j we F r a n c j i , Szwecji czy Włoszech.
Sygnalizując t u t a j u k a z a n i e się książki Sir H. H a r t l e y a chciałbym zapropo-nować dokonanie — dla celów dydaktycznych — jej przekładu n a język polski. Studenci wydziałów chemicznych naszych uczelni wiele b y skorzystali z l e k t u r y t e j książki.
Stefan Zamecki
Lietuvii{ terminologija. Vilnius 1975, 270 s.
Lietuvos TSR Mokslu A k a d e m i j a . Lietuviu Kalbos ir L i t e r a t u r o s Institutas. Wymieniona książka stanowi tom X V I serii Lietuvin kalbotyros klausimai [Zagadnienia językoznawstwa litewskiegol, w y d a w a n e j przez I n s t y t u t J ę z y k a i L i t e r a t u r y L i t e w s k i e j A k a d e m i i N a u k Litewskiej SRR. Zawiera m.in. p r a c ę G. K. Wieniedikowa Materiały к istorii lituanistiki iz archiwa I. I. Srezniew-skiego, s. 203—22-1, k t ó r e j t e m a t e m są trzy prace badacza języka litewskiego i folklorysty — Jonasa J u ś k i (Jana Juszkiewicza) — z n a j d u j ą c e się w ś r ó d 34 jednostek jego korespondencji z jednym z czołowych rosyjskich badaczy historii języka, I. I. Sriezniewskim (z lat 1856—1878). (Dziesięć innych pozycji t e j puścizny opublikowano już w r. 1974 w Moskwie w t. II „Bałto-sławjanskich issledowanij".). Idzie t u t a j o słownik ścisłych odpowiedników litewskich w s a n -skrycie, zestawienie r d z e n i w y r a z ó w litewskich i słownik litewskch dialektalnych n a z w stopni p o k r e w i e ń s t w a (sam m a t e r i a ł zebrał w t e r e n i e b r a t J. J u s z k i e -wicza — Antoni). A r t y k u ł w Lietumu terminologija opisuje te trzy prace n a tle ówczesnych b a d a ń języka litewskiego prowadzonych przez L i t w i n ó w i Rosjan.