Roman Bartnicki
"Der Missionsgedanke des
Johannesevangeliums. Ein Beitrag
zur johanneischen Soteriologie und
Ekklesiologie", Miguel Rodríguez
Ruiz, Würzburg 1987 : [recenzja]
Collectanea Theologica 60/4, 171-172
( P roblem , h e r m e n e u ty c z n y n a S o b o rz e "W atykańskim I I i w e w s p ó łc z e s n e j e -
g z e g e z ie k a to lic k ie j) m o g ło b y się sp ok ojn ie zm ieścić pod ty tu łe m rozdziału
sied em n a steg o . M ożna się za sta n a w ia ć, czy c e lo w e b y ło p o św ięca n ie u w a g i h erm en u ty ce p r o testa n ck iej (20 stron).
W rozd ziale o sie m n a sty m poru sza au to r p ro b lem a ty k ę h erm en eu tyczn ą n a S ob orze W a ty k a ń sk im II i w e w sp ó łczesn ej eg z e g e z ie k a to lick iej. Z ask o czen ie b u d zi jed n a k fa k t, ż e w p ierw szej części teg o rozd ziału zn a la zły się teo lo g iczn e (d og m a ty czn e) za sa d y in terp reta cji P ism a S w . N ie są o n e p rzecież ty lk o w sp ó łczesn e, a są sto so w a n e w eg z e g e z ie k a to lick iej od d aw n a. B ardziej ty tu ło w i rozd ziału od p ow iad a druga część: W s k a z ó w k i S o b o ru W a ty k a ń s k ie
g o I I w k ie r u n k u h e r m e n e u ty k i n o w o c ze sn e j. A u to r w y p u n k to w a ł tu rzeczy
w iśc ie n ajb ard ziej k lu c z o w e zagad n ien ia, m . in . zw raca u w a g ę n a in terp elu ją c y ch arak ter sło w a B ożego, n a lu d zk i języ k B ib lii, n a ro lę d ośw iad czen ia w p ro cesie h erm en eu ty czn y m . W ogóle ta część rozd ziału o siem n a steg o jest b ard zo tw órcza i sam od zieln a.
O sta tn i rozd ział (P ism o S w . w ż y c iu K o śc io ła ) p o w in ie n ch y b a sta n o w ić osobną część. Choć b o w ie m jeg o p ro b lem a ty k a w ią że się jak oś z in terp retacją, w y k ra cza jed n a k p o za jej ram y.
D zieło k o ń czy dość obszerna b ib lio g ra fia i w y k a z y sk rótów . P o lek tu rze
W s tę p u V. M a n n u c c i e g o rod zi się n ieo d p a rcie p o d z iw dla jego autora.
Z w y k le b o w ie m b o g a tą p ro b lem a ty k ę in tro d u k cji o g ó ln ej do P ism a S w . op ra co w u je k ilk u a u torów . A le n ie ty lk o to sk ła n ia do u zn an ia za słu g autora, że ta k ie b o g a ctw o za g a d n ień o p ra co w a ł jed en czło w ie k , le c z że zrob ił to gru n to w n ie i cz ę sto n o w a to rsk o . N ic w ię c d ziw n ego, że d zieło to sp otk ało s ię z b ardzo ż y c z liw y m p rzy jęciem i z du żym za in tereso w a n iem . W iele w sk azu je n a to, że w o k resie p osob orow ym je s t w io d ą c y m o p racow an iem w sw o im za k resie. D la teg o w y d a je się, że m oże ono b y ć cen n y m u zu p ełn ien iem — z w ła szcza w c z ę śc i d o ty czą cej o b ja w ien ia i jego p rzek a zy w a n ia — p o lsk ich in tro d u k cji b ib lijn y ch .
ks. J u lia n W a rze c h a S A C , O ża ró w M az.
M ig u el R od rigu ez R U I Z , D er M issio n sg ed a n k e d e s J o h a n n eseva n g eliu m s.
E tn B e itr a g z u r jo h a n n e isc h e n S o te rio lo g ie u n d E k k le sio lo g ie (F orsch u n g z u r B ib e l 55), E ch ter V e r la g , W ürzburg 1987, s. 398.
J e st to p raca dok torsk a, p rzygotow an a pod k ieru n k iem prof. R. S c h n a c - k e n b u r g a i w 1985 r. p rzy jęta n a W yd ziale T eo lo g ii K a to lick iej w W ürz- burgu . A u tor je s t sa lezja n in em , stu d io w a ł n a jp ierw n a P a p iesk im U n iw e r sy te c ie w S a la m a n ce i P a p iesk im In sty tu cie B ib lijn y m w R zym ie, a p óźn iej w W ürzburgu.
C elem p ra cy b y ło zb a d a n ie id ei m isji w E w a n g e lii Jan a. W e w stę p ie z o sta ły p rzed sta w io n e d o ty ch cza so w e prace n a ten tem at. O k azało się, że n ie do u trzy m a n ia je s t sta w ia n a czasem teza, ż e E w a n g elia Jan a je s t p ism em m is y j nym . C zw arta E w a n g e lia n ie m a w p ro st c elu m isy jn eg o . J ed n a k E w a n g elia ta n ie je s t o b o jętn a w o b ec id ei m isy jn ej. N a w e t eg zeg eci, k tó rzy ze sc e p ty c y zm em od n oszą się do istn ie n ia id ei m isy jn ej w E w a n g e lii Jana, przyzn ają jed n ak , że w sp ó ln o ta p rzed sta w io n a w tej E w a n g e lii za in tereso w a n a jest ty m , b y lu d ziom p rzez B oga p rzezn aczon ym do w ia r y p ok azać d rogę p oprzez ich e g z y ste n c ja ln e św ia d e c tw o w ia r y i m iło ść b ratersk ą. W ięk szość eg z e g e tó w odrzuca jed n a k ta k ie o g ra n iczen ie i zd ecy d o w a n ie op ow iad a się za u n iw ersa l n o ścią oręd zia czw a rtej E w a n g elii.
W k o lejn y ch rozd ziałach a u to r zw ró cił szczególn ą u w a g ę na w y p o w ie d z i so terio lo g iczn e i ek le z jo lo g ic z n e słu sz n ie u w a ża ją c, że so terio lo g ia i e k le z jo lo g ia m ają ś c is ły z w ią z e k z id eą m isy jn ą . O m aw iając p o sła n n ictw o Jezu sa w szczeg ó ln y sposób p o d k r e ślił u n iw e r sa ln y w y m ia r J eg o o ferty zb aw czej. E k lezjo lo g ia śc iśle w ią ż e się z m isją . C elem m isji je s t zgrom ad zen ie i w zro st
w sp ó ln o ty . Z grom adzona w sp ó ln o ta p row ad zi d alszą m isję. U n iw e r sa ln y za się g c h rześcija ń sk ieg o oręd zia p ro w a d zi do d zia ła ją cej r ó w n ie u n iw e r sa ln ie m isy jn e j w sp ó ln o ty . S tu d iu m n ie u sta liło jed n a k tech n iczn y ch e le m e n tó w m i sy jn y ch . C hodziło raczej o to, b y w y d o b y ć te zasad n icze a sp ek ty , które p o zw a la ją rozpoznać r z e c z y w iste staran ia o zg ro m a d zen ie i w zro st w sp ó ln o ty oraz 0 p rzek a zy w a n ie orędzia.
W y p o w ied zi o m isji w k o lejn y ch ro zd zia ła ch E w a n g e lii Jan a p ozostają ze so b ą w lo g ic z n y m zw ią zk u . P o zg rom ad zen iu u czn ió w z Izraela (1, 29— 51) 1 p ro g ra m o w y ch w y w o d a c h w J 3 m isy jn a m y ś l e w a n g e lis ty z o sta je p o raz p ie r w sz y w y r a ź n ie sfo rm u ło w a n a w d ia lo g u J ezu sa z u czn ia m i (4, 31— 38), u m ieszczo n y m w rozd ziale o m isji S a m a ry ta n (4, 1— 42) — jest to p rzed m io tem b ad ań w p ie r w sz y m rozd ziale p ra cy . R ozd ział drugi p o św ięco n y je s t J 7, 1— 11,54, gd zie zam ieszczo n e zostały trzy a lu zje do m isji p o g a n (7, 36; 10,16; 11, 52). T e trzy a lu zje m ieszczą się w u n iw e r sa ln y m h o ry zo n cie p o sła n n ic tw a Jezu sa. T rzeci rozd ział za jm u je się o tw a rciem m isji p ogan , z b ieg a ją cy m się z n a d ejściem g o d zin y J ezu sa (12, 20— 36). W c zw a rty m rozd ziale au tor a n a li zu je trzy m o w y p o żeg n a ln e, w y d o b y w a za w a rte w n ich m y ś li m is y jn e u k ie ru n k o w a n e n a w sp ó ln o tę. W rozd ziale p ią ty m w sk a z u je n a w ie lk a n o c n ą m i sję K ościoła w m o d litw ie a rcy k a p ła ń sk iej J ezu sa (J 17). S zó sty rozd ział u k a zuje, w ja k i sposób z m a rtw y ch w sta n ie Jezu sa i J eg o u k a zy w a n ie się u czn iom tw orzą p o czą tek m isji K o ścio ła (J 20). W rozd ziale sió d m y m p o k a za n e je s t, w ja k i sposób Z m a rtw y ch w sta ły o b ecn y jest w e w sp ó ln o cie podczas jej d zia ła ln o śc i m isy jn e j w ś w ie c ie (21, 1— 14). W ro zd zia le ó sm y m au to r u siłu je u kazać h isto rię w sp ó ln o ty J an ow ej rozp a try w a n ą z p u n k tu w id zen ia jej d zia ła ln o śc i m isy jn e j oraz sta w ia p y ta n ie o h isto ry czn e m ie jsc e tej w sp ó ln o ty (A zja M niejsza).
W p o d su m o w a n iu z o sta ła u sy ste m a ty z o w a n a m isy jn a m y śl w E w a n g e lii Jana. M isja z o sta ła uk azan a jak o B oże w y d a r z e n ie zb aw cze, jako w y d a rzen ie ch ry sto lo g icz n e i jako ek lezjo lo g iczn e w y d a rzen ie zb aw cze.
k s. R o m a n B a r tn ic k i, W a r s z a w a
Ingrid K I T Z B E R G E R , B au d e r G e m e in d e . D as p a u lin is c h e W o r tfe ld
„ o ik o d o m ë (ep ) o ik o d o m e in ” (F orsch u n g z u r B ib e l 53), E ch ter V erla g , W ürz
bu rg 1986, s. 357.
P r z y z w y c z a iliśm y się ju ż do teg o , że e g zeg eci fra n cu sk o i a n g lo języ czn i w n o w y sposób podchodzą d o te k s tó w b ib lijn y ch , bad ając je m eto d a m i str u k - tu ra ln o -sem io ty czn y m i. B ib liśc i n ie m ie c k o ję z y c z n i w ie r n i są m etod om h is to - ry czn o -k ry ty czn y m , zw ła szcza R e d a k tio n sg e sc h ic h te . Jed n ak tak że w śró d teg o k ręgu zdarzają s ię coraz częściej d zieła o p ra co w a n e n o w y m i m etod am i. D o n ich n a le ż y p raca d ok torsk a n ap isan a p rzez In grid K i t z b e r g e r , pod k ie ru n k iem prof. W . B e i l n e r a z Salzburga.
A u tork a p rezen tu je n a jp ie r w m eto d ę pracy. W u m ieszczo n y m na sa m y m p o czątk u E x k u rsie u k azu je d o ty ch cza so w e p róby sto so w a n ia m etod lin g w is ty czn y ch w e g z e g e z ie . D ok ład n iej o m a w ia p o jęcie p ola języ k o w eg o , c z y li se m an tyczn ego. Za p rek u rsora n a u k i o p olu sem a n ty czn y m u ch od zi F erd in an d d e S a u s s u r e . S tw ie r d z ił on, że zn a czen ie sło w a u sta la ć n a le ż y n ie na p o d sta w ie jeg o ety m o lo g ic zn eg o p och od zen ia, le c z przed e w sz y stk im brać trzeb a pod u w a g ę jeg o k on k retn ą, języ k o w ą rea liza cję, jeg o fa k ty czn e m ie jsc e w sy s te m ie ję z y k a , jeg o zn a czen ie w k o n tek ście, jeg o sto su n e k do słó w w y stęp u ją cy ch w je g o otoczen iu . S ło w o n a b iera w ła sn e g o p ro filu po z e sta w ie n iu go ze sło w a m i o zn aczen iu p rzeciw n y m i z e sło w a m i p odobnym i.
P r z e d sta w ia ją c m eto d ę sw e j p ra cy autorka n a jp ie r w stw ierd za , ż e p rzed m io tem b ad ań m u szą b y ć w sz y stk ie m iejsca , w k tórych w y stę p u je b ad an e sło w o lu b sem a n ty czn e zło żen ie. A n a lizę ty c h m ie jsc , sta n o w ią cy ch k o n te k st dla b ad an ego sło w a , n a leży p rzep row ad zać w czterech etap ach .
