• Nie Znaleziono Wyników

Widok Thomas Gordon, Parents officaces: La méthode Gordon, experimentèe et vècue

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Widok Thomas Gordon, Parents officaces: La méthode Gordon, experimentèe et vècue"

Copied!
9
0
0

Pełen tekst

(1)

Thomas G o r d o n .

Parents officaces: La m éthode G ordon , expérim entée et

vécue

S p o p u l a r y z o w a n i e p r a c T h o m a s a G o r d o n a w P o l s c e w y d a j e s i ę i s ­ t o t n e z n a s t ę p u j ą c y c h w z g l ę d ó w : 1. D o s t ę p n a w n a s z y m k r a j u l i t e r a t u r a p o p u l a r n o n a u k o w a d l a r o ­ d z i c ó w w w i ę k s z o ś c i p r z y p a d k ó w z a j m u j e s i ę d z i e c k i e m i m e t o d a m i j e g o w y c h o w a n i a . W y c h o w a n i e w r o d z i n i e t y l k o s p o r a d y c z n i e t r a k t o w a n e j e s t j a k o p r o c e s w z a j e m n y c h r e l a c j i r o d z i c e - d z i e c k o , d z i e c k o - r o d z i c e , w k t ó r y c h u k ł a d z i e f u n d a m e n t a l n a r o l ę o d g r y w a d o r o s ł y j a k o p o d m i o t w y ­ c h o w u j ą c y s i ę , w y c h o w u j ą c y i n n y c h i p r z e k s z t a ł c a j ą c y s i ę p o d w p ł y w e m k o n t a k t ó w z d z i e ć m i . R e c e n z o w a n a k s i ą ż k a p r z y j m u j e t a k i w ł a ś n i e p u n k t w i d z e n i a . 2. Th. G o r d o n z y s k a ł u z n a n i e w w i e l u k r a j a c h . J a k o p s y c h o l o g p o s i a d a d u ż e d o ś w i a d c z e n i e . D z i a ł a ł w a m e r y k a ń s k i c h s t o w a r z y s z e n i a c h n a u k o w y c h i s p o ł e c z n y c h . W 1 9 5 5 r. o t r z y m a ł n a g r o d ę A m e r y k a ń s k i e g o S t o w a r z y s z e n i a P o r a d n i c t w a ( A A G ) . P r o w a d z i ł a u d y c j e t e l e w i z y j n e d l a r o d z i c ó w i d z i e c i o r a z z a j ę c i a d l a r o d z i c ó w , k t ó r e z y s k a ł y d u ż ą p o ­ p u l a r n o ś ć . D o 1 9 7 9 r. b r a ł o w n i c h u d z i a ł 2 5 0 ty s . o s ó b , w t y m 7 tys. z o s t a ł o p r z y g o t o w a n y c h d o u c z e n i a i n n y c h p r o p o n o w a n e j p r z e z G o r d o n a m e t o d y w y c h o w a n i a . J e g o p u b l i k a c j a m i z a i n t e r e s o w a n o s i ę w K a n a d z i e , B e l g i i , S z w a j c a r i i , R F N , i F r a n c j i . 3. O p r a c o w a n a p r z e z G o r d o n a m e t o d a m o ż e u c z y ć r o d z i c ó w , j a k a n a l i z o w a ć z j a w i s k a w y c h o w a n i a w r o d z i n i e , m o ż e p o m ó c a n d r a g o g o m w y j ś ć ze s t e r e o t y p o w y c h s y t u a c j i n a u c z a n i a r o d z i c ó w , d l a t e g o k o r z y s ­ t n e w y d a j e s i ę d o ś ć d o k ł a d n e o m ó w i e n i e tej p r a c y . P r z e d s t a w m y g ł ó w n e z a ł o ż e n i a m e t o d y G o r d o n a : A b y s t a ć s i ę r o d z i c e m o s i ą g a j ą c y m p o z y t y w n e r e z u l t a t y w y c h o ­ w a w c z e , j a k s t w i e r d z a G o r d o n , t r z e b a r o z u m i e ć p o d s t a w o w e z a s a d y r e ­ l a c j i m i ę d z y l u d ź m i . O b o j e r o d z i c e p o w i n n i r o z u m i e ć , j a k i w p ł y w n a w y c h o w a n i e d z i e c k a m a i c h s t o s u n e k d o n i e g o i d o s i e b i e w z a j e m n i e . S t o s u n e k t e n k s z t a ł t u j e s i ę n a b a z i e s t o s u n k u d o i n n y c h o s ó b . D o t y ­ c z y t a k i c h k o n t a k t ó w m i ę d z y l u d z k i c h , j a k n p . m ę ż a ż o n y , n a u c z y c i e

(2)

-l a - u c z n i a , p r z y j a c i e -l a - p r z y j a c i e -l a . P o w y ż s z e z a ł o ż e n i e u ś w i a d a m i a r o d z i c o m i c h b ł ę d n e u s t o s u n k o w a n i e d o d z i e c k a , k t ó r e c z ę s t o n i e j e s t p r z e z n i c h p o s t r z e g a n e j a k o p o d m i o t ( o s o b a ) . W i e l u r o d z i c ó w , c h o ć k r y t y c z n i e o c e n i a z a c h o w a n i a , k t ó r e m o g ą u p o k o r z y ć d o r o s ł e g o , i r o ­ z u m i e , ż e m o ż n a g o z r a n i ć i d o t k n ą ć , n i e p o t r a f i p o w s t r z y m a ć się o d z a c h o w a ń u p o k a r z a j ą c y c h d z i e c k o . U w a ż a j ą o n i s w o j e p o s t ę p o w a n i e za o c z y w i s t e , a n a w e t , że c z y n i ą t a k d l a j e g o d o b r a . T a k p o s t ę p u j ą n a w e t c i r o d z i c e , k t ó r z y s ą p r z e c i w n i k a r z e f i z y c z n e j . M o ż n a p o w i e d z i e ć , że r o d z i c e u ż y w a j ą i n n e g o k o d u k o m u n i k a c y j n e g o w o b e c d o r o s ł y c h , a i n n e g o w o b e c d z i e c i . P o d s t a w ą z m i a n y d o t y c h c z a s o w e g o w ł a s n e g o p o s t ę p o w a n i a w o b e c d z i e c k a , w e d ł u g G o r d o n a , j e s t z a p r z e s t a n i e t r a k t o w a n i a go j a k o o s o b y , k t ó r a n i e w i d z i i n i e r e a g u j e n a to, c o s i ę w o k ó ł n i e j d z i e j e , z r o z u m i e n i e , że n a z a c h o w a n i e d z i e c k a w p ł y w a s t o s u n e k , j a k i m a j ą do n i e g o r o d z i c e , i że s t o s u n e k t e n m u s i z a w i e r a ć k o m p o n e n t y c e c h u j ą c e p r a w i d ł o w y u k ł a d r e l a c j i m i ę d z y l u d z k i c h . N a s t ę p n e z a g a d n i e n i e , k t ó r e p o d e j m u j e G o r d o n , d o t y c z y z a s a d y s t a ł o ś c i s t o s u n k u w y c h o w a w c a - w y c h o w a n e k . U w a ż a że j e s t to z a s a d a b ł ę d n a , j e ś l i u z n a j e s i ę j ą za n i e n a r u s z a l n ą . P r z e p r o w a d z a a n a l i z ę p o s t ę p o w a n i a r o d z i c ó w , k t ó r z y o d r z u c a j ą j ą n i e ś w i a d o m i e , m n i e m a j ą c , ż e są k o n s e k w e n t n i w s w o i m p o s t ęp>owan i u , o r a z t a k i c h , k t ó r z y s t o s u j ą j ą , c z u j ą c w e w n ę t r z n y n i e p o k ó j . G o r d o n u w a ż a , że s t a ł o ś c i p o s t ę p o w a n i a n a l e ż y p r z e s t r z e g a ć na t l e c o d z i e n n y c h k o n t a k t ó w i c z y n n o ś c i , i t a k w z a l e ż n o ś c i o d k o n k r e t ­ n e j s y t u a c j i , s a m o p o c z u c i a r o d z i c ó w to s a m o z a c h o w a n i e d z i e c k a m o ż e b y ć a k c e p t o w a n e i n i e a k c e p t o w a n e . S t o s u n e k r o d z i c ó w m o ż e b y ć p o n a d ­ to r ó ż n y w o b e c t a k i c h s a m y c h z a c h o w a ń r o d z e ń s t w a , o d m i e n n e m o g ą b y ć t a k ż e o c e n y m a t k i i o j c a . S t a ł o ś ć p o s t ę p o w a n i a n i e o z n a c z a w i ę c b e z ­ w z g l ę d n e g o t r z y m a n i a s i ę r e g u ł y . N i e m o ż e b y ć z a s a d ą d l a z a s a d y . P o w i n n a w y r a ż a ć s i ę w w y b o r z e t e g o , co n a j l e p s z e . N i e z w y k l e w a ż n e j e s t , a b y r o d z i c e u ś w i a d o m i l i s o b i e , c o j e s t p r z y c z y n ą p o w s t a n i a p r o ­ b l e m ó w : c z y i c h o c e n y t y c h z a c h o w a ń d z i e c i , k t ó r y c h n i e a p r o b u j ą , c z y i c h s t o s u n e k d o d z i e c i , c z y t e ż i n n e o k o l i c z n o ś c i d o t y c z ą c e d z i e c i i p r z e ż y w a n e p r z e z n i e j a k o o s o b i s t a t r u d n o ś ć . T r z e b a w i ę c o d r ó ż n i ć te s p r a w y , k t ó r e s p r a w i a j ą p r o b l e m r o d z i c o m o d t y c h , k t ó r e są p r o b l e ­ m e m d l a d z i e c i . T e d w i e k a t e g o r i e p r o b l e m ó w w y m a g a j ą i n n y c h t e c h ­ n i k p o s t ę p o w a n i a . P r o b l e m y p r z e ż y w a n e p r z e z d z i e c i n i e p o w i n n y b y ć r o z w i ą z y w a n e p r z e z r o d z i c ó w . R o d z i c e p o w i n n i s t a r a ć s i ę d o w i e d z i e ć , n a c z y m p o l e ­ g a j ą k ł o p o t y d z i e c i , p o m ó c i m w p o s z u k i w a n i u n a j l e p s z e g o i c h r o z w i a

(3)

-z a n i a . S t a n i e s i ę ta k , g d # b ę d ą u m i e l i w y s ł u c h a ć d -z i e c i . G o r d o n -z a ­ k ł a d a , że w i ę k s z o ś ć r o d z i c ó w n i e p o s i a d a t a k i e j u m i e j ę t n o ś c i , j e s t b a r d z i e j n a s t a w i o n a na m ó w i e n i e , n a m o r a ł i z o w a n i e n i ż n a d i a l o g ( w s p ó l n e d o c i e k a n i e p r a w d y ) . R o d z i c e są p r z e k o n a n i , że i c h p o w i n n o ś ­ c i ą j e s t m ó w i e n i e . A n a l i z a w ł a s n y c h z a c h o w a ń d o k o n y w a n a p r z e z r o d z i ­ c ó w p o w i n n a , w e d ł u g G o r d o n a , d o t y c z y ć t e g o , j a k s ł u c h a j ą i c o m ó w i ą , c o o d p o w i a d a j ą d z i e c i o m . U c z e s t n i c y s p o t k a ń o r g a n i z o w a n y c h p r z e z A u ­ t o r a p r z e p r o w a d z a j ą t a k ż e ć w i c z e n i a . R o d z i c e p i s z ą n a k a r t c e s ł o w o po s ł o w i e , c o m ó w i l i s w o i m d z i e c i o m , W i ę k s z o ś ć . w y p o w i e d z i ( 9 0 % ) k o n ­ c e n t r u j e s i ę w o k ó ł 12 k a t e g o r i i z a k a z ó w , b a r i e r , n a k a z ó w , z a j ę c i a s t a n o w i s k a w o b e c p r o b l e m u d z i e c i : 1. n a k a z y w a n i e , 2. g r o ż e n i e , 3, p r a w i e n i e m o r a ł ó w , 4. r a d z e n i e , 5. p o u c z a n i e , 6. k r y t y k o w a n i e , 7. z n i e w a ż a n i e , 8. o c e n a , 9. p y t a n i e l u b 10. u n i k a n i e r o z m o w y , o d b i e g a ­ n i e o d t e m a t u , 11. u m a c n i a n i e , 12. g r a t u l o w a n i e ( t e ż o c e n a ) . T a k i e z a c h o w a n i a r o d z i c ó w o k r e ś l o n e z o s t a ł y j a k o b a r i e r y , p o n i e w a ż c z ę s t o b l o k u j ą o n e dalszą; r o z m o w ę i o g r a n i c z a j ą s w o b o d n e w y p o w i a d a n i e s i e d z i e - ci. Z n i e c h ę c a j ą je d o z a d a w a n i a p y t a ń w p r z y s z ł o ś c i . N a r z u c a j ą d z i e ­ c i o m o c e n y r o d z i c ó w . G o r d o n s t w i e r d z a , że r o d z i c e n i e r o z u m i e j ą , d l a c z e g o w p e w n y c h s y t u a c j a c h n i e m o g ą o c e n i a ć , p y t a ć itp. A u t o r z r a c a u w a g ę n a to, a b y w c z a s i e r o z m o w y k o n c e n t r o w a ć s i ę n a p r o b l e m i e , n a t y m , c z y j j e s t to p r o b l e m . P r z y t a c z a w i e l e s z c z e g ó ł o w y c h o p i s ó w r o z m ó w , s p o s o b u s t a ­ w i a n i a p y t a ń i t a k i e g o i c h f o r m u ł o w a n i a , a b y z a c h ę c a ł y d o d a l s z e j r o z ­ m o w y , n i e r a n i ł y r o z m ó w c y , p o z w o l i ł y p o z n a ć j e g o o p i n i e . G o r d o n w s k a z u j e , że r o z m o w a z d z i e c k i e m p o w i n n a m i e ć n a c e l u w s p o m a g a n i e j e g o o s o b o w e g o r o z w o j u . S p r z y j a t e m u n a s t a w i e n i e n a p o m o c i u m i e j ę ­ t n o ś ć ( t e c h n i k a ) s ł u c h a n i a , t y p o w a d l a p o s t a w y d o r a d c z e j . U m i e j ę ­ t n o ś ć ta p o l e g a na s p o k o j n y m s ł u c h a n i u i n n y c h b e z p r z e r y w a n i a ; z a ­ c h ę c a n i u ( j e ś l i p o t r z e b a ) do m ó w i e n i a ; p o t w i e r d z e n i u , że s ł u c h a s i ę ; a k t y w n y m s p o s o b i e s ł u c h a n i a , k t ó r y m o ż n a o k r e ś l i ć j a k o s ł u c h a n i e ze z r o z u m i e n i e m t e g o , co m ó w i i c h c e p o w i e d z i e ć r o z m ó w c a . N a s t a w i e n i e się na s ł u c h a n i e d z i e c i w y n i k a z p r z y j ę c i a p o d ­ m i o t o w e g o ich p o s t r z e g a n i a . P o s t a w a t a k a u ł a t w i a o p a n o w a n i e u c z u ć , k o n t a k t , n a b r a n i e w z a j e m n e g o z a u f a n i a , t o l e r a n c j ę . S ł u c h a n i e d z i e c i

s pr a w i a , że s t aj ą się one b a r d z i e j o t w a r t e , z a c z y n a j ą p o s z u k i w a ć

b ez e m o c j i i p o ś p i e c h u r o z w i ą z a ń z a d a n i a , k t ó r e n a g l e w y ł a n i a się

p r z e d n imi. J e d n a k , co m o c n o p o d k r e ś l a G o r d o n , o p a n o w a n i e u m i e j ę ­

t n oś c i s ł u c h a n i a jes t t r u d n e m . i n . d l a t e g o , że b u r z y s t e r e o t y p t r o s ­

(4)

-„ P o c z ą t k u j ą c y " r o d z i c e n a p o t y k a j ® t r u d n o ś c i . C z u j ® s i ® s z t u c z n i e w r o l i s ł u c h a c z a . P r z e ż y w a j ® n a p i ę c i a . S y g n a l i z u j ® p r z y p a d k i , g d y d z i e c i n i e c h c ® m ó w i ć , a w s z e l k i e u s i ł o w a n i a , b y j e d o t e g o z a c h ę c i ć s® b e z s k u t e c z n e . M a to m i e j s c e w ó w c z a s , g d y z a k ł ó c o n a j e s t w i ę ź r o ­ d z i n n a . D z i e c i , p o d o b n i e j a k d o r o ś l i , m u s z ® n a b r a ć c h ę c i do r o z m o w y z r o d z i c a m i , a n i e b e d ® o d c z u w a ć t a k i e j p o t r z e b y t a k d ł u g o , d o p ó k i n i e n a b i o r ą z a u f a n i a d o w ł a s n y c h r o d z i c ó w . T r u d n o ś c i w p o r o z u m i e n i u s i e w y n i k a j ® c z ę s t o z f a k t u , że r o d z i c e s ® z a j ę c i , z m ę c z e n i , n i e c h ę t n i d o n a w i ą z a n i a r o z m o w y , g d y d z i e c i i c h p o t r z e b u j ą . T r u d n o ś c i t e ż m o g ą w y n i k a ć z s a m o p o c z u c i a r o d z i c ó w , n p . i c h w e w n ę t r z n e n a p i ę c i e , z n i e c h e c e n i e u t r u d n i a a k c e p t a c j e w ł a s n e go d z i e c k a . R o d z i c e n i e s ® p r z e k o n a n i o p o t r z e b i e w z a j e m n e g o s ł u c h a ­ n i a s i e b i e , p r z e d s t a w i a n i a s w o i c h r a c j i . T y m c z a s e m t e n s p o s ó b k o m u n i k o w a n i a s i ® p o z w a l a n a u s t a l e n i e s a m o d z i e l n e g o p o g l ą d u ( b e z n a r z u c a ­ n i a ) , j a k p o w i n n o s i ę p o s t ą p i ć . Z d o ś w i a d c z e ń z e b r a n y c h p r z e z G o r d o ­ n a (i n i e t y l k o p r z e z n i e g o ) w y n i k a , że r o d z i c e c z ę s t o b l o k u j ® s a m o ­ d z i e l n o ś ć s w y c h d z i e c i w ł a s n ® w i e d z ® , d o ś w i a d c z e n i a m i , p r z e ś w i a d c z e ­ n i e m , że p o d s u w a j ą c g o t o w e r o z w i ą z a n i e , p r z y c z y n i ® s i ę d o w y e l i m i n o ­ w a n i a s y t u a c j i k o n f l i k t o w e j . T y m c z a s e m n a j b a r d z i e j i s t o t n e i w a ż n e j e s t u d z i e l e n i e d z i e c k u p o m o c y w d o s t r z e g a n i u p r o b l e m u , j e g o złoźo-i n o ś c i l u b p r o s t o t y . G o r d o n f o r m u ł u j e n a s t ę p u j ą c e w s k a z a n i a d o t y c z ą c e u m i e j ę t n o ś c i a k t y w n e g o s ł u c h a n i a : w i e d z i e ć , k i e d y z a c h ę c i ć d o w y p o w i e d z i (np. n i e s p r z y j a t e m u s y t u a c j a , g d y s a m i j e s t e ś m y z a p r z ą t n i ę c i w ł a s n y m i s p r a ­ w a m i ) ; n i e z n i e c h ę c a ć s i e , g o d z i ć s i ę z p o c z ą t k o w y m i t r u d n o ś c i a m i ; n i e o c z e k i w a ć , że d z i e c i w y b i o r ą p r o p o n o w a n e im r o z w i ą z a n i e , d ą ż y ć d o t e g o , a b y s a m e u m i a ł y d o j ś ć d o w ł a s n y c h p r z e m y ś l e ń i to u w a ż a ć za s u k c e s w y c h o w a w c z y ; t r z y m a ć s i ę p e w n e g o p l a n u d z i a ł a n i a , n a t u r a l n i e w y c z u w a j ą c p o t r z e b ę j e g o s t o s o w a n i a . P l a n t e n p o w i n i e n z a w i e r a ć t a ­ k i e e l e m e n t y , j a k : o k r e ś l e n i e p r o b l e m u , o k r e ś l e n i e m o ż l i w y c h j e g o r o z w i ą z a ń , r o z w a ż a n i e t y c h r o z w i ą z a ń , w y b ó r (i d e c y z j a ) n a j l e p s z e g o s p o ś r ó d n i c h i j e g o z a s t o s o w a n i e . R o d z i c e , k t ó r z y s t a r a l i s i ę w y s ł u c h i w a ć s w o j e d z i e c i , o d k r y w a ł i n a g l e , ż e z m i e n i ł a s i ę a t m o s f e r a w i c h r o d z i n i e . S t w i e r d z a l i , że w s z y s c y z a c z y n a j ą s i ę w z a j e m n i e l e p i e j r o z u m i e ć , s z a n o w a ć s w o j e u c z u c ia . G o r d o n z w r a c a u w a g ę n a f a kt, że s ł u c h a n i e k o g o ś p r z y c z y n i a s i ę d o l e p s z e g o r o z u m i e n i a s i e b i e i w ł a s n y c h z a c h o w a ń . D z i ę k i s ł u c h a n i u d z i e c i r o d z i c e z a c z y n a j ą l e p i e j r o z u m i e ć w ł a s n e p r o b l e m y , j a k i e z

(5)

n i m i m a j ą ( d l a c z e g o d z i e c i i c h d e n e r w u j ą , m a r t w i ą , w p r o w a d z a j ą w z n i e c i e r p l i w i e n i e ) . S p o s t r z e g a j ą , że p r o b l e m o m t y m t o w a r z y s z ą u c z u ­ c i a , k t ó r e są - j ą k s t w i e r d z a G o r d o n — z a n i e d b a n ą s f e r ą o s o b o w o ś c i l u d z k i e j . D l a t e g o p r o p o n u j e r o d z i c o m a u t o d i a g n o z ę w ł a s n y c h u c z u ć , s t o p n i a i c h o p a n o w a n i a . Z a c h ę c a , b y o b o j e r o d z i c e n a p i s a l i n a k a r t c e p a p i e r u l i s t y z n a n y c h s o b i e u c z u ć , a n a s t ę p n i e p o r ó w n a l i o w e l i s t y . N a s t ę p n i e z a c h ę c a d o w y p i s a n i a w t r z e c h k o l u m n a c h : z a c h o w a n i a d z i e c k a , p r z e ż y w a n e u c z u c i a , p r z e w i d y w a n i a , d o c z e g o to z a c h o w a n i e m o ż e d o p r o ­ w a d z i ć . R o d z i c e s z y b k o s t w i e r d z a j ą , że g n i e w s t a j e s i ę r e a k c j ą s t o s o ­ w a n ą w r ó ż n y c h o k a z j a c h w a ż n y c h i b ł a h y c h , p r a w d z i w y c h i g r a n y c h „ d l a d o b r a d z i e c k a " . W t e n s p o s ó b r o d z i c e m o g ą w y w o ł y w a ć p o d o b n e r e a k c j e u d z i e c i - u c z ą je m a s k o w a ć p r a w d z i w e u c z u c i a za o k a z y w a n y m i . N i e k i e ­ d y r o d z i c e o d k r y w a j ą , że i c h g n i e w w c a l e n i e j e s t s p o w o d o w a n y z a c h o ­ w a n i e m d z i e c i , a l e n i e z a d o w o l e n i e m z w ł a s n e g o p o s t ę p o w a n i a . D o ś ć c z ę s t o r o d z i c e n i e m ó w i ą d z i e c i o m w p r o s t : J e s t e m z m ę c z o n y , n i e k r z y c z . M ó w i ą n a t o m i a s t : J e s t e ś o k r o p n y ( g n i e w ) , k r z y c z y s z ( n i e r e a g u j ą n a k r z y k , g d y są w y p o c z ę c i ) , z a p r o w a d z i s z m n i e d o g r o b u , B ó g c i ę u k a r z e ; z o b a c z y s z , t w o j e d z i e c i t e ż b ę d ą t a k i e o k r o p n e j a k ty! T e g o t y p u w y p o w i e d ź b u d z i w d z i e c k u p o c z u c i e w i n y , z n i e c h ę c a d o z m i a ­ ny p o s t ę p o w a n i a , d o p o p r a w y . W m e t o d z i e G o r d o n a , n a w i ą z u j ą c e j d o t e o r i i k o m u n i k a c j i , w a ż n ą r o l ę s p e ł n i a p r z e s ł a n i e j a (m e s s a g e - je ) . Ł ą c z y s i ę o n o z t e c h n i ­ k ą k o n f r o n t a c j i , p r z e d s t a w i e n i a d z i e c k u p r o b l e m u d o r o s ł y c h . U w r a ż l i ­ w i a o n o c z ł o n k ó w r o d z i n y n a p r z e s t r z e g a n i e z a s a d w z a j e m n e g o s z a c u n k u , ż y c z l i w o ś c i , s p e ł n i a n i e ż y c z e ń , z a s p o k a j a n i e p o t r z e b , n p . p o t r z e b y o d p o c z y n k u d r u g i e j o s o b y . W a ż n y m e l e m e n t e m w mr e t o d z i e G o r d o n a j e s t w z a j e m n e p r z e d s t a w i e n i e s o b i e s w o i c h r a c j i . J e s t to m e t o d a , k t ó r a n i e k i e d y n i e o d n o s i s k u t k u , g d y k r y j ą s i ę p o d n i ą i n n e m e t o d y a l b o g d y d z i e c i p r z y z w y c z a j o n e s ą d o t e g o , że w s z y s c y z a j m u j ą s i ę t y l k o n i m i itp. W w i e l u p r z y p a d k a c h j e d n a k , n a w e t w o d n i e s i e n i u d o m a ł y c h d z i e c i , m e t o d a ta o k a z u j e s i ę s k u t e c z n a . M a ł e d z i e c k o n p . r o z u m i e , że m a t k a j e s t z m ę c z o n a , i b ę d z i e g r z e c z n e , g d y o n a m u to p o w i e i p o ­ p r o s i , a b y z a s n ę ł o l u b j a d ł o . A u t o r n a m a w i a , a b y s t a r a ć s i ę w y j a ś n i ć d z i e c i o m p r z y c z y n ę s w o i c h u c z u ć , k t ó r e w y w o ł u j ą p r o ś b ę b ą d ź n a k a z o k r e ś l o n e g o z a c h o w a n i a , a t a k ż e i n f o r m o w a ć j e , j a k i e m o g ą b y ć p r z e w i ­ d y w a n e s k u t k i , g d y b y n i e u s ł u c h a ł y . G o r d o n u w a ż a , że p r z e s ł a n i e j a w y s t ę p u j e j u ż w o k r e s i e n i e m o w l ę c y m , k i e d y d z i e c k o p r z e z p ł a c z i k r z y k k o m u n i k u j e r o d z i c o m s w o j e p o t r z e b y . R o d z i c e , o d c z y t u j ą c t e n p ł a c z , m o g ą j e z a s p o k o i ć . M u s z ą j e t y l k o u m i e ć o d c z y t a ć . W s t o s u n k u

(6)

d o s t a r s z y c h d z i e c i b a r d z o w a ż n e j e s t w y r a ż a n i e w s p o s ó b p r z e m y ś l a ­ n y s w o j e j a p r o b a t y i z a d o w o l e n i a z i c h z a c h o w a ń . G o r d o n p r z e s t r z e g a p r z e d c h w a l e n i e m c z e g o ś , c o n i e j e s t t e g o w a r t e , t y l k o p o to, a b y z r o b i ć d z i e c k u p r z y j e m n o ś ć , g d y o n o s a m o o c e n i a s i ę k r y t y c z n i e . M o ż e to o s ł a b i ć w d z i e c k u z a u f a n i e d o w ł a s n e j o c e n y , z r o d z i ć n i e w i a r ę w s z c z e r o ś ć r o d z i c ó w . O k r e ś l e n i e p r z e z r o d z i c ó w w ł a s n e g o s t a n o w i s k a , o c z e k i w a ń , p r a g n i e ń (np. p o m o c y w g o s p o d a r s t w i e d o m o w y m ) c z ę s t o u ł a t w i a w y j ś ­ c i e z t r u d n e j s y t u a c j i . N i e z a w s z e j e d n a k t a k s i ę s t a j e . P o w s t a j e w ó w c z a s k o n f l i k t , k t ó r e g o r o z w i ą z a n i e w r e l a c j a c h : r o d z i c e - d z i e c k o , a t a k ż e d z i e c k o - r o d z i c e , m u s i w y n i k a ć z p r z y j ę t e j w m e t o d z i e G o r d o n a w i o d ą c e j z a s a d y p o s z a n o w a n i a g o d n o ś c i i w a r t o ś c i d r u g i e j o s o b y . N i e m o ż e o n o o d b y ć s i ę b e z u s t ę p s t w , a s t r o n ą u s t ę p u j ą c ą m u s z ą b y ć t a k ż e r o d z i c e . J e s t to t r u d n e d o z a a k c e p t o w a n i a p r z e z w i e l u d o r o s ł y c h , k t ó r z y s w ó j a u t o r y t e t o p i e r a j ą n a n a k a z a c h . K o n f l i k t y , w e d ł u g G o r d o n a , m o ż n a r o z w i ą z y w a ć n a s t ę p u j ą c o : M e t o d a I. R o d z i c e s t w i e r d z a j ą , że n i e z g a d z a j ą s i ę z j a k ą ś s y ­ t u a c j ą ( p o s t ę p o w a n i e m ) i o k r e ś l a j ą z a s a d y j e j w y e l i m i n o w a n i a , n a k a ­ z u j ą c d z i e c i o m , j a k m a j ą p o s t ą p i ć . E g z e k w u j ą t a k ż e z a c h o w a n i e ( r o d z i ­ ce z y s k u j ą ) . M e t o d a II. R o d z i c e , s t w i e r d z a j ą c k o n f l i k t , t ł u m a c z ą d z i e c i o m d l a c z e g o p o w s t a ł i w s k a z u j ą n a m o ż l i w o ś c i j e g o r o z w i ą z a n i a , p o d a j ą c k i l k a , s p o s o b ó w . D z i e c i a l b o j e w y b i e r a j ą , a l b o n i e , a r o d z i c e r e z y g ­ n u j ą z e g z e k w o w a n i a p r o p o z y c j i ( d z i e c i z y s k u j ą , r o d z i c e t r a c ą ) . M e t o d a I I I . W p o w a ż n y m k o n f l i k c i e r o d z i c e p r o s z ą d z i e c i o w s p ó l ­ n e p o s z u k i w a n i e r o z w i ą z a ń i z w.ielu w y b i e r a j ą n a j w ł a ś c i w s z e ( n i k t n i e t r a c i ) , n p . j e d n o z d z i e c i n i e c h c e j e ś ć j a r z y n . M a t k a t ł u m a c z y k o ­ n i e c z n o ś ć j e d z e n i a i c h i w s p ó l n i e z d z i e c k i e m s p o r z ą d z a l i s t ę j a r z y n ł u b i a n y c h i n i e ł u b i a n y c h . M a t k a g o d z i s i ę p r z y g o t o w a ć ł u b i a n e , a d z i e c k o o b i e c u j e , że b ę d z i e j e j a d ł o . J e d n y m z d y l e m a t ó w w y c h o w a w c z y c h j e s t z a c h o w a n i e d y s c y p l i n y . 9 9 % r o d z i c ó w b e z w a h a n i a t w i e r d z i , że j e s t o n a k o n i e c z n a . T y m c z a s e m c o o n a o z n a c z a w w y c h o w a n i u ? K l u c z o w y m z a ł o ż e n i e m d y s c y p l i n y j e s t w ł a d z a i a u t o r y t e t , k o n i e c z n o ś ć p o s t r z e g a n i a n a k a z ó w i k a r a , g d y s i ę j e p r z e k r a c z a . G d y r o d z i c e m ó w i ą o d y s c y p l i n i e , s t o s u j ą s y s t e m n a g r ó d i k a r . S y s t e m t e n w c a l e n i e j e s t p r o s t y . R o d z i c e c z ę s t o p o p a d a j ą w e w ł a s n e s i d ł a - z a c z y n a i m b r a k o w a ć k a r i n a g r ó d , p o z o s t a j e b a r d z o w ą s k i i c h r e p e r t u a r ( n i e k i e d y z a k a z o g l ą d a n i a t e l e w i z j i c z y w y j ś c i a w s o b o t ę ) .

(7)

O b s e r w a c j e z e b r a n e p r z e z G o r d o n a w t r a k c i e j e g o s p o t k a ń z r o ­ d z i c a m i i p r a k t y k i p o r a d n i c z e j s k ł o n i ł y go d o n a s t ę p u j ą c y c h w n i o s k ó w : W i e l u r o d z i c ó w m a t r u d n o ś c i z r o z w i ą z y w a n i e m k o n f l i k t ó w m e t o d ą III. Z a p r z e s t a j ą j ą s t o s o w a ć i p o w r a c a j ą d o p o z y c j i w ł a d z y i a u t o r y ­ t e t u . U w a ż a j ą , że s ą t a k i e s y t u a c j e , w k t ó r y c h t r z e b a w o b e c d z i e c k a s t o s o w a ć k a r ą f i z y c z n ą , i że r e a k c j a n a n i ą j e s t p o z y t y w n a , tz n . d z i e c k o z m i e n i a s i ę n a k o r z y ś ć . W i e l u w y n o s i t a k i e w z o r y z d o m u , z w ł a s n e g o d z i e c i ń s t w a i j e s t p r z e k o n a n y c h o i c h s ł u s z n o ś c i . R o z w i ą z y w a n i e k o n f l i k t ó w za p o m o c ą I I I m e t o d y o d b y w a s i ę w k i l ­ k u e t a p a c h : u ś w i a d o m i e n i e s o b i e s t r e f y z a c h o w a ń a p r o b o w a n y c h i n i e a p r o b o w a n y c h s w o i c h i d z i e c k a , w y w o ł u j ą c y c h k o n f l i k t i b e z k o n f l i k t o ­ w y c h ; p o s ł u g i w a n i e s i ę k o m u n i k a t e m j a ( c h c ę , j a u w a ż a m ) , t y ( j e s t e ś , z r ó b ) ; p r z e k o n a n i e , że p r z e w a ż n i e i s t n i e j e k i l k a r o z w i ą z a ń p r o b l e m u , k t ó r e t r z e b a z n a l e ź ć i j e d n o z n i c h w y b r a ć . C z ę s t o w y s t a r ­ c z y p r z e w i d z i e ć t r u d n e s y t u a c j e , o m ó w i ć m o ż l i w o ś ć i c h p o w s t a n i a i z a ­ p l a n o w a ć , j a k i c h u n i k n ą ć . W o k r e s i e a d o l e s c e n c j i n a s i l a s i ę p r o b l e m k o n f l i k t ó w j a k o k o n ­ f l i k t p o k o l e ń , w a r t o ś c i . G o r d o n n a m a w i a r o d z i c ó w d o r o z w a ż e n i a w s z y ­ s t k i c h p r z y c z y n t a k i c h k o n f l i k t ó w ( d ł u g i e w ł o s y , u b r a n i e ) i o d r z u c e ­ n i a t y c h , k t ó r e n i e są f u n d a m e n t a l n e . S t w i e r d z a , że d z i e c i c e n i ą z a ­ c h o w a n i a i w z o r y p r o p a g o w a n e p r z e z r o d z i c ó w , g d y w z a j e m n e r e l a c j e m i ę d z y r o d z i c a m i a d z i e ć m i są d o b r e . R o d z i c e r o z u m i e j ą c y , ż e p o g l ą d y m o g ą u l e g a ć z m i a n o m , ł a t w i e j n a w i ą z u j ą k o n t a k t z d z i e ć m i i o f e r u j ą im s w o j ą p o m o c j a k o ś r o d e k d o r a d c z y , w y j a ś n i a j ą w ł a s n e p r z e k o n a n i a , sw ó j s t o s u n e k do t e g o , c o r o b i ą d z i e c i , d l a c z e g o t a k w ł a ś n i e o c e n i a ­ j ą i c h p o s t ę p o w a n i e . Z d a r z a s i ę , że p o d w p ł y w e m d z i e c i r o d z i c e o d k r y ­ w a j ą n o w e w a r t o ś c i . A u t o r p r a c y s t w i e r d z a , że n i e w s z y s c y r o d z i c e a p r o b u j ą j e g o m e ­ t o d ę i są p r z e k o n a n i o jej s k u t e c z n o ś c i . T e n b r a k a k c e p t a c j i m o ż e b y ć n a s t ę p s t w e m p o g l ą d ó w w y z n a w a n y c h p r z e z r o d z i c ó w l u b i c h p o s t ę p o w a n i a . W i e l u r o d z i c ó w w y c h o d z i z z a ł o ż e n i a , że w y s t a r c z y k o c h a ć s w o j e d z i e c i , a w ó w c z a s n i e m a z n i m i k ł o p o t ó w ; że i n n i m a j ą w i ę k s z e t r u d n o ś c i z d z i e ć m i ; n i e raa t r u d n o ś c i , g d y d z i e c i s ą m a ł e ; k ł o p o t y z w y k l e p o w ­ s t a j ą w s k ł ó c o n y c h r o d z i n a c h . S ą r ó w n i e ż r o d z i c e , k t ó r z y n i e k o r z y s ­ t a j ą z z a p r o p o n o w a n y c h p r z e z G o r d o n a m e t o d z p o w o d u b r a k u w y t r w a ł o ­ ś c i w p r z e k s z t a ł c a n i u s w e g o s t o s u n k u d o d z i e c i , a t a k ż e t a c y , k t ó r z y n i e c h c ą b y ć p o u c z a n i . P e w n a c z ę ś ć r o d z i c ó w c h c e d o s k o n a l i ć s i ę w s w o i c h r o l a c h r o d z i ­ c i e l s k i c h l u b s z u k a p o m o c y w t r u d n o ś c i a c h w y c h o w a w c z y c h . N a d a l j e d n a k

(8)

m a ł o u p o w s z e c h n i o n e j e s t p r z e k o n a n i e , że a b y b y ć d o b r y m r o d z i c e m , t r z e b a s i ę u c z y ć t e g o . G o r d o n k o ń c z y s w o j ą p r a c ę p e w n y m c redo. P o n i e w a ż z a w i e r a o n o p o d s t a w y m e t o d y G o r d o n a , p r z y t o c z ę j e w c a ł o ś c i : „ T y i j a j e s t e ś m y z ł ą c z e n i z w i ą z k i e m , k t ó r y j e s t d l a m n i e d r o g i i k t ó r y c h c ę o c a l i ć i s t r z e c . K a ż d e z n a s j e s t o d r ę b n ą o s o b ą , k t ó r a m a s w o j e p o t r z e b y i p r a w o d o r a d o ś c i . J e ś l i n a p o t k a s z t r u d n o ś c i w z a s p o k o j e n i u t y c h p o t r z e b , s p r ó b u ­ j ę n i e ś ć c i w s p a r c i e p r z e z s ł u c h a n i e , a k c e p t a c j e , a b y c i p o m ó c z n a ­ l e ź ć w ł a s n e r o z w i ą z a n i e i n i e u z a l e ż n i a ć c i ę o d m o i c h r o z w i ą z a ń . S p r ó b u j e t a k ż e r e s p e k t o w a ć t w o j e p r a w a do w y b o r u w ł a s n y c h o p i n i i , w ł a s n y c h w a r t o ś c i , r ó ż n i ą c y c h s i ę o d m o i c h . G d y t w o j e z a c h o w a n i a b ę d ą z a g r a ż a ć z a s p o k o j e n i u m o i c h w ł a s n y c h p o t r z e b , p o w i e m ci to o t w a r c i e i u c z c i w i e w n a d z i e i , że m n i e z r o z u ­ m i e s z i b ę d z i e s z r e s p e k t o w a ć m o j e p o t r z e b y , u c z u c i a i że s p r ó b u j e s z z m i e n i ć to, c o m n i e d o t y k a . T a k ż e w ó w c z a s , g d y m o j e z a c h o w a n i a b ę d ą d l a c i e b i e t r u d n e d o z a a k c e p t o w a n i a , p o w i e d z m i o t w a r c i e , ż e b y m m ó g ł ( m o g ł a ) z m i e n i ć je. G d y b y a n i j e d n o , a n i d r u g i e s p o ś r ó d n a s n i e m o g ł o z m i e n i ć s i ę i p o w s t a ł b y k o n f l i k t , b ę d z i e m y s t a r a l i s i ę r o z w i ą z a ć go b e z u ż y c i a w ł a d z y i a u t o r y t e t u . J a u z n a j e t w o j e p o t r z e b y , a l e t a k ż e s w o j e . U s i ł u j m y w i ę c z a w s z e s z u k a ć t a k i c h r o z w i ą z a ń , k t ó r e k a ż d e z n a s m o ­ g ł o b y p r z y j ą ć . T w o j e p o t r z e b y b ę d ą z a s p o k o j o n e , a l e m o j e t a k ż e , n i k t n i e t r a c i - obo-je z y s k a m y . T y b ę d z i e s z m ó g ł ( m o g ł a ) r o z w i j a ć s i ę j a k o o s o b a i j a t a k ż e . W t e n s p o s ó b n a s z e r e l a c j e p o z o s t a n ą p o z y t y w n e , z d r o w e i k a ż d e z n a s b ę d z i e m o g ł o s t a ć s i ę t y m , c z y m j e s t z d o l n e b y ć . N a s z s t o s u n e k p o z o ­ s t a n i e p r z e p o j o n y u c z u c i a m i w z a j e m n e g o s z a c u n k u , m i ł o ś c i i s p o k o j u ” (s. 3 5 1 - 3 5 2 ) . N a z a k o ń c z e n i e n a l e ż y d o d a ć , że A u t o r p r a c y p o d a j e l i c z n e p r z y ­ k ł a d y z a c h o w a ń r o d z i c ó w , a n a l i z u j ą c i c h t r u d n o ś c i i w ą t p l i w o ś c i . P r z y k ł a d y te s ł u ż ą p o p a r c i u t e z y g ł o s z ą c e j , że w e d ł u g p r o p a g o w a n e j m e t o d y m o ż n a w y c h o w y w a ć d z i e c i o d 0 d o n a s t u lat. W a r t o z a s t o s o w a ć j e p r z y r o z w i ą z y w a n i u t r u d n y c h p r o b l e m ó w w y c h o w a w c z y c h . A u t o r p o s ł u ­ g u j e s i ę s c h e m a t a m i : n a d a w c a - o d b i o r c a , n a d a w a n y komunii k a t - j e g o o d ­ b i ó r , z a c h o w a n i e a p r o b o w a n e i n i e a p r o b o w a n e o r a z k o n f l i k t y r o d z i c ó w i k o n f l i k t y d z i e c i . W y k r e s y i p r z y p a d k i u p o g l ą d a w i a j ą p r a c ę . U w a ż a m , ż e p r a c a T h o m a s a G o r d o n a j e s t w a r t o ś c i o w a , p o n i e w a ż p o z w a l a z r o z u m i e ć , że r o d z i n a p r z y g o t o w u j e d o ż y c i a s p o ł e c z n e g o

(9)

i k s z t a ł t u j e s t o s u n e k c z ł o w i e k a d o s i e b i e s a m e g o , d o d r u g i e j o s o b y , do ś w i a t a p r z e z k o n t a k t r o d z i c e - d z i e c k o , d z i e c k o - r o d z i c e . D l a t e g o t a k w a ż n a j e s t d b a ł o ś ć o j e g o p r z e b i e g . R o d z i n a s t a j e s i ę p r z e z to s z k o ł ą m i ł o ś c i i s z a c u n k u , s a m o w y c h o w a n i a , o t w a r t o ś c i w o b e c d r u g i e ­ go c z ł o w i e k a , j e g o p o t r z e b j a k o o s o b y , k t ó r e j p o m a g a s i ę d o k o n y w a ć w o l n e g o w y b o r u i k t ó r ą p r z y g o t o w u j e s i ę d o s z u k a n i a w a r t o ś c i t r a n s ­ c e n d e n t a l n y c h . P r a c a ta m o ż e o k a z a ć s i ę b a r d z o p r z y d a t n a w p o r a d n i ­ c t w i e r o d z i n n y m i, j a k z o s t a ł o j u ż s t w i e r d z o n e n a w s t ę p i e , w k s z t a ł ­ c e n i u r o d z i c ó w . O l g a C z e r n i a w s k a

Cytaty

Powiązane dokumenty

For example, teachers could be flexible in their approach of the design cycle and include active forms of research (simulations, user research, prototype testing) or

Liczę, że autor weźmie pod rozwagę uwagi, które ośmieliłem się zamieścić w tej recenzji i po uzupełnieniu wskazanych braków przedstawi już pełną monografię tej

Drag reduction in a turbulent boundary layer using periodic blowing through one array of streamwise slits#. Yinzhe Li 1 and Yu

A digital P D analyzer which provides registration of the discharge signals and the test voltage may process the discharge magnitude and the discharge position related

Mais j'ai eu, depuis ce temps-là, d'autres raisons qui m'ont fait changer d'opinion, et penser que je devais véritablement continuer d'écrire toutes les choses que je jugerais

Zaw sze byłem pewny, że pow odem tego, że zam iast kary śmierci otrzymałem 15 lat było to, że nie zmieniałem mojego zeznania, nikogo innego nie wyjawiłem, a

i uciekli przed wrogiem. Elektrownia jednak nie zaprzestała swej działalności. Po przejśsoiu frontu przez miasto i wezwaniu przez okupanta do stawienia się

To prove global existence results for the solutions of the Cauchy problem for nonlinear wave equations so-called L p − L q decay estimates for the solutions of the linear wave