Metale szlachetne w złożu rud miedzi monokliny przedsudeckiej, SW Polska, w świetle nowych danych

___________________________________________________________________________________

Metale szlachetne w złożu rud miedzi monokliny

przedsudeckiej, SW Polska, w świetle nowych danych

Jadwiga Pieczonka, Adam Piestrzyński

AGH-Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Kraków, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, jpieczon@ geol.agh.edu.pl, piestrz@geol.agh.edu.pl

Streszczenie

W pracy zostały zamieszczone najistotniejsze informacje na temat występowania metali szla-chetnych (Au, Pt, Pd) w strefie wtórnie utlenionego złoża rud miedzi na monoklinie przedsu-deckiej. Praca została przygotowana w oparciu o raporty wykonywane dla KGHM Polska Miedź S.A. oraz na podstawie danych analitycznych uzyskanych po roku 2003, z nowo udo-stępnionych obszarów w kopalniach Polkowice i Sieroszowice. Stwierdzono kontynuację występowania strefy wzbogaconej w metale szlachetne w spągu złoża rud miedzi.

Słowa kluczowe: metale szlachetne, strefa wtórnego utlenienia, monoklina przedsudecka

Precious metals in the copper deposit

of the Fore-Sudetic Monocline, SW Poland, a new data

A new and some old data on occurrence of precious metals (Au, Pt, Pd) in the secondary oxidation zone of the Fore Sudetic copper deposit are presented in the work. The work was combined based previous industrial reports and the new bulk chemical analyses performed on samples collected in the new section of underground mines Polkowice and Sieroszowice. A new data confirmed the existence of precious metals bearing horizon beneath the copper deposit.

Key words: precious metals, secondary oxidation zone, Fore-Sudetic Monocline

Wstęp

Od ponad 40 lat jest prowadzona dyskusja, na temat obecności metali szlachetnych

w rudach miedzi pochodzących z monokliny przedsudeckiej, a także na temat ich

znaczenia ekonomicznego. Pierwsze informacje o występowaniu złota pochodzą

z pracy [1] oraz [2]. W późniejszych latach opublikowano na ten temat kilka prac,

np.: [3, 4, 5a, 5b, 6-9]. Według pierwszych autorów zawartość złota w łupkach

wy-nosi odpowiednio poniżej 1 ppm i 0,01-0,3 ppm. Kucha [10] podawał w swoich

pra-cach dużo wyższe, maksymalne zawartości metali szlachetnych. Wynoszą one 3000

ppm dla Au, 340 ppm dla Pt i 1000 ppm dla Pd. Należy jednak pamiętać, że były

one przypisywane tzw. łupkowi z metalami szlachetnymi, o miąższości zaledwie 1 cm,

występującemu tylko w małym fragmencie obszaru złożowego Lubina Zachodniego.

Znacznie niższe zawartości stwierdzono w łupkach „thucholitowym” i „z

fosforana-mi”. Zasoby Au w strefie występowania wszystkich trzech rodzajów łupków oceniono

szacunkowo na 20 Mg. Do 1993 r. wystąpienia złota rodzimego były znane tylko z

obszaru Lubina Zachodniego.

W 1993 r. w kopalni Polkowice Zachodnie stwierdzono obecność Au rodzimego

w łupkach i podścielających je piaskowcach. Odkrycie to zapoczątkowało badania

prowadzone w latach 1995-1997, którymi objęto głównie strefy utlenione,

występu-jące w obszarze złożowym Polkowice-Sieroszowice. Pozwoliły one na wyznaczenie

strefy wyraźnie wzbogaconej w metale szlachetne, występującej pod złożem miedzi

i w jego sąsiedztwie (w strefach „kamiennych”). Obejmuje ona piaskowce, łupki, a

miejscami również skały węglanowe. Jej średnia miąższość wynosi 0,23 m, a

śred-nia zawartość złota 2,37 ppm. Obliczono także zasoby złota w okonturowanych

blokach, które wynoszą 34,328 Mg. Szacunkowe zasoby złota to natomiast 51,56

Mg, a platyny i palladu łącznie 12,18 Mg [11, 12]. Wszystkie te badania potwierdziły

kontynuację strefy występowania metali szlachetnych poza obszar rozcięcia

górni-czego złoża miedzi. Określony został północny zasięg występowania „złoża złota”,

natomiast brakuje danych, które uzasadniałyby wyznaczenie jego południowej

gra-nicy, np. na granicy występowania utworów dolnego cechsztynu.

1. Budowa geologiczna strefy złoża rud miedzi

Złoże rud miedzi monokliny przedsudeckiej zlokalizowane jest w utworach permu,

na granicy czerwonego spągowca i dolnego cechsztynu (PZ1). Występuje w

utwo-rach stropowych dolnego permu, w tzw. biało-szarych piaskowcach białego

spą-gowca (P1), dolomicie granicznym Ca0, łupkach miedzionośnych (T1) i dolomitach

spągowych wapienia cechsztyńskiego (Ca1). Strefa ekonomicznego okruszcowania

przecina sekwencje litologiczne. Na zachodzie obejmuje ona łupki i dolomity (obszar

Sieroszowic), w centrum wszystkie jednostki litologiczne (obszary Rudnej i

Polko-wic), zaś na wschodzie głównie piaskowce i łupki (obszar Lubina i Małomic). W

czę-ści wschodniej złoża, w stropie łupków i w dolomitach obecne jest okruszcowanie

siarczkami Pb-Zn. Budowa geologiczna tych złóż została opisana w dziesiątkach

publikacji np.: Oberc, Tomaszewski [13]; Jerzykiewicz et al., [14]; Nemec i Porębski,

[15]; Krasoń [16]; Krasoń i Grodzicki [17]; Wyżykowski [18, 19]; Rydzewski [20];

Podemski [21]; Jerzykiewicz et al. [14]; Kłapciński [22, 23]; Salski [24];

Konstanty-nowicz [25]; Tomaszewski [26]; Peryt [27]; Kłapciński i Peryt [28].

Profil geologiczny w strefach występowania metali szlachetnych jest

nierozłącz-nie związany z profilem złoża rud miedzi. Odkrycie nowych obszarów występowania

metali szlachetnych pozwoliło na opracowanie szczegółowego profilu stref wtórnie

utlenionych (SOS) (rys. 1). Ma on kilka różnych wersji. W profilach z południowej

części obszaru Sieroszowic, w wielu miejscach brakuje tzw. czerwonych łupków, tak

charakterystycznych dla strefy Polkowic Zachodnich. W spągu łupków pojawiają się

jedynie odmiany szare, charakterystyczne dla strefy przejściowej (por. rys. 1). W

wielu miejscach strefa wzbogacona w metale szlachetne jest obserwowana jeszcze

na głębokości 1 m, poniżej stropu piaskowca (do takiej głębokości wykonywano

dowierty w kopalni Polkowice, szyby zachodnie). Nie udało się wyznaczyć dolnej

granicy tej strefy. Cechą charakterystyczną stref wtórnie utlenionych jest niska

za-wartość substancji organicznej i pozabilansowa zaza-wartość miedzi.

Rys. 1. Profil geologiczny strefy wtórnego utlenienia złóż Cu [29]

2. Metale szlachetne w łupkach miedzionośnych

Zawartości metali szlachetnych w typowych czarnych łupkach miedzionośnych nie

przekraczają wartości klarkowych dla tych skał i wynoszą 5,78 ppb dla Au oraz

po-niżej 5 ppb dla platyny i popo-niżej 3 ppb dla palladu (dla n = 77) (por. tabela 1 oraz

rys. 2, 4, 5). Nieco podwyższona zawartość Au związana jest z obecnością tego

metalu w Ag-rodzimym, które jest w złożu dość powszechne. Porównując dane

z tabeli 1 z danymi przedstawionymi na rys. 2, 4 i 5, można przypuszczać, że metale

szlachetne występujące w strefach wtórnego utlenienia, których koncentracje są

znacznie wyższe, pochodzą spoza strefy klasycznego złoża rud miedzi i srebra.

Tabela 1. Koncentracje metali w typowych czarnych łupkach (wg [11]) Próbka _(min.-max.) Au [ppb] Pt [ppb] Pd [ppb] n LW-1 2.0 5 4 1 LW-2 4.0 5 6,0 1 LW-3 6,1(3-15) 5 4 3 LW-4 2,4 (2-4) 5 4 4 LW-5 2,7 (2-3) 5 4 2 LW-6 3,3 (2-9) 5 4 4 LG-1 5,9 (2-9) 5 3 5 LG-2 2,4 (2-3) 5 3 3 LG-3 2,0 (2-2) 5 3 4 LZ-4 6,0 (5-7) 5 4 2 LZ-5 2 5 4 1 LZ-8 15 (5-20) 5 4 2 LZ-9 13,0 5 4 1 RG-1 13,0 5 3 1 RG-2 8,0 5 3 1 RG-3 7,0 5 3 1 RG-4 5,0 5 3 1 RG-5 3,0 5 3 1 RG-6 4,0 5 3 1 RG-7 5,7 (5-6) 5 3 3 RG-8 7,0 5 3 3 RG-9 11,0 5 3 1 RG-10 8,0 5 3 1 RN-1 6,8 (4-8) 5 3 3 RN-2 5,4 (4-6) 5 3 2 RN-3 12,9 (4-26) 5 3 3 RN-4 4,7 (3-6) 5 3 3 RZ-1 3,4 (2-5) 5 3 3 RZ-2 2,0 5 3 1 RZ-3 4,0 (3-5) 5 3 2 RZ-4 6,3 (6-8) 5 3 3 RZ-5 4,0 5 3 1 RZ-6 6,0 5 3 1 RZ-7 6,0 (6-6) 5 3 2 RZ-8 3,6 (2-6) 5 3 3 RZ-9 4,6 (4-5) 5 3 3 średnia 5,78 5 3 Σ=77

3. Metale szlachetne w strefie wtórnego utlenienia złoża rud miedzi

W złożu rud miedzi zidentyfikowano około 140 minerałów. Znaczna ich część

po-chodzi ze stref wtórnego utlenienia, wzbogaconych w metale szlachetne. Głównym

minerałem w strefie SOS jest chalkopiryt, w mniejszych ilościach obecne są: bornit,

piryt, kowelin, digenit, galena, clausthalit, chalkozyn, spioncopit, geeryt, Au-rodzime,

tetraurycupryt, naumannit, Pb-rodzime, Pd-arsenki i diarsenki oraz minerały o

mie-szanych składach, jak: Au-Ag-Pb-Bi-Se-Te, Au-Ag-Pb-Te, Bi-Cu, Bi-Pb [29-43].

Niezwykle charakterystyczna jest obecność Au-rodzimego o wysokiej próbie,

za-zwyczaj powyżej 97%. W strefach przejściowych obecne jest głównie elektrum.

Obecność metali w strefach wtórnego utlenienia była wielokrotnie opisywana w

pol-skiej i zagranicznej literaturze [28-46].

Strefa wtórnego utlenienia w piaskowcu

cha-rakteryzuje się dużymi wahaniami zawartości złota, w granicach 0,01-110 ppm,

su-my Pt+Pd 0,007-0,8 ppm oraz stosunkiem Fe

O

:TOC = 21. Te same parametry w

czerwonej odmianie łupku są następujące: 0,5-101 ppm Au, 0,5-2,92 ppm Pt+Pd

oraz Fe

O

:TOC = 12-87 [29]. Ponadto zawartość substancji organicznej (TOC)

kształtuje się na poziomie 0,008-0,4% wag. Średnia zawartość TOC w klasycznych

łupkach miedzionośnych waha się w granicach 7-8% wag. W tak zwanej strefie

przejściowej, głównie w łupkach szarych (częściowo odbarwionych), zawartości

złota wahają się w granicach 0,01-71,79 ppm, zawartości Pt+Pd 0,005-3,76% wag.,

zaś stosunek Fe

O

:TOC = 1,1-1,7 [29]. Wartości tego współczynnika w złożu rud

miedzi są zwykle niższe od 1.

Rys. 2. Rozmieszczenie Au, Pt, Pd i Cu, profil PZ-18, obszar Polkowic Zachodnich. pomarańczowy – piaskowiec, niebieski łupki, zielony – węglany [29]

W ostatnich latach (od 2005 r.) badania nad występowaniem metali szlachetnych

w obszarze Polkowice-Sieroszowice były prowadzone wyrywkowo. Na ogół przy

okazji innych opracowań dla KGHM PM S.A. oraz licznych prac dyplomowych

pro-wadzonych przez pracowników AGH. Wyniki analiz wykonanych na próbach

pocho-dzących ze wszystkich obszarów górniczych potwierdzają, że metale szlachetne są

związane głównie ze strefami wtórnie utlenionymi. Analiza zawartości Au i Pt w

ska-łach serii złożowej wykazała, że podwyższone zawartości tych metali występują

tylko w obszarze Polkowic. Dla Au wynoszą one odpowiednio: w piaskowcach 0,021

ppm (n = 2), w łupkach 0,075 ppm (n = 6), w węglanach 0,026 (n = 22).

Podwyższo-ną zawartość Pt stwierdzono tylko w łupku, 0,153 ppm (n = 22). W pozostałych

ob-szarach górniczych złoża rud miedzi zawartości tych metali osiągają zaledwie

war-tość tła geochemicznego, kilku ppb.

W ramach prac dyplomowych analizowano strefy utlenione w różnych częściach

obszaru Polkowice-Sieroszowice, pod kątem występowania metali szlachetnych.

W większości analizowanych cząstek stwierdzano ich podwyższone zawartości

(tabela 2). Dla złota zmieniają się one w granicach od 0,X do 57 ppm, a dla Pt i Pd

(sumarycznie) od 0,X do 3,4 ppm, najwyższe są w łupku. W tych samych cząstkach

zawartości Cu były poniżej poziomu bilansowości dla tego metalu. Rozmieszczenie

metali w profilach pionowych układa się podobnie (rys. 4, 5), jak we wcześniej

zba-danych strefach wtórnie utlenionych. Charakter okruszcowania metalami

szlachet-nymi (np. rys. 3) wskazuje na hydrotermalną genezę, z precypitacją na barierze

REDOX. Złoże Cu jest faktyczną barierą dla migracji roztworów utleniających [44-46].

Rys. 3. Żyłka Au rodzimego w czerwonym łupku, kop. Polkowice, szyby zachodnie Tabela 2. Zawartości metali szlachetnych w profilach złożowych z obszaru Sieroszowice-

-Polkowice. Analizy typu Fire assay, ICP MS, naważka 30 g

Próbka Miąż-szość [cm] Interwał [m] Litologia Au [ppm] Pt [ppm] Pd [ppm] Cu [%] SR23-557 15 205-220 łupek 3,98 n.a. n.a. n.a. SR23-543 10 275-285 piaskowiec 7,694 n.a. n.a. n.a. SR23-534 10 260-270 piaskowiec 3,914 n.a. n.a. n.a. SR23-534 10 250-260 łupek 1,670 n.a. n.a. n.a. SR23-534 20 230-250 łupek 1,447 n.a. n.a. n.a. SR23-526 20 280-300 piaskowiec 0,089 n.a. n.a. n.a. SR23-526 10 270-280 piaskowiec 8,141 n.a. n.a. n.a. SR23-526 10 260-270 łupek 0,597 n.a. n.a. n.a. SR23-526 20 120-140 łupek 0,393 n.a. n.a. n.a.

Tabela 2. cd. Próbka Miąż-szość [cm] Interwał [m] Litologia Au [ppm] Pt [ppm] Pd [ppm] Cu [%] PR08-09 20 0-20 piaskowiec 0.058 ≤0.003 0.013 0.001 PR08-09 20 20-40 piaskowiec 0.287 0.049 0.033 0.001 PR08-09 20 40-60 piaskowiec 2.212 0.015 0.016 0.001 PR08-09 20 60-80 piaskowiec 4.941 0.035 0.035 0.001 PR08-09 20 80-100 piaskowiec 3.957 0.013 0.017 0,001 PR08-09 20 100-120 piaskowiec 0,594 0,015 0,013 0,009 PR08-09 20 120-130 piaskowiec 6,317 0,077 0,057 0,001 PR13-334 20 80-100 piaskowiec 0,598 0,013 0,065 0,001 PR13-334 5 100-105 łupek szary 18,799 2,149 1,01 0,037 PR13-334 10 105-115 łupek 12,98 1,12 0,464 0,052 PR13-334 20 115-135 łupek 0,978 0,021 0,006 0,006 PR09-1367 20 0-20 piaskowiec 3,160 0,006 0,010 0,001 PR09-1367 20 20-40 piaskowiec 0,682 0,008 0,014 0,001 PR09-1367 20 40-60 piaskowiec 0,609 0,013 0,018 0,001 PR09-1367 20 60-80 piaskowiec 3,008 0,023 0,019 0,001 PR09-1367 20 80-100 piaskowiec 3,585 0,133 0,048 0,001 PR09-1367 20 100-120 łupek 0,461 0,603 0,161 0,063 PR09-1367 20 120-140 łupek 0,234 0,008 0,0 0,044 PR09-1333 20 0-20 piaskowiec 0,163 0,031 0,018 n.a. PR09-1333 20 20-40 piaskowiec 0,104 0,024 0,015 n.a. PR09-1333 20 40-60 piaskowiec 1,096 0,232 0,107 n.a. PR09-1333 20 60-80 łupek 3,838 0,688 0,326 n.a. PR09-1333 20 80-100 łupek 0,384 0,081 0,041 n.a. PR03-395 20 60-80 piaskowiec 0,129 0,013 0,018 0,001 PR03-395 10 80-90 piaskowiec 16,312 0,025 0,064 0,001 PR03-395 20 90-110 łupek 1,462 0,576 0,090 0,001 PR03-395 20 110-130 łupek 1,407 0,043 0,008 n.a. PR03-395 10 130-140 dolomit ilasty 0,255 0,006 0,0 n.a.

Rys. 4. Rozmieszczenie Au, Pt i Pd w profilu PR03-683: 1 – Au, 2 – Pt, 3– Pd, 4 – węglany, 5 – łupki, 6 – piaskowiec (archiwum KGZiG WGGiOŚ AGH Kraków)

Rys. 5. Rozmieszczenie Au, Pt i Pd w profilu PR03-683: 1 – Au, 2 – Pt, 3 – Pd, 4 – węglany, 5 – łupki, 6 – piaskowiec (archiwum KGZiG WGGiOŚ AGH Kraków)

Wnioski

W strefach eksploatacji złoża rud miedzi OZG Sieroszowice-Polkowice, po roku

2005, stwierdzane są nadal strefy wtórnego utlenienia, z horyzontem wzbogaconym

w metale szlachetne. Okruszcowanie metalami szlachetnymi obejmuje spąg łupku

i strop piaskowca. Łupki ze stref wtórnego utlenienia mają zmieniony skład i nawet

jeśli nie są odbarwione, to obecność mikroskupień hematytu jest zauważalna

w obrazach mikroskopu kruszcowego. Charakter mineralogiczny i geochemiczny

tych stref, jest taki, jak już wcześniej opisywanych stref wtórnego utlenienia. Badania

chemiczne ilościowe jednoznacznie wskazują na kontynuację stref wzbogaconych

w metale szlachetne w kierunku SW.

Bibliografia

[1] Wojciechowska J., Serkies J., 1967, Traces of gold in the Fore-Sudetic copper deposits of the Lubin region, Bulletin de L’Academie Polonaise des Sciences, serie des sciences geologiques et geographiques, 3, s. 107-112.

[2] Harańczyk Cz., 1972, Mineralizacja kruszcowa dolnocechsztyńskich osadów euksynicz-nych monokliny przedsudeckiej, Archiwum Mineralogiczne, XX, s. 1-172.

[3] Kucha H., 1973, Organiczne związki złota w łupku miedzionośnym z monokliny przed-sudeckiej, Rudy i Metale Nieżelazne, 6, s. 302-303.

[4] Kucha H., 1974, Złoto rodzime w złożach miedzi na monoklinie przedsudeckiej (in. Po-lish), Rudy i Metale Nieżelazne, 4, s. 174-175.

[5a] Kucha H., 1976, Platyna, pallad, rtęć i złoto w utworach cechsztyńskich monokliny przedsudeckiej, Rudy i Metale Nieżelazne, 1, s. 24-26.

[5b] Kucha H., 1976, Materia organiczna Au, Ni i Co w utworach cechsztynu monokliny przedsudeckiej, Rocznik PTG, 46/3, s. 369-417.

[6] Salamon W., 1976, Metale szlachetne w czarnych łupkach cechsztyńskich na monokli-nie przedsudeckiej, Rudy i Metale Nieżelazne, 12, s. 472-477.

[7] Salamon W., 1979, Ag i Mo w cechsztyńskich osadach monokliny przedsudeckiej, Prace Mineralogiczne PAN, Oddział w Krakowie, 62, s. 1-56.

[8] Banaś M., Kijewski P., 1987, Metale szlachetne w cechsztyńskim złożu rud miedzi w obszarze LGOM, [w:] Metale towarzyszące w złożu rud miedzi, stan badań i perspek-tywy dalszego wykorzystania, Konferencja naukowo-techniczna w Rydzynie, Komisja do spraw Polityki Surowcowej NOT, Wrocław, s. 49-63.

[9] Czajowski W., 1987, Występowanie i koncentracja metali towarzyszących w poszcze-gólnych fazach technologicznych produkcji miedzi (in Polish), [w:] Metale towarzyszące w złożu rud miedzi, stan badań i perspektywy dalszego wykorzystania, Konferencja na-ukowo-techniczna w Rydzynie, Komisja do spraw Polityki Surowcowej NOT, Wrocław, s. 81-100.

[10] Kucha H., 1982, Platinum-group metals in the Zechstein copper deposits, Poland, Eco-nomic Geology, 77, s. 1578-1591.

[11] Piestrzyński A., Pieczonka J., Kucha H., Banaś M., Salamon E., Mayer W., Gaweł A., Stala K., Rudzki M., 1996, Występowanie Au, Pt i Pd w złożach rud miedzi i zachowanie się tych pierwiastków w procesach technologicznych, Etap II, Część I, PIG, Warszawa, Archiwum KGZiG WGGiOŚ AGH Kraków.

[12] Piestrzyński A., Pieczonka J., 1997, Analiza mineralogiczno-złożowa w strefach wzbo-gaconych w metale szlachetne, Praca zbiorowa pod kierunkiem A. Piestrzyńskiego wy-konana na zlecenie ZG „Polkowice-Sieroszowice”, KGHM Polska Miedź S.A., Archiwum KGZiG WGGiOŚ AGH Kraków.

[13] Oberc J., Tomaszewski J., 1963, Niektóre zagadnienia stratygrafii i podziału cechsztynu monokliny przedsudeckiej (in Polish), Przegląd Geologiczny, 11, s. 505-509.

[14] Jerzykiewicz T., Kijewski P., Mroczkowski J., Teisseyre A.K., 1976, Geneza osadów białego spągowca monokliny przedsudeckiej, Geologica Sudetica, XI/1, s. 57-89. [15] Nemec W., Porębski S., 1977, Weissliegendes sandstones: a transition from

fluvial-aeolian to shallow-marine sedimentation (Lower Permian of the Fore-Sudetic Monocline) 1. Sedimentary structures and textural differentiation, Rocznik PTG, XLVII, s. 387-418. [16] Krasoń J., 1964, Podział stratygraficzny cechsztynu północnosudeckiego w świetle

badań facjalnych, Geologica Sudetica, I, s. 221-255.

[17] Krasoń J., Grodzicki A., 1964, Uwagi o genezie, wieku i mineralizacji białego spągowca, Przegląd Geologiczny, 12, s. 323-325.

[18] Wyżykowski J., 1964, Utwory czerwonego spągowca na przedgórzu Sudetów, Przegląd Geologiczny, 12, s. 319-323.

[19] Wyżykowski J., 1971, Cechsztyńska formacja miedzionośna w Polsce, Przegląd Geolo-giczny, 3, s. 117-122.

[20] Rydzewski A., 1969, Petrografia łupków miedzionośnych cechsztynu na monoklinie przedsudeckiej, Biuletyn Instytutu Geologicznego, 217, s. 113-167.

[21] Podemski M., 1973, Sedymentacja cechsztyńska w zachodniej części monokliny przed-sudeckiej na przykładzie okolic Nowej Soli, Prace Państwowego Instytutu Geologiczne-go, 71, s. 1-101.

[22] Kłapciński J., 1964, Stratygrafia cechsztynu okolic Lubina, Sieroszowic i Wschowy (mo-noklina przedsudecka), Rocznik PTG, 34, s. 65-93.

[23] Kłapciński J., 1971, Litologia, fauna, stratygrafia i paleogeografia permu monokliny przedsudeckiej, Geologica Sudetica, V, s. 1-135.

[24] Salski W., 1968, Charakterystyka litologiczna i drobne struktury łupków miedzionośnych monokliny przedsudeckiej, Kwartalnik Geologiczny, 12/4, s. 855-873.

[25] Konstantynowicz E., 1971, Geologia złóż rud miedzi i przejawów miedzionośnych w Polsce, [w:] Konstantynowicz E. (ed.), Monografia przemysłu miedziowego w Polsce, WG Warszawa, s.1- 432.

[26] Tomaszewski J.B., 1978, Budowa geologiczna okolic Lubina i Sieroszowic (Dolny Śląsk), Geologica Sudetica, XIII/2, s. 85-132.

[27] Peryt T.M., 1984, Sedymentacja i wczesna diageneza utworów wapienia cechsztyńskie-go w Polsce zachodniej, Prace Państwowecechsztyńskie-go Instytutu Geologicznecechsztyńskie-go, 109, s. 1-80. [28] Kłapciński J., Peryt T.M., 1996, Budowa geologiczna monokliny przedsudeckiej, [w:]

Piestrzyński A. et al. (eds.), Monografia KGHM Polska Miedź S.A., s. 75-88.

[29] Piestrzyński A., Pieczonka J., Głuszek A., 2002, Redbed-type gold mineralization, Kupferschiefer, Southwest Poland, Mineral. Deposita, 37, s. 512-528.

[30] Piestrzyński A., Pieczonka J., Banaś M., Salamon E., 1996, Występowanie Au, Pt i Pd w złożach rud miedzi i zachowanie się tych pierwiastków w procesach technologicznych, Praca zespołowa pod kierunkiem A. Piestrzyńskiego wykonana na zlecenie PIG, War-szawa, Głównym zleceniodawcą jest KGHM Polska Miedź S.A., Archiwum KGZiG WGGiOŚ AGH Kraków.

[31] Pieczonka J., 2000, Secondary oxidized rocks in the copper deposit, Fore-Sudetic Mon-ocline, Pol. Tow. Mineral. Prace Spec., 16, s. 9-54.

[32] Pieczonka J., Piestrzyński A., 2001, Redbed gold deposit, Kupferschiefer, Fore-Sudetic Monocline, evidences and hypotheses, Geologia, 27, s. 411-434.

[33] Pieczonka J., Piestrzyński A., 2005, New minerals from the red bed type preciuous metal deposit of the Lubin-Sieroszowice mining district, SW Poland, [w:] Mineral Depos-its Research: Meeting the Global Challenge, Jingwen Mao, F.P. Bierlein (eds.) Proceed-ings of the *Biennial SGA Meeting, Pekin, Chiny, s.1041-1044.

[34] Pieczonka J., Piestrzyński A., 2011, Gold and other precious metals in copper deposit, Sieroszowice districk, SW Poland, [w:] Gold in Poland, A. Kozlowski and S.Z. Mikulski (eds.), Archivum Mineralogiae Monograph, no. 2, s. 135-152.

[35] Pieczonka J., Piestrzyński A., Sawlowicz Z., 2001, Copper silver deposits in the Lubin-Głogów district (Poland), [w:] Mineral deposits at the beginning of the 21st century, The Joint 6th Biennial SGA-SEG Meeting, August 2001 Kraków, Poland, (ed.) Z. Sawlowicz, Akapit Kraków, s. 5-50.

[36] Pieczonka J., Piestrzyński A., Sawlowicz Z., 2007, The sediment hosted copper silver deposits in the Lubin-Głogów mining district (Poland), [w:] Digging Deeper, The Joint 9th Biennial SGA-SEG Meeting, August 2007, Dublin, Poland, (ed.) M. Sass-Gustkiewicz and Z. Sawlowicz. Rafael, Kraków, s. 7-23.

[37] Piestrzyński A., Pieczonka J., 1997, Analiza mineralogiczno-złożowa w strefach wzbo-gaconych w metale szlachetne, Praca wykonana na zlecenie KGHM Polska Miedź S.A., OG „Polkowice-Sieroszowice”, archiwum KGZiG WGGiOŚ AGH Kraków.

[38] Piestrzyński A., 1996, Ore mineralization, [w:] Piestrzyński A. (ed.), Monografia KGHM Polska Miedź S.A., Lubin, s. 200-237.

[39] Piestrzyński A., Pieczonka J., 1997, Gold and PGE on an oxide-reducing interface in Lower Zechstein sediments of the Fore-Sudetic Monocline, SW Poland, [w:] Mineral De-posits: Research and Exploration, Heikki Papunen (ed.), Turku, s. 99-102.

[40] Piestrzyński A., Sawlowicz Z., 1999, Exploration for Au and PGE in the Polish Zechstein copper deposits (Kupferschiefer), Jour.Geochem. Explor., 66, s. 17-25.

[41] Piestrzyński A., 1991, Carbonates as acceptors of metals in Kupferschiefer, Poland, [w:] Source, Transport and Deposition of Metals, Ed. Pagel and Leroy, s. 581-583.

[42] Piestrzyński A., Wodzicki A., 2000, Origin of the gold deposit in the Polkowice-West Mine, Lubin-Sieroszowice Mining District, Poland. Mineral. Dep. 35/1, s. 37-47.

[43] Piestrzyński A., Pieczonka J., 2001, Redbed related gold deposit, Lubin – Sieroszowice copper district, SW Poland. Geotectonica et Metallogenia, Chandsh, Huan, P.R. China, v. 25/1-2, s. 149-150.

[44] Piestrzyński A., 1996, Genesis, [w:] Monografia KGHM Polska Miedź S.A., A. Piestrzyń-ski et al. (es.).

[45] Wodzicki, A., Piestrzyński A., 1994, An ore genetic model for the Lubin-Sieroszowice mining district, Poland, Mineralium Deposita, 29, s. 30-43.

[46] Borg G., Piestrzyński A., Bachman G.H., Puttmann W., Walther S., Fidler M., 2012, An overview of the European Kupferschiefer deposits, SEG Special Publication 16, s. 455-486.