Jerzy Romanow,Romuald Piwko
Głogów - Stare Miasto, kwartał A-33,
gm. loco, woj. legnickie, AZP
68-19/-Informator Archeologiczny : badania 26, 99-100
1992
/ n formator Archeologi czny 99
G ło g ó w - S t a r e M ia s to , k w a r t a ł M uzeum A rcheologiczno-H istoryezne
A -2 3 w Głogowie
gm . lo c o , w o j. le g n ic k ie A Z P 6 8 -1 9 /—
B adaniam i kierowa! m gr W Pogorzelski (au to r spraw ozdania) przy w spółpracy m gr m gr Z. H endela, K. Czapli, A. Dobrowolskiego i M. Swiderskiej. Finansow ał U rząd Wojewódzki w Legnicy, U rząd M ia s ta i G m in y w G łogow ie, B u d o p ro je k t Głogów. M ia sto , XIII-XX w.
K w artał oznaczony symbolem A-23 na S tarym Mieście w Głogowie obejmuje obszar na południe od ul. Grodzkiej i sięga w kierunku wschodnim do ul. G arncarskiej. Koniec k w artału od stro n y zachodniej wyznacza granica Starego M iasta. Konieczność badań przeprowadzonych w 1992 r. w ynikała z faktu, iż kw artał został przeznaczony pod zabudo wę. Badaniam i archeologicznymi objęto posesje n r 4, 5 ,1 3 , 1 6 ,1 7 ,1 8 .
Na posesji n r 4 wykop kształtem zbliżony byt do prostokąta o wym iarach 8 x 6,2 m, n r 5 — 5,3 x 3,2, n r 13 ■— 5,3 x 3,2 m. Posesje n r 16-18 przylegające do siebie potraktow a no jako jeden wykop, otrzym ując prostokąt o w ym iarach 13,4 x 10 m.
Na posesji n r 4 i 5 wyróżniono X poziomów osadniczych, na których zadokum entow ano i wy eksplorowano m.in. pozostałości po piecach oraz fragm. budynków drewnianych. W w yniku przeprow adzonych badań z posesji n r 4 pozyskano 3614 fragm. naczyń, 1061 fragm. kafli, 1374 kości, 9 gwoździ, 38 fragm. przedm iotów żelaznych, a z zabytków wydzielonych m.in. ostrogę i fragm. podkowy. Z posesji n r 5 pozyskano 7264 fragm. na czyń, 68 fragm. kafli, 1393 kości, 29 gwoździ, 159 fragm. przedmiotów żelaznych, 4 ułam ki naczyń szklanych, a z zabytków wydzielonych m.in. ostrogę, topór, fragm. grzebieni, ko ścianą rękojeść, 3 przęśliki.
Na posesjach 16-18 wyróżniono 14 w arstw osadniczych, z których stropow e stanow iła próchnica z dużą domieszką polepy konstrukcyjnej z budynków szachulcowych oraz węgli drzewnych. Zadokum entowano i wyeksplorowano pozostałości po 9 obiektach. Posesje 16-18 są krańcowymi Starego M iasta w narożniku południow o-zachodnim , a wyeksploro- wane obiekty wiążą się z działalnością rzem ieślniczą, do której potrzebna była woda.
Łącznie z warstw wyeksplorowano 433 fragm. naczyń, 103 kości, 8 fragm. przedmiotów żelaznych, a z obiektów 413 fragm. naczyń, 64 kości i 4 fragm . przedm iotów żelaznych.
D okum entacja z badań oraz zabytki znajdują się w M uzeum Archeologiczno-Histo- rycznym w Głogowie.
G ło g ó w - S ta r e M ia s to , k w a r t a ł W ojew ódzki K o n se rw a to r Zabytków
A -3 3 w Legnicy
gm . lo c o , w o j. le g n ic k ie A Z P 6 8 -1 9 /—
B adania prowadzili dr Jerzy Romanow i m gr Romuald Piwko. F in an sowane przez Przedsiębiorstw o U sług Inwestycyjnych i Projekto wych „Inw estor” w Głogowie. Dwa sezony badań 1988 i 1992.
W r, 1988 i 1992 przebadano obszar zabudow y k w a rta łu o łącznej powierzchni 1590 m , Odkryto i rozpoznano X III-wieczny dom o konstrukcji szachulcowej, XTV-wiecz- ną studnię o konstrukcji drew nianej, XIV-wieczne szam bo o konstrukcji drew nianej, piw nice domów m urowanych, gotyckich, piwnice 6 domów renesansow ych oraz piwnicę bu dynku XIX-wiecznego.
Dokonano szeregu ustaleń modułowych w zakresie plan u zabudowy domów oraz planu zabudowy samego kw artału, jak też w zakresie stratygrafii naw arstw ień. Stwierdzono, że najmłodsza warstwa średniowieczna, datowana na I poî. XIV w., na znacznym obszarze przy kryta jest równomiernie warstw ą czystego piasku o miąższości od 0,1 do 0,2 m. Warstwę tak ą
100 Późne średniowiecze
stwierdzono także w obrębie innych kwartałów Starego Miasta. W arstwa ta w każdym przy padku je st przecięta przez wkopy fundamentowe murowanych domów średniowiecznych.
D okum entacja znąjduje się u Wojewódzkiego K onserw atora Zabytków.
I G niezno, st. 225, gm. loco, woj. poznańskie patrz okres nowożytny
J a n k o w o D o ln e , s t. 1 8 ,1 9 ,2 0 , 21 M uzuem Początków P ań stw a Polskie-gm . G n ie z n o , w o j. p o z n a ń s k i e go w G nieźnie
A Z P 4 9 -3 5 /1 4 3 , 144, 145, 146
Badania prowadzi! m gr Czeslaw Strzyżewski. Finansow ane przez M uzuem Początków Państw a Polskiego w G nieźnie. Trzeci sezon badań. Zespól dw orsko-parafialny z późnego średniow iecza i czasów nowożytnych, osadnictwo wczesnośredniowieczne (X-XTV w,).
Prace prowadzono na teren ie czterech wzgórz, leżących na planie tró jk ą ta otoczonego od wschodu i północy doliną Wełny, a od zachodu i południa głębokimi jaram i. Jego północ ny wierzchołek stanowi większe wzniesienie oznaczone jako st. 18, a podstaw ę tw orzą pagórki ze stanow iskam i 19, 20 i 21, licząc od zachodu na wschód.
Kontynuow ano wykopaliska na st. 21, gdzie w wykopie o pow ierzchni 25,8 m 2 zakoń czono eksplorację konstrukcji ceglanej z XV w. M iała ona w ścianach szczeliny na słupy drew niane. W jej północnej połowie w ierzchnią w arstw ę stanow iło rum owisko kam ieni, pod którym i była posadzka zbudow ana ze słabo wypalonych cegieł gotyckich. Całość, częściowo wzmocniona z boku kam ieniam i, była posadowiona n a fundam encie ułożonym z brył suszonej gliny (wielkości cegieł), występującym n a szerokość 1-3 cegieł poza mur. Wybrano również dalszą część rum ow iska spalonej budowli w raz z jej wypełniskiem, głównie po stronie wschodniej m uru. Znaleziono tam liczne m ateriały г XV w. Bezpośred nio za tym obiektem wybrano resztki jam y z ceram iką z XII w., częściowo zniszczonej przez cylindryczny wkop z końca XVIII w. N atom iast w części północnej wykopu odsłonię to duży fragm. narożnika fundam entu zbudowanego z kam ieni spojonych gliną. Był on uszczelniony dodatkowo kaw ałkam i cegieł gotyckich oraz kafli z pieca 2 z 2 pot. XV w., co w skaziye na jego postaw ienie w XVI w. Ma on szer. do 1,06 m i g i . ponad 2 m. M ateriał źródłowy pochodzi z XVII w., w tym kafle z herbem Rawicz, zapewne ówczesnego właści ciela dw oru. Ł ączn ie zn alezio n o tam ok. 3900 fragm . n acz y ń g lin ia n y c h , m .in. z XII-XTV w., ale głównie z późnego średniowiecza i z XVI-XVIII w. Zebrano 347 ułam ków kafli (18 — z pieca 1 z 1 poł. XV w., 110 — z pieca 2 z 2 pol. XV w., 17 — renesansowych, 190 — z pieca z XVII w. i 12 — z pieca z XVIII w.). Odkryto też 125 przedm iotów żela znych, głównie gwoździ i okuć, oraz ułam ki szyb i naczyń szklanych, płytek posadzko wych, dachówek i innych wytworów.
Podięto dalsze prace rozpoznawcze n a st, 20, gdzie założono 10 wykopów о рюwierzchni 31,9 m , przew ażnie szer. 0,6 m. O dsłonięto częściowo 21 szkieletów ludzkich, w tym 20 usytuow anych na osi wschód-zachód. Jeden grób zawiera! tru m n ę z uchylonym wie kiem (zapewne w krótce po pochowaniu zmarłego) położoną n a osi północ-południe. Po chówki w tru m n ach złożone były na teren ie kościoła — znaleziono tam ułam ki cegieł gotyckich, szyb i ich okuć, płytek posadzkowych, gwoździe, kółko brązowe, fragm. osełki, ołowianą główkę ludzką, szeląg J a n a K azim ierza oraz ceram ikę z XV-XVIII w. N atom iast po zachodniej stronie wzgórza odsłonięto fragm. budowli drew nianej, usytuow anej na osi północny wschód-poludniowy zachód. O dkryto w jej wypełnisku szeląg litewski Zygm unta III, ułam ki cegieł, gwoździe i sztabkę z żelaza, kości zwierzęce, fragm . ceram iki oraz renesansowych kafli płytowych z rozetam i i garnkowych.
Na kulm inacji zachodniego wzgórza (st. 19) wytyczono wykop o powierzchni 36 m2 dla odsłonięcia zarysu budynku ceglanego z k. XIX w. Był on posadowiony zapewne n a s ta r szym fundam encie zbudowanym z kam ieni spojonych gliną, szer. 0,5-0,6 m. Fundam ent te n wkopano w wypełnisko drew nianego budynku z XTV-XV w. W jego zachowanym
